voor WORKUM
en omliggende Gemeenten.
W Aan da Lezers ?an FRISO
wordt bericht dat voortaan, gedu
rende de Kamerzittingen, een
I
I
I
Kamer-Overzicht.
Populair Overzicht
der handelingen zal worden gege
ven. Deze overzichten zullen geheel
in neutralen geest en
vorm worden geschreven.
ZATERDAG 7 JULI 1906.
Eerste Jaargang.
No. 28.
Binnenlandsch Nieuws.
Sen nieuwe
Amerikaansche Staat.
in
ï-r
de L. K.
het Indianen-territorie 392,000 in-
Door den minister van Marine zijn de
bestuurderen der verschillende kerkgenoot
schappen uitgenoodigd vooral met de schepe
lingen veel in aanraking te komen. De mi
nister verwacht van dezen maatregel vele en
goede vruchten. Een geestelijke of godsdienst-
DE UITGEVER.
hem een paar maal tot de orde moest roepen
De motie, die hij ten slotte voorstelde, om
uit te spreken, dat ingrijpende wijzigingen in
handelsrecht en strafrecht tot beteugeling van
dergelijke knoeierijen noodig waren, vond geen j
ook, dat de regeering geen middelen had om
preventief in te grijpen.
De heer Schaper deed daarop het middel
aan de hand, om de moordenaars, zooals hij
ze noemde, die drijvende doodkisten in zee
sturen, strafrechterlijk te vervolgen, terwijl
allerlei andere afgevaardigden middelen voor
later wisten. Daarop vertelde de Minister,
dat in het najaar een onderzoek naar de zee
waardigheid der bestaande visschersschepen
zou plaats hebben en dat een algemeene wet
telijke regeling voor alle schepen zoo snel
De Amerikaansche vlag heeft haar 46ste ster
gekregen, nu de president door zijn handteeke-
ning de bill heeft bekrachtigd, waarbij Oklahoma
en het Indianen-territorie te zamen als één staat
in de Unie zijn opgenornen.
De nieuw gevormde staat is lang niet de minste
onder de broederen, want Oklahoma had reeds
bij de laatste volksstelling in het jaar 1900
308,331 en het Indianen-territorie 392,000 in
woners.
Beide landen samen hebben een oppervlakte
van ongeveer 70,000 (Eng.) vierkante mijlen.
De bevolking is in de laatste jaren zoo snel
toegenomen, dat ze thans ongeveer anderhalf
millioen zielen telt. Oklahoma werd eerst op
2 April 1889 voor de kolonisatie opengesteld en
ook toen nog slechts gedeeltelijk. Na dien tijd
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents.
Per post 0 65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
De prijs der Advertentiën is van 1 —5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters worden berekend naar
de ruimte die zij innemen. Bij abonnement belangrijk lager.
tegenkanting. En de minister deelde ten
overvloede nog mee, dat een wetsontwerp tot
regeling van een en ander reeds binnen enkele
weken zijn departement verlaten zou.
Over enkele adressen en de daarop door
de commissies gegeven inlichtingen, voerde
de Kamer nog eenige discussie. Het wets
ontwerp tot aanvrage van een crediet voor
de tweede vredesconferentie voerde zij van de
agenda af, omdat van die conferentie dit jaar
toch wel niets meer komen zou. En de
schutterij-officieren, die vergoeding gevraagd
hadden, liet zij voorloopig zonder antwoord.
Daarna ging zij tot nadere bijeenroeping
uiteen.
In het Algemeen Ilandelsblad van j.l. Dinsdag
lazen wij in een zeer wetenswaardig artikel dat
de Amerikaansche vlag haar 46ste ster gekregen
heeft. Wij meenen onzen lezers geen ondienst
te doen door overname daarvan, in plaats van
het gewone Buitenlandsch Nieuws.
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH Zoon
te WORKUM.
De Kamer heeft er eindelijk de brui van
gegeven. Plannen voor zomerreisjes langs den
Rijn, naar Zwitserland of Italië, of dichterbij
naar den Gelderschen Achterhoek lagen nu
al zoo lang gereed en ongeduldige vrouwen
en kinderen wachtten op de uitvoering. En
het weer werd *met den dag mooier en
zomerscher. Dat was niet langer uit te houden
en wat nog op afdoening wachtte moest
daarom met koortsachtige haast onder des
Voorzitters hamer door.
Nadat de interpellatie van den keer Van
Wijnbergen, niet zeer tot bevrediging zeker
van den interpellant, was beëindigd met de
mededeeling van den Minister dat hij wijzi
ging van enkele voor bijzondere kweekscholen
bezwarende bepalingen zou overwegen, heeft
de Kamer in een paar dagen nog een heele
rij wetsontwerpen, twee interpellaties en wat
ingekomen adressen afgedaan. En bovendien
heeft ze nog in tweede lezing het Arbeids
contract goedgekeurd.
Dat ligt dus thans voor de Eerste Kamer
gereed die het ook wel zal aannemen, want
geen der partijen dan alleen de sociaal-demo-
cratische heeft er zich tegen verklaard. Die
laatste bleek haar bezwaar tegen het staan
geld en de opzeggingstermijn niet te hebben
kunnen overwinnen en de 7 socialisten stemden
dan ook allen tegen. Achtste tegenstemmer
was de heer Van Idzinga, die bezwaar tegen
het ongelijk recht had dat dit ontwerp voor
arbeider en patroon schiep. De partij van
den heer Lohman, waartoe deze tegenstemmer
kan gerekend worden, was blijkbaar over dit
bezwaar heengestapt, maar, dat zij het nog
voelde, bleek wel uit de mededeelingen van
den heer Lohman zelven, toen deze kwam
verklaren, dat zijne politieke vrienden voor
het ontwerp zouden stemmen.
Van de ontwerpen, die de Kamer aannam,
waren er maar een paar, die uitvoeriger dis
cussie gaande maakten, ’t Waren ’t ontwerp
tot vaststelling van de bijdrage voor de hand
having der neutraliteit in Indië tijdens den Rus-
sisch-Japanschen oorlog waarvoor Van Kol en
anderen de f 184000 te weinig vonden en
dat tot herziening van de wet op de heffing
van invoerrechten naar de waarde waarin de
heer Plate geen bewijskracht aan de factuur
wenschte toegekend te zien, wat volgens den
Minister ook de bedoeling niet was.
Meer tijd vroegen de twee interpellaties van
de Kamer en vooral die van den heer Troelstra
over de knoeierijen bij naamlooze vennootschap
pen.
De eerste was die van den heer Verheij
over de onzeewaardigheid van vele zeeschepen,
waarop de pers het eerst de aandacht had
gevestigd en die dezen afgevaardigde aanlei
ding gaf den minister een onderzoek te vragen.
Uit ’s ministers antwoord bleek, dat dat
onderzoek reeds had plaats gehad en dat de
waarheid van de door den heer Verheij vermelde
feiten er door bevestigd was, maar tevens
leeraar, die een schepeling van zijn jeugd
gekend heeft, hem in de kinder en jongelings
jaren onderricht heeft, zal ongetwijfeld veel
invloed op zoo iemand hebben.
Verschillende gunstige bepalingen zijn om
het doel te bereiken, genomen, o a. is de
schepeling vrij van dienst, kan met den gee
stelijke gaan wandelen of verblijven in een
der kamers van het Wachtlokaal. Des verkie
zende worde den geestelijke of godsdienst-
leeraar restitutie gedaan van de gemaakte
reis- en verblijfkosten.
De pokken. Men meldt uit DelftEen
zuster van den aan pokken lijdenden B. alhier,
die hem Zondag had verpleegd, nam Maandag
nog haar betrekking als onderwijzeres op een
der openbare bewaarscholen waar. Nu ook zij
in observatie is genomen, zijn de kinderen
dier school heden gerevaccineerd.
Het gemeentebestuur heeft een kostelooze
vaccinatie en revaccinatie uitgeschreven.
De toestand van den heer B is zeer goed.
Bij de andere in observatie zijnde familieleden
van den lijder zijn nog geen sporen van pok
ken waargenomen.
Uit Amsterdam wordt bericht dat bij
de algemeene Rembrandt-Commissie bericht is
ontvangen, dat H. M. de Koningin op advies
van Haren geneesheer geen gevolg zal geven
aan de uitnoodiging der commissie om de
gala-voorstelling op Maandag 16 Juli bij te
wonen. Wel worden H. M. de Koningin-
Moeder en Z. K. H. Prins Hendrik verwacht.
Uit Rotterdam wordt dato 4 Juli ge
schreven
Toen hedenmorgen een deurwaarder te Rot
terdam aan den Coolsingel 50 alhier bij den
bewoner kwam om beslag te leggen op zijn
inboedel tot delging van een schuld van f 130,
werd hij door den bewoner beleefd gewaar
schuwd, dat hij juist van plan was in zijn
huis schietoefeningen te gaan houden, dus dat
hij het aan zich zelf te wijten zou hebben,
wanneer hij binnenkwam en bij ongeluk ge
raakt werd
De deurwaarder riep de hulp der politie
en toen deze met de noodige sterkte was
komen opdagen, koos de bewoner eieren voor
zijn geld en betaalde op de stoep de f 130
uit, zoodat het beslag kon worden opgeheven.
Een idee van hetgeen er in de week
der Utrechtsche Lustrumfeesten moet omge
gaan zijn, krijgt men wel wanneer men leest
dat een énkele inrichtng, Tivoli, thans het
overtollige materieel gaat verkoopen, bestaande
in 2000 tafelmessen, 2000 granieten borden,
1000 Rijnwijnglazen, 1000 wijnglazen, 4000
groctumblers, 2500 vorken, 2000 lepels en
2000 biertumblers.
Uit Valkenburg wordt aan
gemeld
KermisEerste gemeentelijke bergtocht I
Talrijke vreemde en inlandsche liefhebbers
met lampions, 2 muziekgezelschappen de lip
pen reeds in de plooi om er op los te toe
teren Allemaal naar de groteenige Raads
leden voorop. Men wil binnen. Ho maar,
daar staan als zoovele Cerberussen de burger
vader van Berg en Terblijt, benevens een
geheele gemobiliseerde marechausseebrigade-
karabijn aan-den-voet. De grot ligt op Berg
en Terblijtsch terrein en de politieverordening
aldaar heeft om. een artikel 8/, luidend
’t Is verboden zonder toestemming van den
burgemeester optochten te houden op de
openbare wegen of binnen deze gemeente
gelegen groeven en aldaar beelden etc. te
vertoonen.” Rotsvast steunend op dit artikel
zette de Edelachtbare zich schoorer zou
geen optocht in. En toen men toch binnen
wildebrrr Iwerden de karabijnen
geladen en geveld. GriezeligMenigeen
werden nog 10 Indianen-reservaties daarbij ge
voegd. Het gebied heeft een, zelfs voor Amerika,
veorbeeldelooze vlucht genomen. Voor de toe
lating van kolonisten, 17 jaar geleden, was het
een wildernis, daar het aan blanken streng ver
boden was zich daar te vestigen. In het afge-
loopen jaar echter bedroeg de tarweoogst van
Oklahoma reeds 36 millioen bushel en werden
65 millioen bushels mais binnengehaaldhet
gebied bracht 200.000 baal katoen aan de markt,
en de veestapel bedroeg 1,032,662 stuks rundvee,
i 304,713 paarden, 234,218 schapen en 63,482
muilezels. Oklahoma heeft op het oogenblik
79 nationale en 247 andere banken, die samen
ongeveer 22 millioen dollars aan deposito’s
hebben. In de 2192 volksscholen ontvangen
191,433 kinderen onderwijs.
Het indianen-territorie werd in 1834 aan
Indianen-stammen toegewezen, die in de meer
oostelijke staten hunne blanke buren tot last
waren. De sroode kinderen van den grooten
geest” zouden daar kunnen leven naar hunne
wijze en geen blanke mocht hen lastig vallen.
De strijdbijl echter moesten ze begraven, vuur
water drinken was hun niet geoorloofd, maar
i overigens konden ze doen en laten wat ze ver
kozen. De omstandigheden in het Indianen-ge-
bied zijn intusschen belangrijk veranderd en thans
I kan slechts een twintigste deel der bevolking
zich erop verhoovaardigen volbloed-Indianen te
zijn. Het overgroote deel der bevolking bestaat
uit halfbloed-lndianen en bovendien zijn er vele
blanken, die met Indiaansche vrouwen zijn ge-
buwd. Slechts in enkele gevallen echter ge
schiedt zulks ter wille van de schoone oogen of
de zachte spreekwijze der koperkleurige dame,
gewoonlijk heeft zoo’n huwelijk een achtergrond
van meer materieelen aard.
De stammen, die daar zijn gevestigd, zijn nl.
over het algemeen zeer rijk. Uncle Sam heeft
indertijd het land, dat ze in het Oosten bewoon
den, van hen gekocht weliswaar voor een
spotprijs en dat geld voor hen op rente gezet.
Deze rente wordt nu elk jaar verdeeld en bereikt
nu en dan een aanzienlijke hoogte. Daar het
aandeel van den kleinsten zuigeling evenveel
bedraagt als dat van den oudsten zoon, krijgt
één familie dikwijls 1000 dlr., terwijl ze boven
dien nog recht heeft op het gebruik van het aan
eiken stam toegewezen land. De strijd om het
bestaan is dus voor deze Indianen een zeer ge-
rnakkelijke strijd. En menige blanke heeft daar-
mede zijn voordeel gedaan. Hij huwt een Indi-
l.j vrouw en wordt daardoor zelf ook
Indiaan, d. w. z., hij verliest zijn eigenschap
als Amerikaansch burger en wordt lid van den
stam, waartoe zijn vrouw behoort. Zulke man
nen heeten ssquaw men” en duizenden hunner
bewonen het Indianen-territorie. Sociaal echter
blijft hij dezelfde, want de Amerikaan beschouwt
den Indiuan als zijns gelijke, terwijl iemand,
wien slechts een druppel negerbloed door de
aderen vloeit, in het Noorden noch in het Zuiden
als de gelijke van den blanke geldt. Hij en
zijn kinderen zijn en blijven sniggers”.
De nieuwe staat is dus geboren onder de
gunstigste voorteekenen, vooral daar ook voor
het onderwijs behoorlijk wordt gezorgd. In Ok
lahoma zijn reeds de fondsen aanwezig voor het
onderhoud der scholen en voor het Indianen-
territorie, waar in dit opzicht eenigszins andere
toestanden heerschen, heeft de regeering der
republiek vijf milioen dlr. voor het doel beschik
baar gesteld. Vermoedelijk zal echter binnen
kort het aantal staten der Unie met nog één
worden vermeerderd. Het congres heeft n.l. den
territoriën Arizona en Nieuw-Mezico toegestaan
bij volksstemming te doen beslissen of ze samen
als één staat in den Amerikaanschen Statenbond
opgenomen wenschen te worden. Dit is niet
precies naar haar zin, want ze wenschten ieder
als afzonderlijke staat te worden opgenomen.
Maar er bestaat veel kans, dat ze zich voegen
naar den wensch van het congres. En als dit
geschiedt, dan blijft er op het Amérikaansche
vasteland nog slechts één territorie over, nl.
Alaska.
populairen
mogelijk ontworpen werd.
Uitvoeriger was de interpellatie, waarin de
heer Troelstra de knoeierijen bij de naam
looze vennootschappen besprak. De veront
waardiging, die deze knoeierijen bij hem
hadden opgewekt, ontlokte hem een rede van
meer dan 2 uur. Met cijfers toonde hij
daarin aan, hoeveel geld er reeds aan aan
deelhouders was afhandig gemaakt door zwen
delaars van professie, die vennootschappen
oprichten met de wetenschap, dat ze geen
levensvatbaarheid hebben en die toch altijd
weer mannen van positie weten te vinden om
als lokmiddelen dienst te doen. Het geheel
onvoldoende toezicht van de commissarissen
werd gehekeld. En de maatschappijen werden
met name genoemd, die nog nimmer een cent
dividend hadden uitgekeerd. De zaken van
de Hollandsche Hypotheekbank en van de
Maatschappij tot Zekerheidstelling en de geble
ken nalatigheid van de commissarissen dezer
instellingen werden in den breede besproken.
En de verontwaardiging over dit alles dreef
den Amsterdamschen afgevaardigde tot zulke
scherpe woorden over mede-afgevaardigden.
die volgens hem als commissarissen aan aller
lei geknoei hadden meegedaan, dat de Voorzitter
4
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
§S
n
I ineuc z.i
aansche
