1
n
B
I
1
ij
1
i
II
'At
I
Bericht!
J
I
ZATERDAG 14 DECEMBER 1901.
No. 99.
I
I
Nieuwjaarswenschen
a 25 cent,
van 1 Januari, wordt weder
Nieuwstijdingen.
Een en Dertigste Jaargang.
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATEBDAG.
1
DE UITGEVER.
U I T G B V E B:
Y. KUIPERS, FIRMA H. BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM
beginnende Lubecker
in „FRISO"
aangeboden
Voor spoedige toezending houdt zich
aanbevolen
-
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, niterlyk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentifin Dinsdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
Prijs per kwartaal 70 cent franco per post8& cent
PBIJS der ADVEBTENTIEN van 15 gewone regels 40 cents.
Voor eiken regel meer 7| cent. By abonnement is de prys belangrijk lager
Voor waarden daaromtrent te vernemen by den Uitgever.
zake de gelijktijdige waarneming van het Ka
merlidmaatschap met de onderwijzersbetrekking
is ongegrond verklaard.
Dezer dagen werd onze aandacht geves
tigd op de Groote nu
Staatsloterij, door de Regeering gewaarborgd.
Deze loterij bestaat uit 56,000 loten met niet
minder dan 28,000 prijzen, zoodat van twee
loten één moet winnen.
Wij hebben bet trekkingsplan eens ingezien
en daaruit vernomen, dat een geheel lot voor
al de zeven klassen kost f 85. Over al de
56,000 loten nu levert dit een bedrag van
f 4,760,000. Het totaal der uitgeloofde prijzen,
met inbegrip van de door de Regeering be
schikbaar gestelde premie, ad. 300,000 Mark,
aan hem, die den laatsten prijs trekt, bedraagt
5,598,745 Mark, of de Mark gerekend a
zestig cents in bollandsche guldens 3,359,347,
in ronde cijfers f 3,360,000 Er wordt dus
f 1,400,000 minder aan prijzen gegeven dan
aan loten betaald, dat is dus een verlies van
bijna dertig procent. Als men weet, kort de
Nederlandsche Staatsloterij slechts vijftien procent,
zoodat ook in dit opzicht de Lubecker niet is
aan te bevelen.
Dinsdag heeft de Tweede Kamer eene
nieuwe nominatie opgemaakt voor de vervulling
der vacature in den Hoogen Raad.
Reeds bij eerste stemming werden 44 van
de 73 stemmen uitgebracht op jhr. mr. W.
H. de Savornin Lobman, rechter in Den Haag,
oud-hoogleeraar aan de Vrije Universiteit te
Amsterdam en zoon van den oud-Minister, het
tegenwoordig Kamerlid van dien naam.
Tot 2n candidaat werd gekozen jhr. mr. J.
Remees van Iddekinge, president der rechtbank
te Groningen, mef 45 tegen 32 stemmen en
tot 3n candidaat mr. A. P. L. Neiissen, rechter
Breda, met 47 van de 84 stemmen. De
heer mr. H. Binnerts, president van het Hof
te Leeuwarden, erlande bij de drie stemmingen
achtereenvolgens 28, 32 en 24 stemmen. De
eerstgekozene is antirevolutionair, de tweede
liberaal, de derde katholiek. No. 1 en 3
kwamen niet voor op de aanbevelingslijst van
den Hoogen Raad.
Te Winschoten heeft een droevig ongeluk
plaats gehad. Het 5-jarig dochtertje van den
beer R. viel met het hoofd in een scherpen
beitel van een daar werkzaam zijnden timmer
man, met het ongelukkig gevolg dat het rech
teroog zoogoed als uitgestoken werd. Na de
eerste geneeskundige hulp van dr. Buning is
het ongelukkige kind onmiddelijk naar Groningen
getransporteerd.
De storm. Tengevolge van den storm
van Dinsdag is het zeewater zoodanig gestegen,
dat alle uiterwaarden en de polder Waterland
(bij Elburg) zijn ondergeloopen.
De Waal en de Maas zijn in de laatste 24
uren schrikbarend gewassen. Als de Waal
zoo blijft doorwassen, kan heden de gierpont
reeds niet meer varen.
In Losser (Overijsel) zijn verschillende wegen
tengevolge van overstroomingen van het riviertje
de Dinkel niet te doorwadenin de Lutte
staan verschillende boerenwoningen geheel in
*t water en bij Denekamp gaan sommigen zelfs
verhuizen, omdat hun woning ten prooi is aan
de wateren van den Dinkel.
Ziedaar een toestand in Twente, die geheel
nieuw mag heeten. De verbazende wateraan-
voer uit Duitschland tengevolge van verbreeding
Gelegenheid, tot het plaatsen van
en uitdieping dezer rivier daar, deed in de
eerste plaats dien toestand ontstaan. En wanneer
hier niet met krachtige hand wordt ingegrepen,
staat dit gevaar telkens weer voor de deur en
is de schade niet te overzien.
Het eiland Marken is voor de derde maal
onder water geloopen, Door de hevige Noord
westen winden werd het water tot 1,60 boven
A. P. opgezweept.
Dinsdag trok in Z. O. richting langs Sint
Nicolaasga (Fr.) een windhoos, waarbij ver
scheidene gebouwen beschadigd werden. Een
huis werd gedeeltelijk van het dak beroofd,
een wagenhuis verplaatst, verder een boom
ontworteld, hooischelven uit elkander gerukt en
dakpannen weggeslingerd.
Hr. Ms. Koningin-Regentes, die 3 Jan.
a. s. in dienst wordt gesteld, zal, na in het
drcge dok op ’s Rijks werf te Willemsoord
van kimkielen te zijn voorzien, naar de West
vei trekken tot aflossing van Hr. Ms. pantser-
dekschip Utrecht, dat voor Oost Indië bestemd is.
Hr. Ms. Zeeland zal einde Jan. naar Indië
vei trekken en Hr. Ms. Korlenaer, in conservatie
op ’s Rijkswerf te Willemsoord, zal het volgende
jaar aangewezen worden om Hr. Ms. pantser-
schip Piet Hein in Indië te vervangen.
Ingevolge machtiging van H. M. de Koningin
zijn aan de drie torpedobooten, type Ophir, in
aanbouw bij de Maatschappij voor scheeps- en
werktuigbouw sFijenoord” te Rotterdam, de
namen gegeven van Smeroe, Tangka en Wajang.
Te Oosterbeek heeft, naar de Oosterbeek-
sche Courant verneemt, de heer v. L. daar bij
den officier van justitie te Arnhem een klacht
ingediend tegen dr. J. G. F. te Arnhem, wegens
het door verregaande achteloosheid berokkenen
van zwaar lichamelijk letsel.
Deze zaak schijnt een gevolg te zijn van de
toepassing van Röntgenstralen.
Notaris Van der Burg te Makkum is
benoemd tot lid der commissie van toezicht op
de bewerking van het Friesch woordenboek.
Twee heeren te Vlaardingen en te Rot
terdam hebben de Staatsspoor in rechten aan
gesproken om samen f 150,000 schadevergoe
ding, wegens het bekomen van zwaar lichame
lijk letsel bij het bekende spoorwegongeluk te
Capelle aan den IJsel op 15 Nov. 1899. Met
de andere passagiers heeft de Staatsspoor de
schadevergoeding onderhands geregeld.
Inhoud van het Friesche Tijdschrift
tSljucht en Rjucht” de 14de December 1901.
Dp man dy’t fen de kat opfretten waerd,
W. D. Pankoek bakke, M. H. B.
Forkroppe leed, M. G. 8. Koartswyl.
Gysbert Japicx, T. Briefwiksel, D. In
petret.
Dinsdag zijn de miliciens der lichtingen
1897 en 1898 ,die van den minister van
oorlog toestemming hadden verkregen om, in
plaats van in Aug. in Dec. onder de wapenen
te komen, voor herhalingsoefeningen In wer-
kehjken dienst gesteld.
President Kruger had zich, met het
oog op zijn vertrek op heden naar Utrecht,
voorgesteld een afscheidsbezoek te brengen
aan burgemeester en wethouders van Hilver
sum, om persoonlijk dank te zeggen voor de
groote hartelijkheid daar ondervonden, niet
alleen van de autoriteiten maar ook van de
bevolking in bet algemeen.
Het gure jaargetijde was echter een be-
TWEEDE KAMER.
Zitting van Woensdag.
Aangenomen werd het wetsontwerp betref
fende de overbrenging van Landbouw naar
Waterstaat en Arbeid naar Binnenlandsche
Zaken, na verdediging door den Minister van
Binnenl. Zaken, die voor een afzonderlijk Land-
bouw-departement (door den heer Bos voorge
staan en door den heer De Boer bestreden) de
tijdsomstandigheden bij de kabinetsformatie on
gunstig oordeelde.
De Minister zinspeelde er op dat een zittend
kabinet beter die oprichting kan ter hand nemen
en tegenover den heer Lely verdedigde hij de
scheiding tusschen de arbeids- en veiligheids
wet op grond van historie en doel.
Daarna werd behandeld de begrooting van
Binnenlandsche Zaken waarover geen algemeen
debat werd gevoerd.
De heer Van Wijck verwachtte van den Mi
nister billijker regeling der drankwetwelke
voorbereid kan worden door een commissie,
waarin ook belanghebbenden zitting hebben.
Het uitstervingssysteem wilde bij niet bij over-
gang in rechte linie, tenzij schadeloosstelling te
wordt verleend.
De heer De Ras bepleitte lotsverbetering
voor provinciale ambtenaren, en de heer Van
Nispen pensioneering van gemeente ambtenaren,
hun weduwen en weezen.
Zitting van Donderdag.
Bij de heden voortgezette behandeling der
begrooting voor Binnenlandsche Zaken drong
de heer Bos bj het algemeen onderwijzers-
debat, aan op verbetering van de opleiding
voor onderwijzers en op reorganisatie van het
thans stelsellooze onderwijs.
Door den heer Den Hertog werd er op aan
gedrongen, om aan de hoogere subsidiën voor
bijzonder onderwijs strenge voorwaarden te ver
binden.
Van ’s minister’s denkbeeld omtrent de vrij
making van het onderwijs, verwachtten de hee
ren Brummelkamp en de Waal Malefijt, vol
komen pacificatie op onderwijs-gebied.
De Minister wilde een krachtige ontwikke
ling van het technisch- en vakonderwijs, en
opleidingsscholen voor onderwijzers tusschen
middelbaar- en hooger onderwijs, in den geest
van de Oostenrijksche scholen.
Het ontwerp betreffende den vaccinedwang
is gereed om bij den Ministerraad in te komen.
Aangaande het hooger onderwijs verklaarde
de Minister, dat een principiëele beslissing zal
worden uitgelokt omtrent de zaak van het jus
promovendi en subsidieering van de bijzondere
gymnasia.
Men meldt uit Den Haag;
Het beroep van het kamerlid Ter Laan in
i zwaar en daarom werd het College uitge-
1 noodigd Z.H.Ed. gistermiddag op zijn villa
Casa Cara te ontmoeten.
De president dankte den burgemeester, het
Dagelijksch Bestuur en de bevolking van
Hilversum voor de genoten sympathie, die
hij van hen had ontvangen sedert zijn komst
te Hilversum. Bijzonder dankbaar zei de heer
Kruger te zijn voor het feit, dat men hem
nooit onnoodig was lastiggevallen in dagen
van groote droefheid. Vandaar dat hij een
rustig verblijf te Hilversum had gehad, waar
aan hij steeds met genoegen zou terugdenken.
Na het vertrek van het College kwam nog
de voorzitter van de ontvangst-commissie, de
heer J. van der Smit Jr. Deze kwam Z.H.Ed-
een eerewacht aanbieden, die hem zou ver
gezellen tot Utrecht.
Z.H.Ed. nam dit aanbod met erkentelijk
heid aan.
Eveneens maakte nog zijn opwachting tot
afscheid de commissaris van politie, de heer
Van Dijk.
Ook dezen bracht de president zijn innigen
dank voor de groote welwillendheid van hem
en zijn departement ondervonden.
Wat toekomstige audientiën of bezoeken te
Utrecht betreft, zullen die indien toegestaan,
slechte kunnen worden verleend tusschen 11
en 12 uur des voormiddags.
Te rekenen van 1 Jan. 1902 zal het
urengeld van de conducteurs, dienstdoende op
de locaal spoorwegen der H. IJ. S. M., met
twee centen per uur verhoogd worden. Tevens
zullen zij in het genot gesteld worden van om
de drie in plaats van om de vijf weken een
geheelen vrijen Zondag te genieten.
Naar uit Lissabon gemeld wordt, heerscht
daar levendige ontroering, wegens het levend
begraven eener vrouw die men aan doods-
kramp gestorven waande.
Op ’t kerkhof, terwijl de priester het lijk
inzegende, hoorde men eensklaps een schreeuw
in de kist. Men deed ze open en vond de
vrouw levend. Zij stierf echter vijf uur later,
ingevolge den schrik, dien zij had uitgestaan.
Berichten uit Duitsch Oost-Afrika spre
ken van een leeuwenplaag in de buurt van
Dar-es-Salaam. Terwijl de leeuwen in het
binnenland, als men hen niet uittart, bijna
nooit menschen aanvallen, hebben de leeuwen
langs de kust de smaak van negervleesch
beetgekregen, sedert het groote wild daar boe
langer hoe meer uitgeroeid wordt. De leeuwen
vernielen telkens de afsluiting van negerhutten
en sleepen dan een paar zwarten weg. De
regeering heeft nu in alle dorpen waar der
gelijke ongelukken zijn voorgekomen, voor-
laders met munitie laten verdeelen.
Aan de Standard wordt uit Heilbron dd.
8 dezer gemeld, dat De Wet zijn nieuwe con
centratie heeft voltooid. Zijn troepenmacht is
zeker 1400 man sterk. Zijn eerste beweging
tegen kolonel Wilson’s colonne had een eenigs-
zins ernstig gevecht ten gevolge. Na dien
eerste aanval hadden de Engelschen drie dagen
om veertien mijlen af te leggen. Op den der
den dag was Wilson hopeloos omsingeld, doch
werd hij zooals reeds werd gemeld door Re
mington ontzet.
De Boeren omzwermden in grooten getale
den rechtervleugel en de achterhoedeen
toen beide colonnes op Heilbron terugkeerden
maakten zij zelfs een deel van het convooi buit,
5-
iieiiis- n mi i ii 11:\ i ii
III III Hlllll JIIIBLJlll.
J
