E
en omliggende Gemeenten.
voor WORKUM
I
vwr
i
Nieuwiaars-AilïertBiitiBB,
a 25 cents.
’t Wordt al lichter!
Eerste Jaargang.
ZATERDAG 22 DECEMBER 1906.
No. 52.
Uit de Kamers.
LJ
O
Binnenlandsch Nieuws.
DE UITGEVER.
ellendig getwist! Dat is de geest
dagen en korter de nachten;
plm 8 cM.
Dus, wij doen het niet.
i
dito trommeltje alsmede een bankbiljet
f GO en het bankbiljet van f 25 door de
gelijk hadden toen
kamp nooit op.
we
lichter.
Te Stavoren zal een 1
breiding worden gegeven aan de sporen op
het stations emplacement, zoowel ten gerieve
van het gewone treinenverkeer als van den
postdienst.
In verband daarmede en met de dan in te
voeren 'centrale wisselbediening
station eene i
moeten plaats hebben.
Het «Propaganda comité voor Grondwets
herziening en
uit vertegenwoordigers
cratischenbond en
bond is thans als volgt samengesteld
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH Zoon
te WORKUM.
oorlog had zij, ook is midden doorgesneden.
van
langen adem, pjr rpCn j^aa aldaar verleende spoedig genees-
zlrxTV >Yïinio+n>' 1 X O
1 kundige hulp.
Toen de koperslager P. A. J. de T.
Dinsdag van
hij door zijn
haald,
Van de zijde van den Zuid-Hollandschen
het Alg. Ned. Werkl. Ver- Electrisschen spoorweg hebben de daders zich
vcrmoodclijk tot de achterzijde van dit bo-
Dus, wij doen het niet. We erkennen de
duizende akeligheden van de werkelijkheid, maar
houden ook ’t oog gericht op ’t licht dat komt,
dat komen moet en zal, omdat er geen achteruit
gang is, omdat er ook geen stilstand is en
omdat de historie ons leert dat het «luctor et
emergo” hetik worstel en ik kom weer boven,
met recht de leuze der menschheid wezen kan.
Wie moedeloos wil worden, wete het, wij niet.
We kunnen ’t niet, omdat we er geen rechtop
hebben. Het oude «vrede op aarde” is geen
illusie’t is de profetie van de edelsten van alle
volken, alle menschenrassen.
Th. M. Ketelaar, Amsterdam, voorzitter;
aldaar, penningmeester; J. F. van
HaarlemP. W. J. van Hassel,
C. H. Kouw, Leiden: Herman
en H. Groenewoud,
Evenals het vorig jaar kunnen ge
noemde Advertentiën weder geplaatst
worden in FRISO van 1 Januari, welk
No. Oudejaarsavond verschijnt en L_
Workum huis aan
worden.
ze zeiden: we geven den
Emmerik,
Utrecht
De prijs der Advertentiën is van 1—5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters worden berekend naar
de ruimte die zij innemen. Bij abonnement belangrijk lager.
schooltoezicht, van schoolvergaderingen, opleiding
enz.
met de opmerking, dat hij er niet van hield
allerlei onderwerpen te hooi en te gras te regelen.
officieren en andere schutterij-ambtenaren scheen Snijders, Middelburg
toch gevonden. Een algemeene maatregel
deze heeren aan s
moest door de regeering vastgesteld te worden.
Den Kampi ivatuurnjK. i ue vreae Komi
zonder strijd. Maar de strijd is niet ijdel.
I we zien heden eoede teekens. Waarliik’tv
bizonder krijgsvaardig en het debat in de Kamer
over
hoog denkbeeld geven van de waarde onzer
marine.
Het nieuwe schip dat de minister wenschte
moest er volgens velen daarom niet komen om
dat men toch met onze schepen tegen den vijand
niets konden uitrichten en een zoo’n schip meer
dat euvel niet verhelpen zou. f
daarom het schip zonder meer van de begrooting
schrappen en de heer Marchant had een
treffend amendement voorgesteld. Anderen
en de heer Talma diende voor hem een motie
in wilden het aangevraagde geld besteden
voor den aanbouw van een schip in de koloniën
en de aanschaffing van torpedobooten.
De minister verdedigde tegenover deze beide
catagoriën zijn plan met de mededeeling, dat
onze marine, al verkeerd ze dan niet in zoo’n
treurigen toestand als sommigen beweren, zoo’n
schip noodig heeft. Maar het bleek dat hij wel
wat schikken wou, nadat verschillende kamer
leden getoond hadden met het aangevraagde zoo
maar niet te willen meegaan. Hij nam dus als
’t ware de motie Talma over en vroeg het geld
voor een Indisch schip. Maar voor aanschaffing
van torpedobooten was er dan te weinig en
daarom verhoogde hij de post met 3 ton. Een
dergelijke manier van doen scheen de kamer
nogal te verbazen, hoewel de redeneering van
den minister nog zoo gek niet leek. Wil de
kamer niet zijn voorstel maar dat van den heer
t - Talma, zoo redeneerde de bewindsman, mij goed,
De andere twee zijn nogal van een maar dat kost 3 ton meer> want van nu
ie gegaan en vooral die van inancien. aangevraagje fcan geen pansersChip voor Indië
en nog torpedobooten bovendien bouwen. Ver
schillende leden vatten het dan ook zoo op en
ten slotte bleek de kamer het ondanks haar
verbazing nog zoo gek niet te vinden en keurde
na nog wat marineaangelegenheden ten berde
gebracht en het amendement-Marchant verworpen
te hebben, de begrooting goed.
Over de begrooting van
heel wat te zeggen. De heer -Duymaer
Twist zette in met een rede van 1
waarin hij het gansche beleid van den minister, I
maar vooral de afschaffing van het blijvend ge
deelte en deze in ’t bijzonder weer bij de be
reden wapens af keurde.
Deze laatste maatregel moest desorganiseerend
werken in de toekomst, hooge linancieële offers
eischen en snelle mobilisatie onmogelijk maken.
De heer Artz was er beter over te spreken en
sou er voor stemmen mits de minister antwoorde,
dat de maatregel de bereden wapens niet zou
desorganiseeren. Verschillende andere heeren
spraken er tegen en lichtten hunne bezwaren
toe met allerlei technische opmerkingen omtrent
kadervorming dienst bij bereden wapens enz.
Andere middelen om te bezuinigen werden daar
bij den minister aan de hand gedaan. Maar er
waren er ook, die in den te nemen maatregel
een heilzaam middel zagen en een belangrijke
bezuiniging, die onze financiën zoo noodig hebben.
De Kamer begint er spoed achter te zetten.
Drie begrootingen, die van binnenlandsche zaken,
van financiën en van marine zijn van de baan.
Maar ’t heeft moeite gekost bij de laatste en
het had allen schijn of onze marine-minister met
den kous op den kop naar huis zou gestuurd
worden. T
leien dakje gegaan ---
Of de Kamer die deze laatste op een avondzitting
onder handen nam te vermoeid was door het
dagwerk om het erg lastig te maken? Maar
ook den volgenden dag haalde ze haar schade
niet in. Allerlei technische kwesties werden te
berde gebracht over de Comptabiliteitswet, over
de gebrekkige regeling der Nederlandsche Groot
boeken, over het ophalen van verschuldigde be
lastingen in de plaats van de tegenwoordige wijze
van inning enz. Verder brak de heer Troelstra
een lans voor de ingezetenen van Driel, die met
staat en gemeente over het eigendom van visch-
water procedeeren, nog een voor de belasting-
commiezen te Amsterdam. De heer Schaper
besprak den slechten toestand op het Kroon
domein in Zeeuwsch-Vlaanderen en de heer
Nolting dien van den Munt te Utrecht. Maar
beide heeren werden door den Minister bestreden
met de bemerking dat het er nog zoo slecht
niet was.
Bij de begrooting van binnenlandsche zaken
had het onderwijs hoofdzakelijk de beurt. De
nieuwe Groninger academie en het pleegzusters-
huis te Leiden zullen er komen, maar het Leidsch
herbarium voorloopig nog niet. Dit wat hooger
onderwijs betreft. Het middelbaar maakte allerlei
wenschen los omtrent hoogere burgerscholen,
vakonderwijs en handelsonderwijs. Maar het
lager onderwijs hield de heeren het langst bezig
en vooral de Leerplichtwet moest het daarbij
ontgelden en ondertusschen de minister ook.
Tegen een vreemd gebruik van sommige ge
meenten in betrekking met de Leerplichtwet
trokken verscheidene heeren te velde. Men schijnt
namelijk hier en daar gewoon te zijn, kinderen,
die het schoolgeld niet meebrengen naar huis te
zenden.
Daardoor wordt het schoolverzuim in de hand
gewerkt en tot overtreding der leerplichtwet
gedwongen. En dit gebeurt, naar de heer Ke
telaar meedeelde in 58 gemeenten, waaronder
de grootsten van ons land. De minister vond
dat nu juist ook geen bizonder fraaie manier
van doen, maar daaraan zou slechts iets te doen
zijn als de wet gewijzigd werd. Of de minister
daar dan tegen op moet zien Maar mag men
verschillende afgevaardigden gelooven dan was
de minister op onderwijsgebied niet erg ijverig.
Allerlei dingen bleven achterwegezoo noemde
Honderde malen is de kerstvreugde al ver- de heer Tydeman een betere regeling van het
’t Is waar, ’t schijnt al te dwaas om in deze
dagen blijmoedig en zelfs hoopvol gestemd te
wezen. De gevleugelde voorboden van ’t heer
lijke en betere dat komen moet en waaraan
ons hart hangt worden telkens verjaagd door
de brutale zelfzucht die nog heerschappij voert
eu door de gewetenloosheid van honderden.
Ja, dat is waar. We hebben gelukkig nu
niet van oorlogen te spreken, de legers hebben
hun winterkwartieren betrokken en het schijnt
dat we geen jaar van angst en onrust tegemoet
gaan. Maar, van den anderen kant, is het toch
ook waar dat de vrede nog ernstig bedreigd
wordt. De vrede, niet hoofdzakelijk tusschen
de volken onderling, maar wat nog veel erger
en ernstiger is, de vrede tusschen de kinderen
van ’t zelfde vaderland. We hebben niet noodig
in bijzonderheden te treden, we hebben al meer
dan genoeg week aan week te lezen van al die
ellendige twisten die de wereld ellendig maken
en die er ons toe zouden brengen onze mede-
menschen toe te roepen«weest eindelijk ver
standig, neemt de dingen zooals ze zijn, bedriegt
u zelven voortaan niet langer met schoone
klanken en ijdele begoochelingenlaat de wereld
zooals ze is, en zorgt ondertusschen dat gij zelf
’t maar goed hebt. Stookt uw eigen haard en
laat het daaromheen warm zijn, en zingt uw
hoogste lied opdat ge niets, niets meer verneemt
van de klachten, die daarbuiten worden geslaakt
en van ’t rumoer dat daarbuiten gemaakt wordt.”
Maar die dat deden, en ze zijn er helaas!
honderden, zijn er ook al niet gelukkiger en
niet beter op geworden en vooral niet beminne
lijker, en met zulk gepraat komt de wereld ook
al geen stap vooruit.
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents.
Per post 0 65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
j in het jaar 1907 geen miliciens op te roepen
voor de derde herhalingsoefening.
Woensdag werd in de Rijksvischhal te
van ongemeene
gewicht. Het reuzendier woog
niet minder dan 150 k.g. en bracht f 128
inkoopsprijs op. Kooper was Mij. de Kotter.
Als een bijzonderheid kan gemeld worden,
dat Maandag ovez Terwolde (Overijsel) eën
r van'dtFbecrrooting k°PPel van ongeveer 20kievitten vloog. Aan
desbe- gez'en de dieren betere weervoorspellers zijn
dan de menschen, ziet men hierin een zeker
teeken dat de winter niet streng zal zijn en
wij in de eerste maand althans geen harde
vorst kunnen verwachten.
Men maakt zich te Harlingen, volgens de
L. Ct. ernstig ongerust over het lot van het
Nederlandscbe schip Adm. Tromp, kapt. Kui
per, op reis van Rio Grande naar Paramari
bo.
Behalve de gezagvoerder zijn de stuurman
en nog een opvarende van Harlingen afkom
stig. Het schip vertrok 10 Aug. en heeft
derhalve thans 130 dagen reis over een traject,
dat onder gunstige omstandigheden in 30 dagen
kan worden afgelegd. Te Londen is reeds
herverzekering betaald tot 90 pet.
De Adm Tromp is een stalen bark, groot
397 ton en behoort aan den heer J. Nienhuys
te Amsterdam.
Werden de vorige week Woensdag te
Staphorst W. N. en H. C zeer ernstige ver
wondingen toegebracht, Zaterdagavond om on
geveer negen uur is de 56 jarige H. H. aldaar
op vreeselijke wijze mishandeld. Niet minder
dan drie diepe sneden zijn hem toegebracht
over ziju hoofd en hals en een zijner ooren
Ook had hij nog een
snede onder zijn schouderblad van
stoord door ’t onverstand der menschen en
honderd malen was ’t snerpend koud op 't gebied
van ’t leven des volks maar evenveel malen
is op den witten Kerstdag een groene lente
gevolgd en op de moedeloosheid de hoop in
’t hart der goeden. En wie dat ondervonden
en wie vertrouwen hadden op de onsterfelijke
innerlijke macht van het goede, van de waarheid,
jn i van het licht, die hebben ook gevoeld dat ze
huis bezorgd zal
Den kamp! Natuurlijk! De vrede komt niet
-jj j_ .jj En
zien heden goede teekens. Waarlijk’t wordt
Het leger der onverschilligen begint te
dunnen. Veel meer dan andere jaren wel,
treden er mannen op die gaan meêdoen; veel
duidelijker dan anders wordt het in eiken kring
uitgesproken, dat men moede wordt van al dat
ellendig getwist! Dat is de geest van den
Vredevorst die door de eeuwen heen langs de
paden der menschheid wandelt.
En daarom wenschen we allen goede feest
dagen toe,en daarom zeggen we hoopvolde
nevelen trekken op. Menschen doet maar den
plicht en weet, dat vertrouwen op de zegepraal
van het waarachtig menschelijke geen hersen
schim is. Laat er maar vrede zijn in ons huis
allereerst, en in ons hart, vrede met ons zelven
en vrede met den buurman.
We zullen kalm en gemoedigd ’t nieuwe jaar
begroeten met de verzekering van ons geloof:
»’t wordt altijd weer lichter, langer worden de
Een helder winterzonnetje giet zijn licht uit
over alles, ’t Is waarlijk of ’t al te bemerken
is, dat de langste nacht achter ons ligt, en de
dagen weer beginnen te lengen. De nevelen
trekken op, de kille, vochtige dampen smelten
weg en de frissche wind heeft het pad droog
gemaakt, waarlangs de wandelaars kunnen gaan,
die met de feestdagen elkaar begroeten willen,
allen, armen en rijken, halen ’t feestkleed te
voorschijn; de arbeid gaat rusten, ’t wordt ge
zellig in iedere kring, elkeen brengt iets feeste
lijks in zijn woning, ieder is prettiger dan gewoon
lijk gestemd en weer is er iets dat de oude
boodschap vertolkt: vrede op aarde!
Ja waarlijk, ’t wordt alweer lichter! Laten
zij nu treuren en klagen de hoogsternstigen en
de hoogstbezadigden en de menschen die alles
zoo ontzettend zwaar opnemen gunt ons
eens niet zoo heel degelijk te zijn en eens vrij
te ademen in de heldere winterlucht, en ons
eens te verheugen over dien gouden gloed die
over alles wordt uitgegoten. Gunt ons eens, met
wat meer opgewektheid de laatste dagen van
1906 te doorleven waarlijk ’t kan niet
anders, de oude voorzegging komt toch tot ver
vulling: vrede op aarde!
zijn werk in den Oppert, waar
vrouw en kinderen was afge-
thuis kwam in zijn woning in de
Benthemstraat No, 5, te Rotterdam, zag hij
in zijn achterkamer licht branden. Dit kwam
hem al heel verdacht voor, omdat er niemand
thuis was en zijn vrouw zeker wist dat zij bij
het verlaten van de woning geen licht had
laten branden.
In de achterkamer gekomen, zag de T het
raam opengeschoven, de gewoonlijk daarvoor
staande bloempotten op de canapé liggen,
kaarsvet op den vloer, en in de voorkamer
komende, bemerkte hij, dat daar de linnenkast
was opengebroken. Uit die kast bleken ge
stolen een houten kistje, inhoudende drie
bankbiljetten van f 60 en een f 25 en een
en een blikken trommeltje
waarin f 3 70 aan dubbeltjes, en een porte-
monnaie van de vrouw, met ongeveer f 8 er
in. Gouden en zilveren voorwerpen hadden
de inbrekers onaangeroerd gelaten.
De politie werd dadelijk gewaarschuwd, en
j wisselbediening zou aan het toen men daarop aan het zoeken ging, wer-
niet onbelangrijke verbouwing Jen op het erf teruggevonden het ledige kistje
en
van
algemeen kiesrecht” bestaande dieven op hun vlucht blijkbaar verloren.
van den Vrijz. demo-
De minister i
de opmerking, dat hij
Maar een regeling van de zaak der schutterij-
m algemeene maatregel om Scheveningen secretaris,
schadevergoeding te helpen
I De heeren Ter Laan, Troelstra, Van
Wie dat te betalen had, daarover deed de kamer Kol, Schaper, Hugenholtz en Tak stellen voor
nog geen uitspraak.
Van de schutterij naar de marine is niet zoo’n 1
bijster langen weg. Onze schutterij heette niet
de Marine-begrooting kon ons ook geen IJmuiden ’n steur gemijnd
omvang en
ADVERTENTIEBLAD
NIEUWS- EN
i
lUIlUUi Vel gdCltJl lllgcll, upiciuiiig JL U. Jj
verdedigde zich daarentegen j Kok
AVI l -rx v* zl rx Yin/infnn
I UC111IX.UUJ OLICXJ V cxxi
belangrijke uit- paar rijksdaalders,
1 Ha «nnran nn -C o HA
