voor WO II KIM en omliggende Gemeenten.
Van het Wereldtooneel.
J.
r
i I
J
o
J
BI
11
Til
•0
S"
Binnenlandsch Nieuws.
i
F
«if
ZATERDAG 1 FEBRUARI 1908.
ander, dat
1.
Volgens de N.
r
le
3e
5e
le
3e
le
3e
4e
5e
C. E.
maakt
prijs
pnjs
en f 60.
- 40.
- 20.
f 50.
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH Zoon
te WORKUM.
J
i
vlagen, als rook, om de spits draaide, heeft die
mist ons ook ons niet naast dit alles, wat goeds,
tenminste wat schoons gebracht Hebt ge niet
hier of daar in deze mistige dagen een laan ge
zien met overhangende hoornen, waarvan de
takken ineenstrengelden en waar ge liept onder
een dak, niet van groen nu, maar van groote, witte
pluimveeren neerhangend overal? Niet? Dan
hebt ge een wondere, verrassende schoonheid
j gemist.
De prijs der Advertentiën is van 1 5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters worden berekend naar
de ruimte die zij innemen. Bij abonnement belangrijk lager.
schijnt dat de eersten dag verscheiden socialisten
tegen hadden gestemd om een scheuring in de
partij te voorkomen. De scheuring wordt nu
gevreesd. Men spreekt al van een nieuwe
arbeiderspartij die de nationale zal heeten.
De toestanden in Macedonië worden steeds
slechter. Van 1 April tot 1 December 1907 zijn
43000 Christenen van daar naar de Vereénigde
Staten en Canada vertrokken.
;ram per jaar ver-
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11
Maar al die ongelukken doen ook de Rot-
I
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents.
Per post 0 65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
le prijs zilveren
Onze handel op
Bt. Ct. is sedert de invoering van het rijksmerk
onze invoer van boter in België geregeld met
Het ruim een half millioen kilog:
I 1-
ön rlat terdamsche haven geen goed.
WVvl Ulv En réeders. cargadoors
We hebben de vorige week weer iets be
leefd, dat ons aan de dagen van het vergaan der
Berlin herinnerde. Ieder zal zich nog herinne
ren de onsteltenis, die de ramp aan dit stoom
schip vlak bij onze kust overkomen, in ons land
maar ook daarbuiten, wekte. Met welk een
angstig verlangen verbeidde men niet de cou
rant, om nadere bijzonderheden te vernemen,
wat een spanning niet overal, terwijl het red
dingswerk nog voortduurde en maar geen suc
ces scheen te zullen hebben, wat een uitkomst
toen de eerste schipbreukelingen gered werden,
wat een onbewust gevoel van nationalen trots
ook over den moed van redders als Klaas Ree
en Sperling en over het verschijnen van den
gemaal onzer Koningin op de gevaarlijke plek
Maar wat een verslagenheid ook, toen het red
dingswerk maar ten halve gelukt bleek, wat
een deernis met de verongelukten en hunne
treurende verwanten. Wij hadden zelf daar
volgehouden in die ijzige kou, wij hadden ons
zelf vastgeklampt aan die laatste hoop en wij
gevoelden zelf den doodsangst van wie dit alles
tevergeefs geleden hadden.
Nu is het anders geweest aan den Hoek. Er
zat geen schip in zicht, waarop de menschen
riepen om verlossing. Er was geen plaats voor
moed en gewaagde daden. Over het water hing
het ondoordringbaar gordijn van mist. En de
menschen, die langs den kant liepen over de
lange pier, aan den Nieuwen Waterweg, over
al, trachten tevergeefs uit te zien in het onbe
kende, om te weten wat daar ginds gebeurde.
Zij spraken niet veel, deden niets, konden
niets doen. Zij wachtten. Het was stil over
al, beklemmend stil. Men keek elkander aan,
men vroeg soms als uit gewoonte. Maar men
wist, dat niemand iets wist, niemand iets weten
kon van die boot, die met 21 menschen 28
meende men rondzwierf over het water.
Men wachtte, maar men moest wachten. Allen
moesten het. De journalisten, de verwanten
der vermisten, de redders, allen. Nu en dan
ging er een boot uit, de reddingsboot of een
sleepboot. Maar men hoopte nauwelijks meer.
En de mist bleef maar met haar dikken sluier
land en zee omhullen.
-De kabinetscrisis, Het resultaat der
voortgezette besprekingen over de oplossing
der Kabinetscrisis, is naar men uit rechts-
parlementaire kringen verneemt dat de
formateur op Oorlog en Buitenlandsche Zaken
na, zijn ministerie gereed heeft, met de vol
gende verdeeling der portefeuilles.
Mr. Th Heemskerk (a-r), formateur,
Binnenlandsche Zaken.
Mr. M. J C. M Kolkman (R-Kath.), Tweede
Kamerlid, Financiën.
J. S. G. Bevers, (R. Kath.), wethouder van
’s Gravenhage, Waterstaat.
Ds A. S. Talma, (a.-r), Tweede Kamer
lid, Landbouw, Handel en Nijverheid.
A. W F. Idenburg, (a.-r.), oud-minister
van Koloniën, Koloniën.
Mr. J. A. Loeff, (R -Kath.), oud-minister
van Justitie, Justitie.
A. H. Hoekwater, schout-bij-nacht, Ma
rine.
Evenredige vertegenwoordigingZooals
bekend mag worden verondersteld bestaat er
in ons land een vereeniging voor Evenredige
vertegenwoordiging, wier secretaris de heer
v. Koetsveld voordurend propaganda
voor haar beginsel. Thans heeft de
heer V. K. een plan bedacht om eens proef
ondervindelijk het nut dier vereeniging aan
te toonen. Hij heeft zich tot de lokale Utrecht-
sche pers gewend om daar ter stede met
haar hulp op Dinsdag, Woensdag, Donderdag
en Vrijdag tot 1 uur eene proefverkiezing te
doen houden, volgens het systeem der E. V.
Niet alleen zal deze proefneming plaats
hebben om de mogelijkheid te bewijzen van
het stelsel, doch tevens om er de grond,
voordeelen en gemakken van aan te toonen.
Een centraal-stembureau zal op een nader
te bepalen dag in het openbaar zitting houden
om den uitslag der stemming, naar de bij de
redacties der plaatselijke bladen ingekomen
biljetten, op te maken.
De groote vraag zal zijn of deze proefne
ming iets anders bewijst dan de mogelijkheid
eener practische toepassing. Immers, het zeer
verklaarbare verschijnsel doet zich voor, dat
evenredige vertegenwoordiging steeds op ’t
program staat van minderhedenzoolang
ze minderheid in de Volksvertegenwoordiging
zijn. Wordt de minderheid meerderheid, dan
acht zij de invoering niet meer urgent. De
geschiedenis onzer politieke partijen is daar
om het te bewijzen. Intusschen zal de proef
te Utrecht belangwekkend genoeg kunnen zijn
als zij maar algemeen is.
Woensdag 29 en Donderdag 30 Juli
zal te Joure worden gehouden een nationale
wedstrijd van Gemengde Koren en Fanfare
corpsen, zoo mogelijk in den tuin van het
fraaie buiten Herema-State.
Voor den Zangwedstrijd op Woensdag 29
Juli worden de volgende prijzen uitgereikt;
2e afdeeling Gemengde Koren.
verguld zilveren medaille en
groote zilveren medaille
zilveren medaille
le afdeeling Gemengde Koren,
prijs verguld zilveren medaille en f 4 00.
- 50.
Fanfare-corpsen op
Het is moeilijk zich een juiste voorstelling te
maken van den oogenblikkelijken
toestand in Portugal.
De een zegt, dat er een onweer dreigt, de
er geen wolkje aan de lucht is.
Het is vooral de regeering, die de laatste voor
stelling van den stand van zaken geeft. Maar
die heeft er natuurlijk belang bij het buitenland
te doen gelooven, dat het Portugeesche volk
zich onder de dictatuur van den minister
president Franco zeer gelukkig gevoelt. Waar
schijnlijk zal men dan ook het verstandigst
doen de regeeringsberichten niet al te letterlijk
te nemen. Maar of het zoo erg is, als sommige
dagbladcorrespondenten uit Spanje seinen Die
van de Lokal-Anzeiger zegt, dat de Spaansche
bladen onrustbarende berichten uit Portugal
vernamen. De censuur moet er streng zijn en
brieven zouden geopend worden. Er zitten, zoo
heet het, 300 republikeinen achter slot. Pa-
troeljes trekken voortdurend in Lissabon door
de straten. Aan troepen, waarbij een oproerige
geest is, is de munitie ontnomen. Het 1ste
regiment artillerie en het 16de regiment infan
terie zijn geheel ontwapend, aangezien men ze
verdacht den koning en Franco gevangen te
willen nemen. Progressieven en conservatieven
hebben besloten niet aan de verkiezing mee te
doen, zoodat de regeering alleen met de repu
blikeinen te maken zal hebben. De beurs is
sedert twee dagen gesloten; de handel staat
geheel stil. Radicalen en republikeinen hadden
zegt men, tegen den 31sten Jannari een opstand
beraamd en waren daartoe van bommen en
revolvers voorzien. Maar de regeering had
tijdig alle maatregelen genomen.
Hoe geheel anders klinkt het verhaal van den
toestand uit Franco’s mond zelf. Deze zou tot
een Fransch journalist te Lissabon gezegd heb
ben, dat er niets waar was van die onrust
barende berichten. Wel .hebben wij, zoo ver
telde de minister, bewijzen gevonden van plan
nen tegen de openbare orde en daartegen onze
maatregelen genomen. Wij hebben de voor
naamste onruststokers gevangen genomen en
zullen er misschien intusschen nog meer
gevangen nemen.
Zij zullen voor den rechter verschijnen en waar
schijnlijk eenvoudig over de grens worden gezet.
Wanneer de rust hersteld is, mogen zij terug
komen, maar orde moet er eerst wezen. Het
buitenland moet ook gerustgesteld worden. De
berichten over oproerigheid van het leger, kon
de journalist, verklaarde Franco, uitdrukkelijk
tegenspreken.
Zou dit alles werkelijk zoo wezen
Het Portugeesche volk heet wel niet erg po
litiek te wezen, maar zóó kalm ziet toch bijna j
geen enkel volk het aan, dat de regeering de
grondwet op zij schuift, de volksvertegen-
het vol van journalisten, Nederlandsche en Bui
tenlandsche, allen wachtende op het nieuws, dat
niet kwam. Daar liep ook een bejaard heer,
met al grijzenden baard, onrustig heen en weer.
Telkens, wanneer er een de wachtkamer bin
nenkwam, de stationschef of een varensgezel,
op wie de journalisten, tuk op nieuws, toe
schoten, liep hij ook toe, vroeg dringend met
zenuwachtige bewegingen en onrustige oogen,
wat er was. Maar ook telkens weer stapte hij
langzaam, moedeloos terug naar zijn eenzaam
heid, zijn trekken, die een oogenblik in leven
dige nieuwsgierigheid gespannen waren, verslap
pend, zijn vragende oogen naar den grond ge
richt. Dan ging hij weer ergens zitten op een
bank of een stoel en keek de wachtkamer rond.
Maar het was, als zag hij de vele menschen
niet, als zag bij ginds op de zee, zijn jongen.
De man wachtte op zijn zoon, die ook over
gekomen was met de Amsterdam. Zijn bagage
was gearriveerd. Hij moest ook op die sloep
zijn, die, naar men meende, in den dikken mist
hopeloos rondzwierf over het wijde water.
Welk een verrassing, toen Vrijdagmorgen
de Gouwzee den Nieuwen Waterweg binnen
liep. Allen gered schreeuwde men van de boot
naar den kant, waar de menschen te wachten
stonden en een gejuich ging de boot tegemoet.
Door een Noorsche boot, die voor den Water
weg voor anker lag er waren er daar wel
een 70 of 80, omdat de dikke mist het binnen
komen belette waren ze na anderhalf uur
zwervens opgepikt. En terwijl aan den wal
allen in angstige afwachting waren, terwijl sche
pen uitgingen en zich gereed maakten om bij
helder weer uit te gaan, terwijl dokters en ver
pleegsters aankwamen en verplegingsmateriaal
en brancards, zaten de schipbreukelingen rustig
een kaartje te leggen met kapitein Johan Erland.
Maar daaraan dacht je niet, dat oogenblik
toen de boot binnenkwam. Toen was er alleen
blijdschap over ’t eindelijk wedervinden, blijd
schap bij allen, maar het meest zeker bij dien
ouden vader, die zijn zoon reeds 2 dagen zat
op te wachten. O, het was aandoénlijk, toen
hij dien doodgewaanden zoon weer in de armen
sloot! W'as de jongen niet als uit den dood
verrezen
De geredden, om wie zooveel te doen geweest
was bleven niet lang in den Hoek. Zij ver
langden thuis te komen. Alleen van wie er
zoo lang op hun redding gewacht hadden, bleef
er hier en daar een napraten. Want dat is
wel altijd de gewoonte. Achteraf meent deze
dat men zoo, een ander, dat men zus had moeten
doen.
Maar er wordt nog meer nagepraat, er wordt
overal nagepraat, waar men belang heeft bij
de scheepvaart. En wel het meest in Rotter
dam. Het doet de Harwich-lijn geen goed,
wanneer zoo telkens haar schepen een ongeluk
overkomt. Bijna een jaar geleden de stranding
van de Berlin, een dag of tien geleden de ge
lukkig niet ernstige stranding van de Vienna
en enkele dagen later de aanvaring van de
Amsterdam. Dat schrikt de menschen wel
wat af.
woordiging naar huis stuurt en haar eigen
gang gaat.
Dat heeft bij het
conflict tusschen de Argent(jnsche regeering
en de volksvertegenwoordiging
ook de eerste blijkbaar begrepen. Nadat zij de
zitting van het congres ontbonden had verklaard,
heeft zij het parlementsgebouw door de politie
doen afzetten, die de afgevaardigden beletten
naar binnen te gaan en de troepen in de ka
zernes gereed gehouden om op alles voorbereid
te zijn. De regeering schijnt tot dit krasse op
treden gekomen te zijn door de nalatigheid van
het Congres, dat naliet de begiooting voor 1908
in behandeling te nemen en anderen door de
regeering belangrijke en spoedeischend geachte
ontwerpen.
Deze nalatigheid kon, meende de regeering,
de financieele huishouding van den staat des-
organiseeren en een bron worden van anarchie
en burgeroorlog. Maar de regeering belooft
tevens, dat het besluit tot ontbinding in een
gewone zitting van het Congres aan het oordeel
der Volksvertegenwoordiging zal worden onder
worpen. Als het Argentijnsche volk nu maar
zoo lang geduld heeftOver ’t algemeen zijn
de Zuid-Amerikanen nogal wat heet gebakerd.
En de regeering zou daarom wel eens onaange
name gevolgen van haar besluit kunnen onder
vinden. Al dadelijk heeft dit trouwens voor
haar een onaangenamen toestand geschapen,
’t Is niet prettig visite te krijgen, terwijl er
ruzie in de huishouding is. En het moet dan
ook voor de regeering hoogst onaangenaam
wezen ruzie met de volksvertegenwoordiging te
krijgen, juist nu
het Amerikaansche eskader te Buenos-
Ayres op bezoek
kwam. Zij kan nu den Amerikanen als een van
de bezienswaardigheden der hoofdstad het door
>n
rare
dingen gewoon. En zij hebben maar weinig
tijd gehad om lang rond te kijken. De tocht,
die hun nog wacht, is te lang, dan dat zij overal
zoo lang zouden kunnen blijven plakken als te
Rio de Janeiro. Bovendien worden de geruchten
van een
Spanning tusschen China en Japan
steeds menigvuldige!’, zoodat zij zich wel zullen
gaan haasten, om, zoo het noodig mocht blijken,
tijdig in den stillen Oceaan te zijn.
Ook Rusland, heet het, schijnt zich ongerust
te maken over den toestand in het Verre Oos
ten en er wordt beweerd, dat de Russische
reserve-officieren in Oost-Siberië reeds aan
zegging kregen zich te Irkoetsk in gereedheid te
houden, en dat uit Zuid-Rusland twee leger
korpsen daarheen gezonden worden. Een vloot
kan het er moeilijk naar toe te sturen, omdat
het die niet meer ter beschikking heeft, maar
alle hoop schijnt nog niet vervlogen, dat het er
binnen afzienbaren tijd weer een zal hebben. De
kansen voor het vloot-ontwerp op een meer
derheid in de Doema.
worden gunstiger. Zou misschien de vrees, dat
de regeering bij verwerping van haar aanvrage
van 3 milliard voor de vloot, ook de derde Doema
zou ontbinden daaraan niet vreemd zijn? De
oppositie, ook vooral onder de reactionairen, was
anders hevig. Maar het lijkt toch niet waar- i
schijnlijk, dat de regeering tot die ontbinding
zou overgaan. Een gewilliger Doema dan deze
uitgezonderd dan tegenover het vloot-ontwerp
is kan zij moeilijk krijgen. Mocht zij dus wer
kelijk tot ontbinding overgaan, dan zou zij mis
schien wel geen Doema meer doen kiezen en
zonder vertegenwoordiging verder gaan regeeren.
Veel zouden de Russen daarbij niet verliezen.
Een volksvertegenwoordiging, die alleen in ’t
leven kan blijven, wanneer zij op alle voorstellen
der regeering ja en amen zegt, is toch niet veel
waard. Trouwens ook bij nieuwe verkiezingen,
zouden ze niet veel baat vinden. De regeering
zou wel weer zorgen, dat haar mannetjes ge
kozen werden.
Dat gaat in Rusland makkelijker dan in op
West-Europeesche wijze geregeerde landen. De
verkiezingen in de Kaapkolonie
hebben dat geleerd. Daar heeft de regeering
bij de verkiezingen voor den Wetgevenden Raad
een belangrijke nederlaag geleden. In dezen
Raad die 26 leden telt, zal de Zuid-Afrikaansche
partij, waartoe voornamelijk de Hollandsch spre
kende Afrikaners behooren, een meerderheid
hebben van 8 leden, Jameson en zijn mede-
ministers zullen dus moeten aftreden en waar
schijnlijk vervangen worden door een ministerie
met Merriman aan het hoofd. Voor de imperia
listen in Engeland is het een harde slag, voor
de Hollandsch sprekenden in Zuid-Afrika daaren
tegen een hoopvol teeken.
In de Fransche Kamer is uitvoerig ge
sproken over Marokko. Minister Pichon ver
klaarde, dat Frankrijk zich zou houden aan de
acte van Algeciras en zich geen partij zou stellen
in den strijd tusschen de twee sultans, Abdel-
Azis en zijn broer Moelai-Hafid.
De vergadering van de Engelsche Arbei
derspartij te Huil heeft met een meerderheid
van 45.000 stemmen besloten het socialisme tot
hoofddoel der partij te maken, nadat zij den
vorigen dag met groote meerderheid het voorstel
verworpen had, om verschillende socialistische
hoofdbeginselen in de statuten op te nemen.
Voor den wedstrijd
Donderdag 30 Juli.
2e afdeeling Fanfare,
verguld zilveren medaille
groote zilveren medaille
zilveren medaille
le afdeeling Fanfare.
medaille en f 75.
- 50.
Belgie
In de ruime wachtkamer van het station was
I gemist.
En de réeders, cargadoors en agenten van
vaste lijnen te Rotterdam hebben het dan ook
raadzaam geacht aan de Kamer van Koophan
del en Fabrieken een adres te richten, waarin
zij hun beklag doen over de weinige veiligheid
van den Rotterdamschen Waterweg en dingen
opnoemen, waaruit blijkt, dat daarvoor ook niet
voldoende gezorgd wordt. Nu dat laatste is
werkelijk ernstig genoeg. Onze welvaart hangt
te zeer van den goeden' naam en de goede in
richting onzer groote zeehavens af, dan dat we
niet alles zouden doen, om die in goeden staat
te houden.
Maar het is vaak wel eens noodig, dat bijzon
dere gebeurtenissen bij dergelijke gebreken on
ze aandacht eens bepalen. Dat is dan toch een
voordeel, dat men van dergelijke rampen trekt,
dat zij de oogen openen en men den put nog
dempen kan eer het kalf verdronken is.
Maar er is immers ook geen ongeluk zoo groot
of er is een gelukje bij. De ramp met de
Berlin heeft de oogen geopend voor het gebrek
kige in ons red dings wezen. En men is sinds
dien gaan aanpakken. We zullen hopen, dat
de tentoonstelling van het Roode Kruis en het
Reddingswezen, waarvoor dezer dagen het co-
mité-generaal gevormd is op een vergadering
in den Haag, ons dat eens duidelijk zal toonen.
De ramp met de Amsterdam zal de gedach
ten scherpen in het nemen van maatregelen
voor de veiligheid van den Waterweg, ook bij
mist; zal maken, dat men zich niet langer te
vreden stelt met één misthoorn zonder een in
reserve, die dadelijk in gebruik kan worden ge
nomen, wat nu het geval niet bleek.
En de mist zelve, die zooveel dagen onze vel
den omhulde, die oorzaak was van de ramp
aan den Hoek, die het telefoonnet onzer steden
afbrak, die de Delftsche brandweer deed uit
rukken, toen men meende, dat de Delftsche toren j.politie-agenten afgezette Parlementsgebouw latei
in brand stond, terwijl het de mist was die in 1 ijken. Maar de Amerikanen zijn aan rar
tijd gehad
lang zouden kunnen blijven plakken als te
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
k
o
I
2e
4e
2e
2e
van
- 25.
f
1
-
I
2e
3e
I
