v««r WORMI en omliggende fiemeenlen.
ZATERDAG 20 OCTOBER 1906.
Eerste Jaargang.
No. 43.
Uit de Kamer.
Buitenlandsch Nieuws.
Binnenlandsch Nieuws.
J
de agrarische
I
invoer
Fransche of
Men meldt uit den Fr Zuidwesthoek
Het weidejaar, dat met een paar weken
geëindigd zal zijn, is voor de veehouders voor-
deelig geweest. Ofschoon de langdurige droogte
niet zonder invloed bleef, werd er over het
geheel flink gemolken en de zuivelprijzen
bleven bij voortduring hoog. Daardoor werd
er op vele boerderijen wekelijks 20 a 25
gld. meer besomd dan in 1905. Enkele zuivel
fabrieken betaalden in het eerste kwartaal na
Mei 8 a 10,000 gld. meer aan melkgeld uit
dan het vorige jaar niet alleen door de hoo-
gere boter- en kaasprijzen, maar ook door de
grootere hoeveelheden aangevoerde melk, die
wekelijks gemiddeld 0 a 8-duizend liter meer
bedroegen dan in 1905. Voor het stalseizoen
zijn de vooruitzichten bevredigend, de meeste
veehouders zitten goed in het hooi en de
qualiteit van deze winterprovisie is, dooreen
genomen, uitmuntend.
Knoeierijen met Hollandsche Haring.”
Door middel van ingezonden stukken in de
Nieuwe Vlaardingsche Courant wordt tusschen
streden ontwerp met slechts 15 stemmen tegen.
Maar de eigenlijke bizondere regeling van den
rechtstoestand der inlandsche Christenen was
daarmee nog niet van de baan. Men bleek het
daarover nog minder eens. De bepaling, dat
vreemde Oosterlingen, zoodra zij Christenen wor
den, onderworpen zijn aan de bepalingen voor
Europeanen viel niet in den smaak van den heer
Bogaardt en blijkbaar evenmin in die van ver
scheidene anderen. Men vreesde dat dientenge
volge velen, vooral Chineezen, niet om der wille
van het beginsel maar om der wille van de
smeer tot het Christendom zouden overgaan en
de heer Bogaardt stelde een wijziging van die
bepaling voor. Al deelde de minister de vrees
niet en al was hij niet voor het amendement,
hij verklaarde het toch niet voor onaannemelijk
en na wat twisten van voor- en tegenstanders
werd het met 37 tegen 35 stemmen aangenomen.
Het tweede amendement, waarmee de heer
Bogaardt de Kamer had willen gelukkig maken,
trok hij in, toen de minister het onaannemelijk
noemde. Na overname van nog een amendement
van den heer Van Deventer door den minister
werd de eindstemming over het ontwerp tot
later uitgesteld.
Na deze Indische karwei begon de Kamer nog
aan een wetsontwerp tot aankoop van particuliere
landerijen op Java, waarop sommigen ook al
weer wat af te dingen hadden.
De prijs der Advertentiën is van 1—5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters worden berekend naar
de ruimte die zij innemen. Bij abonnement belangrijk lager.
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents.
Per post f 0 65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
De eerste vergaderingen der Tweede Kamer
in dit nieuwe zittingsjaar hebben blijk gegeven
hoe zeer de heeren afgevaardigden zich om
Indië bezorgd maken.
Aan de orde was een wetsontwerp tot wijzi
ging van het Indisch regeeringsreglement, vooral
tot nadere regeling van den rechtstoestand der
inlandsche Christenen. En afgaande op de rede
voeringen der verschillende leden, moest men
meenen, dat het ontwerp bij de Kamer al zeer
weinig in den smaak viel. De uitkomst bewees
het echter anders.
Het wetsontwerp dat, als gezegd, hoofdzakelijk
de regeling van den rechtstoestand der inlandsche
Christenen op het oog had, bedoelde toch ook
tevens een verbetering van het geheele Indische
recht en hield een poging in tot uniformeering
van dat recht. Het recht voor den inlander
toch is verschillend voor de onderscheidene
streken; wat een nadeel is voor de zekerheid.
Bovendien lijdt die zekerheid nog schade door
het bestaan van velerlei gebruiken en gewoonten,
waarvan de rechtskracht onvast is. Dat wilde
de minister langzamerhand veranderen. Een
loffelijke poging meenden de heeren! Maar tot
grondslag voor die verandering scheen den mi
nister ons recht genomen te hebben. En dat
was velen niet naar den zin. Wel den heer
Van Deventer, die er juist de groote verdienste
van het wetsvoorstel in zag, al waarschuwde hij
toch, dat niet alle deelen van ons recht in Indië
hun toepassing konden vinden, en die reeds een
weg aanwees om op gezegden grondslag de
uniformeering gemakkelijker te bereiken. Maar
de andere heeren leken van dien grondslag al
bizonder weinig gediend.
Een recht, zoo redeneerden deze en vooral
de heer Lohman maakte zich tot hun woord
voerder kan een volk niet opgelegd worden,
het moet in dat volk zelf ontstaan of althans
de behoefte aan een overgenomen recht moet
dat. Ons Westersch recht nu heeft het uitzicht
op geheel andere toestanden dan de Indische.
En alleen als de inlander zich had aangepast
aan de Europeesche maatschappij, zou ons recht
dienstig voor hem kunnen zijn en zou dus ook
bij het ontstaan van de behoefte de invoering
moeten plaats hebben. Het recht, dat de in
landsche maatschappij noodig heeft is van gansch
anderen aard en moet zich aansluiten aan den
adat; het geheel van regelen en gebruiken, dat
door eeuwenlange toepassing gewijd is en veelal
in godsdienstige beginselen wortelt. En aan de
verheerlijking van dezen adat hebben zich allerlei
afgevaardigden, voor en na, te goed gedaan.
Daarmee diende allereerst rekening gehouden,
meenden de heeren van Kol, van Doorn, Pierson,
van Idzinga, Lohman. En ook de minister vond
het. Nadat de storm van verontwaardiging over
miskenning van den adat over zijn hoofd heen
was gegaan, kwam hij verklaren dat hij het
adatrecht geenszins had willen wegdringen, dat
hij het zelfs hoog hield, maar dat het vrijwel
onmogelijk was deze adat, die nog vergroeide
telkens, in wetboeken vast te leggen en men
daarom tot rechtszekerheid te komen, zijn toe
vlucht wel moest nemen, tot ons recht.
Namen de heeren met deze verklaring genoe
gen Nog niet. Eerst moest de aanname van
een amendement de zekerheid brengen, dat nooit
ons recht den inlanders zoo zwaar op den hals
zou worden geworpen, maar eerst zou moeten
blijken, dat de maatschappelijke behoeften de
invoering ervan noodig maakten. Het was het
amendement Van Idzinga dat deze uitkomst
bracht. Het bepaalde, dat het burgerlijke-, han
dels- en strafrecht, alsmede recht- en strafvor
dering bij algemeene verordeningen zou worden
geregeld. In die verordeningen moeten voor
de Europeanen de in Nederland geldende wetten
met de noodzakelijke wijzigingen gevolgd worden
en voor de inlanders de voor Europeanen geldende
bepalingen toepasselijk worden verklaard voor
zoover de bij hen gebleken maatschappelijke be
hoeften dit eischen, terwijl overigens de adat
gevolgd zal worden, waar de inlanders zich in
het algemeen of voor één bepaalden rechtshan
deling vrijwillig kunnen onderwerpen aan niet
op hen toepasselijke voorschriften van het bur
gerlijk recht der Europeanen. En eindelijk wor
den die verordeningen in die gedeelten van
Indië, waar de bevolking in het genot van haar
eigen rechtspleging gelaten is, slechts in zooverre
toepasselijk als hiermee verstaanbaar is.
Aldus gewijzigd slikte de kamer het veel be-
s over: »De taak der wijsbegeerte.” Spr.
I schetste die als verzoening te bewerken en
van d--
de afdeeling Vlaardingen van de »Vereeni- onder
ENGELAND. De Daily Telegraph zegt dat
de mededeeling van de Standard, betreffende
vermindering der actieve vloot, noch nieuw, noch
juist is. Veranderingen worden wel is waar over
wogen in de samenstelling der Middellandsche
Zeevloot, die verminderd kan worden, dank zij
der vriendschappelijke houding van Frankrijk.
Het gevolg daarvan zal zijn, dat vaste beman
ningen voor zes schepen in reserve kunnen wor
den gehouden. De Kanaalvloot zal bestaan uit
13 slagschepen en vier gepantserde kruisers, de
Atlantische vloot uit 6 slagschepen en vier krui
sers; de reserve-divisie zal uit 20 slagschepen
bestaan.
De Tribune cn de Daily Chronicle bevatten
soortgelijke mededeelingen.
RUSLAND. In den nieuwen druk van zijn
boek De toekomst van Rusland, waarvan binnen
eenige weken een Engelsche en Japansche uitgave
verschijnt, becijfert, de Duitsche regeeringsraad
Rudolf Martin de Russische staatsschuld op rond
241/3 milliard franc en het bedrag van den
jaarlijkschen interest daarvan op iets meer dan
1 millard francs. Van bijzondere beteekenis zal
het betoog worden geacht, dat het tekort op de
Russische begrooting in het komende jaar 1907 op
II/2 milliard mark of bijna 13/4 milliard francs
moet worden geschat. Martin acht geheel on
mogelijk, dat het den Russischen staat zal gelukken
in 1907 een reuzenleening van l3/4 milliard francs
tot dekking van dit tekort te sluiten. Uit het
geheime rapport van minister Kokowzew van 5
-1 Sept, dezes jaars blijkt, dat de in April 1906
gesloten leening van 843 millioen roebel slechts
DUITSCHLAND. Naar aanleiding van de te- (577 millioen roebel inde staatskas heeft gebracht,
rugkomst van Von Bülow in Berlijn, spreekt een
der Berlijnsche bladen den wensch uit, dat tus-
schenpoozen van ambulante politiek, zooals de
rijkskanselier dezen zomer moest medemaken, in
’t vervolg niet meer noodig zullen zijn. Het
blad hoopt het beste van den gezondheidstoestand
van den rijkskanselier, alleen reeds daarom, wijl
het meent, dat van een verwisseling van den
leidenden persoon voor de rijkspolitiek niets
goeds, althans niets beters is te verwachten.
Maar men moet niet de fictie volhouden, dat in
het laatste half jaar alles zoo goed is gegaan.
Het koloniale schandaal heeft het aanzien van
de Duitsche rijksregeering, maar ook dat van ’t
Duitsche Rijk niet weinig benadeeld. En men
heeft nog alleen maar den weg tot hervorming
ingeslagen door Dernburg aan het hoofd van het
koloniale bestuur te plaatsen.
Inzake minister Podbielski en
politiek is nog niets bereikt. De geheele rijks
politiek moet uit het moeras worden gehaald,
waarin het tot over de ooren vastzit.
De Koln. Ztg. noodigt de regeering uit om de
grenzen te openen voor rund- en schaapvleesch
in bevroren toestand uit Australië en Nieuw-
Zeeland. De invoer van Australisch vleesch zou
misschien ook als een lokmiddel voor Australië
kunnen dienen en dit land aanleiding geven om
de invoerrechten op Duitsche goederen op te
heffen. Het genoemde blad betoogt tevens, dat
het voorwendsel, alsof de openstelling der gren
zen voor levend vee gevaar zou doen ontstaan
voor ’t binnenhalen van veeziekten, niet in ernst
meer kan worden gebruikt. En evenmin mag
men beweren, dat de prijzen door het toelaten
van buitenlandsch vee niet zullen dalende aan
merkelijk lagere noteeringen op de buitenlandsche
markten spreken dit tegen. Men moet het ge
schreeuw der agrariërs maar trachten te verdra
gen en niet vergeten, dat het koren voor de soc.-
democratie nooit zoo heeft gebloeid als thans.
FRANKRIJK. Maandagavond hebben de Lord
Mayor en de afvaardiging van de stad Londen
aan een grooten maaltijd, die ’t gemeentebestuur
te Parijs aanbood, aangezeten. Er werden tal
van toosten gewisseld op de vriendschap en de
betrekkingen tusschen beide volken en den waar
borg, dien zij voor het behoud van den vrede
boden.
Uit Brussel wordt gemeld, dat de Fransche
regeering, volgens een bericht uit Parijs, na de
bijeenkomst van de Kamers een wetsontwerp
zal indienen, dat voor geheel Frankrijk alle soor
ten van weddenschappen op voet van wederkee-
righeid verbiedt, en het voorstel doen, om dit
ontwerp spoedeischend te behandelen. Het
haastig besluit tot indiening van dit wetsontwerp
zal wel in verband staan met het gebeurde te
Longchamp. Volgens de laatste schatting is daar
in het geheel een schade van 350000 frs. aan
gericht.
maakt aan den
Engelsche haring, ten einde die onder den Rijks-Universiteit te Utrecht aanvaard met eene
naam van 1 -
voeren.
Naar aanleiding
Het directe verlies bij het sluiten der leening
bedroeg dus 166 millioen roebel of 442 millioen
francs, dat in handen van de bankiers bleef als
belooning. Martin ziet in het aangroeien van den
interest voor de staatsschuld en de toename van
het tekort op de staatsspoorwegen de voornaamste
oorzaak van het voortdurend tekort op de Russische
staatsbegrooting.
ITALIË. De gedenkschriften van v. Hohenlohe
verwekken ook in Italië een kolossale sensatie.
De sGazetta del Popolo” spot er over, dat dit
ongehoorde schandaal niet in een Latijnsch land
aan den dag komt, maar in Duitschland, dat,
naar ’t heet, zoo vrij van schandalen is. Duitschlands
bovendien reeds zoo gevaarlijke, ja bijna gesïo-
leerde positie wint door deze onthullingen op het
oogenblik zeker niets. De figuur van v. Bismarck
verliest al het grootsche, zegt het blad, terwijl
Cavour stellig veel genialer, dieper, mensche-
lijker, in zekeren zin meer als kunstenaar uit
komt.
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH Zoon
te WORKUM.
ging ter bevordering van de Nederlandsche
visscherij” in een vergadering, waar het
onderwerp «invoer van Fransche haring” aan
de orde was, een voorstel aangenomen van
den volgenden inhoud
»De verceniging wende zich tot de Regee
ring met het verzoek om bij een wetsontwerp
op oneerlijke concurrentie ook op het artikel
haring bedacht te zijn.”
Een koopman in verfwaren te Dordrecht
ontving de vorige maand van zekeren de W.,
handel in bouwmaterialen te Amsterdam, aan
vraag om prijsopgaaf van eenige zijner artike
len. Daar de aanvrager hem onbekend was
en ook de vraag in slecht schrift en vol taal
fouten gesteld, hem verdacht voorkwam, gaf
de koopman van één artikel den prijs een
paar malen te hoog op. en zooals hij verwacht
had, was dat voor den aanvrager geen bezwaar:
van alle artikelen werd een flinke hoeveelheid
besteld, tot een gezamenlijk bedrag van onge
veer f 175, met machtiging om over dat
bedrag een wissel of postkwitantie met 14
dagen zicht af te geven
De koopman leverde echter nog niet, maar
vroeg den besteller referentiën, waarop hem
een paar adressen van andere handelaars
en van een bankinstelling te Amsterdam
werden opgegeven, natuurlijk zonder verdere
bijvoeging. De levering bleef toen achter-
w’ege en blijkens het laatste nummer van
Mutua Confidentia was dat zeer verstandig,
daar de besteller bijzonder kooplustig schijnt
te zijn.
Vriendelijke leerling. Door het hek van
een Haarlemsche tuinbouwinrichting heen
steken twee kleine kwajongens de gretige
handen en trachten roode bessen te plukken,
die hun aandacht hebben getrokken.
Toevallig komt de eigenaar daar langs, die
waarschuwend zegt«denkt er aan, jongens,
ze zijn vergiftig
Intusschen is een van de bengels al op de
vlucht geslagen. De andere, die is blijven
staan, roept hem naJo, se binne vergiftig
En daarop zich tot den eigenaar wendend,
laat hij er dadelijk op volgen Meneer, mag
ik er eentje foor de meester van 't school
Us Pastoor. De heer Sjoerd D. Postma
te Heiligenhaus, Duitschland, stelt in het
katholieke blad Ons Noorden voor, om, even
als te Leeuwarden voor «Us Heit te Dokkum
een standbeeld op te richten voor »Us Pastoor”,
den H. Bonifacius. Hij wijst er op dat Fulda
reeds lang een standbeeld van dien heilige
bezit en is bereid 1000 mark (600 gulden)
te offeren voor -de verwezenlijking van zijn
voorstel.
Een zekere De T. te Oostburg, die
meermalen misbruik maakte van sterken drank,
zeeg Zondagavond in een herberg aldaar
plotseling dood neer de drank schijnt ook hier
een rol gespeeld te hebben. Hij was het
hoofd van het gezin, dat eenige jaren geleden
zoo langen tijd in de open lucht heeft gewoond
en waarover toen in de bladen geschreven is,
op zoo hartroerende manier, dat van verschil
lende zijden gelden werden toegezonden. Het
in dien tijd ingezamelde was reeds lang opge
teerd, terwijl De T. en zijne vrouw, hoewel
tot werken evengoed als een ander in staat,
nooit geregeld arbeidden. De T. deed in den
regel niets dan drinken en zijne vrouw leeft
hoofdzakelijk door bedelen.
reeders een pennestrijd gevoerd overde vraag Inaugureele rede prof. P. H. Hitter.
P. H Ritter zijn
aan de
wie hunner zich het meest schuldig heeft ge- Maandagmiddag heeft ,dr.
1., den jnvoer yan Fransche of hoogleraarsambt in de philosophic
puike Hollandsche haring uit te re(]e
deze knoeierijen heeft a]s deze bewerkt is, eendracht te bewaren
-en tusschen wetenschap, moraal, kunst
v
NIE U W S- EN 1) V E R TENTIEB L AI)
1ISO.
