F
I
J
WOENSDAG 31 JÜLT 1901.
Een en Dertigste Jaargang.
No. 60.
Buitenlandsch Nieuws.
Overgang.
Officiéél gedeelte.
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
om
meer
1.
2.
3.
UITGEVER:
Y. KUIPERS, FIRMA H. BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM.
dan wel klimmen tot vijf!
Ook al weder eene moeielijkheid
r
schuwen tegen moedeloosheid en overdreven
vrees. Er zijn er meer bergen geweest, die
slechts een muis hebben gebaard. De over
winnaars jubelen niet te luide nu reeds het
begin van den overgang groote moeielijkheden
oplevert. H.
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiterlyk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentiön Din dag en Vry’dag morgens vóór 12 uur.
de nieuw
grijpen dat
D -fSCHLAND. Een opzienbarend ontslag.
De heer Von Puttkamer, gedurende vele
jaren Staatssecretaris van het Rijksland Elzas-
Lotharingen heeft zijn ontslag aangevraagd en
zal waarschijnlijk worden opgevolgd door Von
Roller, tegenwoordig president van de provincie
Sleeswij k-Holstein
Puttkamer was voorstander van een verzoe
nend optreden tegen die elementen onder de
bevolking van het Rijksland, welke zich met
het Duitsche bestuur nog niet kunnen vereeni-
gen. Hij wenschte de dictateur, waaronder de
Elzas nog staat, geheel te zien opgeheven en
was er daarom zeer gezien. Te Berlijn oor
deelt men, dat deze dictatuur nog moet voort
duren tot er geen schijn van oppositie in het
Rijksland meer zal zijn waar te nemen. Aan
dit verschil in inzichten beeft met Puttkamer
opgeofferd, want diens aanvrage om ontslag is
niet vrijwillig geschied. In den Elzas en
Lotharingen wekt zijn heengaan diepe teleur
stelling.
De ReichsAnzeiger maakte Vrijdag het wets
ontwerp openbaar van een nieuw toltarief.
De Norddeutsche doet voorts nog uitkomen,
dat het wetsontwerp in hoofdzaak weinig ver
andering brengt. De voornaamste verande
ringen zijn hierboven aangegeven (het mini
mum- tarief voor handelstractaten) en verder
komt nog in aanmerking een uitbreiding der
vrijstelling voor Duitsche zeevisscherijen en eene
verscherping der bevoegdheid tot het nemen
van represaille-maatregelen. Bovendien onder
scheidt zich dit nieuwe tarief door eene grootere
specificatie en door alphabetische in plaats van
systematische volgorde. Ook houdt het meer
rekening met de ontwikkeling der industrie en
wil het de wederkeerigheid van concession bij
handelstractaten vergemakkelijken.
FRANKRIJK. Vrijdagmiddag kwam Pichon,
de Fransche gezant in China, te Parijs aan.
Hij werd namens den president door een majoor
en namens Delcassé door een hoofdambtenaar
ontvangen. Er waren veel bloedverwanten en
vrienden aan den trein.
Pichon had zich te Havre laten intervieuwen
door een medewerker van de Patrie, Hij ver
klaarde dat men China met veel verschooning
moest behandelen en geen politiek van geweld
geen leven dan na sterven. Ën ’t opmerkelijkste
daarbij is, dat de vrucht bijna onmiddelijk na
den overgang in meer of minder vollen omvang
merkbaar is.
weid willen zoeken, hebben daaromtrent andere
De gevallenen daarentegen klagen steen
Prys per kwartaal 70 oent franco per post 86 oent
PRIJS der ADVERTENTIËN van 1—5 gewone regels 40 cents.
Voor eiken regel meer 7| cent. By abonnement is de prys belangrijk lager
Voorwaarden daaromtrent te vernemen by den Uitgever.
De warme zomerdagen stoven de vruchten.
Zij doen bloesem en knop overgaan in het
heerlijke en begeerlijke, het voor mensch en
dier onontbeerlijke voedsel. Men moge voor
eigen persoon last van het drukkende hebben,
het noodzakelijke wordt erkend van die stovende
warmte en spijt langdurige droogte, zegent
men de meest hevige onweersbuien, die den
verkwikkenden regen aanbrengen. Die regen
als stortbui neergevallen, kan hier of daar
kwaad, een water- of windhoos schade ver
oorzaken, een bliksemstraal vernieling aanbren
gen, men moet in ’t algemeen het voordeel
tegenover de schade stellen en dan is er geen
twijfel aan welke zijde de schaal zal overslaan.
Reeds van oudsher leerden we, dat een on
weer de lucht zuivert van schadelijke dampen.
Het drukkende ’t zwoele maakt plaats voor
weldoende frischheid en opgewekt en opgeruimd
ademen we opnieuw de welriekende geuren bin
nen, die de natuur rondom verspreidt.
’t Schijnt eene groote waarheid te zijn dat
er geen zegen is dan na strijd, geen welvaart
dan na inspanning, geene bevordering dan na
moeite, wij zouden geneigd zijn er bij te voegen
VERGADERING van den RAAD der
gemeente WORKUM, op Vrijdag
den 2 Augustus 1901, ’s namiddags
te 8 UUr, tcucmuc ie ueitmusia^
over de hieronder vermelde punten.
De Burgemeester,
CORN. L. NAUTA, l.-B.
Notulen der vorige vergadering.
Mededeeling van ingekomen stukken.
Adres van A. Abma alhier, om verhooging j jer betrekking
van tractement als stadstimmerman. doch djt gftf 81echtfjde hoofdlijnen aan.
4. Alsvoren van A. Hobma alhier, om ontslag de uitwerking zit de groote moeielijkheid.
als helpster by het onderwys in de nuttige hand I
werken aan de school voor k. o.
5. Onderzoek der geloofsbrieven van
benoemde raadsleden.
6. Aanbieding der Gemeente-, Armvoogdij- en
Stads weeshuis-rekeningen over 1900.
7. Adres om afschrijving van I
1901.
gedachten. Van hen mocht men inkrimping
der oorlogsuitgaven verwachten, van de aan
oorzaak zijn tot opwekken van nieuwen ijver staande regeering echter niet.
Eene belangrijke schoolwetwijziging in den
zin, dat de bijzondere school regel, de open
bare daarentegen aanvulling zoude zijn, valt
te verwachten, te meer omdat van de
i overgang van beteekenis. Welke de gevolgen
j zullen zijn Zij laten zich maar niet zoo met
een enkelen blik overzien. Hier is de ont
wikkeling van de vrucht niet zoo dadelijk
’ustus 191’1, s namiddags merkbaar. Er is een geruimen tijd van voor-
teneinde te beraadslagen bereiding noodig. De nieuwe ministers moeten
als ’t ware eerst hunne portefeuilles instudeeren
en hunne progamma’s ontwikkelen, ieder voor
zich in ’t bijzonder, om deze daarna in kabi-
nets vergaderingen tot een geheel uit te werken.
Wel is reeds bij- of liever vóór de aanvaarding
een algemeen plan ontworpen
In
Dan
doen zich omstandigheden voor, die men vroeger
zoo niet had ingezien en begint men te be-
een verantwoordelijk minister een
geheel ander mensch moet zijn dan een veel-
eischend kamerlid, ook al behoeft bij zijne be
ll. O. dienst ginselen niet over boord te gooien. Minister
Pierson zeide eenige jaren geledenJawel
heeren, gij gebt groot gelijkdit is wenschelijk
en dat is wenschelijk, er is zoo veel wensche
lijk, te veel zelfs om op te noemendoch bet
is maar zaak te overwegen of dit wenschelijke
ook verkrijgbaar is en dan hoe en op welke
wijze. Een kamerlid bepleit het wenschelijke,
een minister vooral heeft het bereikbarehet
uitvoerbare te overwegen en dat maakt een
groot verschil.
Evenwel dit geldt voor de toekomst. Voor
het heden mag gezegddat de samenstelling
van een nieuw Kabinet al reeds dadelijk vele
moeielijkheden leverde, ’t Wil ons voorkomen,
dat de overwinning den overwinnaars zelve
heeft verrast.
De anti-liberalende bondgenooten moeten
het regeer in handen nemenmaar hoe de
portefeuilles te verdeelen, om gelijk recht te
De warme dagen zijn nu ook eenmaal
en velen zeggen geheel ten onrechte aange
wezen voor bevordering na studie. Allerlei
examens hebben plaats. Overgangsexamens,
eindexamens, rangexamens en die voor weten
schappelijke graden. Velen sneuvelen op dit
bed van eer, anderen bezwijken door de hitte, naar
ze zeggen. Maar zij, die slagen, kraaien koning
en wijzen met te meer trots op het moeilijke
der omstandigheden, onder welke zij overwon
nen. F
?n been, toch kan hun «zakken” voor hen
eene
nieuwe inspanning en later dubbele vruchten
dragen.
En nu op politiek terrein.
Het bovenstaande was reeds geschreven, toen
we het onderstaande lijstje lazen van de nieuwst-
vermoedelijke ministers. Want zeker is de
samenstelling van het kabinet alzoo nog niet.
Maar als ’t daar genoemd is, ziet men
reeds dat Oorlog en Marine blijven gehand
haafd en dat ook Waterstaat nog geene split
sing ondergaat.
Het lijstje luidt
Buitenlandsche Zaken mr. R. Melvil baron
van Lijnden, lid der Eerste Kamer.
Justitie: mr. J. A. Loeff, lid der Tweede
Kamer.
Binnenlandsche Zakentevens president-mi
nister dr. A. Kuyper lid der Tweede Kamer.
Financiënmr. J. J. L. Harte van Teck-
lenburg, lid der Tweede Kamer.
Marine: gepensioneerd vice-admiraal Kruys
oud-Minister van Marine.
Oorloggepensioneerd luitenant-generaal
J. W. Bergansius, oud Minister van oorlog,
nieuw gekozen lid der Tweede Kamer.
Waterstaat Handel en Nijverheid: mr. J.
neur van Suriname, nieuw gekozen lid der
Tweede Kamer.
Er wordt bijgevoegd, dat het niet onmoge
lijk is, dat de portefeuilles van Binnenlandsche
Zaken en die van Waterstaat, etc. (dus niet
die van Oorlog en Marine) voorloopig zijn, met
het oog op de eventueele latere splitsing.
Wordt het kabinet alsboven samengesteld
dan zullen de heeren, daar genoemd als leden
der Staten Generaal, indien ze dit wenschen te
blijven, zich aan eene herkiezing bebooren te
onderwerpen. Maar men weet het, dat juist
dr. Kuyper vele bezwaren beeft ontwikkeld
tegen de vereeniging van bet minister-schap
met het lidmaatschap der Kamer. Bij de
tegenwoordige regeering omvatte de quaestie
slechts twee zetels, bij de nieuwe zou dit getal
vele andere zaken netjes worden opgeknapt
b. v. de heffing van sommige beschermende
rechten, uit welker inkomsten dan de pensi
oenen voor de ouden van dagen konden be
streden worden, enz. Wij nu meenden dat
de schoolquaestie reeds van de baan was door
de bekende pacificatie Mackay. En of de
christelijk-historischen vrede zouden nemen met
de slooping der openbare school meenen we
nog wel te mogen betwijfelen. Bovendien is
er reeds op gewezen, dat eene zoodanige school-
wetwijziging eerst kan plaats hebben na eene
Grondwetsherziening. Art. 192 toch bepaalt:
«Overal in den lande wordt voldoend openbaar
lager onderwijs gegeven.” Alzoo dan zouden
de kerkelijken met de radicalen, dat zijn de
Huidjes tusschen de liberale en de socialen
in het gevlei komen. Begrijp eens aan
Meer aannemelijk is het, te verwachten dat
men het over den boeg zal werpeninkrim
ping van de uitgaven voor het openbaar, uit
breiding daarentegen van die voor het bijzon
der onderwijs.
De Staten van Zuid-Holland gaven daarvan
reeds een bewijs door het subsidie voor de
kweekskhool voor onderwijzeressen te Leiden
intetrekken.
Invoering van sommige beschermende rech
ten! Daarover hebben we vroeger reeds het
een en ander gezegd. Wij zouden ze eene
ramp achten voor het Vaderland en hoezeer
we ouden van dagen volgaarne pensioen gun
nen, zal men ons moeten toestaan dat een
pensioen van f 1,50 a f 1,75 per week, dat
dan die rechten zouden opleveren, ook al
weinig afdoende is.
Hoe het zij er komt verandering, dat is
zeker, of ze zal bevredigen, dat zal de toe
komst leeren. Aan de eene zijde meenen we
doen aan katholiek en antirevolutionair 1 Eerlijk de vrijzinnigen te bemoedigen door ze te waar-
gedeeld, vier om vier? Maar dan schiet er
niets over voor den derde in ’t gelidden
christelijk-historischen bondgenoot, door wiens
zwenking juist de overwinning is behaald. Van
daar wellicht de geruchten omtrent samentrek-
kring en verdeeling of liever splitsing van
departementen. Wij voor ons laten die ge
ruchten daaromtrent voor wat ze zijn. De
geschiedenis leert, dat juist de anti-revolutio
nairen en de katholieken de krachtigste steun
pilaren waren van leger en vloot beide. Vooral
de oorlogs ministers waren meestal belijders van
bet katholieke geloof en de meeste leden van
den grooten staf waren van denzelfden stempel.
Bovendien gold het tot heden als regel, dat
juist leger en vloot beide steunpilaren van het
gezag waren en van een aanstaand president
minister, die voor vier jaren vroegde Kroon
een ornament? mag niet verwacht worden, dat
hij met zijne regeering er toe zal medewerken
der Kroon haren luister te ontnemen. Libe
ralen democraten en socialendie den luister
der Kroon niet in uiterlijke teekenen van ge-
campagne werd beweerd, dat de geheele op
lossing der schoolquaestie voor alles aan de
orde moest worden gesteld, daarna konden dan
den worden, erger dan de jongste.
Pichon gelooft niet aan een onmiddellijk
dreigen van het gele gevaar van den kant van
PiersonGoeman Borgesius zal plaats maken
voor een ander, vermoedelijk een kabinet
Kuyper. Ook hier dus overgang en wel een
Departement.
en KoloniënJhr. mr. T. A. J. van Asch
van Wijck, lid der Eerste Kamer, oud-Gouver-
FRISO
JIMS- n UIlHlIEVriE
urm mini n; ii:sl i\n.
C"* I
I
