I
I
I
I
I
I
I
I
I
V oorber eidend
Militair Onderricht.
I!
L
1
ZATERDAG 12 OCTOBER 1901.
No. 81.
N ieuwsti j dingen
Officieel gedeelte.
16 October e.k.,
I
I
la*»®
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
r,
Prjjs per kwartaal 70 cent franco per post 85 cent
PBIJS der ADVERTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents.
Voor eiken regel meer 7| cent. Bij abonnement is de prjjs belangrijk lager
Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever.
UITGEVER:
Y. KUIPERS, FIRMA H. BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUW!.
Veel toch is eerst later bekend
wat in Januari ’96, in October
De BURGEMEESTER van WORKUM
brengt ter kennis van belanghebbenden,
dat opgemeld onderricht, in deze gemeente
’s namiddags 5 UUF zal aanvangen.
Workum, 11 Octbr. 1901.
De Burgemeester voornoemd,
T. M. ten BERGE.
niet aan vele blijken van waardeering ontbreken.
LEEUWARDEN, 10 October. In de zitting
van
van
mr.
De nieuwe Mïlitiewet. Uit goede bron
wordt medegedeeld, dat de termijn van invoe
ring der nieuwe Militiewet, naar alle waar
schijnlijkheid zal worden bepaald op 1 Januari
1902. De Regeering zal echter dit eerste
jaar nog geen gebruik maken van de bij de
wet verleende bevoegdheid tot verhooging van
het jaarlijksch contingent, zoodat dit voor 1902
niet hooger zal zijn dan 11,000 man, evenals
vroeger.
Met de invoering treden evenwel in werking
de voornaamste bepalingendie kenmerkend
zijn voor deze wetten. Allereerst de inschrij-
vingsplicht, waarbij niet langer de plaats van
L
I
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiterljjk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentiên Din dag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
het Gerechtshof, bestemd tot behandeling
strafzaken en gepresideerd door den heer
H. Binnerts, is een hooger beroep behan
deld ingesteld door Grietje V., 27 jaar, huis
vrouw van Roelof V. te Workum, van een
vonnis der Rechtbank te Leeuwarden, waarbij
zij wegens twee misdrijven van diefstal is ver
oordeeld tot 2 maanden gevangenisstraf.
In eersten aanleg heeft zij terecht gestaan
Een‘~en Dertigste Jaargang.
in Engeland aan het komplot deelnamen, dan
zou de rampspoedige veldtocht nooit zijn be
gonnen.”
Boissevain’s „Open brief.”
Het Handelsblad van Woensdagavond bracht
den aangekondigden open brief van den heer
Ch. Boissevain aan president Roosevelt. Wat
alléén reeds den heer B. vrijmoedigheid kon
schenken, tot den president der Vereenigde
Staten zijn uitnemend pleidooi te richten
was de volgende aanhaling uit een werk van
Roosevelt zelf.
Uit een opstel van diens handExpansion
and Peace, citeert de heer Boissevain de vol
gende zinsnede:
>«de groote smet op de zedelijkheid
der Europeesche gemeenschap van
Staten werd niet geworpen door een
oorlog, maar door den infamen vre
de, dien de Groote Mogendheden
handhaafden, terwijl Turkije aan
Armenië al de gruwelen deed onder
gaan van slachting, marteling en
woest geweld.”
Wat de heer Boissevain gewild heeft met
zijn open letter, door hem betiteld als: Ihe
Law of Nations on the Law of Humanity, for
muleert hij aldus
>>Waarop ik boven alles en vóór alles in mijn
brief de aandacht vestig, is het groote gevaar
waarmede Engelands schending van het oor
logsrecht alle vrije volken bedreigtdie te
avond of te morgen hun onafhankelijkheid te
verdedigen zullen hebben.
Dit toon ik uitvoerig aan, want er kan niet
te dringend op gewezen worden.
Engelands proclamaties schenden het be
staande code van volkenrecht, dat toch reeds tusschen die handlangers en de bladen, die hier
groote-volken-recht is en waarlijk jegens kleine
volkendie aangerand worden, niet te edel
moedig is. Ik bewijs, welk recht van verde
diging dit volkenrecht, geheel afgescheiden van
wat te ’s-Gravenhage werd besloten, aan naties,
die haar grond verdedigen, toekent en hoe
Engeland dit recht op de smadelijkste wijze
verkracht.
Ik vraag den President uit Engelands han
den de taak over te nemen, die eens het land
van Gladstone zoo roemrijk heeft vervuldom
voor de rechten van nationaliteiten op te komen,
om te protesteeren als de rechten van een volk,
dat zich verdedigt, geschonden worden door
overweldigers.
Tegen die schending van het volkenrecht
te protesteeren is niet alleen plicht uit eerbied
voor vrijheid en gerechtigheid, maar wordt
door zucht tot lijfsbehoudden kleinen staten
geboden, die bijtijds hun recht willen handha
ven eer veroveraars hun grenzen overschrijden.
Als Engeland precedenten schept van on-
wettig geweld, dan is dit veel gevaarlijker dan
wanneer de sultan van Turkije dit doet. Want
ieder christen staatsman zal er zich wel voor
wachten als hij onrecht pleegt, zich te beroepen
op het voorbeeld van dezen Turk
Doch een overweldiger kan, met de hand
zijn mond bedekkend om zijn glimlach aan aller
oog te onttrekken, met veel zalving zich be
roepen op het voorbeeld van het deugdzame,
het beschaafde, het vrije, democratische, zich
zelf regeerende, christelijke Engeland!”
En de heer Boissevain doet dan een beroep
op den Roosevelt van vroeger:
»Gij, mijnheer de President, schrijft met zulke
verfrisschende onbevreesdheid recht op den man
aan, dat ik het waag, uw voorbeeld te volgen
door te vragen Kan er een gevaarlijker voor
beeld worden gesteld aan de gewelddadige,
menschenmoordende wetteloosheid welke gij te
recht veroordeelt in de Vereenigde Staten, dan
Engelands moorddadige wetteloosheid in het
voeren van oorlog, zooals het doet?
Indien democratie er naar leidtiederen
mensch zijn verantwoordelijkheid te doen ge
voelen dan is het toch het wezen zelf der
democratie om de Groote Republiek haar ver
antwoordelijkheid te doen gevoelen te midden
der Groote Mogendheden.”
Lezen wij het merkwaardige protest van den
heer Boissevain, dan is het, of wij den gehee-
len treurigen, gruwelijken oorlog nog eens op
nieuw doorleven. Onder de meesterlijke uit
eenzetting van iemand, die de feiten in hun
samenbang kent als maar weinigen in Holland
of daarbuitenzien wij de voor historie, de
wording, zien wij de ontknooping van het voor
spel naderen,
geworden van
’99 nog niet te verklaren scheenen is nu
helder en duidelijk. Met vastheid van hand
legt de heer Boissevain den vinger op de wond,
waar hij de Daily News het woord geeft
»De oorlog in Zuid-Afrika werd voorbereid
door herhaalde en bedoelde leugenshet En-
gelsche volk werd er in mede gesleept door
leugensde oorlog werd gesteund met leugens.
Had het volk de waarheid geweten met be
trekking tot de bende companypromotersdie
tegen Transvaal komplotteerdenhad het de
namen gekend van hun handlangers in de pers
van Zuid-Afrika, en was het op de hoogte
geweest van de betrekkingen, die bestonden
Van de 35 lotelingen moeten 9 dienen en
onder hen, die de laagste nos. trokken, hebben
slechts 3 wettige redenen van vrijstelling, zoo
dat allen die een no. trokken boven no. 12
finaal vrij zijn.
Uit het noorden van Groningen wordt
gemeld dat door de buitengewone droogte de
suikerbieten niet zoo zwaar van stuk zijn als
andere jaren. De opbrengst blijft daardoor
wel een 15 20 pet. beneden het gemiddelde
en loopt van 30 tot 35000 k. per H.A. Het
suikergehalte is echter buitengewoon hoog en
beweegt zich meest tusschen 16 en 18 pet.
Zelfs komen er enkele monsters van 19 pet.
Naar men verneemt, wenscht jhr. mr-
O. Q. van Swinderen, de eerste candidaat op
de voordracht der Tweede Kamer voor den
Hoogen Raad voor deze betrekking niet in
aanmerking te komen.
Onder de kaffers in Rhodesië is een op
stand uitgebroken. Zij zijn woedend over de
dwangmaatregelen, welke men tegen hen neemt.
Een hunner hoofden. Mapouduca, die eenige
maanden geleden naar Portugeesch grondge
bied was verdreven, is thans teruggekomen en
verspreidt schrik en ontzetting overal, waar
hij zich vertoont. Kleine afdeelingen politie
werden door hem in de pan gehakt.
Het heeft reeds in verschillende deelen
van Frankrijk gesneeuwd, namelijk in den om
trek van Tarbes en Oyonnax. De bergen zijn
alle met Sneeuw bedekt Ook in Auvergne
heeft het gesneeuwd en is het zeer koud.
Een Russisch zeeofficier, Tessipoff, heeft
een toestel uitgevonden, waarmee uit onder-
zeesche vaartuigen photografieën kunnen wor
den genomen van den bodem der zee. Uit
meer dan een oogpunt belooft deze uitvinding
van belang te zijn.
WORKUM. Bij de stemming van een lid
voor de Tweede Kamer gister hier gehouden
zijn van de 551 kiezers 437 in het stemhokje
geweest.
De uitslag is als volgtde heer Schokking
behaalde 314, de heer De Kanter 80, de heer
Zeilmaker 38 stemmen.
ueueu, vnjuag n uuuri ue scuau- Vijf van de kiezers konden het met hun
dehjke oorlog in Zuid-Afrika twee volle jarenbriefje niet klaarspelendie waren van on-
Voor de Rechtbank te Leeuwarden zul
len Woensdag 16 October a.s. terechtstaan, o.a.
Wieger B., 44 jaar, koopman te Sneek,
wegens mishandeling van Wietze Fortuin, op j
22 Augustus 1.1. te Sneek; °P
Eelke K., 28 jaar, koopman te Workum,
wegens mishandeling van Bernardus Eiling, op
15 September 1.1. te Workum;
Dirk N 12 jaar, schoenmakersjongen te
Sneek, wegens mishandeling van Jan Blok, op
11 September 1.1. te Sneek;
Hendrikus B., 13 jaar, te Joure, tijdelijk
te Stavoren, wegens mishandeling van Hendrik
Elings Visser, op 11 Sept. 1.1. te Stavoren.
INHOUD van het Friesche Tijdschrift
vSjlucht en Bjucht” de 12de October 1901.
Lear om Lear I M. Miedema. De léste
eare, D. H. Z. »’k Soil’t moarn wol dwaen,”
W. P. Tael, J. v.d. Tol. Koartswyl,
Briefwiksel, D. Foar de winige doar,
(mei plaetsjes) D. H. Z.
In 2Engwirden treffen de lotelingen ’t
dit jaar recht gunstig, want terwijl anders 50
tot 70 pet. wettige aanspraak hebben op vrij
stelling, bedraagt zulks dit jaar slechte 33 pet.
vestiging, maar alleen en uitsluitend het Ne
derlanderschap als criterium geldt.
Volgens de nieuwe w.et zijn de eenige zoons
niet meer vrij en van een oneven aantal zoons
is de grootste helft (vroeger de kleinste) dienst
plichtig.
Volgens den thans bestaanden toestand zou
in Maart 1902 de lichting der militie van 1895
gepasporteerd worden. Volgens de nieuwe wet
geschiedt dit echter niet. Zij blijft in 1902
als achtste lichting (tot dusver waren er
telken jare slechts 7) tot de militie behooren,
om in 1903 de eerste lichting te vormen van
de landweer, waarvan zij aldus den grond
slag vormt. Naarmate deze van jaar tot jaar
wordt aangekweekt, vermindert de schutterij.
Na 1 Januari 1902 zal dus geen nieuwe schut
terij meer worden ingelijfd. (N.v.d.D.j
Tot lid van de Tweede Kamer in het
kiesdistrict Harlingen is gekozen de heer Mr.
J. SCHOKKING te Koudum (c. h.) met 2923
stemmen. Verder waren uitgebracht op de
heeren De Kanter (lib.j 1235 en Zeilmaker
(vijz. dem.) 823 stemmen.
De Tweede Kamer heeft haar werk nog
eens overgedaan. De derde candidaat stond
daar niet wettig op de voordracht voor den
Hoogen Raad. De fout is nu hersteld. Op
de eerste verrassing is dus een tweede gevolgd.
In dezelfde vergadering verklaarde de voor
zitter, op een vraag van den heer Fokker, dat
het ontwerp, regelende het beroep in zake de
Ongevallenwet, niet is ingetrokken maar dat
dit ontwerp waarschijnlijk belangrijk zal gewij
zigd worden.
De Kamer ging daarna uiteen tot half No
vember.
De heer A. Bouman, oud-lid der Tweede
Kamer voor het district Harlingen, is als in
specteur der registratie in actieven dienst her
steld voorloopig bij de ambulante inspectie
der hypotheekrechten.
Benoemd tot controleur bij den waarborg
en de belasting op de goud- en zilverwerken
te ’s Hertogenbosch de heer C. J. Andreae,
thans essayeur te Leeuwarden.
Heden, Vrijdag 11 Oct,, duurt de schan-
waarde, de briefjes namelijk.
WORKUM, 11 Oct. Den 16 October is
het 25 jaren geleden dat ploegbaas Johannes
de Vries in dienst der spoorwegen trad, eerst
-p verschillende baanvakken bij de S. 8., later,
nè de overname Leeuwarden—Stavoren door
de H. IJ. 8. M., bij laatstgenoemde maat
schappij.
Ofschoon in bescheiden kring werkzaam, kan
ploegbaas De Vries op een hoogst eervolle
staat van dienst wijzen, en is hij ongetwijfeld
een der meest bekende beambten in zijn vak.
Bij zijne meerderen zoowel als zijne minderen
is ploegbaas De Vries dan ook zeer gezien.
Ongetwijfeld zal het den jubilaris op 16 Oct.
BLII) Ml rillESL I III.
IIMS- F.I tllllT.IHI IE
1
H
K
I
I
