Het Borgemclil in Noorfl-Amerih.
Bericht
Bericht!
Nieuwjaar swenschen
a 25 cent,
WOENSDAG 25 DECEMBER 1901.
No. 102.
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
niet gevraagd.
zijn zonen, in Amerika geboren, kiezers.
Nu nemen
DE UITGEVER.
candidaten voor het examen af te
Maar nu
Prjjs per kwartaal 70 cent franco per post 86 oent
PRIJS der ADVERTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents.
Voor eiken regel meer 7| cent. Bjj abonnement is de prjjs belangrijk lager
Voor waarden daaromtrent te vernemen bjj den Uitgever.
UITGEVER:
Y. KUIPERS, FIRMA H. BRANDENBURGS EN ZOON. TE WORKUM
meer
vaak zelfs monniken-
P
»De President.”
De man
geëxamineerd te worden,
ongeveer 35 jaren oud,
dierlijkt uiterlijk. De man
Wegens de KERSTDAGEN zal het
a.s. Zaterdagno. niet verschijnen.
DE UITGEVER.
SPROKKELINGEN
Hygiënisch en Maatschappelijk gebied
Dr. P. F. van HAMEL ROOS.
i om de gevoerde debatten
in de rechtzaal behoorlijk te volgen.
In een uiteenzetting van zijn standpunt
zeide rechter Pryor
«Met het oog op de ontzettend groote im
migratie in de Vereenigde Staten, uit alle
landen en van alle volken, van menschen
zonder eenige kennis van onze instellingen,
van onze gewoonten en van de denkbeelden
zou veel beter loopen, als men maar
Voor lichtvaardige landverhuizers kan het
nuttig zijn eens te ervaren hoe het gaat met
het Staatsburgerschap van Noord-Amerika.
Daarom laten wij hieronder volgen een Van
Dag tot Dag uit het Algemeen Handélsblad
van j. 1. Zondag.
Een opmerkelijk geschriftje kreeg ik in handen
over de manier waarop uitlanders in de Ver
eenigde Staten geëxamineerd worden eer hun
het stemrecht verleend wordt.
Met het algemeen stemrecht wordt gelijk
En zij, die pogen een goede regeering te ver
krijgen, en verlangen naar verheffing van het
peil onzer uitlander-kiezers, kunnen hierin
weinig humor vinden. In de laatste jaren is
het peil van ontwikkeling der genaturaliseerde
kiezers in New-York voortdurend gedaald, en
waarschijnlijk is nooit zulk een armzalig soort
kiezers geschapen als in het afgeloopen jaar.”
In deze waarschuwing, komende uit het
vrije land aan de overzijde van den Oceaan,
ligt een les voor allen, die zich willen toeleg
gen op het fokken van kiezers, zonder te vragen
naar geschiktheid of kennis.
Alleen daardoor heeft bet afschuwelijk beheer
van New-York door Tammany Hall zoo lang
stand gehouden tot zedenbedref en schande der
groote Republiek.
In New York komen de meeste immigranten
aan. Tammany’s beambten houden deze aan
staande burgers der Republiek van den dag
af dat ze landen in het oog, en kweeken hen
op tot kiezers, die volgens bun bevel stemmen
zullen.
Na vijf jaar in de Vereenigde Staten ge
woond te hebben kan een landverhuizer het
stemrecht bekomen. Hij wordt dan tevens
verkiesbaar tot minister, volksvertegenwoordiger,
senator. Alleen is uitgesloten de verkiezing
tot president der Republiek. Burgers in de
Vereenigde Staten geboren kunnen alleen Hoofd
van den Staat worden.
Maar de landverhuizer wordt niet kiezer
alleen doordien hij vijf jaar in het land gewoond
heeft. Zoo lichtzinnig is de Staat niet. Hij
eischt dat de adspirant-staatsburger iets wete
van het regeeringsstelsel, de wetten en instel
lingen van de Republiek.
Wie kiezer worden wil moet eerst voor een
der daartoe aangewezen rechters den eed afleggen
dat hij een goed burger der Republiek wenscbt
te worden, tevens afzwerende zijn onderdanig
heid aan eenigen buitenlandschen vorst of
potentaat of Staat en belovend de grondwet
der Vereenigde Staten te zullen steunen. (>t o
support the constitutio n”). Hij
moet den rechter de zekerheid geven dat hij
het regeeringsstelsel der Republiek begrijpt,
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiterljjk Maandag en Donderdag middags 1 nur.
Advertentièn Dinsdag en Vrijdag morgens vóór 12 nur.
een goed werk te doen door
van de wenken of spreuken
vele rechters hun plicht om de
adspirant-staatsburgers te examineeren nogal
lichtzinnig
lang, dat slechts met groote voorzichtigheid
tot het burgerrecht zullen worden toegelaten
zij, die onze instellingen volkomen begrijpen,
en die onze Grondwet en de plichten van den
Amerikaanschen burger geheel en al door
gronden”.
Indien zulke opvattingen algemeen werden
gehuldigd, dan zou een groot aantal landver
huizers, thans tot het burgerrecht der Vereenigde
Staten toegelaten, worden afgewezen met de
opdracht eerst wat beter te studeeren, vóórdat
zij het kiesrecht aanvragen.
Maar zooals het in New-York gaat, gaat
het niet overal. In de provincie zooals
wij Amsterdammers zouden zeggen, met één
woord aanduidend wat buiten de grenspalen
der hoofdstad ligt in the country,
zooals men dat in New-York noemt wordt
aan de wetten tot naturalisatie, en tot ver
krijging van het kiesrecht streng de hand
gehouden. Velen der tien millioen niet in
de Vereenigde Staten geboren ingezetenen
hebben zich daarover beklaagd. Want in den
regel wordt het daar niet gemakkelijk gemaakt
het kiesrecht te verkrijgen. Dientengevolge
is buiten New-York de werking der wet op
de naturalisatie ook zeer voldoende. Maar in
de boofdstad kan men, op de wijze der Duitsche
Amerikanen spreken van massenweise
maken van kiezers”.
De wijze waarop de kiezers worden gemaakt
in New-York is dan ook vaak zeer humoristisch,
zeer lachwekkend, zeer zonderling, maar zeer
verbaasd te toonen ging de I treurig tevens. In het geschriftje, waarvan ik
Met het algemeen stemrecht wordt gelijk welke vragen bepaalde rechters stellen. En
bekend is in Amerika op groote schaal geknoeid, bovendien hebben zij ook onder die rechters die onder qD8 heer8Chen, acht ik het van be-
A 11JJ1L - A f.nrlnan zl a A IrAIlnr tmlrvATtS kinf
De vragen worden in de vaste
en de antwoorden zijn dan
Aan kiezers door geboorterecht wordt dit
niet gevraagd. De man had er geen begrip van, dat zijn
Als hij slaagt in zijn examen mag hij mee- ondervrager de volgorde van het Tammany-
stemmen in verkiezingen die minstens negentig lijstje gewijzigd had.
dagen na dien datum gehouden worden.
Slaagt hij niet dan mag hij na een
op. En in New-York zijn er en
die onder den duim van Tammany
hun medestanders, die trouw volgens het lijstje
examineeren.
volgorde gesteld,
natuurlijk «zeer goed.”
en dan gebeurt het, dat zelfs de
scherpzinnige leiders van deze Tammanyschool
voor kiezers er in loopen. In den afgeloopen
zomer was op een dag een der aan Tammany
verknochte rechters aan de beurt om examen
af te nemen. En dien dag hadden de leiders
drie- of vierhonderd candidaten voor het kie-
zerschap en zeker niet de meest intelligente
bijeengebracht in het Gerechtshof om geëxa-
mineerd te worden. Tammany verwachtte
niet anders of het onderzoek zou dien dag
van een leien dakje gaan.
Maar het toeval wilde, dat de aangewezen
examinator ziek was, en dat een ander
geen vriend van Tammany aangewezen
werd om het examen af te nemen.
De eerste man, die aan de beurt kwam om
was een Italiaan,
met een dom, ver
had het lesje pre
cies van buiten geleerd, maar begreep er klaar
blijkelijk niet veel van. Want toen de
examinator in plaats van de eerste vraag van
het lesje te doen, de derde vraag het eerste
stelde en vroeg
«Hoeveel senatoren zijn er in den Senaat
der Vereenigde Staten was het antwoord,
kloek en duidelijk
>De President.”
Zonder zich
Aldus luidt de titel van een boeksken dat
ons wordt toegezonden.
Wij zeggen den auteur hartelijk dank daar
voor en geven lof aan den uitgever de heer
Allert de Lange.
Gerust mag men de 32 bladzijden die het
bevat een luxe-werk noemen, in- en uitwendig.
Gedrukt op oud-hollandscb papier met fraaie
Gothische letter, door een zijden koord bijeen
gehouden, bevat het een schat van nuttige
wenken; de auteur-verzamelaar heeft gesprok
keld in een woud van edel hout, en niet te
veel is gezegd als wij deze verzameling noemen:
eene bijdrage tot de gezondheidsleer van
lichaam en ziel.
Wij meenen
hieronder eenige
af te drukken.
De eerste tien zijn van den auteur zelf, de
volgenden zijn aan verschillende schrijvers
ontleend
De hygiëne is zoowel een wetenschap als
een plicht.
De oorzaak van alle waren-vervalsching,
ligt in menschen vervalsching.
Die goedkoope doch vervalschte
Zoo ging het voort. Van de vierhonderd
jaar konden er ongeveer tien als burgers werden
weer examen doen, maar in elk geval worden ingezworen. De overige candidaten werden
Gelegenheid tot het plaatsen van
in „FRISO” van 1 Januari, wordt weder
aangeboden
Voor spoedige toezending houdt zich
aanbevolen
Die goedkoope doch vervalschte waren ver
kiest boven deugdelijke duurdere, behoort ook
bij ziekte niet naar zijn dokter doch naar den
kwakzalver te gaan,
Menschen en voedingsmiddelen, die maar
iets beteekenen, worden door laster of ver
valsching nooit gespaard.
De machtigste vijand van ziekte en dood
is zindelijkheid.
De werkuren van de maag zijn de vreugde-
uren van bet hartzegt Lucullus maar
men zorge voor gepaste werkstaking op dit
gebied.
De echte levenslust, welke alleen uit ge
zondheid van geest en lichaam ontstaat, doet
den dood niet vreezen maar verzoent met het
begrip daarvan.
Waar de hartstocht botviert, vlucht de
hygiëne weg.
Alles
meer
waren
zaten.
Om de
richten heeft Tammany-Hall in alle districten
der wereldstad scholen opgericht waar onder
leiding van bepaald aangewezen advocaten en
staatslieden, de vreemdelingen, die in de termen
vallen om kiesrecht te verkrijgen, worden ge
drild. Een geregelde cursus in de kennis der wet
Amerikaansche staatsinstellingen wordt daar
echter niet gegeven. Het is een africhtings-
systeem op groote schaal. Een aantal vragen,
zooals die gewoonlijk door den examineerenden
rechter worden gesteld, zijn met de antwoorden
daarachter, op strooken papier gedrukt en
worden in de veelal trage hersenen der onont
wikkelde landverhuizers gestampt,
repeteeren zonder einde,
intelligenten arbeid.... en
werk.
De Tammany-menschen weten bij ondervin
ding, en door langdurige ervaring, vrijwel 1
welke vragen bepaalde rechters stellen.
afgewezen.
Alles hangt af van den rechter, die met het
examen wordt belast. Hij ondervraagt, naar
zijn goedvinden, bij beslist, en van zijn beslis
sing is geen beroep. Komt de candidaat-kiezer
voor een rechter, die een hooge opvatting
heeft van zijn ambt, en die begrijpt wat het
zeggen wil iemand tot burger der Groote
Republiek te maken, dan is er kans dat hem
het examen niet gemakkelijk zal worden
gemaakt. Zulk een examinator was rechter
Pryor, die niet alleen den candidaat duchtig
ondervroeg over de grondbeginselen der Grond-
van de Vereenigde Staten, maar die ook
van hem eischte een voldoende kennis der
Engelscbe taal, om haar vlot te kunnen spreken
en schrijven Hij zeide steeds, dat dit hem
noodig voorkwam, omdat elk kiezer ook jurylid
i moet kunnen wezen en zonder die kennis zou
hij niet in staat zijn
Het is een
geduldwerk dan
een uiteenzetting
o. a.
Een'en Dertigste Jaargang.
der grondwet, (that be has become attached to
the principles of the constitution) en dat bij
een man van goed zedelijk karakter is.
in New-York?”
En wederom antwoordde de candidaat:
Het komt er betrekkelijk weinig op aan
hoe oud men is alleen maar hoe men oud
is.
«Wie is de hoogste uitvoerende ambtenaar instemming deze woorden, die behartigenswaar-
dig zijn zelfs buiten de Vereenigde Staten:
«Er schuilt gevaar in deze wijze van doen.
nun mini fiieslhii.
M» H till III HAI II
OP
DOOR
er
