en Noordwolde,
Bij Uil iimer istafl Kiwi
voor de Gemeenten Workum, BemeJumer Oldephaert
Hindeloopen en Stavoren.
I
Over dit en dat.
No. 48.
ZATERDAG 128 NOVEMBER 1908.
34ste Jaargang.
Binnenlandsch Nieuws.
Uit de Kamers.
t
it
B.
1,
het
I.
195
150
40
40
2
12
10
40
f 695
161
164
190
207
119
109
297
286
175
165
128
139
171
178
69
49
80
109
28
25
geëxploiteerd worden door looper
Koudum,
175)
60)
38
241
43
het.
emi
zijn
het
bÜ
een
1 en
cht.
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH Zoon
te WORKUM.
e.
speciaal bij de Hollandsche Spoor,-
tourkaarten, naar
reispnjs goedkooper zijn dan bij de Staatsspoor,
1
1
De
voor onze kinderen. 11 ij deed dit op even
keurige als waardige wijze, in eene van het
I
Gemeentehuize gehouden verhuring en verpach-»
ting zijn huurders geworden van
1. De bewoning van het Tolhuis, de bedie-
het Grasgewas van den weg van Workum tot
r_sa en de opkomsten van den Tol des wegs
Vroegere
pacht.
f 1800
het Station
le perc. -
2e
3e
Het Land gelegen a/d
do
Boer voor-
4. Het recht van Visscherij
in het Zool A. Lankhorst te
Heeg voor-
5. De opbrengst van het
Bruggeld voor het draaien der
bruggen: in de Bagijnestraat
Jan Bouina voor-
Op het Zuideinde J. A. Koch
voor-
I,
daarvoor geen vrees behoefde te bestaan en
ook dat de naam Brouwer op Terschelling
betrekkelijk veel voorkomt.
WORKUM. Tot Dijkgraaf van het Wa
ser sprak het terecht uit, dat armoede niet al- I
leen is een ongeluk, maar ook een maatschap- j
lijk gevaar. Óf, zoo vroeg hij, laat zij niet 1
tal van werkkrachten ongebruikt, kweekt
geen geestelijke en lichamelijke verslapping en
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents.
Per post 0 65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
f 2000
Drie perc. Weiland, ge-
aan den rechten toe
naar
Wed. K."de Boer
E. J. Tjeerde
J. Kluifstra- Sr.
3. r
Brandeburevaart Hendrik de
- 524
Bij het lezen van het onge-
Terschelling bij de
Treurig. Te Harderwijk bleef eergister-
morgen de deur der woning van de wed. C.
ongewoon lang gesloten. De politie verschafte
zich door het zolderraam toegang en vond de
weduwe in vervuilden toestand en levenloos
op den grond liggen.
Do vrouw leidde een eenzaam leven en
had den naam nog al geld te bezitten.
Haar lijk werd ter schouwing naar
Piusgesticht overgebracht.
WORKUM, 21 Nov. Bij de heden alhier ten
C
ting zijn huurders geworden
De bewoning van 1
ning der Draaibrug, het gebruik van Weiland,
1
Parrega en de opkomsten van
Jan R. de Boer te Nijhuizum
voor
2.
legen
gangs weg
reisbiljetten. Thans heb- i dijk Y. Hendriksma te Wor-
voor-
He perceel kleine laan Jan
Hendriksma Workum, voor -
12e perceel middenlaan
Corn. Yntema te Workum voor -
13e perceel Lieu we Klazes-
laan L. Smid te Hindeloopen,
voor-
14e perceel 1 stuk greidland
z.g. (dertiendehoef, ziele per
ceel,) M. de Boer, te Abbega,
voor
WORKUM.
luk dat de roeiers van
redding der opvarenden van het gestrandde
1 Italiaansche schip is overkomen, maakten
velen zich ongerust over het lot van onzen
onlangs naar Terschelling vertrokken stadgenoot
F. Brouwer.
zijn. Maar
- keuring
van epidemische ziekten
.1 _l_ .1 9
Voor wie deze vragen bevestigend beantwoordt
- en een andere beantwoordiging lijkt wel
onmogelijk ligt den weg naar staatszorg voor
de armen open. En ook Dr. de Visser zag in,
schijnen dat de maatschappij zich wellicht in die richting
ver- zal ontwikkelen, dat kerkelijke en particuliere
bitterde strijd op elk levensgebied, dan’ doet liefdadigheid op den achtergrond zullen worden
- -- ;-J------ - •--> - i-j
armoede bestrijding wordt te groot, dan dat de
Staat zich daarvan niet al meer en meer zou
i hebben aan te trekken. We mogen dat vooral
in dezen tijd wel eens bedenken. Een uitge
breide werkeloosheid bedreigt ons. Particuliere
maatregelen worden al genomen. In Den Haag
heeft het Algemeen Comité voor de bestrijding
van de gevolgen der werkeloosheid haar bureau
voor aanmelding al geopend. In Amsterdam
heeft zich opnieuw een comité tot bestrijding
gevormd. Maar zal particuliere bemoeienis
het reusachtig werk aan kunnen 1 En moeten
ook staat en gemeenten zich niet gereed hou
den Het belang voor beiden is er toch wel
om tot grondslag te dienen. Want ook de
werkeloosheid heeft de gevaarlijke gevolgen voor
gezondheidstoestand, maatschappelijke orde enz.,
die Dr. de Visser als gevolgen van armoede
opsomde. Juist dat belang.dringt de overheid,
meer nog dan menschenliefde om ten behoeve
van zwakkeren tusschenbeide te komen. Het
moet ook grootendeels de prikkel zijn voor ar-
beidersbescherming.
In de vergadering der Nederlandsche Veree-
niging voor wettelijke bescherming voor arbeiders,
te ’s Gravenhage gehouden, was te zien, hoe
men zich ten dezen op tweeërlei standpunt
plaatsen kan, n.l. op dat van den arbeider en
op dat van den wetgever. Er is nog een derde
standpunt, dat de Staat moet innemen en wel
vatten, met een hart, dat begrijpen wil, dan is dat voor het maatschappelijk belang. Zeker, de
arbeiders moeten ook zich zelf zien te helpen
het maakt hen krachtiger. Maar ze doen dat
ook wel. Hun talrijke organisaties pas werd
I weei’ een nieuwe transportarbeiders-organisatie
opgericht zijn daar om het te bewijzen. Maar
het algemeen maatschappelijk belang is toch te
groot dan dat de Staat zich er buiten zou kun-
gaan uitstrekken in dienst dier liefde, een houden.
het, of iets van haar warmte komt in
De prijs der Advertentiën is van 1—5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. Bij
abonnement belangrijk lager.
Aeemskerk liever van these. Naast deze alge-
meen bekende antithese werden nog andere ge-
steld. De heer Troelstra stelde die van kapitaal
ze i en arbeid, wat hem in strijd bracht met den
on beer Lohman, en de heer Drucker, die van
(dientengevolge verwaarloozing van kinderen? Is conservatisme en democratie, naar aanleiding,
1 --waarvan hij voor grondwetsherziening en kies-
rechtuitbreiding ook ten behoeve der vrouw
pleitte.
Maar behalve antithesen kwamen ook bepaalde
takken van staatszorg ter bespreking. Van de
te wachten arbeidswetgeving schenen sommige
geen hoog denkbeeld te hebben, althans niet van
den spoed, waarmee ze tot stand zou worden
gebracht. De financiën stemden de meesten
nogal optimistisch. Voor staatspensioneering
werd een goed woordgedaan. En alleribi anders
werd nog meer of minder uitvoerig besproken.
Na de algemeene beschouwingen kwamen de
begrootingen van Suriname en Curagao aan de
beurt. Bij de behandeling der eerste bleek de
tevredenheid over den gang van zaken in die
kolonie. Natuurlijk, er viel wel te wenschen.
Dat de kolonie aan het moederland nog altijd
geld bleef kosten, was zeer jammer. Maar er
was toch vooruitgang.
Ten opzichte van Curacao bleek die niet te
constateeren. Men verwachtte wel wat goeds,
wanneer het Panama-kanaal geopend zou zijn,
maar twijfelde toch of de toekomst zoo schitterend
zou zijn, als sommigen zich voorstelden. Ver
schillende onderwerpen als landbouw, belasting
wezen enz. werden daarna besproken.
Bij de begrooting over buitenlandsche zaken I
voerden onderscheiden leden het woord over
onze neutraliteitsverklaring, waarvan de minister
geên voorstander, bleek over de Noordzee-overeen-
komst, over onze toetreding tot de Berner con- I
ventie, waaromtrent de minister voorstellen denkt
te doen, over den gewezen gezant in Venezuela
den heer Dé Reus, die door den minister in
bescherming werd genomen, over de Vereeniging
»Hoü en Trouw” en dergelijken meer.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp tot toekenning van een renteloos
voorschot van ten hoogste f 49.000 voor den
aanleg van een spoorweg van Metslawier naar
Anjum. Deze lijn zal 6 K.M. lang worden
en aangelegd en
de II. IJ. 8. M.
Sedert langen tijd heeft Prins Hendrik
den wensch gekoesterd, zich met het oog op
bezoeken aan de hoofdstad, te voorzien van
een pied a terre te Amsterdam.
De Tel. verneemt dat thans tusschen de
familie Nienhuys en gemachtigden van •den
Prins onderhandelingen gaande zijn over den
verkoop van een fraai heerenhuis op de Hee-
rengracht.
Het schijnt in de bedoeling der spoor
wegmaatschappijen te liggen, schrijft de Tel.
om een einde te maken aan het gecompli
ceerd systeem van r*0111-
Er is bij veel wat verdeelt, toch ook veel ZÜ nie*- fle bron van tal
wat samenbindt, wat banden legt om gansch Bevordert zoniet de misdadigheid?
de menschheid en nauwer nog om ieder volk.
Wanneer we zooveel dagen hebben hooren
praten van antithesen, wanneer in ’s lands ver
gaderzaal de eene tegenstelling na de andere
wordt voorop gesteld, zoodat het i
mocht, als was er enkel eeuwigdurende,
J _11_ IK’-JI J_
het goed dat* te overdenken en° van een Kamër- gedrongen. Immers het algemeen belang bij
lid, een man dus, die iederen dag staat in het
midden van den politieken strijd, te hooren
over volkseenheid. Want die is er immers nog
wel. Onze gemeenschappelijke belangen zijn te
groot, de aanraking met onze medemenschen
is te nauw en te voortdurend, wij hebben el
kaar in het dagelijksch leven te vaak noodig,
dan dat we enkel in strijd zouden kunnen leven.
r Maar schooner kan zich die volkseenheid
zeker niet openbaren dan waar we gemeen
schappelijk de handen uitstrekken tot hulp van
den arme en nooddruftige. Is er wel iets, dat den
mensch hooger en zekerder opheft uit den en-
gen kring van eigen belangen, dan het uitzien
naar anderer nood, het neerdalen in de diepten
van menschelijke ellende, zorg en kommer
nis? De eigen levensstrijd maakt zoovelen onzer
kortzichtig, maar ook hard en liefdeloos en
ontevreden. Wanneer we ons moeite gaan geven
om anderer leed te leeren kennen, anderer
zorgen en strijd te leeren verstaan, dan is het,
of de horizont zich om ons verwijdt, of ook
ons eigen leven ruimer wordt en grootscher
van afmetingen. Och, de enkeling is zoo’n
klein, nietig ietsje in het groote wereldleven.
En wanneer we niet anders kennen dan dien
eigen engen levenscirkel, dan moet ook het
leven ons zoo klein en zoo nauw-begrensd schij
nen. Gaan we ook in anderer leven zien, niet
even maar, maar zien met een oog, dat om-
het, of heel het menschenleven zich voor ons
opent, of rondom vreemde horizonten zich gaan
kleuren, donkerrood wel vaak van de bloe
dende ellende, die geleden wordt, maar van
wonderlijk-teere en warme tinten toch ook, wan
neer helpende liefde die ellende te lenigen en i
te verzachten poogt. En als we dan weder de
handen g
dan is het,
den kouden strijd van ons eigen leven.
Och, de menschen weten het nog zoo weinig,
of men eigen kleine zorgen en leed vergeet,
wanneer men ziet, hoe talloos velen om ons
in grooterer zorgen en ernstiger leed, in gebrek
en ellende vaak dreigen om te komen Voelt
men niet de deernis en het mededoogen met
die ongelukkigen ons hart verwarmen en zoo
ruim maken, dat men er eigen verdrietelijkhe
den niet meer in vinden kan. En is het niet,
of de gelukkige glimlach, die onze hulp an
derer gelaat doet verhelderen, ook zonneschijn
brengt in ons eigen leven
Maar om goed te helpen, moet men met over
leg helpen. Dat is de gedachte, die geleid
heeft tot de stichting^-van de Nederlandsche Ver
eeniging van Armenzorg en Weldadigheid. Er
zijn zooveel armen en noodruftigen, die hulp
behoeven. De enkele mensch kan het niet meer
af. En ook de vereenigingen, die zich armenzorg
ten doel stellen, hebben de handen vol. Zij ook
kunnen ieder voor zich het terrein der ar
moede niet meer overzien. En dit werkt slecht
en schadelijk naar twee kanten. Immers er
is gevaar en dat bestaat voornamelijk in
de groote steden dat nu de eene arme
niets en de andere te veel krijgt. Daarom moest
er samenwerking komen tusschen de verschil-
lende instellingen van weldadigheid. En die
is er gekomen. In dit voorjaar is de Ned. Ver
eeniging van Armenzorg en Weldadigheid op
gericht, die wil trachten, met vrijlating van de
bij haar aangesloten instellingen, voorlichting te
geven, onderzoek te doen, een vraagbaak te
wezen. Er zijn thans 159 instellingen bij haar
aangesloten, waaronder 3 kerkbesturen, 19
burgerlijke armbesturen, 29 protestantsche dia-
coniën, 11 Roomsch-Katholieke en 4 Israëlie-
tische armbesturen enz. enz. En niet alleen
deze aansluiting, maar meer nog de verschillende
sprekers, die op haar dezer dagen gehouden
eerste vergadering het woord voerden, toonden
aan, hoe volkomen zich in deze vereeniging
de volkseenheid openbaart. Daar waren liberale
en antirevolutionnaire, christelijk-historische en
Roomsch-Katholieke kamerleden aan het woord.
Hun aller beginsel was, ook misschien ten op
zichte van armenzorg, verschillend, maar allen
bond toch deze gedachte samen, dat als
een antirevolutionnair spreker het uitdrukte
niet gelden mag het Kaïnswoord »Ben ik mijns
broeders hoeder Toch naast deze gedachte
zal er nog een andere geweest zijn, die allen
bezielde. Immers het Tweede Kamerlid de Vis-
wat in verband met de steeds grooter wordende
kosten der spoorweg-maatschappijen vooral
in verband met de vele wettelijke verplichtingen
ook wel te billijken is. -y-b*>*-
Naar het blad verder verneemt, zou het terschap Hemelumer Oldephaert en aanhoorige
tevens in de bedoeling liggen om kilometer- Zeedijken is bij Kon. besluit herbenoemd
boekjes uit te geven, welke niet alleen op Tjebbes alhier.
het net der Hollandsche Spoor, maar ook op WORKUM. In eene Donderdagavond ge-
dat der Exploitatie Maatschappij geldig zijn, houden openbare vergadering van de afdeeling
terwijl eveneens het afgeven van abonnemen- «Workum” van de vereeniging Volksonder-
ten geldig op de lijnen van beide maatschap- wijs”, op de bovenzaal der Sociëteit Harmonie”
pijen, overwogen wordt. behandelde de heer KI do Vries Sz., Secre-
Uit den aard der zaak zal de invoering van taris der groote landelijke Vereeniging het
al deze wijzigingen, indien hierop de goed- onderwerpDe openbare school, de school
j van den minister verkregen wordt, voor onze kinderen. Hij deed dit op
niet zoo heel spoedig kunnen geschieden.
De vraag naar de feitelijke beginselen en de
eigenlijke positie van het zittend ministerie heeft
de Kamer dit jaar wel bizonder lang en ernstig
bezig gehouden.
Gewoonlijk dienen de algemeene beschouwingen
over onze Staatsbegrooting tot het opmaken der
rekening van het kabinet. Worden bij deze
gelegenheid zijn daden en woorden door iedere
partij gewogen en beoordeeld. Maar ditmaal
geschiedde het wegen als op een goudschaaltje.
Men wilde eens weten, hoe het nu precies zat.
Natuurlijk zoo in ’t algemeen kende men de
beginselen van dit ministerie wel. Mr. Heems
kerk had bij zijn optreden in Maart uitdrukkelijk
gesproken van de beginselen levende in de par
tijen der rechterzijde. Maar in de ^kortelings
verschenen Memorie van Antwoord was hij daarop
teruggekomen op een wijze, die sommigen een
frontverandering deed vreezen. Dat het een
rechts ministerie was, goed. Maar wilde het
ook een nieuw-Kuyper-ministerie worden Was
dat de beteekenis van de verklaring, dat het
met dat vroegere rechtsche ministerie een homo
geen was. Öf diende die slechts tot gerust
stelling van bekommerde geestverwanten en als
i antwoord op de op- en aanmerkingen van be
vriende zijde op de houding van het ministerie
gemaakt? Was ze het eerste teeken van een
naderende koersverandering, dan zou dit in de
tot nu toe aangenomen houding der linker par
tijen, die van de gestelde antithese in de politiek
niet weten wilden, noodzakelijk wijziging moeten
brengen. Was ze echter alleen bestemd voor
de vrienden, dat de minister dit dan deed uit
komen.
Maar de minister bleek aan zijn destijds af
gelegde verklaring weinig te hebben toe te
voegen. Die verklaring was voor ieder duidelijk
geweest. Hij had daarbij opzettelijk niet van
christelijke beginselen gesproken, omdat hij ook
den 'schijn wilde vermijden, als zou hij over de
beginselen der linkerzijde een oordeel vellen. Maar
daarom warendie beginselen toch dezelfde als van
het Kujper Cabinet en het vroegere ministerie-
Mackay. Daarom, zoo verklaarde de heer Nolens
verder, was dit kabinet nog niet precies hetzelfde als
die twee voorgaande. Temperament en aard der
ministers deden hun invloed gelden. En de heer Van
Dedum meende zelfs dat dit kabinet met Dr.
Kuiper als hoofd onbestaanbaar zou
daarom bleef wel de antithese het kenmerk der
politieke partijgroepeering, al sprak minister
Samen 2520 2326
alzoo een meerdere opbrengst van f-494.
WORKUM. Bij de op 25 November j.l. ge
houden verhuring van het Watesschap «Het
Workumer-Nieuwland zijn huurders geworden.
'1ste en 2e perceel Contri-
butiehuis met twee vakken
slaperdijk voorheen perceel
1-2-14, K. B. Postma onder
Hindeloopen voor 977
3e perceel huis bij de Hinde-
hek G. Hofman te
voor
4e perceel een stuk weid-
land (mercurius) D. de Jong
te Hindeloopen, voor
5e perceel een vak zeedijk
Yde v. d.Kooij te Hindeloopen,
voor
6e en 7e perceel 2 vakken
zeedijk Corn. Yntema te Wor
kum, voor
8e perceel een vak slaperdijk
W. A. Jager te Workum, voor
9e perceel een vak slaper
dijk J. W. de Jong te Wor
kum, voor
10e perceel een vak slaper-
ben we retourkaarten en enkele reisbiljetten, kum,
tienritten-boekjes, uitstapjes, etc., etcen
voor gewone reizigers is het vaak een heel
stuk werk, om na te gaan op welke wijze
men het goedkoopst de een of andere reis
kan afleggen.
Plannen zijn thans in bewerking, om het
meerendeel dezer verschillende kaarten af te
schaffen en hiervoor in de plaats te stellen
eenvoudige, enkele reiskaarten.
Door dit laatste wordt ook een einde ge
maakt aan het geknoei, dat ondanks zeer
strenge controle toch nog altijd met retour-
biljetten plaats vindt.
Het afschaffen van retourbiljetten zal echter
’Tollandsche Spoor, waar re-
verhouding tot den enkelen j
wel’ oorzaak, dathet reizen iets duurder wordt’ B1J ^formatie bleek echter spoedig dat
i,
tl
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
I-.
i.
Thans.
'j
i -
4
is
n
b
n
i.
LS
S,
n
L-
Tot plaatsing van adv. en reclames voor Handel, Njj verheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr.76-78, Amsterdam
hoe gelukkig het maakt te helpen. Is het niet,
Vorige huur.
J j Oi l ju- vv* >>v..
