voor WOBKl M en omliggende Gemeenten.
Bekendmaking.
Over dit en dat.
ZATERDAG 27 JUNI 1908.
No. 26.
Officieel Gedeelte.
Binnenlandsch Nieuws.
Uit de Kamers.
34ste Jaargang.
een
I
toonstellingen schijnt de doctor omtrent die be-
De prijs der Advertentiën is van 1 5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters worden berekend naar
de ruimte die zij innemen. Bij abonnement belangrijk lager.
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH Zoon
te WORKUM.
over had. Het was een onwaardige houding, 1
Men moge over de meerdere gelijkstelling van
man en vrouw denken zoo men wil, dit stre- 1
ven der vrouw, die zich achteruit gezet acht,
verdient iets anders als spot en minachting.
delaars oesterkweekers, scheepsbouwers, netten
fabrikanten enz. daar werkelijk het nut niet
van inzien? Men moet het anders tegenwoordig
van de reclame hebben. En zoo’n internationale
tentoonstelling is toch een reclame op reusachtige
schaal.
Maar misschien vinden de heeren, dat die
meer voor het land dan voor hun zaak gemaakt
wordt. Nu, daar is wel iets van aan.
Maar zoo algemeen gaat het toch niet op.
Er valt ook wel degelijk voor bepaalde zaken
reclame te maken, Of hebben onze vischhande-
laars enz. enz. daaraan geeft behoefte meer
Ze moeten het zelf maar weten. Ik heb er
geen belang bij.
Maar dit behoeft aller-
en maatschappelijke ge-
Wil men zich daar-
men dat, dunkt mij, op
De Eerste Kamer heeft het zich met de zaken I
die aan de orde waren niet te druk gemaakt.
De eenige uitvoerige discussie, die gevoerd werd,
was niet over een der ontwerpen, maar meer
naar aanleiding daarvan.
Er was n.l. een wetsontwerp in behandeling,
bepalende, dat geschillen over een arbeidsover
eenkomst aanhangig voor zekeren rechter op het i
oogenblik der invoering van de wet op het Ar
beidscontract, voor dien rechter zullen blijven,
ondanks de andere regeling, die genoemde wet
gaf en die de beslechting van dergelijke geschillen
aan den Kantonrechter opdroeg. Deze uitbreiding
van de machtsbevoegdheid van den kantonrechter,
indertijd door de wet op het Arbeidscontract
gemaakt was allerminst naar den zin van den
heer ’t Hooft en hij vorderde thans van den
tegenwoordigen minister van justitie, dat die
daarin een verandering zou voorstellen, omdat
hij toch immers ook een tegenstander van die
uitbreiding was. Maar bij den minister scheen
daarvoor geen reden te bestaan. De Kamer had
zich daaromtrent eenmaal uitgesproken. Hoe
zou hij dan zonder anderen grond dan zijn eigen
meening een wijziging voorstellen in een wet
die nog niet eens in werking was getreden? En
hoezeer ook de heer ’t Hooft aandrong, hij was
van die meening niet af te brengen.
In de Tweede Kamer werden inmiddels allerlei
aangelegenheden afgehandeld en dat niet zonder
discussie. Het ontwerp tot verhooging van het
zegelrecht ging er nog al gemakkelijk door. Het
ondervond alleen bestrijding van den heer Treub
die voorstelde de wet op een nader te bepalen
tijdstip in werking te doen treden, iets, waarop
de Kamer niet inging.
Evenmin ondervond het ontwerp tot wijziging
van de wet op de brievenposterij belangrijke
bcstZydmg. Dit ontwerp brengt verschillende
gunstige wijzigingen in de bestaande voorschriften
vruchteloos.
op Ameland en
kinderen achter,
te water liggen en wendde direct het
tuig, doch de pogingen hem te redden
De Bruin is wonende te Hollum
laat een weduwe met 10
van wie de 13-jarige zoon
zich tijdens het ongeval aan boord bevond.
- Een ernstig ongeval trof Dinsdag den
veekoopman Romke Kooiman van Oudehaske.
Met de drie uur tram van Sneek naar zijne
woonplaats terugkeerende, meende bij, door
de een of andere oorzaak misleid even voor-
bij onze plaats al te Oudehaske te zijn. Hij
sprong uit de in volle vaart zijnde tram en
kwam te vallen, waarbij zijn linkerbenedenarm
onder de wielen kwam, en geheel verpletterd werd.
Gelukkig was dr. Sluiter van hier in de tram
aanwezig, en dezen gelukte het, het ernstig
bloedverlies te stelpen.
BURGEMEESTER ex WETHOUDERS
der Gemeente WORKUM;
Gelet op art. 43 der Politieverordening
voor deze Gemeente, waarbij strafbaar
wordt gesteld, eene openbare muziek
uitvoering, een volksfeest, of eene open
bare vermakelijkheid te storen of hin
derlijk te zijn en dat overtreding daarvan
wordt gestraft met eene boete van ten hoogste
vijf-en-twintig gulden of hechtenis van ten
hoogste zes dagen.
Doen te weten, dat dit artikel streng
zal worden gehandhaafd.
Zij vertrouwen op aller medewerking van
het publiek, opdat het beoogde doel volkomen
tot zijn recht komt.
Workum, den 25 Juni 1908.
Burgemeester en Wethouders voomoemd,
(get.) T. M. ten BERGE,
Burgemeester.
J. OUDEBOON, Secretaris.
betreffende het port. Zoo wordt het gewicht
van brieven van 15 op 20 gram verhoogd, het
port voor briefkaarten in plaatselijk verkeer,
van 21/2 op U/2 cent gebracht en het gewicht
van nieuwsbladen, die voor l/2 cent kunnen ver
zonden worden van 40 tot 55 gram verhoogd,
terwijl voortaan ook voor andere gedrukte stukken
van niet meer dan 50 gram slechts 1 cent be
hoeven betaald te worden.
Maar de naturalisatie van twee rijke Chineezen
uit Oost-Indië lokte nogal bestrijding uit. De
heer Roodhuyzen bleek op deze heeren allerminst
gesteld. Hij noemde zulke Chineezen, die braken
met alles wat den Chinees heilig is, zelfs smeer
poesen, een benaming, die hij echter, na de ver
klaring van den heer Van Deventer, dat het
respectabele menschen waren, weer introk. De
heer De Beaufort vreesde van de naturalisatie
van Chineezen in ’t algemeen moeilijkheden,
omdat een Chinees nooit zijn nationaliteit ver
liest. De heer Van Kol bleek daar ook bang
voor en stelde een motie voor om de zaak uit
te stellen, tot men daarvan beter op de hoogte was.
De regeering was er echter hard voor de
heeren in de Hollandsche nationaliteit op te
nemen. Het scheen haar een verkeerd koloniaal
beleid, zulke invloedrijke Chineezen, die voor
onze rechts- en sociale begrippen sympathie
hadden, af te stooten. En de Kamer bleek het
daarmee eens en keurde de nationalisatie goed.
Na dit debat begon men den strijd over het
Motor- en Rijwiel-ontwerp. Sommigen o.a. de
heer Ter Laan, wenschten een algemeen snel-
heids-maximum in de wet vastgesteld te zien.
De heer Drucker daarentegen verdedigde het
artikel, dat slechts verbood het rijden op zooda
nige wijze of met zoodanige snelheid dat de
vrijheid of de veiligheid van het verkeer op
dien weg werd belemmerd of in gevaar gebracht.
En den heer Van Karnebeek scheen het wen-
schelijk geen algemeen maximdm te bepalen,
maar de bevoegdheid tot snelheidsbeperking ook
i buiten bebouwde kommen toe te kennen. Deze
laatste afgevaardigde klaagde ook in ’t bijzonder
over de stofplaag.
Het ontwerp zelf laat de bevoegdheid van de
gemeenten tot vaststelling van een maximum
snelheid binnen de bebouwde kommen onaange
tast, maar bepaalt, dat het maximum toch moet
zijn 15 K.M. Hiertegen kwam het verzet van
den heer Van Citters, die het maximum op 10
K.M. wilde gebracht zien, terwijl de heer De
Waal Malefijt voorstelde om het maximum van
15 K.M. te laten gelden voor de doorgaande
wegen in de gemeenten, maar voor de anderen
de gemeenten vrij te laten. De minister scheen
vooral voor dit laatste voorstel weinig te voelen.
De heer Van den Berch van Heemstede ijverde
tegen beide voorstellen en ook tegen het regee-
ringsvoorstel. Hij meende, dat men het vooral
moest zoeken in ontneming van rijbewijzen en
in strengere straffen, niet in het bepalen van
maxima.
De Kamer nam ten slotte het amendement
van den heer Van Citters aan.
Miniver Talma heeft de provinciale
commissarissen aangeschreven, dat hoewel het
mond- en klauwzeer hier te lande thans als
geweken kan worden beschouwd, het toch door
hem wenschelijk wordt geacht, dat verscherpt
markttoezicht voorloopig wordt gehandhaafd,
weshalve hij hun verzoekt, de burgemeesters
van de gemeenten, waar veemarkten worden
gehouden, daartoe uit te noodigen.
Tuberculose onder rundvee. In een Nota
naar aanleiding van het Verslag komt de
Minister van Landbouw op tegen de meening
van hen, die te kennen gaven dat de uitgaven,
welke van Staatswege ter bestrijding van de
tuberculose onder het rundvee worden gedaan,
voor een goed deel als weggeworpen geld zijn
te beschouwen. Wanneer men zegt de
Minister in aanmerking neemt dat sedert
1 Januari 1905 ruim 15.200 runderen wegens
tuberculose werden onteigend en geslacht, dan
blijkt daaruit voldoende, dat deze ziekte een
ontzaglijke schade aan onzen veestapel berok-
kent en dat de Regeering zich aan een groot
I verzuim zou schuldig maken, wanneer zij dit
kwaad voortaan ongestoord liet voortwoekeren.
Bovendien is niet uit het oog te verliezen, dat
tengevolge van de maatregelen ook de besmet
ting der melk, waardoor de ziekte op kinderen,
kalveren en varkens kan worden overgebracht,
wordt tegengegaan.
Door de Regeering wordt met alle gestreng
heid gewaakt tegen indiening van te hooge
declaraties.
Gister (Donderdag) was het 25 jaar
geleden, dat prof. Pel het hoogleeraarschap aan
de universiteit te Amsterdam aanvaardde.
Zelden wellicht is een hoogleeraar zoo ge
huldigd. Wie kent niet den populairen, met
groote gaven bedeelden, beminden Pel. Oud
en jong, rijk en arm heeft hij aan zich ver
plicht door zijn hulp aan talrijke zieken be-
j wezen. Van de hand van prof. Pel zijn tal-
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents.
Per post 0.65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
In Australië, Nieuw-Zeeland, in 4 staten van
Noord-Amerika en in Finland hebben de vrou
wen volledig stemrecht evenals de mannen; in
Noorwegen hebben ze beperkt stemrecht en in
Denemarken hebben ze stemrecht voor de ge
meenteraden. Dat alles hebben ze in de laatste
15 jaar verkregen, sinds Nieuw-Zeeland voor
ging met haar kiesrecht te verleenen.
Is het wonder, dat zij den moed niet opgeven
en dat er van alle kanten tot zelfs uit Bulgarije,
toegestroomd kwamen naar het Internationaal
Congres, waar een week lang, onder voorzitter
schap van een Engelsche dame beraadslaagd
werd over de politieke belangen der vrouw en
over de middelen, die aan te wenden zouden
zijn tot verkrijging van het vrouwen-kiesrecht.
Welke middelen daartoe soms in Engeland
aangewend worden is bekend. Maar al is het
optreden dier stemrechtvrouwen wel opzien
barend en dus als zoodanig geschikt de aan
dacht naar haar strijd te trekken, het wil mij
voor de zege weinig bevorderlijk schijnen.
Ieder land zal hierin echter zijn eigen middelen
moeten zoeken. Ook in Engeland kent men
andere middelen, getuige de kolossale kiesrecht-
betooging, door vrouwen onlangs te Londen ge
houden.
Intusschen heeft dit Internationaal Congres
terzelfder tijd reeds verzet uitgelokt. De Soci-
aal-Democratische Vrouwen-propaganda-club be
legde te Amsterdam een protestmeeting te
gen dat Congres. Of deze sociaal-democratische
vrouwen dan zoo sterk tegen de gelijkstelling
van man en vrouw zijn? Ik geloof het niet.
Maar, zoo zeide de voorzitter, de vrouwen
beweging dreigt verwaring te brengen in de
j denkbeelden der arbeidersvrouwen.
Hij wilde niet, dat alle vrouwen, dames en
arbeidsters, samen zouden gaan. De belangstel
ling bleek echter bij deze protestmeeting heel
wat geringer dan bij het Internationaal Qpngres.
Nu was dat ook internationaal en kon men
dus meer belangstelling verwachten.
Ja, onze tijd ik had het daarover vorige
week nog doet druk aan internationalisme.
Internationale congressen, internationale ten
toonstellingen en wat al.
Over 2 jaar is er zoo’n tentoonstelling te
Brussel. En Dr. Hoek vraagt nu in de Mei
aflevering van de »Mededeelingen overvisscherij”
of onze visscherij daar ook aan mee moet doen.
Er waren er geweest, die er bij hem op aan
gedrongen hadden een commissie daarvoor te
vormen. Maar, vraagt Dr. Hoek, zijn zij, die
bij onze vischerij in den meest algemeenen zin
belang hebben, voor zoo’n vertegenwoordiging
rijke geschriften verschenenook is hij lid
van verschillende binnen- en buitenlandsche
vereenigingen, waardoor hij een plaats in de
internationale wetenschap inneemt.
Een Mannenbond voor Vrouwenkiesrecht.
We hebben in ons land, strijdende voor het
Vrouwenkiesrecht, een vereeniging van uitslui
tend vrouwen, één van mannen en vrouwen,
en nu komt er, naar aanleiding van het we
reldcongres, nog een derde bij van mannen
alleen.
De bedoeling van zulk een bond is, het
streven voor vrouwen-kiesrecht te maken tot
meer algemeene beweging, daar door
velen in de actie der vrouwen, nog gezien
wordt een preeken voor eigen karspel.
De beweging gaat van Amsterdam uit.
De vermiste f 2000 van de gemeente.
Men meldt
In de Dinsdag te Grouw gehouden
raadsvergadering is deze duistere zaak ter
sprake gebracht, er was veel publiek op de
tribune.
De vermissing zelve is even duister gebleven,
het bankbiljet is weg en blijft weg. Men had
nog gehoopt, dat het terug bezorgd zou worden,
doch dat is ook niet gebeurd, zei een der
raadsleden teleurgesteld. Een ander merkte
op, dat iemand gezegd had den derden te
kunnen aanwijzen, drukte er zijne verwonde
ring over uit, dat niemand in voorloopige
hechtenis genomen was, wat anders wel ge
schiedt. De burgemeester antwoordde dat de
justitie van alles proces-verbaal opgemaakt had.
De wethouder Bouma gaf nog een omstandig
verhaal hoe de vermissing ontdekt was en
toen kwam de vraag te berde. Wie moet de
schade vergoeden De f 2000 was door den
gemeenteontvanger in bewaring gegeven bij
B. en W. en dezen zijn dus aansprakehjk, zoo
beweerde de een. De wethouder Bouma deelde
mede genegen te zijn zijn deel te betalen.
Een ander raadslid, dr. Schepers, stelde voor
de vraag van aansprakelijkheid te doen be
slissen door Ged. Staten, nadat dit college
informaties verschaft zijn.
Dit voorstel werd aangenomen. Omtrent
de vermissing is dus niets naders gebleken.
Dat er nog veel over ’t geval door ’t publiek
nagepleit werd en zal worden, ’t is be
grijpelijk.
Door eenige personen te Oldeboorn werd
Zaterdag het volgende zeldzame geval waar
genomen. Een eend zwom met 6 van hare
jongen in een sloot, onmiddellijk bij ’t dorp.
Op eens kwam een groote roek aangevlogen.
Deze pakte een der jonge eendjes in zijn
bek en vloog er mee weg. De moeder zag
het. Zij vloog ijlings den roover na en ver
volgde dezen zoo scherp, dat hij op ongeveer
500 pas van waar hij zijn prooi greep, dezen
weer liet vallen. Toen streek de oude eend
bij haar gelukkig nog ongedeerd jong neer en
beiden waggelden zoo spoedig mogelijk het veld
langs naar de andere jongen.
Te Den Hoorn op Texel is Zondag in
den vroegen morgen de woning van den vee
fokker D. Kramer afgebrand. De bijna
zeventig-jarige bewoner, die met zijn ruim
zeventig-jarige zuster samenwoonde, is met
haar in de vlammen omgekomen. Ver
moedelijk zijn de ongelukkigen gestikt in den
rook. Met haken heeft men de gedeeltelijk ver
koolde lijken uit den brand gehaald. Alle be
zittingen waaronder vele antieke goederen
en kostbaarheden zijn in de vlammen gebleven.
Op de Zuiderzee nabij Marken is de
47-jarige schipper G. de Bruin, beurtschipper
van Ameland op Amsterdam, op de reis naar
Amsterdam overboord gevallen en verdronken.
De knecht, door het klapperen der zeilen ont
wakend, zag aan dek gekomen den schipper
vaar-
waren
De tijden veranderen en wij veranderen met
hen. Blijkt dit niet wel allerduidelijkst bij ver
gelijking van den vroegeren en den tegenwoor
digen toestand der vrouw?
Van slavin, van ondergeschikte althans, van
den man is zij in menig opzicht zijns gelijke
geworden en zij streeft er thans naar dit in
maatschappelijk en politiek opzicht volkomen
te zijn. De vrouwenbeweging van onzen tijd
is van dit streven de uiting, die zich het krach
tigst in haar wensch naar kiesrecht doet
hooren.
Maar ook ten aanzien van deze vrouwen
beweging zelve openbaart zich de voortdurende
verandering der algemeene begrippen. Er is I
een tijd geweest, dat men voor het streven
der vrouw niet anders dan minachting en spot I
op de Brusselsche tentoonstelling Bij vorige ten-
toonstellingen schijnt de doctor omtrent die be-
langstelling slechte ervaringen te hebben opge-
daan. Zouden werkelijk onze visschers vischhan-
Onze spreekwoordelijke eerbied voor de vrouw
onze hulde voor haar persoonlijkheid, onze be
wonderende hoogachting voor zoovele moeders
krijgen een zonderlingen schijn, wanneer wij
niet geneigd blijken ernstig en met aandacht te j
luisteren naar wat de vrouw te zeggen heeft
en haar woorden en wenschen te overwegen.
Zoodra dan ook in grooten getale de vrouwen
zich bij dit streven aansloten, heeft men dit
begrepen en zoo al niet alle spot ter zijde wordt
gesteld, de algemeene houding is van spottend,
belangstellend geworden. Dit is niet in een
paar jaar gebeurd, maar het gevolg van een
onvermoeide propaganda der vrouw zelve. Het
schijnt mij ook een gevolg daarvan, dat de
houding der medestrijdende vrouwen eene an
dere is geworden. Vaak scheen het, als wilde
de vrouw in haar streven naar gelijkstelling met
met den man, juist haar mooiste en heerlijkste
eigenschappen verloochenen, als meende zij daar
mee haar recht en haar gelijkheid te bewijzen.
Het was een grove vergissing. Niet naar een
gelijkheid van man en vrouw valt te streven.
Zoo’n streven zal altijd zich zelf bespottelijk
maken, omdat het zich keert tegen de
natuur zelve. Er is geen gelijkheid ook niet
in geestelijk en zedelijk opzicht. Daarmee zij
allerminst gezegd, dat de vrouw in deze opzichten
minderwaardig is. Alleen zij is eene andere ook
in haar eigenschappen,
minst haar politieke
lijkstelling uit te sluiten,
tegen verzetten, dan zal 1
andere gronden moeten doen. Én dat gebeurt
dan ook.
Al heeft men de spottende houding tegen
over de vrouwenbeweging laten varen, het ver
zet tegen de gelijkstelling, de politieke gelijk
stelling vooral, van de vrouw is nog allerminst
verdwenen. Zoo men al velerlei bepalingen van
burgerlijk en ander recht in het voordeel der
vrouw wil veranderen, de politieke bevoegd
heid, het kiesrecht en wat daarmee samen
hangt wenscht men haar te onthouden. Die
vrouwen daarentegen die de gelijkstelling vragen
richten nu juist haar pogingen naar verkrijging
van dat kiesrecht, dat haar mede het middel
schijnt om in andere opzichten gelijkstelling te
verkrijgen. En naar het blijkt neemt het aan
tal derzulken gestadig toe. Het Internationaal
Congres voor Vrouwenkiesrecht, de vorige week
te Amsterdam gehouden, heeft dat duidelijk ge
toond. Daar waren afgevaardigden uit haast
alle landen en van enkele regeeringen. Want
ook dit bleek op het Congres, dat niet alleen
het aantal der strijdende vrouwen grooter ge
worden is, maar dat die vrouwen ook al heel bestrijding,
wat bereikt hebben. 1--
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
