en omliggende Gemeenten.
voor WORM
1
i
De roem van ‘t voorgeslacht.
k
ZATERDAG 2 FEBRUARI 1907.
No. 6.
Buitenlandsch Nieuws.
Binnenlandsch Nieuws.
Tweede Jaargang.
I
4 I
Het Nut.
■urge.
ADVERTENTIEBLAD
NIEUWS- EN
a
1
De
Maasbode uit
aan
De vermoorde
1
e
e
n
4
e
e
Met ingenomenheid lazen wij onderstaand
artikel in het Nieuwsblad van het Noorden
e
e
'"iie ucbi
natie brengt in de vereering van zijn persoon en
daden.
Want die vereering is groot. Uit Engeland,
Duitschland en Denemarken komen reeds ver
schillende blijken dat men daar De Ruyter
niet heeft vergeten. Al dadelijk nadat hier te
lande het plan was g j
te vieren, hoorden we hoe in Engeland allerlei waarborgen met betrekking tot het verzekeren
oude werkjes over onzen grootsten zeeheld van de beginselen der hiërarchie. De inrichting
werden te voorschijn gehaald. Dat de Duitsche der Kerk van Frankrijk mag niet af hangen van
keizer een groote vereering voor de Ruyter de willekeur der magistraten en daarom stellen
koesterde is gebleken toen hij bij zijn bezoek de bisschoppen zich solidair en verklaren, dat
De minister van Binnenlandsche Zaken
van de Koningin, fabrieken
no. 40, ter algemeene
officieele uitgave van de voor
aan Amsterdam een krans op zijn graf legde
en thans blijkt ook dat Denemarken zijn redder
niet heeft vergeten. Het grootste blad in
Kopenhagen, Politiken, brengt in herinnering,
wat De Ruyter in 1659 voor Denemarken heeft
gedaan, hoe hij het land tegen de Zweden
heeft verdedigd en hoe het aan zijn beleid en
zeemanschap te danken is geweest dat er een
vrede tot stand kwam voor Denemarken bevre
digend en eervol.
De toenmalige vorst, Frederik de derde, schonk
hem een gouden keten met zijn portret in dia
manten, een jaarlijksch inkomen en brieven van
adeldom en het artikel in Politiken is het
bewijs, dat de Denen van heden den redder van
voor 250 jaren nog niet hebben vergeten.
Er heeft zich daar een comité gevormd, onder
vice-admiraal Wrangel, om een passende uit
drukking te geven aan Denemarkens dankbaar
heid.
Voor Nederland, dat er trotsch op is om De
Ruyter onder zijne beste zonen te kunnen
reken, eervol.
DUITSCHLAND. Het kan wel niet anders,
of een zoo belangrijke zaak als de verkiezingen
voor den Rijksdag moet nog altijd in de Duitsche
bladen worden besproken. Wie eerlijk genoeg
is om rekening te houden met de feiten en zich
niet wat tracht wijs te maken, zal het zeker
wel eens zijn met het Perl. Tagebl., dat zegt:
»Men kan reeds thans met tamelijk groote zeker
heid zeggen, hoe de nieuwe Rijksdag er uit zal
zien. Wat het centrum bezat, zal het vrijwel
onverminderd behouden; het kan bij de her
stemmingen slechts weinig mandaten verliezen.
De conservatieve partijen en de nationaal-libe-
ralen zullen van het verlies der sociaal-demo-
cratische partij het grootste, de drie partijen
der linkerzijde het kleinste deel winnen. Het
weerstandsvermogen der linkerzijde in haar
geheel tegen eventueele reactionaire plannen en
tegen verdere indirecte belasting des volks door
invoerrechten, belastingen en dergelijke is ge
ringer geworden.
Welke positie de rijkskanselier zal innemen
is nog onzeker. Naai’ ’t geen men van hem
hoort, zal hij aan de politiek, welke hij tot
dusver volgde, niets veranderen en de meerder
heid, welke conservatieven, nationaal-liberalen
en vrijzinnigen hem kunnen leveren, slechts
willen gebruiken om zekere eischen, waarvoor
het centrum misschien niet te vinden is, vooral
betreffende geld voor leger, vloot en koloniën,
ingewilligd te krijgen. Van de conservatieven
en nationaal-liberalen gelooft hij daarvoor zeker
te zijn en de vrijzinnigen zullen geen oppositie
uit principe voeren, maar beslissen op zakelijke
gronden.
FRANKRIJK. In de verklaring, welke de
Fransche bisschoppen in hun jongste vergadering
vaststelden, zeggen ze, dat ze hun vorige ver
klaringen ten opzichte van de wetten en andere
regelingen, welke in den laatsten tijd tegen de
Kerk zijn uitgevaardigd, blijven handhaven en
eveneens de protesten, welke ze er met den
Paus tegen hebben ingebracht. Ze eischen voor
de Kerk van Frankrijk eerbied voor de hiër
archie en de onschendbaarheid van haar goe
deren en vrijheid. Te midden van den strijd,
die niet anders kan eindigen dan door eerlijke
genoegdoening na de aanslagen, welke op de
Kerk zijn gepleegd, willen de bisschoppen alles
doen om tot het laatste toe de uitoefening van
den eeredienst in hun kerken te handhaven en
zijn daarom bereid het met den openbaren
eeredienst te beproeven, als sommige duistere
plaatsen in de wet voldoende worden opgehel-
derd. Ze willen administratieve overeenkomsten
I tusschen prefecten of burgemeesters ter eene en
«cx.- i bisschoppen of geestelijken ter andere zijde,
vaarden de eer, die het buitenland ook onze waardoor laatstgenoemden de gebouwen van den
x.-_ i x j_ --- eeredienst in gebruik konden krijgen, beproeven,
maar dan het recht hebben om in de overeen
komsten alle bepalingen op te nemen, die niet
strijdig zijn met de openbare orde, maar waar
borgen geven betreffende het blijvende en de
moreele zekerheid van de godsdienstoefening in
gerijpt om zijn eeuwfeest i de kerken, die ten gebruike zijn afgestaan, en
van Geneeskunst
welke toespraak
- IIIIIIM
Men kent misschien het puntdichtje, waarin
een wandelaar een troep gaggelende ganzen,
die er zich op beroemen, dat hun voorouders
het Kapitool van Rome hebben gered, toeroept:
»Staak nietig volkje uw driest gekwaak,
Zelf uit te munten, dat ’s de zaak.«
We hebben wel eens aan dit gedichtje gedacht
in dagen van nationalen hoogmoed en onge
motiveerde zelfverheffing. Maar al te dikwijls
komt het nog voor, dat wij als natie prat gaan
op de groote daden van een voorgeslacht, die
wij niet navolgen uit gemakzucht, maar die
wij niettemin op de creditzijde blijven boeken
van het groote grootboek, dat de firma «het
Nederlandsche volk® er op nahoudt.
Vooral Potgieter was er sterk in om den
volksgeest te hekelen, die, zelf Jan Salie zijnde,
Jan Companie en Jan Courage prees, maar
nooit zelfs tot op verren afstand probeerde zijn
naamgenooten te volgen. Scherp bijvoorbeeld
hekelde hij in zijn bekende schets «Jan, Jannetje
en hun jongste kind® ons stilzitten op elk
gebied en zijn groote kennis van de historie
gaf hem voorbeelden genoeg aan de hand om
op te wekken tot meer nationaal besef en
sterker ontplooiing van onze kracht. De elegie,
waarmee hij zijn schets over het Rijksmuseum
begint, en die elk, wien onze taal dierbaar is,
van buiten kent, is klassiek geworden en wordt
nog steeds aangehaald door allen, die het
betreuren, dat Nederland is gedaald van de
hoogte, waarop het in de zeventiende eeuw
stond, toen de «Nederlandsche Maagd mede haar
oorlogszwaard of haren olijftak wierp in de
weegschaal der volkeren, wanneer die door hare
vorsten werd ter hand genomen en bijwijlen
den evenaar deed overhellen.®
Toch mogen wij, als we instemmen met den
klaagzang over onzen nationalen achteruitgang,
niet vergeten, dat een kleine natie begrensd
wordt in hare pogingen door hare grenzen en
door het kleine getal barer bevolking. Waar
in de zeventiende eeuw onze vloten onder De
Ruyter en Tromp bijna zoo talrijk bemand en
maar weinig sterker bewapend waren als die
van Engeland of Frankrijk, daar is thans die
verhouding geheel gewijzigd en niemand kan
het onze regeering kwalijk nemen, dat zij niet
een abnormaal groot budget voor marine of
oorlog aan de Kamer voorlegt. Wij zijn nu
eenmaal een staat van den tweeden rang en
onze middelen laten niet toe om groot te doen,
iets wat vooral door de militaire autoriteiten
nog wel eens vergeten wordt.
Als we dat in ’t oog houden, mogen we ook
niet toegeven aan pessimistische overdenkingen,
in verband met de viering van het aanstaand
derde eeuwfeest van Michiel De Ruyter’s ge
boortedag. Als het alleen aankwam op dapper
heid en beleid, ja, dan zeggen we met den
dichter: wat zij deden, dat kunnen we nog.
Maar op zee beslist niet meer in de eerste
plaats de kunst om den loef te winnen en te
houden en is goede zeemanschap maar een
kleine factor in de vraag wie in een zeeslag
de overwinning zal behalen. Het is thans de
groote kwestie wie het meeste staal onder zich
heeft en wie de grootste kanonnen voert, een
zuivere geldkwestie alzoo, en dat geeft de
eindbeslissing. Die mogendheid, die de beste
vloot kan betalen en bemannen, is meester van
de zee.
Een verwijt inzake het heden kan ons dus
niet treffen als we ons opmaken om De Ruy
ter’s groote daden te herdenken en zijn nage
dachtenis te eeren. Wij mogen er trotsch op
zijn dat hij Nederlander was en met dank aan- bisschoppen
herziening, i
besluit van 23 October 1905, no. 56, met de
toelichting en
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents.
Per post 0 65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 41 uur.
De prijs der Advertentiën is van 1—5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters worden berekend naar
de ruimte die zij innemen. Bij abonnement belangrijk lager.
mén de overeenkomsten overal zal aanvaarden
of ze nergens wil hebben. Ze zullen slechts
gelden van het oogenblik af, dat de civiele par
tijen de gestelde voorwaarden eenstemmig heb
ben aanvaard.
Deze verklaring heeft, zoo wordt aan de
N. R. Crt. geseind, over het algemeen een goeden
indruk gemaakt, vooral de publiceering van het
voornemen der bisschoppen om onder goed
keuring van den Paus, zij het ook onder protest
en vormreserve, een proeve te willen nemen
van een wettelijke organisatie van den open
baren eeredienst. Enkel aan de uiterst linksche
zijde, waar men steeds Brian’s liberale houding
hevig afkeurde, gaan enkele ontevreden stemmen
op. De Action schreef nog vóór het bekend
worden van het stuk: Aldus zou werkelijk
Brian’s zalvend politiek op het punt zijn te
overwinnen.
De Temps vangt aldus aan: Zou de Fransche
geestelijkheid onder pauselijke machtiging op het
punt staan het pad der schikking (accomodements)
te betreden? Het blad hoopt, dat een bevredi
gende oplossing van vele moeilijkheden niet ver
meer af is.
ENGELAND. Officieel is bekend gemaakt, I
dat de heer Runciman, thans secretaris van de I
Local government Board den heer Mackenna zal
opvolgen als secretaris van de schatkistde heer
Macnamara zal de plaats van den heer Runci
man innemen, terwijl de heer Hobhouse onder
staatssecretaris voor Indië wordt, ter vervanging
van den heer Ellis, die zijn ontslag heeft inge
diend.
Uit Washington wordt gemeld, dat de heer
Swettenham, gouverneur van Jamaica, den brief
aan admiraal Davis van 18 Januari, die Davis
aanleiding gaf om Kingston te verlaten heeft in
getrokken en zijn leedwezen daarover betuigd.
Men acht het incident hiermede in internationaal
opzicht gesloten.
der Nederlandsche Maatschappij ter bevorde
ring der Pharmacie een circulaire gericht,
waarin om financieelen steun wordt gevraagd.
Waar verschillende commissies in het bui
tenland (Duitschland. Oostenrijk. Frankrijk en
en Zweden) zich bereid verklaard hebben tot
het comité toe te treden, moet tot het be
reiken van het beoogde doel overeenige geld
middelen kunnen worden beschikt. Wel heeft
de Vereeniging tegen Kwakzalverij een gelde
lijke bijdrage toegezegd en heeft het comité
ook reeds een klein bedrag beschikbaar ge
steld, doch deze som is bij lange na niet
voldoende om eenigszins werkdadig op te tre
den.
Daarom besloot het comité een verzoek te
richten om financieelen steun tot die personen
en lichamen, van wie het mag veronderstellen,
dat zij de bestrijding van de kwakzalverij be
schouwen als een plicht van elkeen, wien de
bevordering van de volksgezondheid en volks
welvaart ter harte gaat.
Men meldt uit Amsterdam aan de O. H.
Ct.Er heerscht opgewekt leven in het Nut.
Waarschijnlijk in verband met het werk der
Nutscommissie voor onderwijs, welke overal
haar voelhorens begint uit te steken en te
arbeiden, melden nieuwe departementen zich
aan. Zoo werden onlangs opgericht de de
partementen Odoorn (Dr.), Willemstad (N -B.)
en Berlicum (Frin wording zijn de depar
tementen Burgerbrug (N.H.), Herwijnen (Geld.)
terwijl het hoofdbestuur te Laren (N.-H.) in
die richting werkzaam is.
In den laatsten tijd komen er te Amster
dam veelvuldige diefstallen van geld uit munt
gasmeters voor. De Tel. heeft daarover eens
informaties ingewonnen bij de directie der gas-
..„..„.i en kreeg de verzekering, dat de
meeste diefstallen van geld uit muntgasmeters
gefingeerd zijn, gevolg van hooge of plotselinge
-aan geld bij man of vrouw, gevolg
soms van twist tusschen beiden, enz. Het
zegel wordt dan verbroken, het geldbakje
gelicht, en bij de politie volgt aangifte van
den «diefstal”. De verbrekers van het zegel
zijn wel verplicht tot aangifte, want als straf
op hun eigen misdaad zou anders wegneming
van den gasmeter volgen. Dit geschiedt nu
toch, wanneer bij denzelfden persoon tweemaal
hpt geld uit den meter wordt «gestolen”.
Intusschen lijdt de gemeente geen schade
van deze soort fraude, want de geregistreerde
hoeveelheid geld moet door de gasverbruikers tóch
worden betaald, op straffe van anders den
gasmeter te verliezen, ’t Is dan ook opmer
kelijk, alsdus deelde men mede, dat deze be
taling van het z g. door anderen «gestolen”
geld gewoonhjk zonder eenig protest geschiedt
Slecht een enkele komt tegen die betaling
in verzet, en ontegenzeggelijk hebben er dan
In de vijf overige vakken zijn houtreiiefs ge
beiteld, den vromen priester, den grooten
staatsman, den redenaar, den professor en
den dichter voorstellend.
De symbolen der burgerlijke deugden, waar
boven St. Joris met de draak, kronen het I
geheel.
De vereeniging tot verfraaiing vnn Driebergen
en P"
terrein en de omgeving met het monument
in overeenstemming te brengen.
Bestrijding der kwakzalverij. Naar men
verneemt is door het Internationale Comité den moordenaar in het water geworpen. Het
zur Bekampfung der Charlatanerie, bestaande vermoeden viel op P. Verbruggen, die onmid-
uit de heeren prof. Hector Treub, mr. A.Lind, dellijk gearresteerd werd. Om halfelf kwa
Herman van Gelder. J. M. van Elk. aan de i het gerecht uit ’s Hertogenbosch. Verbrugg,
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH ZOON
te WORKUM.
brengt, krachtens machtiging
van 25 Januari 1907,
kennis, dat een
stellen der Staatscommissie voor Grondwets- I behoefte
ingesteld bij Harer Majesteit
BqqIihF von ll ni OGC» *-» r\ Rif* zl
de afzonderijke adviezen, op
4 Februari 1907 algemeen verkrijgbaar zal
worden gesteld.
Men meldt
Rijssenburg
Eindelijk zal het monument voor dr. H. J.
A. M. Schaepman z.g. hier toch komen Nadat
aan geen der deelnemers aan de prijsvraag
een paar jaar geleden uitgeschreven, de prijs
kon toegekend worden, heeft mgr de aarts
bisschop het plan van dr. P. J. H. Cuypers
te Roermond doen uitvoeren.
Het monument zal opgericht worden in het
weiland voor het seminarie langs den Rijks-
straatweg. Het zal zich als een rijk bewerkte
pyramide verheffen te midden van een plein,
omsloten door een hek van gesmeed ijzer
Aan de voorzijde der pyramide wordt in een ook wel heusche diefstallen" van geld uit munt-
nis het standeeld van den doctor geplaatst gasmeters plaats.
Uit Uden schrijft men:
Maandagavond verzocht P. Verbruggen, bij
genaamd Pete Schoen, varkenskoopman, den
veldwachter J. A. Maas, hem naar huis te
brengen. Maas voldeed aan dit verzoek, doch
kwam den geheelen nacht niet thuis, en werd
Dinsdagochtend, omtrent 8 uur, door J. Her-
- - - mannsen vermoord gevonden, in de Groote
Rijssenburg heeft op jich^ genomen het Beek. nablj de oude pastorie.
was vreesehjk mishandeld; hij had 9 steken
en twee diepe sneden in het hoofd en is
wellicht, na doodelijk getroffen te zijn, door
Om halfelf kwam
van Elk, aan de het gerecht uit ’s Hertogenbosch. Verbruggen
afdeelingen der Maatschappij ter bevordering bleef bij confrontatie kalm en ontkende de
en aan de departementen i misdaad eenleeard te hebbenhii beweert d»t
