voor WOU KL M en omliggende Gemeenten.
Over dit en dat.
1
ZATERDAG 22 AUGUSTUS 1908.
No. 34.
Binnenlandsch Nieuws.
34ste Jaargang.
Een paar
be-
Haren ver-
tafel zijn
landbouwtentoonstelling te Apeldoorn,
H. M. beschermvrouw is, zal niet
Ook zal H- M.
r
t
r
i
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH Zoon
te WORKUM.
konden vermeden worden. Dit jaar
prins Hondrik alleen Mecklenburg be-
terwijl H. M. anders altijd meegaat, j
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents.
Per post 0.65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
bewondering moet doen voelen voor het grootsche,
het schoone, het machtige in het leven van
mensch en natuur, om ze te behoeden voor die
platte nuchterheid, die het zieleleven van zoo
menigeen groot nadeel doet. De verstandelijke
opvoeding raakt hier de zedelijke opvoeding,
welke twee trouwens nooit te schieden zijn, en
waarover Dr. Gunning, districts-schoolopziener
en privaatdocent in de paedagogiek aan deAm-
sterdamsche Universiteit, sprak.
Ook op de algemeene vergadering van de Ver-
eeniging tot bevordering van het onderwijs in
Handenarbeid, de vorige week te Maastricht ge
houden, heeft deze gesproken. En hier zoowel
als in Den Haag sprak hij over het opvoedende
van arbeid, van handenarbeid ook. Men denkt
daaraan nog te weinig, hoezeer ook arbeid het
karakter vormt en den geest. En daarom is er
ook veel te zeggen voor handenarbeid als leervak
voor kinderen, maar ook voor volwassenen.
Want dit blijkt toch telkens, dat van het on
derwijs op school voor veel kinderen de grootste
opvoedende kracht moet uitgaan. Is het dan
wonder, dat men dit onderwijs ten bate van
het kind tot de grootst mogelijke hoogte wenscht
op te voeren? Maar niet alleen ter wille van
het kind, ook direct ten bate van menig bedrijf
wordt onderwijs verlangd. Op de algemeene
vergadering van den Bond van Smedenpatroons,
te Leiden gehouden, werd de wensch naar het
houden van patroonsleergangen voor het smids
bedrijf uitgesproken.
En waar nu zoo de wenschelijkheid naar alle
soort van
het aangenaam te lezen, dat de Nederlandsche
inzending van schoolteekenwerk op het Inter
nationaal Congres voor Teeken-onderwijs te
Londen zoozeer de aandacht trekt. Van school-
directies in Engeland, Frankrijk, Rusland, Finland
en elders kwamen talrijke aanvragen in om
leerplannen en programma’s van onze scholen.
En de Schoolraad te Leeds verzocht aan het co
mité de geheele Nederlandsche afdeeling in Sep
tember te Leeds te mogen tentoonstellen. Dat
pleit zeker wel voor de voortreffelijkheid van
ons teekenonderwijs.
haald waren, vielen
grond van uitputting.
De overigen moesten op een kar naar de
plaats van bestemming vervoerd worden, daar
zij bijna niet in staat waren op hun pooten te
blijven staan. De dieren waren uit Rotter
dam afgezonden en bestemd voor een paarden-
slager te Nijmegen.
Door wijlen de wed. Hoffman-Boudewijns,
is indertijd gesticht een kapitaal, groot f 79,300,
uit de rente waarvan behoeftige en bejaarde
winkeljuffrouwen zullen worden gesteund. De
Mij. tot Nut van ’t Algemeen heeft thans
het bewind over deze stichting gekregen en
zal nu de medewerking van de departementen
inroepen, voor het aanbevelen van Candida
ten voor een jaargeld van f 300, telkens
wanneer, zulk een jaargeld vrij valt.
Voor je plezier uitEen Haagsch echt
paar was, om zijn twaalf-jarig zoontje op den
laatsten dag der vacantie een pleizier te doen,
Maandag naar Leiden gegaan. Na een paar
museums te hebben bezichtigd zochten ze
het buiten en kwamen des avonds moe langs
den Rijnsburgerweg om den trein te krijgen.
Het zoontje liep echter achter de boomen
langs den weg en meende, door de duisternis
misleid, daar echter een stukje groene wei te
zien, waarin hij zich nog even wilde ver
meien. Maar o jammer, het bleek een sloot
te zijn overdekt met eendenkroos, 't knaapje
zakte er tot de kin in. Vader, die hem na
sprong daalde tot de heupen naar de diepte
en moeder, die dit schouwspel niet kon aan
zien, nam een kloek besluit en sprong beiden
na. Nu spartelden ze alle drie in ’t slobberig
nat, waar ze echter spoedig door een paar
Leidsche mannen werden uitgehaald. Ze
misten den eerstvolgenden trein, omdat ze
een droog pak moesten aantrekken, en namen,
toen ze eindelijk in den trein zaten zich voor,
nooit weer naar Leiden te gaan.
De vorige week werden per advertentie
in de Goudasche Courant bekwame inbrekers
gevraagd, geschikt om een brandkast oud-model
te openen. Dat was, blijkt nu, een aardigheid
tegenover de heeren van het postkantoor te
weken wordt bericht, zal de
Volksvertegenwoordiging met de omstandig
heden in kennis gesteld worden, zooals zulks
te doen gebruikelijk is. Als termijn wordt
voorts Februari of Maart genoemd.
Het Hbl. ziet de berichten met een onge-
loovig oog aan. Ons is omtrent dit bericht
niets bekend, zegt het blad.
De Nieuwe Cl. daarentegen heeft zich over
tuigd, dat te Apeldoorn het gerucht algemeen
geacht wordt waarheid te bevatten.
Uit ’s Gravenhage word nog gemeld:
Wegens dezelfde reden, die geleid heeft
tot het niet doorgaan van het gala-diner op
Koningins verjaardag op Het Loo zal H. M.
de Koningin ditmaal niet ministers ontvangen
op 31 Augustus.
Naar men verneemt, wordt overwogen,
den 31 sten Augustus (Koninginneverjaardag),
voor de uitvoering van den post en telegraaf
dienst als een Zondag te beschouwen.
Mr. P. J. Troelstra heeft Zaterdag
voor het eerst na langen tijd de vergadering
der Sociaal-democratische Kamerfractie bij
gewoond.
De fractie wil thans art. 80 der Grondwet
(het bekende «blanco artikel”) zoodanig wijzi
gen, dat zonder eenige onderscheid algemeen
kiesrecht voor mannen en vrouwen zal wor
den bepaald.
Rooken in de treinen. Naar wij verne
men zullen bij de Staatsspoor strenge maatre-
Belangrijke geruchten omtrent ons Konings
huis.
huis doen de ronde.
Buitenlandsche bladen hebben er het eerst
over gesproken.
Dat op zich zelf zei niet veel voor de waar-
heid van het bericht, maar verschillende bij- j
zonderhede n leiden ook tot de blijde vermoe-
dens.
Onlangs is de hofrouw zonder noodzakelijk
heid verlengd, waardoof verschillende festivi
teiten
heeft
zocht,
De
waarvan
door Haar worden bezocht,
vermoedelijk de feesten niet bezoeken die 31
Augs, a. s. ter gelegenheid van
jaardag gegeven zullen worden.
De tentoonstelling van fotografische kunst
te Amsterdam, waar H. M. eenige foto’s heeft
ingezonden, zal niet door Haar worden be
zocht, hoewel zulks wel in de bedoeling ge
legen heeft.
Over zes
1
Men moet er zich niet te zeer over verwon
deren, dat vragen van onderwijs en opvoeding
telkens opnieuw in de algemeene belangstelling
terugkeeren. Al klinkt de uitdrukking van den
voorzitter van het congres, dat ter gelegenheid
van de Tentoonstelling voor Opvoeding van het
Kind in den Haag gehouden wordt, dat in ze
keren zin de hoogste taak der maatschappij
eene opvoedkundige is wat eenzijdig, de wijze
van opvoeding is toch voor die maatschappij
van zoo overwegend belang, dat men er zich
nauwelijks te veel mee bezig houden kan. Im
mers het werd terecht door dienzelfden voor
zitter opgemerkt, dat in goed opgevoede leden
de maatschappij de beste waarborgen heeft voor
haar voortdurende bloei en vooruitgang. Het
moge waar zijn, wat een der sprekers op het con
gres beweerde, dat karakter en aanleg van ’t kind
het onverholen erfdeel zijn van het voorgeslacht
en nooit geheel te veranderen of om tekeerën;
het is evenzeer waar, dat een verstandige en
wijze leiding van dat karakter er de mooie
zijden meer van naar voren kan brengen, het
zich kan doen ontwikkelen in de gunstigste
richting. Maar daarbij moet met dat karakter
worden rekening gehouden. De tijd schijnt
voorbij, dat de hoogste opvoedkundige wijsheid
leek te bestaan in een africhten en dresseeren
der kinderen, in een onderdrukken van hun
persoonlijkheid ten gerieve en tot gemak van
de ouders. Ik wil niet beweren, dat naar een
dergelijk stelsel niet nog dikwijls de geheele
opvoeding geregeld wordt. Velen schijnen nog
altijd de opvoeding hunner kinderen in dien
zin op te vatten, dat ze die kinderen moeten
leeren hun ouders den minst mogelijken last en
de minst mogelijke drukte te bezorgen, dat ze
hen moeten leeren zoet zijn en niets doen wat
het eigen gemak der ouders zou kunnen storen.
Het is natuurlijk alleen het eigen belang,
dat uit een dergelijke opvatting spreekt. Men
voelt niet, dat men eigen gemak en genoegfen
moet opofferen terwille van het levensgeluk
zijner kinderen. En evenmin begrijpt men, dat
dit levensgeluk voor een groot deel van de op
voeding afhankelijk is.
Maar, als ik reeds zei, de tijd schijnt wel
voorbij, dat men zich hiermee meer algemeen
van de moeilijkheid der opvatting ontslagen
rekende. Er is den menschen te vaak en te luide
gezegd, dat zij aan de kinderen, die aan hun
wil het leven danken, andere verplichtingen,
hebben, dat zij van die kinderen goede en edele
menschen moeten trachten te maken.
Maar de wijze, waarop men dat meent te
kunnen doen, blijft nog veelal een gebrekkige.
Naar een algemeen voorbeeld willen velen
hun kinderen opvoeden of wel zij trachten ze
te fatsoeneeren naar een beeld, dat zij zich voor
oogen stellen en dat hun aantrekkelijk lijkt.
Denzulken kan niet te dikwijls gezegd wor
den, wat de dokter op het straks genoemde
congres nog eens duidelijk stelde, dat met het
karakter en den aanleg van ieder kind dient
rekening gehouden te worden en dat men wel
dat karakter en dien aanleg in een goede rich
ting kan trachten te leiden, maar er niet dwars
tegen in kan gaan. Want met dat laatste
bereikt men niets, dan dat men op z’n best
nog menschen kweekt, waaruit alle leven ge
weken schijnt, wier eigenschappen en vermogens
den kop zijn ingedrukt, maar die daar nu nog
geen andere voor in de plaats gekregen hebben
en nu geestelijk dood zijn en een doode kracht
in het menschenleven.
Men mag met dit alles wel rekening houden,
wanneer men gaat luisteren op een congres,
waar over opvoedkunde gesproken wordt en
waar algemeene stellingen ten aanzien van de
opvoeding verdedigd en besproken worden.
Er zijn natuurlijk wel sommige algemeene re
gelen te stellen, maar bij de toepassing ervan
heeft men nauwkeurig te letten op de geaard
heid, den lichamelijken en den verstandelijken
aanleg van ieder kind in ’t bijzonder. Dit geldt
natuurlijk zoowel van lichamelijke als van ver
standelijke en zedelijke opvoeding, omtrent welke
drie onderdeelen der opvoeding op het congres
afzonderlijk gesproken werd.
Welken invloed de lichamelijke opvoeding, die
nog zoo dikwijls verwaarloosd wordt, op de toe
komst van het kind hebben kan, trachtte de
eerste spreker,- schoolarts der Bloemendaalsche
Schoolvereeniging, aan te toonen. Niet alleen,
dat zij het lichamelijk krachtiger maakt en
daardoor weerbaarder tegenover het maatschap
pelijk leven, maar zij komt ook direct zijn gees
telijke ontwikkeling ten goede. De lichamelijk
best ontwikkelde kinderen waren meende spreker,
ook de geestelijk meerwaardigen. Natuurlijk
gaat dit niet altijd op. Spreker moest toegeven,
dat er groote mannen met een zeer zwak lichaam
geweest waren. Maar uit proeven, met 33.000
schoolkinderen genomen, meende hij, dat men
mocht besluiten, dat als regel ontwikkeling van
lichaam en geest gelijken tred houden. Over
de verstandelijke opvoeding werden door den
voorzitter van het congres, als laatste spreker,
behartigenswaardige dingen gezegd. Immers
wij allen mogen nog wel eens overwegen, of het
doel van die opvoeding in de eerste plaats moet
zijn de kinderen netjes te drillen, dan wel hen
te veredelen en te verbeteren. Maar vooral dit
andere, dat het onderwijs uitga van bewonde
ring, rnag nog wel gehoord worden. Er wordt
eigenlijk nooit aan gedacht, dat men de kinderen
Daarom is toen het bo
vengedeelte der kast afgebroken.
Een aanranding. Toen Zondagavond
een dame uit Amsterdam per rijwiel naar huis
terugkeerde van een bezoek te Amstelveen,
werd zij even vóór de Katholieke school aan
den Amstelveenschen weg tegen den grond
geworpen door een man, die onverwacht van
achter een boom sprong. Een heer, die haar
begeleidde, snelde haar terstond ter hulp en
.sloeg den aanrander tegen den grond. Toen
hij nu de dame verdere hulp verleende, werd
hij onverwacht van achter aangevallen en kwam
hij langs den steilen kant in de sloot terecht.
Wederom op het droge gekomen, drong de
aanvaller woedend, over zijn tusschenkomst,
tot driemaal toe op hem aan, doch werd even
veel malen vrij onzacht tegen den grond ge
worpen. Toen scheen hij genoeg te hebben.
Wel volgde hij dreigend en scheldend den
heer naar een boerderij, waar deze zich ver
voegde om hulp en om zich te reinigen, doch
daar bleef het bij.
De vermoedelijke dader is een boerenarbei
der, wiens naam bij de politie bekend is.
Terwijl een landbouwer in de gemeente
Gouda heel ambitieus zijn varkens stond te
voeren, kroop eveneens zeer ambitieus een rat
in des landbouwers broekspijp De boer, een
opeenvolging van kittelingen voelende, sprong
op, doch hoe hooger hij sprong, des te hooger
kroop ook de rat, totdat hij eindelijk het
excelsior bereikt had en op den landbouwer
zijn zitdeelen troonde. Wat te doen? Aan
het meest voor de hand liggende denkt men
meestal niet in een wanhoopstoestand, anders
was de eenvoudigste manier wel geweest de
pantalon uit te trekken. Maar neen, de zoon
werd geroepen en met den stekeltrekker de
rat doodgeknepen.
Een misverstand en de gevolgen ervan.
In eene kleine Brabantsche gemeente over
leed eenige dagen geleden de pastoor. Door
een misverstand werd in een plaatselijk blad
bericht, dat pastoor L. J. Eicken in de aan
grenzende gemeente Oploo overleden was. 't
Gevolg was dat daags daarop de Bossche Ct. en Het
Centrum in gevoelvolle woorden dezen nog
in leven zijnden heer herdachten. De dienst
meid op de pastorie kreeg allerlei aanbiedingen
in verband met het aangekondigde sterfgeval,
zoo o a. van een Bredaschen boekhandelaar,
die drukwerk aanbood. Zelfs de notaris
maakte aanstalten en de trein bracht treu
rende familieleden. De heer Eicken nam
de zaak nogal luchtig op. Lachend verklaarde
hij thans te weten hoe het met hem de eerste
dagen na zijn dood zou gaan.
Om er echter een eind aan te maken,
plaatste de heer Eicken in de bladen een ad
vertentie, waarin hij voor zich zelf verzocht
van alle rouwbeklag verschoond te blijven.
Gevaarlijk werpen. Dinsdagavond kregen
eenige jongens op het Assendorperplein te
Zwolle twist met elkaar, waarbij het zoover
kwam, dat de 10-jarige A. de ongeveer 12-
jarige C. met een grooten steen gooide, die
dezen achter het oor trof en waardoor hij het
bewustzijn verloor. Direct schoten eenige
voorbijgangers toe, die hem naar huis droegen.
Men kan zich den schrik van de ouders
voorstellen, die nog even te voren hun jon
gen vroolijk en gezond bij hen aan
boterham hadden zien gebruiken.
Dr. Klinkert, die inmiddels getelefoneerd
was, constateerde hersenschudding. In den
toestand was Woensdag geen merkbare ver
betering.
Een gevaarlijk heerschap. Zondagavond
tusschen 10 en half elf knalden plotseling eenige
revolverschoten nabij het station te Borne.
Even daarna holde een Hengelosche jongen,
V. genaamd, de wachtkamer binnen, onder den
uitroep »ze willen mij te lijf en een vijf
tiental andere jongens, waaronder ook Bornsche,
kwamen eveneens binnengestormd en beweer
den, dat de eerstbinnengekomene V. op ze
keren P. geschoten had. Bij onderzoek bleek,
dat P. in het bovenlichaam en in ’t been gewond
was. Onze politie, op het perron aanwezig,
nam V. in arrest, die ondertusschen nog even
rond het station was geloopen, om aan zijn
vervolgers te ontkomen, maar waarschijnlijk
ook om de revolver weg te werpen, die
Maandagmorgen tusschen de rails is gevonden.
Er werd natuurlijk direct om dokters ge-
De prijs der Advertentiën is van 1 —5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters worden berekend naar
de ruimte die zij innemen. Bij abonnement belangrijk lager.
gelen genomen worden tegen het rooken in Gouda, waar de brandkast was dichtgeworpen,
niet-rookcoupé’s.
De directie heeft het personeel opgedragen smeden trachtten den heelen dag tevergeefs
hierop nauwkeurig toe te zien en van over- het slot te openen.
tredingen procesverbaal op te maken. Ter
aanmoediging zal het personeel voor elk opge
maakt proces verbaal een gratificatie ontvangen.
Kwade praktijken bij de keuring van lote-
linqen. De commissaris der Koningin van
Utrecht heeft de gemeentebesturen van zijn
gewest uitgenoodigd, om telken jare de lote-
lingen hunner gemeenten te waarschuwen voor
de kwade praktijken van sommige personen,
die tegen betaling van een som gelds, hunne
hulp aanbieden, teneinde ongeschiktverklaring
voor den militiedienst te verkrijgen, en hen
tevens met nadruk te wijzen op het bepaalde
bij art. 206 der strafwet, welk artikel o.m.
bepaalt, dat met gevangenisstraf van ten
hoogste twee jaren wordt gestraft hij, die zich
opzettelijk voor den dienst bij de militie on
geschikt maakt of laat maken.
Naar men verneemt, heeft de H. IJ.
S. M. gunstig beschikt op het verzoek van
handelaren, om den middagsneltrein van Leeu
wardenAmsterdam v.v., die bij den zomer
dienst zijn ingelegd, ook bij den a s. winter-
onderwijs algemeen wordt erkend, doet dienst te laten loopen.
Friesland voorheen en thans.
Woensdag heeft te Leeuwarden de officieele
- opening der tentoonstelling plaats gehad.
De L. Ct. meldt dat de expositie een
zoek overwaard is.
Zooals uit den catalogus blijkt zijn er 185
inzendigen.
Het geheel is aardig, frisch en maakvol
gerangschikt en het is interessant verschillende
1‘bedrijven in werking te zien.
Dat de dierenbescherming niet onover
bodig is blijkt we uit het volgende.
Gisterenmorgen kwam aan het station te
Nijmegen een bezending slachtpaarden, in zoo’n
erbarmelijken toestand aan, dat maatregelen
Blijde geruchten omtrent ons vorsten- moesten genomen worden, om de dieren ver
der lijden te besparen.
In een waggon waren maar eventjes 14
paarden bijeen gepaktdat de dieren het be
nauwd hadden, behoeft geen betoog. Zelfs
een der paarden lag gestikt in den waggon,
terwijl 4 anderen er zoo slecht aan toe waren,
dat er bijna geen leven meer in zat.
Nadat de arme dieren uit den waggon ge
er nog drie tegen den
terwijl de sleutels er in lagen.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
i
•1
1
B
X
t
1
t
e
Q
LI
C(
I
