ZATERDAG 20 JULI 1901.
No. 37.
Nieuwstijdingen.
Een en Dertigste Jaargang.
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATEBDAG.
Drie zelfmoorden door de grootwaardig-
het eerste nieuws, dat Borgesius voor Zutphen
Brandend vloog de
zoo de vlam te
UITGAVE B:
Y. KUIPERS, FIRMA H. BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM.
Prys per kwartaal 70 cent franco per post 86 cent
PHIJS der ADVERTENTIES van 1—5 gewone regels 40 cents.
Voor eiken regel meer 7| cent. By abonnement is de prys belangryk lager
Voor waarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever.
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiterlyk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentiön Din dag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.-
heid gehaalden
ons de verkiezing
schijnlijk.
(Enkh. Ct.) PRINS JORIS.
De Leden der Afd. Leeuwarden c. a.
van de Fr. Mij. van Landbouw zijn door het
Bestuur opgeroepen, om in eene Dinsdagnamid
dag a. s. te Leeuwarden te houden vergadering
een voorstel te behandelen betreffende eene
uitnoodiging van het Hoofdbestuur tot bet
organiseeren van eene landbouwtentoonstelling,
ter eere van het 50-jarig bestaan der Maat
schappij in 1902.
Maandag 22 Juli a. s. moeten voor de
Rechtbank te Leeuwarden terecht staanRein
der W., 33 jaar, scheepsbevrachter te Sneek,
wegens mishandeling (slaan en op den grond
werpen, zoodat de neus bloedde) van H. Huis
manop 18 Juni te Sneek; Jetse de B., 13
jaar, en Jan V., 15 jaar, beiden te Workum,
wegens diefstal van schoolbehoeften (met in-
klimming) den 14 en 15 Juni ten nadeele der
gemeente (recidivisten).
I n h o u d van het Friesche Tijdschrift
xSljucht en Bjucht” de 19de Juli 1901.
It kin foroarje, W. P. Twa boikes, J.
B. d. L, Fen twa Koningsdochters, W. D.
del veranderde. Het best zou het naar onze
bescheiden) meening zijn indien de fractie Brons
veld zich maar bij de liberalen aansloot, waar
ze aan de uiterste rechterzijde op hunne plaats
zouden wezen, en de fractie de Visser dezelfde
plaats innam in de anti-revolutionaire party.
Hoe dit zijook in Gouda zal hunne houding
den doorslag geven. Toch kunnen daar als er
maar een zeer geschikt candidaat wordt gevon-
Het zal hem den (naar het gerucht gaat stelt de Graaf van
Bylandt zich niet andermaal disponibel) zeer
onverwachte dingen gebeuren.
Wat Amsterdam IV en Lochem betreft;
die districten zijn vrij wel zeker behouden voor
de liberale partij. In Amsterdam IV werd
Borgesius bij eerste stemming verkozendaar
werden op de gezamenlijke anti-clericalen 2206,
op den clericaal slechts 208 stemmen uitgebracht.
In Lochem werd Lely bij herstemming met
1300 stemmen meerderheid verkozen, nadat er
bij de eerste stemming op de anti-clericale
candidaten 3728, op den clericaal 2242 stem
men waren uitgebracht. In Veendam zal Troel-
stra wel weer gekozen worden want Schaper
heeft het daar met 300 stemmen de meerder-
in Weststellingwerf dunkt
van Hugenholtz zeer waar-
Wezepe (O.) weer
De vrouw van een
woonte peüoleum in de kachel,
ploffirig, waardoor hare kleeren in brand ge-
Brandend vloog de vrouw
was,
t- Ren bijzonder geval.
deed zich op ’t bureau van
stand te Deventer het bijzonder geval
dat een nieuwe wereldburger werd aangegeven
Amsterdam VII, van der Zwaag voor Schoter-
land en Schaper voor Appingedam zitting zul
len nemen. Zoodat er nieuwe verkiezingen
plaats zullen moeten hebben in Amsterdam IV
Lochem,' Gouda, Weststellingwerf en Veendam.
Arme kiezers, of liever arme leiders, die nu
weer opnieuw aan den gang moeten. Ze weten
het doorgaans niet, die kiezers, die trouwe kiezers,
zich al meenen heel wat uitgesloofd te hebben,
wanneer ze geen enkelen gang naar de stem
bus verzuimden, welk een hoofdbrekend, veel
omvattend werk eene verkiezing is voor de
leiders, hoe de grootste gave die moeder Na
tuur hun kan schenken een kop is als een
ijzeren pot. Vooral in Gouda kan men mede-
lijden hebben met de mannen van de liberale gy jn den tijd van vier jaren geheel van vaan-
partij aldaar, die zich eene voorbeeldige in-
spanning hebben getroost, om het district voor
de liberale partij te behouden, en die zoo
weinig succes hadden van hun pogen, nu de
Christelijk-Historiscben den Anti revolutionairen
candidaat steunden.
Ze moeten uu wederom aan den gang, niet
tegenstaande de kans op overwinning zeer
klein is. Toch dunkt ons Gouda nog niet
beslist verloren voor onze partij.
bij deze nieuwe verkiezing eenvoudig afhangen
van de vraag, of de Christelijk-Historiscben
naar Dr. Bronsveld en Prof. P. J. Muller dan
wel naar Dr. J. Th. de Visser en Mr. Ver-
kouteren zullen luisteren. Er is immers groote
tweespalt in de Christelijk-Historische partij
uitgebroken over het samengaan met anti-revo-
lutionairen en dientengevolge met Roomsch-Ka-
tholieken. Prof. Muller en Dr. Bronsveld wil
len van die samenwerking niet weten. Zij
deelen de zienswijze van een lid van den Chris-
telijk-Historischen Kiezersbond, die zijne ver
bazing te kennen gaf over de houding door
laatstgenoemden Bond bij de verkiezingen aan
genomen. Hij wraakt het dat de Bond met
de anti-revolutionairen de Katholieken steunde,
en schrijft daarover:
Daargelaten het geringe voordeel, dat de
Christelyk-Historischen door deze samenwer
king verkregen, (dat is waarze wonnen één
zetel in de Kamer, nl. Harlingen, en het is
best mogelijk, dat de verkiezing aldaar wegens
zeer ernstige plaats gehad hebbende onregel
matigheden vernietigd wordt) hebben ik en
vele leden van den Bond zich daaraan geër
gerd, en al is het waar, dat de anti-revoluti-
onairen het dichtst bij stonden, als ze niet met
Rome medegingenvertrouwen verdienden ze
door hunne handelwijze niet, en naar mijne
overtuiging is het prestige van den Bond zeer
geschokt, nu hij zijn standpunt verlaten en
zich tot slippendrager zijner vroegere tegen
standers verlaagd heeft.”
Wat zal er uit dit alles worden? Op ’t
oogenblik is daarvan weinig te zeggen. Zal
de invloed van mannen als Bronsveld, Mul
ler en van Leeuwen bij de partijgenooten op
wegen tegen dien van Dr. de Visser? Zal
die kunnen maken, dat er nu reeds kentering
komt in hunne houding? Wij voor ons ge-
looven van neen. Met dat al kunnen wij die
partij, al heeft zij op dit oogenblik van alle
partijen den grootsten invloed op onze staat-
heidsbekleeders Tsjau-tsjoe-tsjiau, Joeng-men
en prins Tsjoeang op last des Keizers gepleegd
en aan welker werkelijkheid tot dusver ge
twijfeld werd, zijn thans met de ^griezeligste”
bijzonderheden door een te Peking verschijnend
blad verhaald. Volgens sommigen draagt het
verhaal »den stempel der waarheid.” Wat
hiervan zij, men verneemt er uit, dat Tsjau-
tsjoe-tsjiau blad-goud at naar den trant aller
gegoede Cbineezen die een eind aan hun leven
moeten of wilden maken en waarvan men een
voudig stikt. Hopende dat de Keizer, of
liever Z. M.’s tante, zich alsnog over hem ont
fermen mocht, gebruikte bij echter te weinig
en moest toen de termijn verstreken was op
nieuw en andere middelen te baat nemen,
zonder zijn lichaam uitwendig te kwetsen, wat
zijn godsdienst hem verbood. Prins Tsjoeang
verhing zich in een tempel aan een wit zijden
koord, hem als verzachting van ’t vonnis door
de Keizerin gezonden. Joeng-men eindelijk,
voorzitter van 't Hof der Censors, smoorde
zich met aarde.
In de lucht gesprongen. Bij Gross-
weikerdorf, in Neder-Oostenrijkdreigde eer-
gister een geweldig onweer. Een boerenknecht,
die daarom de gebruikelijke waarschuwings
schoten moest afgeven, ijlde met kruit voor 50
schoten naar het weerhuisje Na bet le schot
ging dit met knecht en al de lucht in. De
knecht werd in een groote boog verweg ge
slingerd en viel ontzettend gekneusd, maar nog
levend op den grond.
In Spanje schijnt een ministercrisis op
handen. Waarschijnlijk betreft zij de porte
feuilles van binnenland, marine, geldwezen en
misschien ook van buitenland. De ministers
van financiën en van marine gaven den minis
ter-president Sagasta al te kennen dat zij niet
langer lid van het kabinet wenschten te zijn.
Een smokkelgeschiedenis wordt op het
oogenblik te Antwerpen onderzocht. Er vielen
al enkele arrestaties voor. Het is een kwestie
van binnensmokkelen van Belgische sigaren in
Spanje. Reeds gedurende langen tijd werden
door de Spaansche douanes te Bilbao groote
hoeveelheden sigaren aangehouden, die door de
bemanning van een der schepen van Cockerill
zonder betaling van inkomende rechten waren
aangevoerd.
Onlangs werden weer aan boord van de Congo
4000 sigaren in beslag genomen. En daar
niemand deze partij als zijn eigendom wilde
erkennen, was de maatschappij genoodzaakt
4000 peseta’s boete te betalen.
De maatschappij heeft er thans genoeg van,
telkens voor anderen te betalen; ze heeft het
parket te Antwerpen verzocht een onderzoek
in te stellen.
Italië’s bevolking. Het Italiaansche
centraal bureau voor statistiek geeft weer eenige
resultaten van de volkstelling, die over het heele
land op 9 Febr. 1901 is gehouden. Ter ver
gelijking worden tabellen bijgevoegd, die tot
op het jaar 1750 teruggaan.
Den 9den Februari 1901 bedroeg het aantal
inwoners van het koninkrijk Italië 32,460,000,
dat is 4 miljoen meer dan in 1881 en het
dubbele van het aantal van het jaar 1750
(toen 16'/2 miljoen inwoners). In 1810 was
het aantal 18 miljoen.
In den loop van de 19e eeuw daalde het
i kunde haar positie niet benijden, F
dat wij schertsen, als wij aan die kleine partij,
die nog geen /30 van de stemmen uitbracht
Tot de politieke kroniek overgaande, is by de laatste verkiezing, den grootsten invloed
op ons politieke leven toekennen. Zij toch
Lely voor Amsterdam IX, Heemskerk voor beslist, alnaar gelang van den kant waaraan
ze zich schaart of ons land in clericalen of
anti-clericalen zin zal worden geregeerd. In
dat opzicht herinnert zij aan Mr. Wintgens,
die onder het 3de Ministerie-Heemskerk de
laatste conservatief in de Kamer was, toen
die nog uit 85 leden bestond - 42 liberalen,
42 clericalen en Mr. Wintgens.
Die was toen eigenlijk alleenheerscher, want
als de Kamer volledig was, dan was zijne stem
de beslissende. Die verantwoording viel den
goeden man wat zwaar, en hij nam zijn ont
slag. Zoo kan het ook wel eens met de
Christelijk-Historiscben gaan. Ook hare ver
antwoording is zwaar, vooral nu zij zoo weinig
vast in de beginselschoenen bleek te staan, dat
Denk niet, O, dat spoarM. G. Stienstra. ’t Kin
gau, D. H. Z. Koartgüd. Koartswyl.
Twa merkehalders (mei plaetsjes), D. II. Z.
De opening van de lijn Joure-Lemmer-
Amsterdam, die eerst op 15 Juli zou plaats
hebben, is thans wegens tegengevallen werk
uitgesteld tot 5 Aug. a.s.
Het hoogst gevaarlijke aanmaken van
kachels door middel van petroleum heeft te
een slachtoffer gemaakt,
rietdekker goot ouderge-
Eene out
door den vader, daarin bijgestaan door den
grootvader en den overgrootvaderlaatstge
noemde is een nog krasse man van 81 jaar.
De motorlogger trans, voor een maat
schappij, onder beheer van den heer Ary Dors
man te Vlaardingengebouwd door de beeren
Gebr. van de Windt daar, deed den 3en Juli
zijn opleveringsproeftocht op de Noordzee, die
in alle opzichten slaagde. Het vaartuigbe
stemd voor de hoogzee-visscherijis uitgerust
met een Otto petroleum-bootmotor van de firma
Deutz en moest bij 27,5 M. lengte, 6,5 M.
breedte en 2,4 M. diepgang een snelheid van
10 K.M. per uur bereiken. De proeftocht-
snelheid bedroeg 12^ K M. per uur zonder
zeilenwaarover belanghebbenden hun tevre
denheid te kennen gaven. De motorlogger
heeft onmiddellijk daarna zee gekozen.
In de rouw voor Hóhenlóhe. Tot de
door den dood van prins Hohenlohe in rouw
gestoken bloedverwanten behooren, volgens de
Cri de Parisook eenige Bretonsche boeren.
Diens zwager nl.prins Peter von Sayn-Witt-
genstein-Berleburg Ludwigsburg was met een
Bretonsche boerin, de dochter van een herber
gier getrouwd. Nu was gelukkig het boerin
netje heel mooi en bovendien bracht zij een
wonderbaar gevoel van takt mee ten huwelijk,
waardoor zij de hoogachting van alle Hohen-
lohe’s won. In haar landstreek speelde zij een
groote rol en bemoeide zich met vele nuttige
werken.
Koning Menelik en de Franschen. Vol
gens de Figaro heeft op eene Maandag gehou
den receptie bij den President der Republiek
de heer Hugues le Roux dezen een op perka
ment geschreven brief van Koning Menelik van
Abyssinië overhandigdvoorzien van het kei
zerlijk zegel en waarin bij o.a. schrijft, dat hij
een berg tusscben de Didessa en de Angher
»ter eere van zijn grooten en doorluchtigen
vriend den President der Republiek” Loubet
heeft genaamd.
De beer Le Roux heeft de streek doorreisd,
waarin de Didessa en de Blauwe Njjl samen
vloeien en nooit te voren door eenig Europeaan
bezocht.
raakten, volgde.
het huis uit, waar een verver werkzaam
die de te0enwoordigheid van geest had haar
in een sloot te duwen en
blusscben. Daarna mocht het hem gelukken
bet begin van brand, dat in het huis ontstaan
was, mede te dooven. De vrouw was hevig
aan hoofd, hals, borst en beenen gebrand.
Haar toestand is niet buiten gevaar.
Maandagmorgen
den burgerlijken
1 voor,
FRTGfi
ims- 11 tm i r. 11 i n:
1)1.111 INII HUISLUI).
