Het Nieuwe Ministerie.
I
WOENSAG 14 AUGUSTUS 1901.
Een en Dertigste Jaargang.
No. 64.
Buitenlandsch Nieuws.
Officieel gedeelte.
-
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATEBDAG.
ste twintig jaren aan eenige partij ten deel viel
over
Het raadsel schijnt eindelijk opgelost.
weinig gerekend op de
de inzichten van Prins Joris en die
hoegenaamd geen verschil bestaat, ja, dat zelfs
UITGBVBB:
Y. KUIPERS, FIRMA H. BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUffl.
enz. enz. Van groote lust
de regeeringstaak over te nemen was dus
Pry's per kwartaal 70 oent franco per post 86 cent
PBIJS dar ADVEBTENTIEN van 1—5 gewone regels 40 oenta.
Voor eiken regel meer 7} cent. By abonnement is de pry's belangryk lager
Voorwaarden daaromtrent te vernemen by den Uitgever.
H.
de tweede overwinning, die den clericalen eene
meerderheid van 16 stemmen verschafte. Toen
te zijn.
En zoo wordt Dr. Kuyper premier. Dat doet
ons pleizier. Niet dat hij premier wordt; wij
plaatsen ongelezen wordt gelatenmet de groote
ruzie tusschen hem en Lobman (om van zijne
schier ontelbare andere ruzies niet te spreken)
dachten wij wel eens, dat hij over I Corinthe
XHI een papier had geplakt.
Dr. Kuyper is thans 63 jaar oud. Of hij
gelegenheid zal vinden de groote gaven hem
geschonken ook als minister tot ontwikkeling
te brengen daarvan is niets te zeggen. Men
kan een uitstekend partijleider en een zeer
ongelukkig minister zijn, zooals o.a. Gambetta’s
loopbaan bewijst. Hij verkoos voor zich de
portefeuille van Binnenlandsche Zaken, en zal
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiterlyk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentiftn Din dag en Vry'dag morgens vóór 12 uur.
Uit de welversneden” pen van Prins Joris
vloeiden dezer dagen in de Enkhuizer Courant
onder meer een tweetal artikelen, die onze
algeheele instemming hebben.
Teckelenburg I” Vóór 1 klonk het thans uit
des heeren Harte mondtot groot vermaak
van de Kamer, die in een Homerisch gelach
uitbarstte. De heer Harte van Teckelenburg
dan, treedt als minister van Financiën op.
De overige ministers zijn anti-revolutionairen
voor Buitenlandsche Zaken Mr. R. Melvil, baron
van Lyndenthans Eerste Kamerlid voor de
provincie Utrecht. Zijn naam heeft op het
gebied der diplomatie een goeden klank in
ons vaderland. Voor Marine de gepensionneerde
vice-admiraal Kruysdie reeds een blauwen
maandag minister van Marine was in bet Ka
binet Mackay ter vervanging van den tusschen-
tijds afgetreden minister Dyserinck voor Water
staat, handel en nijverheid, Mr. C. J. de Marez
Oyens, thans administrateur aan genoemd de
partement en iemand zonder eenig politiek
verleden. Voor Koloniën de oud-gouverneur
van Suriname jhr. mr. Asch van Wijck, zeker
een van de bekwaamste mannen van de anti
revolutionaire partijdie een zeer eervollen
staat van dienst achter zich heeft.
Het is niet onmogelijk, dat het optreden van
dit ministerie nieuwe verkiezingen noodzakelijk
maken. Achten de nieuw opgetreden ministers
de vereeniging van kamerlidmaatschap en
ministerschap niet wenschelijk dan moeten er
5 nieuwe leden voor de Tweede Kamer geko
zen worden en wel voor Sliedrecht, Eist, ’s Her-
togenbosch Grave en Amersfoortwaarvoor
Kuyper, Bergansius, Loeff, Harte en Asch van
Wijck gekozen zijn. Daar dit echter zooge
naamd vaste districten zijn, kunnen die nieuwe
verkiezingen niet van invloed zijn op de partij
verhoudingen Dan zouden er verder voor
Melvil van Lynden en Asch van Wijck twee
andere leden naar de Eerste Kamer gaan,
wat ook wij herhaaldelijk hebben geschreven.
Omdat het hier zaken geldt van algemeen
belang, maar die ook van meer nabij Friesland
met zijn uitruilings-systeem en vooral
’t district Harlingen betreffen, meenen we wèl
te doen beide artikelen, ook als hulde aan den
Schrijver, in dit en ’t volgend Woensdagno.
van ons blad over te nemen.
troepen ruiterij gedurende de begrafenis overal
de ronde zullen doen. Dit geeft bewijs van
een zenuwachtige vrees, dat er dien dag een
onheil kon gebeuren.
De Londensche correspondent van de Neue
Freie Presse seint aan zijn blad, dat het kasteel
Friedricbshof door zulk een groote troepenmacht
beveiligd is geworden, omdat de Europeesche
politie verontrustende berichten had ontvangen
omtrent een beraamden anarchistischen moord
aanslag op de in het Slot aanwezige vorstelijke
personen. Wegens deze berichten zou de
Koning van Engeland zijn vertrek tot heden
hebben uitgesteld. Voor de veiligheid van zijn
persoon moeten, te beginnen bij Vlissingen,
buitengewone maatregelen zijn genomen.
Volgens de Kölnische Zeitung moeten de
piketten van het Hessische huzarenregiment
no. 14, die op alle punten van Homburg tot
Cronberg patrouilleerdenvier Italiaansche
werklieden hebben aangehouden, die naar
Frankfort gebracht werden. De in de omlig
gende dorpen arbeidende Italianen worden
streng bewaakt. Negentien hunner kregen
bevel zich na afloop van hun werk niet meer
op straat te vertoonen.
Graaf Waldersee is tegen negen uur aange
komen. De Keizer, de Kroonprins, Prins
Eitel Friedrich en de Rijkskanselier waren
voor de ontvangst tegenwoordig.
Bij het binnenrijden van den trein presen
teerde de eere-compagnie het geweer. De
Keizer kuste graaf Waldersee op beide wangen,
begroette de officieren die Waldersee vergezel
den en begaf zich met Graaf Waldersee voorbij
bet front der eere-compagnie en daarna naar
het Slot onder het Hoch der menigte. In het
Slot werd graaf Waldersee door de Keizerin
en de jongere Prinsen verwelkomd.
waardoor de clericale minderheid aldaar van
19 op 21 zou komen.(§)
En waar bljjft bij dat alles Lobman Is
de leider der vrije anti-revolutionairen buiten
de combinatie gehouden Ja natuurlijk. Kuyper
en Lohman kunnen niet samen in één en het
zelfde ministerie gaan zitten. Zij zullen beiden
aan de ééne Seinposthistorie meer dan genoeg
hebben. Het gerucht gaat, dat de heer Loh
man tevreden zal gesteld worden en onschade
lijk gemaakt met het presidium van de Tweede
Kamer. Het zou mogelijk kunnen zijnmaar
dat zou te betreuren wezen; daar is hij met
zijne bekende hartstochtelijkheid allerminst de
man voor.
Men weet, dat de Ministers alzoo hebben
besloten en dat de nieuwe verkiezingen alreeds
zijn uitgeschreven.
DUITSCHLAND. Donderdag in de vroegte
is het lijk van Keizerin Frederik in tegenwoor
digheid van de keizerlijke familie en den
intendant Von Wedel gekist.
Te Potsdam, waar de lijkbaar is aangekomen,
zal de stoet zich door het park Sans-Souci en
den den Marly tuin naar het mausoleum bege-
van en dus niet, zooals eerst bepaald was,
langs eenige straten der stad trekken, zoodat
het volk van de plechtigheid niets zien zou.
Deze verandering in de regeling der begrafenis
moet veroorzaakt zijn door de aanwezigheid
van Koning Eduard van Engeland. Het park
Sans-Souci wordt door een sterke militaire
1. Mededeelingen.
2. Behandeling der gemeente-rekening
1900.
3. Besluit van heeren Ged. Staten omtrent de
verordening tot heffing van 1
4 Benoeming van een F
school te Nijega (Heidenschap.)
5. Behandeling van het Suppletoir kohier van
Hoofdelyken Omslag.
Koüdüm, den 12 Augustus 1901.
De Burgemeester,
H. M. TROMP.
Het raadsel schijnt eindelijk opgelost. Na
zoovele dagen van gissen is thans officieus be
kend gewordenwelke acht mannen in het
zoogenaamde Christelijk ministerie zitting zullen
nemen. Wij zeggen zoogenaamd Christelijk
en het is dan ook de eerste en de laatste maal
dat wij het nieuw opgetreden kabinet aldus
zullen betitelenhet is het clericale ministerie-
Kuyper.
Kuyper is de man geweest, die onder de
valsche en op staatkundig gebied volkomen te
verwerpen leuze: Voor of tegen God! de kie
zers tot eene dweepzieke hartstocht beeft ge
prikkeld, een hartstocht die heeft kunnen be
werken, dat de meest heterogene bestanddeelen
hebben samengewerkt, om een uitslag te ver
krijgen, die de overwinnaars zelven niet alleen
heeft verbaasd, maar hen, zooals de feiten leeren,
in verlegenheid heeft gebracht. o o
Dit laatste blijkt uit het feit, dat de over- eerd maar al te vaak door hem op de mooiste
winnende partij niet gereed was om dadelijk de por
tefeuilles over te nemen bij gemis aan een
werkprogramma. De verbonden minderheden
hadden blijkbaar zoo
overwinning door hen behaald, dat zij de vraag:
Wanneer de uitslag van de verkiezingen ons
dwingt als Regeering op te treden, wat zullen
wij dan doen?” nog niet hadden overwogen.
Vandaar het tegenstribbelen van Kuyper da
delijk na den eersten uitslag op 14 Juni. Men
moest de overwinning nog niet overschatten
er was nog geene meerderheid verkregen, die
het optreden van een clericaal ministerie onver-
geene sprake. Maar toen kwam op 27 Juni
VERGADERING van den RAAD der ge- -
meente Hemelumer Oldephaert en
Noord wolde, op Zaterdag, den 17e
Augustus 1901, des voormiddags te konden de overwinnaars beschikkende over eene
9i ure. meerderheid grooter dan ten onzent in de laat-
Punten van behandelingste twintig jaren aan eenige PartÜ ten deel viel
niet weigeren, de consequentie te aanvaarden
van de uitspraak der kiezers. En toen moest
j het zeer bijzondere moeielijke kunststuk ver-
^toond worden een programma samen te stellen,
HoofdelökeiTÖmslBg waarmede zoowel de democraten Kuyper en
Hoofd der openbare Fasstoors als de ultraconservatieven Lohman,
de Visser en Travaglino zich konden vereenigen.
Dit schijnt gelukt te zijnschijnt zeggen wij
met zekerheid kan men over dat werkprogramma
natuurlijk niets zeggen vóór de opening van de
Staten Generaal in September a.s. De parle
mentaire geschiedenis geeft echter voorbeelden
te over, dat dergelijke voorloopige vaststellingen
van een werkprogram allerminst voortduring van
eensgezindheid in het ministerie waarborgen.
Er is nu eenmaal een hemelsbreed verschil tus
schen vóór den boel en in den boel geplaatst
uvuwu.
Onze lezers zullen ’t ontdekken, dat tusschen
van ons
bwu .v.ovu*. vcovcn., j», ua. wud hadden veel liever gezien, dat het Ministerie
sommige uitdrukkingen letterlijk kloppen met Pierson in staat ware gesteld zijne taak voort
te zettenmaar het doet ons genoegen dat Dr.
Kuyper zich niet aan eene taak onttrekt, die
hij politiekerwijze beschouwd niet mag afwijzen.
Hij is de man, die met weergaloos handige
tactiek Roomschen en Roomschenhaters, demo
cratisch gezinden en verstokte conservatieven
onder één hoed heeft weten te vangen, onder
de bewering, dat de enkele betuiging dat men
Gods naam ook in de staatkunde eert aan de
meest ongelijksoortige partijvermenging kracht
zou kunnen geven om te regeerenom in onze
maatschappij, die in een storm en drangtijdperk
verkeert sociale verbeteringen aan te brengen
laat hij dan ook dat kunststuk vertoonen. Dat
J is hij niet alleen verplicht aan de kiezers, die
naar zijn zoet gefluit hebben geluisterdhij is
het nog meer verplicht aan de overwinnaars-
combinatie, die het Kabinet thans versiert, en
zonder hem in de uiterst moeielijke politieke
omstandigheden waaronder zij optreden, een
schip zouden zijn zonder roer.
Want Dr. Kuyper is een bijzonder begaafd
man. Als partijleider en journalist heeft hij in
Nederland zijns gelijke niet, en hij zou zelfs
met het groote verschil dat in godsdienstige
overtuiging tusschen hem en ons bestaat, geheel
een man naar ons hart kunnen wezen, wanneer
hij niet in Nederland zijn Kerkelijken invloed
gebruikte om staatkundig te heerschen, en van
eene onverdraagzaamheid blijk gaf, die doet
vragen of die bijbel, door hem zoo hoog ver-
naar men wil zich voornamelijk toeleggen op
sociale hervormingen. Daarvoor zou van Water
staat de afdeeling Arbeid worden afgenomen
en overgeplaatst worden naar Binnenlandsche
Zaken. Of dit slechts een gerucht is, zal de
tijd leeren.
Naast den premier zullen wij deze keer
hebben 3 katholieke ministers. In 1888 kon
den de katholieken in de clericale combinatie
niet meer dan twee zetels veroverenze heb
ben dus deze keer zeker wat stijver op hun
stuk gestaan. Het zijn generaal Bergansius
oud minister in het Kabinet Mackay, die mi
nister van Oorlog wordt. Of deze vurige voor
stander van den persoonlijken dienstplicht niet
nog altijd aan velen van zijne geloofsgenooten
minder aangenaam is, blijft een open vraag.
Geen vraag is het, of hij de leger wetten, zoo
als generaal Kool die in de Kamer er door
heeft weten te krijgen zal uitvoerendat kan
hij niet, want hij is er een verklaard tegen
stander van. Verder Mr. J. A. Loeff, een
zeer kundig advocaat met eene groote rechts
praktijk te ’s Hertogenbosch, voor welke plaats
hij sinds 1896 lid van de Tweede Kamer is,
die als minister van Justitie optreedt. De
derde is Mr. I. I. Harte van Teckelenburg
een zoon van den bekenden porseleinfabrikant
Harte. Het fraaie aanhangsel van Teckelen
burg is door zoonlief er bij gekocht. Wie
goede vrienden met hem willen blijven, ver-
gete het aanhangsel niet. Men verhaalt dat
niet lang geleden in de Tweede Kamer toen
de griffier bij de stemming den naam «Harte”
afriep, er geen antwoord kwam. De griffier
begreep dadelijkwaar de schoen wrongen macht omringd en streng afgezet, terwijl talrijke
verbeterde zich. Hij riep thans«Harte van
FRISO
ims- b iiiimwit-
IIIIIIIIIIIHFIIIESLHI).
