voor WORM
en
omliggende Gemeenten.
■Ml
ZATERDAG 24 AUGUSTUS 1907.
No. 35.
Binnenlandsch Nieuws.
Tweede Jaargang.
-
meisjes
stikken, terwijl het bij vele dorschers, zoowel
dit blad).
Zaterdag
veel te diep in 't glaasje hadden gekeken.
r..I der
geen der leden iets hebbende op te merken of
en secretaresse v.
adres aangeboden,
een
staatswege van bewaarschool of
De minister onderhield zich
geruimen tijd met beide dames, verklaarde
het onderwerp van haar verzoek hoogst be
en beloofde er zijn volle aandacht
Schandelijk is het, hoe op sommige velden
zooals men weet, geschiedt het zaaddorschen
op den akker, n:et in de schuur bij dat
’t Is gebeurd, dat jonge knapen en
de verhouding van het getal jongens en meisjes,
dat misschien een andere verdeeling der ver-
dat misschien een andere verdeeling der
trekken met zich zou brengen.
De heer Kroese zegt, dat de voorstelling, die
de heer IJntema van de zaak geeft een andere
is dan die van de Vergadering van B. en W.,
de Raads-Commissie, Wees- en Armvoogden.
Die vergadering was niet zoo pessimistisch, uit
gaande van het getal verpleegden gedurende de
laatste jaren. Het is enkel de bedoeling, Wees-
zoowel als Armvoogden te helpen, wat oor
spronkelijk ook de bedoeling was van de bespre
kingen en pogingen om een nieuw Armhuis te
stichten.
Indien het geheele Weeshuis weer voor de
.weezen mocht noodig zijn, zou men, wanneer
mie tijd daar is, daarover kunnen beraadslagen,
kvaarop dan ook het geheele idee van den heer
■Jntema is gegrond.
1 Het thans voorgestelde is in het belang van
W’ees- en Armvoogden zoowel als van de Ge-
BBeente, wijl beide College’s voor belangrijken
H zullen zijn geholpen. Bovendien zullen die
De prijs der Advertentiën is van 1 —5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters worden berekend naar
de ruimte die zij innemen. Bij abonnement belangrijk lager.
adres te beschikken. De heer Jansen heeft
daaraan weinig toe te voegen, temeer, wijl het
hem niet duidelijk is voor welk doel zij sub
sidie vragen. Was het voor een zaak gelijk
door de N. G. O. V. dezen zomer in verband
met de hooiers is behandeld, dan zou men het
een practisch en plaatselijk belang kunnen noe
men. De heer Kroese gevoelt wel iets voor het
eenige argument van B. en W., waar ook hij
destijds tegen een dergelijk verzoek van enkele
gelijke Vereenigingen heeft gestemd. Maar,
waar door den heer Jansen reeds is gewezen op
wat door één Vereeniging is gedaan, zou een
verder werken in die richting misschien een
buitengewoon politie-subsidie onnoodig maken.
Om een bewijs van vriendschap te geven, stelt
hij voor, in navolging van 400 Gemeenten in
ons land, aan 3 Vereenigingen een kleine sub
sidie van f 15 te geven, daarbij rekening hou
dende met de Gemeentekas, echter tot weder
opzegging en enkel als een kleine handreiking.
De Voorzitter wijst er op dat er niet 3, maar
5 Vereenigingen zijn, hij aanneming voorstel-
Kroese meent te moeten ontraden, wijl er ook
andere Vereenigingen zijn die uitstekend werken
als Groene Kruis”, «Begrafenis-” en oSchippers-
Vereen.”, die dan evenveel recht zouden hebben.
Eenigszins spijt het den Voorzitter dat de heer
Kroese de f 15 gratificatie aanhaalde aan den
Rijksveldwachter, want dan zou men moeten
beginnen alle feesten af te schaffen, als zijnde
de rijksveldwachters bij die gelegenheden een
nootzakelijk kwaad, maar nog nimmer heeft
het streven dier Onthouders-Vereenigingen die
onnoodig gemaakt.
De heer IJntema, ofschoon de strekking van
het adres toejuichende, acht verleening van
subsidie wel moeielijk. Een der onderteekenaars
zou al tevreden zijn als hij enkel een woord van
belangstelling uit den Raad vernam. Waar die
f 15 over 5 vereenigingen verdeeld moet worden,
is dit voor elk een luttel bedrag, en is het beter
begunstigers te zoeken. De heer Kroese, in de
veronderstelling dat er maar 3 waren, wenscht
het dan onder 5 te verdeelen, want een 1
Zaterdag is het pleit beslist. De Engel-
sche en Russische vertegenwoordigers hebben
een lijkrede gehouden, waarvan de korte in-
VERSLAG van de Vergadering van den Raad
der Gemeente
WORKUM,
op Donderdag 22 Augustas 1907, ’s namiddags
6 uur.
Voorzitter de heer T. M. ten Berge, Burgem.
Afwezig de heer S. R. Dijkstra
Na opening dep Vergadering door den Voor
zitter stelt deze als punt 1 aan de orde
Notulen der vorige Vergadering, welke na lezing
door den Secretaris onveranderd worden goed
gekeurd en vastgesteld.
Punt 2. Mededeeling van ingekomen stukken.
a. Een schrijven van den heer B. S. Pijl-
groms, waarbij hij bedankt als Voogd voor het
Stads-Weeshuis.
b. Een schrijven van den heer C. Keemink,
nieuw benoemd hoofd der school voor M. U.
L. O., inhoudende aanneming zijner benoeming,
met verzoek tot 1 October nog in de vacature
te voorzien.
c. Idem van denzelfden, waarbij hij meedeelt
niet eerder in functie te kunnen treden dan
1 November a.s., met verzoek voor 2 maanden
een tijdelijk onderwijzer aan te stellen.
d. Een extract uit het Resolutieboek van
Ged. Staten, waarbij hunnerzijds geen bezwaren
bestaan tegen toelating der nieuw gekozen
Raadsleden.
De Voorzitter stelt voor deze stukken, behalve
die van het nieuw benoemde hoofd der school
voor M. U. L. O., waarover hij nog eenige
mededeelingen wenscht te doen, voor kennis
geving aan te nemen, waartoe zonder hoofdelijke
stemming wordt besloten.
Vervolgens deelt de Voorzitter mede, dat in
verband met het laatste schrijven van den heer
Keemink, door B. en
de
alsnu in stemming gebracht, dronken naar huis moesten gedragen worden
met 6 tegen 4 stemmen, die en men met grond vreesde, dat zij zouden
mn Hnutpmn ll>rw i iLoma stikken, terwijl het bij vele dorschers, zoowel
vrouwelyke als mannelijke, te zien was, dat zij
j
zijn voorgevallen, mdienvoor^rS^risscl/e
en verkoelenge dranken was gezorgd, en zeker'
is hier strijd tegen de drinkgewoonten nood
zakelijk.
Het ontwapeuingsidee ter ruste gelegd.
Het ontwapeningsidee heeft het afgelegd,
droevig afgelegd ter Vredesconferentie.
t Komt niet geheel onverwacht, dat troost
misschien.
Zaterdag is het pleit beslist.
dit jaar ingediende begroeting, waarvan de kosten
f 180 bedroegen voor een pad van 1 M. breedte.
Zich persoonlijk nog eens van een en ander op
de hoogte te hebben gesteld, acht de Voorzitter
het pad niet in goede conditie, maar het adres
wel wat overdreven.
B. en W. wenschen echter niet in te gaan
op een kostenbedrag van f 180, maar hebben
het idee de steenen, die in de stad tengevolge
de vernieuwde bestrating aldaar zijn uitgebroken,
voor dit pad te gebruiken, wat ongeveer f 40
zal kosten, en waarvoor zij bij dezen machtiging
vragen.
De heer Hobma vindt het idee van B. en W.
uitstekend, maar zou, met het oog op de breedte
van den berm en de toestand van den wal, in
overweging willen geven het pad 1/2 M. breed
te maken, waartegen de Voorzitter opmerkt,
dat het de bedoeling is die losse wal goed aan
te plempen, en dan een pad van 1 M. veel
beter is, temeer, om misschien te vroeg berouw
te voorkomen.
De heer Kroese kan het voorstel van B. en W.
van harte toejuichen, wijl het geenszins zijne
bedoeling was een pad van f 180 te maken,
maar meer gelijk aan dat van de Tillesteegsbrug
naar den Makkumerdijk. De meerdere of min
dere breedte is voor hem geen hoofdzaak en
laat hem koud, als afhankelijk van de omstan
digheden, waarom hij zich volgaarne met het
D. B., om de weinige kosten, kan vereenigen.
De Voorzitter geeft naar aanleiding van de
gemaakte opmerking van den heer Hobma te
kennen, dat 1 M. breedte aansluiting geeft met
gelijke breedte van het pad in Brandeburen,
maar zij daarmede echter rekening zullen hou
den. De heer IJntema vraagt of daar geen vee
aan den weg loopt, en acht 1 M. breedte wel
wat veel, welke vraag de Voorzitter ontkennend
beantwoord, terwijl, wanneer de heer IJntema
een onderzoek ter plaatse heeft ingesteld, hem
zal gebleken zijn, dat voor afscheiding voldoende
is gezorgd.
De heer Van Dijk is niet zoo vreesachtig,
wijl door het leggen van balsteenen gezorgd kan
worden, dat het pad niet weg kan.
Het voorstel van B. en W. in stemming ge
bracht, wordt daarop met algemeene stemmen
aangenomen.
Punt 6. Adres van Joh. Schaper e. a., Voor
zitters en Presidente van de alhier bestaande
drankbestrijders-vereenigingen, om eenige sub
sidie.
Dit adres, onderteekend door Johs. Schaper,
I. dat drankbestrijding is een nuttig en maat
schappelijk belang, 2. de leden over het alge
meen zelf de middelen missen om voldoende
voor de financiën bij te dragen, ‘3. door ver
minderd drankgebruik de armoede zal vermin
deren en dus de uitgaven voor het armbestuur
zullen worden verlicht en 4. vele Gemeenten
reeds aan deze Vereenigingen subsidie’s ver
strekken.
De Voorzitter, ofschoon waardeerend de goede
werking dier Vereenigingen, vindt geen termen
aan het verzoek te voldoen, temeer, als men
begint aan deze Vereenigingen subsidie te ver
leenen, het einde niet is te voorzien, waarom
hij namens B. en W. voorstelt afwijzend op het
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH Zoon
te WORKUM.
Tegen mond- en klauwzeer.
Te Westzaan breidt zich het mond- en
klauwzeer steeds uit. Dat dit voor de vee
houders een groote schade is laat zich be
grijpen. Te Westzaan doet zich het eigen
aardig feit voor dat deze ziekte zich alleen
vertoont bij boeren, die de melk verkoopen
aan de melkfabriek of uitventen, dus geen
kaas of boter maken. De boeren, die zelf
kazen, hebben bij hun vee geen last van deze
ziekte.
De oorzaak bierlan is, volgens eenige
ervaren boeren, dat de kaasboeren de pekel
voeren aan de koeien, en dit scheen een uit
stekend middel tegen mond- en klauwzeer te
zijn. Een oude boer vertelde aan den corres
pondent van het N. v. d. D., dat bij zijn vee
nog nooit deze ziekte was uitgebroken, en op
de vraag, wat hij dacht dat daarvan de oor
zaak was, vertelde hij, dat hij geregeld brokken
zout in het land bracht, waaraan het vee met
graagte likt. De schrijver weet niet of op
andere plaatsen, waar deze ziekte is uitge
broken, zich dezelfde verschijnselen voordoen
hij weet ook niet of het zout nu als een
voorbehoedmiddel moet worden beschouwd,
maar hem dunkt, bet belang voor het geheele
land is te groot om hier niet de noodige aan
dacht aan te schenken.
(Zie advertentie achterpagina van
Zorg voor de kleine kinderen
is aan den minister van Binnenlaudsche Zaken
door de dames E Baelde en G. A. A. Bouricius,
respectievelijk presidentie
C„OVJUV d. Nat. Vrouwenraad, een o
koude waarin krachtig wordt aangedrongen op
sympathie-betuiging geeft niet veel. Aan den regeling van tL
Burgemeester, als Hoofd der Politie, deelt hij i Fröbelonderwijs,
mede, dat wanneer buitengewone politiediensten i gerujmen ^id
subsidie, maar meer de moreele strekking daarvan langrijk
heeft hij op het oog. T’___ 22
was als Wethouder het hoofdmotief het gevaar
dat aan deze subsidie was verbonden, ofschoon
ook hij sympathiseert met bedoelde vereeni
gingen, met belangstelling hun werken heeft
gevolgd en schoone resultaten daarvan heeft
gezien.
Met den heer Kroese wil hij als blijk van
sympathie die kleine subsidie thans verstrekken.
De Voorzitter herhaalt, dat ook het D. B. hvn
werken waardeert, beaamt wat de heer IJntema
heeft gezegd en is er alleen tegen, omdat men door
subsidie-verleening de poort opent voor andere
corporatie’s. De heer Jansen meent, na al het
gehoorde, deze onthouders-vereenigingen niet op
ééne lijn te moeten stellen met andere ver-x
eenigingen, waar drankmisbruik de armoede
bevordert, is juist onthouding in het financieel
belang der Gemeente, en ofschoon f 15 al bij
zonder luttel is, beschouwt hij dit echter niet
als weggeworpen geld in evenredigheid met wat
aan armenzorg wordt uitgegeven. De Voorzitter
releveert niet te hebben gesproken van wegge
worpen geld, terwijl de heer Van Dijk opmerkt,
dat allen, zoo ze hier zitten, wel tegen den
drank zullen zijn, maar bestrijding daarvan
meer eeq particuliere zaak achtende, terwijl
de heer Kroese nog te kennen g
zijn voorstel enkel een blijk van (v
bedoelt, zonder een antecedent te scheppen voor hoofd als handarbeid en dus van onbereken-
vraag 1 |jaar nut jg voor je geheele maatschappij.
UitOostelijk Zeeuwsch Vlaanderen schrijft
Dit voorstel,
wordt verworpen met 6 tegen 4 stemmen, die
der heeren IJntema, Haijtema, Hingst, IJkema,
Gaastra en van Dijk, waarna het voorstel van
B. en W. aangenomen met 6 tegen 4 stemmen
die der heeren Kroese, Hobma, Jansen en Pos- I
thumus.
Geene punten meer te behandelen zijnde en
L
voor te stellen, sluit de Voorzitter de Vergade
ring, na nog te hebben medegedeeld, dat, naar
aanleiding van een vraag van den heer Jansen
in de vorige vergadering inzake de opslagplaats
bij het Station, aan de H. IJ. S. M. een schrij
ven is gericht en zoo spoedig mogelijk tot aan
besteding zal worden overgegaan.
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents.
Per post f 0 65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
fUOO ook dienen tot belangrijke versterking van
bet gebouw. En waar deze regeling door beide
corporaties met algemeene stemmen is aange
nomen, vertrouwt hij dat deze schikking zoolang
mogelijk zal worden gehandhaafd en op dit
oogenblik er niet de minste risico aan verbonden
is. Het gedane voorstel in stemming gebracht
wordt daarop aangenomen met 8 tegen 2 stem
men, die der heeren IJntema en Jansen.
Punt 4. Rapport van het onderzoek voor-
loopige vaststelling der Gemeenterekening en
goedkeuring der Arm- en Weesvoogdijrekeningen
over 1906.
Conform het voorstel der Commissie, bestaande
uit de heeren S. S. Hobma, O. IJntema en J.
Jansen, wordt achtereenvolgens de Gemeente
rekening vastgesteld en goedgekeurd tot een
bedrag in ontvang van f 61985.52, in uitgaaf
van f 60884.14, met een batig saldo van
f 1101.38; de Armvoogdijrekening in ontvang
tot een bedrag van f 4839.77, in uitgaaf van
f 4139.751/2, met een batig saldo van f 700,0fi/2
en de Weeshuisrekening in ontvang tot een
bedrag van f2319.611/2, in uitgaaf van f2211.39
met een batig slot van f 108.221/2.
Alleen bij de Gemeenterekening yroeg de heer
IJntema nog opheldering naar de postjaarwedde
uurwerkmaker, hetgeen de Voorzitter toelichtte
door mede te deelen, dat na de destijds uitge
voerde herstelling, door Dikhof was aangenomen
voor eene bepaalde som de klok ten allen tijde
gangbaar te houden, wat aan B. en W. de beste
oplossing geleek en daarom die post.
Ten slotte brengt de Voorzitter der Commissie
zijn dank voor het nazien der rekeningen en
het uitgebrachte rapport.
Punt 5. Adres van K. Kooistra ef a. om ver
betering aan te brengen aan het voetpad van
de Brandeburen naar den Heidenschapster weg.
.vc Geen der leden nog eens lecture van het in
W. is getracht tijdelijk in de vorige vergadering ingekomen adres ver-
de vacature te voorzien. Zij zijn, iri overleg j langende, herinnert de Voorzitter aan de toen
met den Schoolopziener, daarin geslaagd, en gevoelde discussie en het voorstel-Kroese om
wel door als tijdelijk hoofd aan de school voor trent het indienen eener begrooting van kosten.
M. U. L. O. aan te stellen de heer S. Bonga, 1 De Gem.-Architect heeft verwezen naar de voor
hoofd der school in liet Heidenschap, en alsJ 1 -----
tijdelijk hoofd in het Heidenschap de heer H.
Zeijlstra te Workum, hetgeen, naar zij ver
trouwen, de goedkeuring van den Raad zal
wegdragen.
Punt 3. Rapport inzake de regeling van
Wees- en Armhuis met voorstel van Burge
meester en Wethouders.
De Voorzitter deelt mede, dat in verband met
een destijds opgedragen onderzoek aan B. en W.
en eene Raads-Commissie, bestaande uit de
heeren P. Gaastra, W. Kroese en S. S. Hobma,
in hoeverre de uitbestede armen waren onder
te brengen in het Weeshuis, een rapport is uit
gebracht, als resultaat van de besprekingen in
verschillende vergaderingen, zoowel afzonderlijk
als gecombineerd met Wees- en Armvoogden.
Uit dat rapport blijkt, dat wordt voorgesteld
het Weeshuis in twee helften te verdeelen, de
noordelijke helft voor de Armvoogden, de zuide
lijke helft voor de Weesvoogden te bestemmen.
Als jaarlijksche huursom zal het Armbestuur
aan Weesvoegden f 500 betalen, terwijl het
onderhoud aan Weesvoogden zal verblijven. De
noodzakelijke verbouwing, waarvan de kosten
begroot zijn op f 1122.75, zal worden uitgevoerd
door Weesvoogden, onder nadere goedkeuring
van den Raad, terwijl bij eventueele verandering,
noodig door uitbreiding van het getal weezen,
een voldoende opzeggingstermijn zal worden
bepaald.
B. en W. stellen voor in den geest van het
rapport te besluiten.
De heer IJntema verklaart zich niet bereid
zijn stem aan dat voorstel te geven, omdat, wijl
het een tijdelijke maatregel is en uitbreiding van
het getal wezen het in gebruik nemen van het
geheele gebouw weer noodzakelijk zou maken,
een en ander nog wel eens voor de Gemeente
eene dure zaak kon worden. De jaarlijksche
huur van f 500 zou een verhoogd subsidie met
f 500 tengevolge hebben, wat mischien bij ver
koop van het oude Armhuis tot f 400 zou dalen.
Wiskunstig is het niet te bewijzen hoe lang het
zou kunnen duren en dan zouden Armvoogden
een onderdak moeten zoeken. Wil men be-
.inigen, dan dient direct alles geregeld, en één
/el voogden en vader en moeder te worden aan- I
gesteld. Met twee jaar zou het getal weezen
wel weer 16 a 17 kunnen zijn, daargelaten nog
2-U
worden gevorderd, hij tegen gratificatie alszoodanig
geen bezwaar heeft. Niet zoozeer de grootte der
van
beloofde
heeft hij op het oog. Voor den heer Posthumus aan te zullen wijden.
In het adres wordt er o. a. op gewezen
Dat naar adressants meening, zoolang geen
rijkswet dit onderwijs regelt en de verzorging
en opvoeding voor jonge kinderen overgelaten
blijft aan het initiatief van vereenigingen en
particulieren, zoolang ieder zonder opleiding
of bewijs van bekwaamheid zich kan vestigen
en trachten zijn brood te winnen door het
houden van een kinderbewaarplaats, de bestaande
treurige misstanden bestendigd zullen blijven.
Dat het vele gebruik hetwelk van de be
waar- en Fröbelscholen gemaakt wordt bewijst,
dat deze noodzakelijk zijn in het volksleven.
Dat de lichamelijke verpleging en intellec-
tueele ontwikkeling van zeer jonge kinderen
(buiten het gezin) slechts mogen worden toe
vertrouwd aan daarvoor opgeleide onderwijs
krachten en alleen tot hun recht kunnen
komen in voor dat doel ingerichte lokalen.
Dat eindelijk het voorbereidend of Fröbel
onderwijs tot heden nog niet getrokken
binnen den kring van staatszorg en door de
geeft, dat j rijks wetgevers verbeten de kiem legt voor
sympathie alle later onderwijs zoowel voor wat aangaat
andere Vereenigingen, terwijl hij op een v-""g 1
van den Voorzitter te kennen geeft de subsidie
met ingang van 1908 tot wederopzeggens te 1 wowiijn
willen verleenen. de Middelburgsche Courant
De heer IJntema acht subsidiering zoo uiterst ln de zeepolders van dit deel van onze
moethjk, waar die Vereenigingen 'de een is het dorschen Van koolzaad zoo
de ander minder, politieke tintjes hebben, telkens j r j rT
weer nieuwe uitspruiten, er thans reeds 5, mo- i 8oed ala geeind'gd- Het gewas, dat over t
gelijk het volgende jaar wel 8 zijn. algemeen best is gelukt, is meest aan Belgiche
De heer Jansen zou een bedrag van f 15 kooplieden verkocht, die tot f 21 besteedden,
willen verleenen zonder vooraf die uitkeering
vast te stellen, maar te geven aan die Vereeni- j
ging, welke het meest maatschappelijk propa- l
ganda maakt, wat de Voorzitter niet kan bea- j - a
men, wijl men zich moet houden aan het adres dorschen de jeneverflesch is rondgegaan.
of aan het voorstel-Kroese.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
H. Leenstra, G. Nieuwenhuis, J. de Jonge en M.
Galema—Hettinga, als voorzitters der vijf alhier
bestaande Vereenigingen, behelst eene aanvraag
om subsidie uit de Gemeentekas op grond van:
<5"
1
