B
I
i
ZATERDAG 25 MEI 1901.
No. 41.
V-
1
Nieuwstijdingen.
Een en Dertigste Jaargang.
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATEBDAG.
I
voor pl.
m.
vonnis voor te lezen,
vlug
Pry’s per kwartaal 70 cent franco per post 86 oent
PRIJS der ADVEBTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents.
Voor eiken regel meer 7| cent. By abonnement is de pry’s belangryk lager.
Voorwaarden daaromtrent te vernemen by den Uitgever.
UITGEVER:
Y. KUIPERS, FIRMA H. 8RANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM
1
een kiekje van
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, niterlyk Maandag en Donderdag middags 1 unr.
Advertentién Dingdag en Vry’dag morgens vóór 12 nnr.
In^ het geheel zijn, behalve de Gerefor- is afgeheind met een doolhof van prikkeldraad.
Deze draden zijn alle geladen met electriciteit
en bij de minste aanraking klinkt een bel in
de versterkingen, en wijst een indicator de
plaats aan vanwaar het alarm is gekomen.
De onderscheiden detachementen, die op de
verschillende verdedigingslijnen dienst doen,
slapen meestal op de standplaatsen van de
kanonnen.
De Duitsche Keizer, vasthoudende aan
zijn tot dusver gevolgd beginsel geen bescherm
heerschap over tentoonstelling te aanvaarden,
heeft ook voor dat van de nijverheids-tentoon-
stelling, die in 1902 te Düsseldorf zal worden
gehouden, bedankt. Maar als blijk van belang
stelling heeft hij den Kroonprins gemachtigd
als beschermheer op te treden.
De tentoonstelling zal openstaan voor pro
ducten van het Rijnland, Westfalen en aan
grenzende districten, terwijl er een nationale
kunsttentoonstelling aan verbonden wordt.
Te Breslau zal in het a.s. seizoen Mul-
tatuli’s Vorstenschool worden opgevoerd.
De heer E. te Larenberg ontving kort
geleden een dreigbrief, om op een aangeduide
plaats geld te brengen, of een aangeteekenden
brief post-restante Hilversum te zenden. De
heer E. voldeed aan het eerste verzoek, doch
trof niemand ter plaatse. Toen zond hij zijn
brief, post-restante, doch gaf tegelijkertijd van
het geval kennis aan de politie. De brief
werd gisteren afgehaald en de dader gevangen
genomen. Deze vertelde, dat zijn baas R. te
’t Hilversum hem bad gestuurd, die hierop werd
et gearresteerd, terwijl de knecht werd vrijge-
aten.
’t Is zeker overal bekend, dat een Drentsch
boerenmeisje bij haar huwelijk zoo overvloedig
met linnen en wollen kledingstukken wordt
beschonken, dat een reusachtig ouderwetsch
eikenhouten kabinet al den voorraad onmogelijk
kan bevatten. Een hoogen prijs stelt de Drent-
sche vrouw op dien schat van lijfstoebehooren.
’t Genaaide linnen, door de bruid uit de ouder
lijke woning meegebracht, blijft ten eeuwigen
dagen onaangeroerd, zooals ’t bij bare komst,
met linten omstrikt, waartusschen zilveren le
pels prijken, zijn plaats in ’t kabinet ontving.
Dikwijls gaat een deel of wel de geheele uitzet
van moeder op dochter over en dit wel eenige
keeren. Zoo zag men dezer dagen bij de fa
milie Beuling te Ees eene sprei, met echte
Brusselsche kanten voorzien, van het jaar 1601.
Een servet had eveneens den eerbiedwaardigen
ouderdom van 300 jaren bereikt.
Cecil Rhodes heeft zijn diamantmijnen
den rug toegekeerden is naar bet noorden
vertrokken. Het indertijd verspreide gerucht,
dat de oud-premier zijn functies in de Kaap
kolonie binnenkort weer zou hernemenheeft
zich niet bevestigden werd dan ook onmid
dellijk van officieele zijde zeer beslist ontkend.
Maar Rhodes heeft meer ijzers in het vuur.
En de man, die indertijd zijn grootsche, Trans-
afrikaansche spoorwegplannen persoonlijk aan
den Duitschen keizer mocht uiteenzetten, houdt
zich blijkbaar weer met het verwezenlijken van
zijn lievelings-denkbeeld, den Kaap-naar-Kaïro-
spoorweg, bezig. Op zijn reis naar het noor
den wordt hij althans vergezeld door een hoog
geplaatst Egyptisch ambtenaar, een Engelsch-
man natuurlijk.
meerde kerk en pastorie, 18 huizen, bewoond
door 21 gezinnen, vernield.
Alles tezamen is verzekerd
f 40,000.
Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor.
Van de levende have is nagenoeg alles
Sered. Alleen éen varken en een paar kip
pen zijn levend verbrand. Het vee was voor
het grootste gedeelte in de weide.
Naar de VkestZ. Ct. meldt, hebben de
aan den Hoek van Holland genomen proeven
met het Marconi-toestel niet tot een goed re
sultaat geleid. Er werden zelfs eenige tele
grammen ontvangen, welke onleesbaar waren.
I n h o u d van bet Friesche Tijdschrift
»Sljucht en Bjucht” de 25ste Mei 1901.
In lyts Doarpke, Sj. de Zee. It «Coo-
persboarchfeestJ. P. A. It Idyael, T.
J. B. Moaike of Nift, T. J. B. Goede
rie is djür, T. J. B. Koartswyl. O, dy
Jonges (mei plaetsje), D. II. Z.
- Vereeniging tot het houden van voordrach
ten met lichtbeelden. Aan het jaarverslag van
de vereeniging tot het houden van voordrach
ten met lichtbeelden is het volgende ontleend.
De vereeniging heeft zich in den afgeloopen
winter wederom in toenemende belangstelling
mogen verheugen. Van Oct. 1900Juni 1901
werden toch 185 maal platen met of zonder
tekst ten gebruike uitgezonden tegen 145 maal
in het vorig jaar. 124 maal kwam de aan
vraag van leden, 61 maal van niet-leden.
Het ledental klom van 22 tot 27. Onder
de nieuwe leden moet de Mij. tot Nut van
Algemeen extra genoemd worden, die door het
storten van een jaarlijksche subsidie in de kas
der Vereeniging het recht heeft verkregen
voor haar departementen en voor de sprekers
namens haar hoofdbestuur kosteloos platen en
teksten te gebruikenmits die voordrachten
uitsluitend of in ruime mate voor het volk
toegankelijk worden gesteld. Van deze gele
genheid werd 49 maal door departementen of
sprekers namens het hoofdbestuur gebruik ge
maakt.
Twee ondeugende jonge dames te Haar
lem moesten Donderdag voor den kantonrechter
verschijnen, omdat zij met een fiets op een
voetpad hadden gereden. Terwijl de kanton
rechter bezig was een
drongen zij, gewapend met een handcamera,
naar voren en namen
dien magistraat, den ambtenaar en den griffier.
Wij vinden de grap wel aardig!
De Min. van Oorlog heeft op het ver
zoek van de verschillende Kiesvereenigingen te
Zaandam, om den werklieden van de rijks-in-
richtingen aan de Hembrug de uren, die zij
noodig hebben om te stemmen, uit te betalen,
afwijzend beschikt.
De veiligheid in Pretoria blijkt uit de
wijze waarop de Engelschen het hebben ver
sterkt. Het is alsof alle Europeesche legers
er elk oogenblik op los zullen trekken. In
plaats van de «speelgoed” versterkingen der
Boeren zegt de Tïmes-correspondent daar
is er een zeer omvangrijk verdedigingsstelsel
ten uitvoer gelegd. Zwaar gewapende blokhui
zen zijn tusschen de forten aangebracht op
zulke afstanden dat er geen duim gronds is
die niet door het kanon- en geweervuur kan
worden bestreken. Elke lijn van versterkingen
hoogst nadeeligen invloed van den witten fos
for op de gezondheid van hen, die hem moe
ten verwerken.
Is het den minister bekend, of ook in an
dere takken van nijverheid witte fosfor verwerkt
wordt. Zoo ja, of dan niet een algemeen ver
bod op bet gebruik van dien fosfor in het
leven geroepen moest worden.
Valsche bankbiljetten. Voor eenigen
tijd werd melding gemaakt van het aanbieden
van valsche bankbiljetten te Rotterdam, te
Utrecht, te Kampen en ook in andere plaatsen
van ons land. De meeste van die bankbiljetten
waren van f 40; doch te Edam is er een van
f 100 door de politie in beslag genomen.
De politie te Amsterdam is er gelukkig in ge
slaagd de werkplaats te ontdekken, waar deze
biljetten werden vervaardigd. Op het Damrak
hadden de vervaardigers een lokaal gehuurd
en dit tot werkplaats ingericbt. Daarin is toen
door de politie onverwacht een inval gedaan
en zijn in het geheel 4 personen gearresteerd.
Ook een aantal werktuigen, noodig voor de
vervaardiging, o. a. een lithografische steen,
werden in beslag genomen. Met dien steen
was een biljet van f 100 gedrukt, tot opschrift
hebbende: «De Nederlandsche Bank betaalt
aan toonder honderd kussen.” De hoofddader
is nog voortvluchtig. In het geheel werd
voor f 20,000 aan valsche biljetten in beslag
genomen.
Aen vulkaan in werking. Naar luidt
van ontvangen particuliere telegrammen is de
vulkaan de Keloet (Kediri) in werking geko
men de eruptie is in de richting van Blitar
er heerscht totale duisternis. De uitbarsting
schijnt ernstig, temeer met het oog op de tal
rijke koffieplantages in die omgeving.
Aan den Commissaris der Koningin
werden de eerste nieuwe aardappelen van den
kouden grond aangeboden door den landbouwer
K. D. Gerritsma, op het buiten «Ropta” onder
Wijnaldum.
Naar de Midd. Ct. verneemt, is door
de regeering niet goedgekeurd het besluit van
den gemeenteraad in Middelburg, om f 50
schoolgeld te heffen voor eiken leerling op
de nieuwe school J.
De regeering moet voor die niet-goedkeuring
grond hebben gevonden in bet belangrijk ver
schil tusschen de school-geidbeffing f 3 op
de andere gemeentelijke openbare jongens
scholen en die van f 50 op de nieuwe school.
Groote brand. Een geweldige brand
heeft eergister bijna het geheele dorp Rand
wijk verwoest. De brand, die vermoedelijk
in den schoorsteen van het huis, bewoond
door den heer J. Goedvriend, aankwam, sloeg
weldra aangewakkerd door den hevigen wind
op andere huizen over. In korten tijd had
het vernielend element zich over een lengte
van duizenden meters verspreid. Te 11 uur
waren 6 woningen verbrand en in het vol
gend uur kwamen er nog 15 bij. Het eene
oogenblik stond een huis nog geheel onge
schonden en eenige oogenblikken daarna was
het één vlammenzee.
Er was de niet de minste kans op blusschen.
Alles, tot het laatste huisje dat voor den wind
lag, werd opgenomen in de ontzettende vuurzee.
De kosterij der Herv. Kerk vatte ook nog
een oogenblik vuur, doch die kon gelukkig
behouden worden.
De Dorpsstraat is zoo goed als geheel uit
gebrand.
EERSTE KAMER.
Zitting van Donderdag.
Na de opening der zitting bracht de Voorz.
hulde aan de nagedachtenis van bet overleden
Kamerlid Bloembergen.
Aangenomen zijn tal van ontwerpen, als
verlichting van het architecten-examenverlich
ting van de Westerscheldetoezicht op de
zaken van de Munt en de regeling van het
Nederlandsch Muntwezen met 37 tegen 3 stem
men nadat de heer Van Nierop ’t ontwerp had
bestreden omdat het bedrag van 25 miljoen
voor eventueel zilverontmunting te beperkt was.
Voorts is aangenomen ’t ontwerp betreffende
het verbod van phosphorlucifersde onteigening
ten behoeve der spoorwegen StiensHarlingen;
RotterdamHoogvliet; NijmegenWamel en
de verbetering van den Ouden IJsel.
Tot het tegengaan van het misbruik, dat
op dagen van druk spoorwegvervoer de reizi
gers, voorzien van plaatskaarten eener lagere
klasse, zich niet ontzien door dringen en duwen
zich plaats te verschaffen in een boogere, en
daardoor de reizigers der boogere klasse dwin
gen óf achter te blijven, óf zich te vergenoegen
met een lagere klasse, heeft het Bestuur van
den Hollandschen Spoorweg besloten maatrege
len te nemen.
Op drukke dagen zal op de groote stations
speciaal personeel worden aangewezen om de
rijtuigen der le en 2e klasse te controleeren
en reizigers, die plaats genomen hebben in een
boogere klasse dan waartoe bun plaatsbewijs
recht geeft uit den trein te verwijderen en
tegen hen te verbaliseeren.
De Mij. vertrouwt dat het reizend publiek
gaarne zijn medewerking zal verleenen aan een
maatregel, waardoor een einde zal gemaakt
worden aan tooneelen van wanorde, zooals die
zich op dagen van druk vervoer op de groote
stations voordoen.
Uit Leeuwarden komt het bericht dat de
heer Mr. A. Bloembergen, voor eenige weken
tot lid van de Eerste Kamer gekozen in de
plaats van Mr. W. A. Bergsma, plotseling
overleden is. Zaterdag j.l. bad hij zich naar
’s Gravenhage begeven om de vergadering
van de le Kamer bij te wonen. In den
nacht van Maandag op Dinsdag kreeg hij een
aanval van de hartkwaal, waaraan hij lijdende
was. De toestand liet zich dadelijk zeer zor
gelijk aanzien en eenige uren later ontsliep
hij kalm. Hij bereikte den leeftijd van ruim
62 jaren. Zijn stoffelijk overschot is Dinsdag
ter aarde besteld.
Tengevolge van het overlijden van den
heer mr. A. Bloembergen zullen de Staten
dezer provincie, ingevolge art. 117 der provin
ciale wet, binnen dertig dagen moeten samen
komen ter verkiezing van een lid der Eerste
Kamer.
fosforlucifers.. Bij het onderzoek in de
afdeelingen van het wetsontwerp, houdende
verbod om fosforlucifers te vervaardigen enz.,
betreurden eenige leden het, dat de Staat zijn
bemoeiingen op dit gebied uitstrekte zij vrees
den dat hij te dien opzichte steeds verder zou
gaan. Andere leden, hoewel in ’t algemeen
gezind tegen inmenging van den Staat, ver
klaarden met deze uitzondering op dat begin
sel genoegen te kunnen nemen wegens den
rows- n tin i ii 11.\i ii
huh mini FiiKitn.
ki
JE*As9<f.
