voor WORKll en omliggende Gemeenten.
Bekendmaking.
ZATERDAG 4 AUGUSTUS 1906.
No. 32.
Eerste Jaargang.
Buitenlandsch Nieuws.
Binnenlandsch Nieuws.
OUDE KRONIEK.
te
KI
oer
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
iam.
Zij, die daartegen bezwaren hebben, worden
’t
uur
ds.
in te
Kerch Tzercke,
Kuyndei
-hoff,
De Oogst was 1
im.
van
n 9
loer
te
togh
laan
te
vers-
ster-
a te
sr te
iden.
groot
Iheid
na-
voor
estad
i met
izend
dje
aaf
en
de
t de
Ihuis
C.
'art.
n.
ds-
en
>ert
der
ima
kke
van
elle
am.
ikje
una
>oven
m de
meer
dag
table
s be
tera’s
•ogen
geen
m te
ining
Deze
haald
n hij
zijn
met
t on-
den
rwel-
roort-
liefde
ging
voor
zaal
n had
t een
i café
neer-
zijne
op de Apostel daghen, op daghen van veele
Santen ende Santinnen etc. Johannes de 22
van dien naem, Paus van Romen heeft aen
De prijs der Advertentiën is van 1—5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters worden berekend naar
de ruimte die zij innemen. Bij abonnement belangrijk lager
ons mit die
In ’t jeer us
i Georg Hertoge van Sassen door bede van
•enen ende Raedt van
i Ylst, toonende olde bezegelde brieven, daer
in zy van olde jaeren met de gerechtichheyt
ende bevrijding eener Stadt begifticht waren,
beweecht. heeft hare Privilegiën neffens andere
Steden bevestichtdat Ylts voor een Stadt
sal gehouden ende geacht wordenen mach
oock Burgemeesteren Schepenen ende Raedt,
als andere Steden hebben en alle handelingh
binnen de Stadt ende buyten op de Landen
en de Wateren, als andere Steden gebruycken.
Doch dat de waterstroom, die door haer Stadt
ten goede des gemeenen Landts gaet troulyck
veerdich geholden worde.
De brief hier af is gegeven ende verzegelt
j int jaar 1504 den sesten dach van Julius,
hedendaaghs T1ST in Georg Schenck deed haer aanschrijvinghe
van ’t opmaeken der dycken, weghen, brug-
Latimsten verdraijen tot Elostuw.
’t Is een oude Stadt, men wil dat sy eer-
Bij geruchte verneemt de Av. Post, dat
volgens het nieuwe plan der Inkomstenbelas
ting van Minister de Meester, wat de belas
tingheffing betreft, onderscheid zal worden ge
maakt tusschen inkomsten uit kapitaal en die
uit andere oorzaken verkregen.
Een goed zwemmer. Uit Moerdijk wordt
aan het Dgbl. v. Nbr. gemeld:
Hij stond te Willemsdorp voor het Hol-
landsch Diep en moest verder naar het Zui
den. Maar de spoorbrug mocht hij niet over.
Dan maar de kleeren uitgetrokken en ge
zwommen. Zoo redeneerde een Portugees
Zaterdagmiddaghij bond kleeren en schoenen
op den rug, stak zijn pas en andere papieren
tusschen de tanden en sprong te water.
Het was afgaand tij en er ging een felle
stroom. De Portugees zwom van pijler tot
pijler, telkens 100 meter verder dus, en kwam
eindelijk na den afstand van 1400 meter af
gelegd te hebben behouden aan dezen kant.
Daar droogde hij z’n kleeren in de zon en
rken
Sept.
In
spre
ilijke
Vroedtluyden
Wijbe Johannes Adama.
Rintje Mercks Ekema.
Anne Hoytesz.
Frans Andries Jenjema.
Johannes letses Bockema.
lelmer Ruirdts Jongedyck.
Jr. Hendrik van Suchten.
Sytse Harins Hagema.
Mr. Jan Willems Vena.
Reinier van Tzum.
Baucke Wijbesz.
Sytse Wybes Abbema.
Euangelium wordt tot Ylst van eenen
Predicant bedientnu stater Theodorus Ruardi.
Ylst is oock vermaerdt door ’t geslacht
Popma, ’t welke vele letter geleerde mannen,
door Christenrijck beroemt, uitgegeven heeft.
Auke Popma telde by syn huysvrouw Imck
van Hettinga vyf soenen, Sicke, Tiete, Sipcke,
Aucke ende Rienick. Sixtus Popma is tot
Dole Doctor in beide rechten gemaekt. Titus
schreef over de familearis epistoles Ciceronis.
Van dese vijf ende die haere schriften heb
ik kennis.
Gellius Ilstanus Commandeur int Hospitael
van S. Jan, heeft een corte beschryvinge ende
afteeckeninghe van eenige Friesche Steden
gemaeckt.
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents.
Per post 0 65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
dan Sneeck, door it aenwassen van
gbedaelt.
Dat nochtans Ylst eertijdts macht
achtinghe gehadt heeft kan bewezen worden,
want sy is met oude en schoone Privilegiën
versien. In ’t jaar 1379 is haer uyt de
naeme van Karei de Vierde een Weeck-Merckt
op Maendag ende een Jaer-Merckt op twee
dagen na malckanderen volgende na den dach
van F
was, vergunt,
naem van den Notaris met
’t Segel van
aen. De Kercke van S. Mauritius heeft oock
groote aflaten gehadt, die vergunt syn in ’t
De weecks-veeren zijn; Vrijdaegs een Kaeg
op Amsterdam, Dinsdaegs ende Vrijdaegs yder
een schip op Leevwarden, Maendags een op
de Joure, Woensdags een op Balck, ’s Donder-
dahs een op Worckum, ’s Zaterdaghs een op
Bolswerdt. Alle daghen twee schepen op
Sneeck. Is mede een ordinaris Schipper ofte
Kaegman op Hoorn ende een op Deventer.
Haar weeckmerkt is op Donderdach ende dan
wordt ook het recht ordinaris gehouden.
Twee jaer-merekten zijnder, d’ eene op Pinkster-
Maendach, d’ andere op den 3 September.
Teghenwoordighe Burghemeesteren
Hector Gerlaci Habbema.
Everdt Everdts.
De Heere Schelte van Rispens,
mede Gedeputeerde der Staten.
Willem Wabes Abbema.
Jan Griols Griolsma.
Secretaris Hermanus Botma.
n. 9
J ter tijdt vergadert to Bodelswert dwaet kuud
ende eppenbeer mit disse epine breve dat
wy mitta mena lande da papene ponten in
wagenbrughe, der da Greetmans altida op
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der sworen sind in hJara folzer macht wysd hab’
Gemeente WORKUM brengen ter algemeene beth ende stedich to bleyuweh, eude dat dio
kennis dat door den Raad den 19 Juli 1906 kalende wyst dat in siner macht tot bleyuwen
is besloten aan het R.-K. Armbestuur af besegelt onder die sacreten fan Bodelswert,
te staan en tengevolge daarvan aan Sneke ende Wolderkumder
den publieken dienst te onttrekken, de mena rede wel aennoghet.
sloot en straat, loopende langs de R.-K. heren Mccc ende tria ende tritich op sinte
Kerk aan het Noordeinde der Gemeente. Andreas jond.
Zij, die daartegen bezwaren hebben, worden Georg Hertoge van
verzocht dezelve bij hen in te brengen binnen Burgemeesteren, Schepi
ri P'vEi rr no tv o n A 71 i _1 .1 j i
De Stadt YLST.
De oude naem van dese Stadt was in ’t
Friesch Ylts, in Nederlandtsch Hek. Want
de Friesche taele verandert k in tz, als
Sneeck Snits,
Tzonger etc. int jaar 4594, den 8e8ten dach
Van Ylts heeft men hedendaaghs TOt in 1 Georg Schenck
’t Nederlandtsch ghemaeckt, ’t welck eenige
I ghen, dammen, zijl roeden, slooten ende wate-
- ringen, onder haer bedrijf, met een versegeld 1
tijdts bloeyender en machtiger zij gheweest Grief uyt Leeuwerden, op den neghenthienden
De regeringe van Ylst bestaet hedendaeghs niale afdeeling zijn voorgevallen, doet het Berl.
by vijf Burgemeesteren en
mannen nae
jaere 1637, alsser
gelijk in andere Steden gheweest
scheydene maelen is gemeldt.
S. Mauritius, die Patroon van de Kerck be8taende uyt een
Onder den giftbrief staet de huyzen aen een
syn hand-merek. stadt loopt, beplant
dertig dagen na heden.
Workum, den 24 Juli 1906.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
H. J. VAN DIJK, L.-Burgemeester.
J. OUDEBOON, Secretaris.
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH Zoon
te WORKUM.
privilegiën die bij de Constitutie
Bonifacius de achtste, aan d’ t
Preeck-Heeren en de minne broeders waeren
gegeven. De ordens der Monicken
op malckanderen nydich omdat elck
ander de winst van predicken ende biechten
sochten aen sich te trecken.
voor so viel Mayers te kleyn.
Ylst had by oudts gheen Olderman, Burge
meesteren ende Raedt gelyck d’ andere Steden
maar een Eeheere (so ghenaemt) met syne
mederechteren, ’t selve macht en recht heb
bende als de Olderman, Burgemeesteren ende
Raedt van de andere Steden. Sij is menich-
maal in verschil geweest met Wynbritzeradeel
ende Sneeck over haere privilegiën ende
rechten, en daerin van ’t Land gehandhaeft.
d’ Oudste brief van Prelaten, Personen, Griet-
mans, Beheren ende Hovelingen in Wymbritze- i
radeel, aen Ylst bevestigende rechtspleginghe
over alle misdaden, gelyck Sneeck oft andere
steden hadden, was bij handbrief bepaelt.
Er is noch een ander brief van ’t jaer
1433 luydt: Riucht inde Reed der Landen
ende Steden van Oestergo ende Westergo nu
het kartel-wezen gerichte bepalingen in de
handelsverdragen, die Frankrijk met Engeland
en met de in afzienbaren tijd tot volle af
hankelijkheid, in economischen zin, van Duitsch-
land veroordeelde Midden-Europeesche staten
moet sluiten.
ENGELAND. Dinsdag heeft lord Tweedmouth
in het Hoogerhuis de plannen der regeering
omtrent den aanbouw van nieuwe oorlogschepen
verdedigd. Hij herinnerde er aan hoe het oor
spronkelijke plan werd opgemaakt met het oog
op de plannen, welke andere regeeringen heetten
te hebben. Maar de uitvoering van deze laatste
is telkens weer uitgesteld en daarom kon de
Engelsche regeering gerust het oorspronkelijke
plan inkrimpen, te meer daar dezen zomer
duidelijk is bewezen, dat de kracht der Engel
sche vloot groot en zeer snel te gebruiken is.
De heer Goschen merkte nog op, dat Duitsch-
land zijn vloot niet uitbreidt om aan te vallen,
maar omdat het een vloot moet hebben, die
gelijken tred houdt met zijn aangroeiende macht.
Men zal dus teleurgesteld worden wanneer men
verwacht, dat de Haagsche conferentie iets zal
doen om Keizer Wilhelm af te brengen van ’t
geen hij zijn roeping acht, n 1. om te waken
voor de zich steeds uitbreidende macht van
Duitschland.
Met 369 tegen 177 stemmen heeft het Lager
huis de wet op het onderwijs in derde lezing
aangenomen. De beraadslaging over deze wet
vorderde in het geheel bijna tachtig dagen.
Volgens de Nord-Deutsche Allgem. Ztg. gaat
keizer Wilhelm half Augustus voor eenige dagen
naar het kasteel Friedrichshof bij Homburg,
gedurende welken tijd de koning van Engeland
aldaar ook zal aankomen.
RUSLAND. Volgens de Nowoje Wremja
hebben de pogingen, welke door bemiddeling van
Iswolski, den minister van buitenlandsche zaken
zijn aangewend om leden der gemachtigde par
tijen tot toetreding tot het ministerie te bewegen,
succes gehad, in zoover, dat de portefeuilles van
handel, justitie, volksontwikkeling, landbouw en
rijkscontróle in handen van niet bureaucraten
zullen komen. Het blad noemt Goetschkof van
handel, vorst Lwof van Saratow voar landbouw
en graaf Heyden voor de rijkscontróle.
Tevens vermeldt het dat de opper-procureur
van de Synode niet meer tot het kabinet zal
behooren.
NOORD- en ZUID-AMERIKA. Het Pan-
Amerikaansche congres heeft Woensdag te Rio
eene zitting gehouden.
De heer Root, minister van Buitenlandsche
Zaken der Vereenigde Staten, hield eene rede,
waarin hij zeide dat het doel van het Congres
zal zijn het verleenen van wederkeerige hulp
der Amerikaansche Republieken, die dezelfde
groote belangen hebben, te bevorderen.
De eenige overwinning waarop wordt gehoopt
is de triumph van den vrede. Wij willen, zeide
spreker, geen ander grondgebied dan het onze,
geen andere souvereiniteit dan over ons zelf.
Wij begeeren onzen handel uit te breiden en
onze welvaart te doen toenemen.
DUITSCHLAND, Wat er in den laatsten tijd
bekend wordt omtrent dingen, welke in de kolo-
Tagebl. reeds een artikel plaatsen onder het
opschrift«Een Panama hierbij natuurlijk
U t
aan ’t licht kwamen, ’t Is
dan ook naar ’t schijnt vrij wat erg en al moge
1 - j -j J-t men
- - I oorspronkelijk vermoedde wat altijd nog be-
_—y“ e xitzi'T/yty wy zyzy4- All z4 zy y-y yzy 4yzy4- -4-z-xzyLï ol zyyyzy»
list is open, sonder wallen en muijren,
lange dubbeld streek van
huyzen aen een vaert, die door de gansche
aan beyde canten met
den Comes Palatinus^ hangter boomen, seer vermaeckelyckalsoo de boomen
-in ’t water een groen afschijnsel geven en 't
- gesichte verheugen. Daar syn goede huysen,
jaerp313, by handveste. In dat brief gevense oock sommighe heerlijcke; een Raedthuys met
uytmunde, een Kerck, aent welcke eertijds
was ’t Clooster der Carmeliten. Noch isser
een dobbele streeck aen de vaert van Sneeck
i nae de nieuwe zijl, dïe aengroeyt door de
veertig daegen aflaet, voor degeene die de
Kercke besoeken, die de hostie volgen, wor
dende tot een kraneke ghedragen, die om ’t
Kerckhof gaen, een Paternoster sprekende
voor^ de^ dooden^ op de gemeene feestdaghen, 8Cheepstimmering. Want de principale neeringhe
i„ hestaet in groote scheeps-timmering ende han
deling van scheepshouttwelck aldaer bij
groote menichten, van Embden, Zwol, Hasselt,
de. orde der Carmeliten uytgestreckt ende de 2utphen ende Makkum in factory wordt ge-
r< Van houden. Mede in handeling van Boter ende
ordens der j£aaSi Oock isser een goede Kaeg ende
i Turfpont-varinghe.
waeren - -
voor
ringen, onder haer bedrijf, met een versegeld
Sneeck ^jarty anno 1527.
n.’
en
twaelf vroedts-
t Reiglement gemaeckt in den d£elende op de schandalen,’welke eenige jaren
alsser eemghe woehnge hier geleden in Frankrijk
len gheweest was, over dan ook naar ’t schij
de raedts bestellinghe, daer of te vooren ver- majoor Fischer minder schuldig zijn dan
wezen moet worden dan is het toch al erg
genoeg, zooals er met het geld van den staat
wordt omgesprongen.
De Germania doet onthullingen omtrent de
bekende firma Tippelskirch, over welke in het
voorjaar van dit jaar ook reeds zooveel is ge
schreven. Met deze firma werd in 1896 een
contract gesloten betreffende de levering van
kleedings- en uitrustingsstukken voor de solda
ten, die naar de kolonies werden gezonden.
Nog was dit contract niet afgeloopen of de firma
drong op verlenging aan, opdat ze rustig en
veilig haar bedrijf kon vergrooten. De koloniale
afdeeling ging in 1899 op dien wensch in. De
zaak ging zoo goed, dat minister Podbielski, die
er aandeelen in had, het toch blijkbaar een
beetje onaangenaam vond in zijn kwaliteit zoo
van de centen der belastingbetalenden te profi-
teeren en de aandeelen op zijn vrouw overdroeg
wat natuurlijk, goed, beschouwd, weinig ver
andering in de zaak bracht.
Het Berl. Tagebl. merkt hierbij op, dat de
firma Tippelskirsch niet de eenige is, die in
Zuidwest-Afrika millioenen heeft binnengehaald.
j Ambtenaren van hoogen en lageren rang, sol
daten en officieren, die van daar in ’t vaderland
terugkeeren, weten te spreken van duizenden
en honderdduizenden, die «spelende” zijn ver
diend.
FRANKRIJK. De minister van Justitie Sarrien
heeft zich in den ministerraad verklaard voor
afschaffing van de doodstraf en zijn collega’s
bleken het allen met hem eens te zijn. Daarom
heeft hij opdracht gekregen om een studie te
maken van de strafregeling, zooals die zou moe
ten worden, wanneer de doodstraf voor goed
wordt afgeschaft.
De gewezen Fransche minister van financiën
Caillaux, die in den jongsten tijd dikwijls ge
noemd wordt als de opvolger van minister
Poincaré, maakt in de Matin zijn program be
kend, om de economische crisis die Frankrijk
bedreigt, af te wenden. Het grootste gevaar
ziet hij in het kartel-wezen, dat de Duitsche
productie tot de verovering van de wereldmarkt
door steeds lagere prijzen in staat stelde.
CaillaUx wenscht een nauwe economische aan
sluiting met Engeland en het opnemen van tegen
