voor de Gemeenten Workum, Bemelumer Oldephaert en Noordwolde,
Bindeloopen en Stavoren.
Nationale Militie.
Nieuwjaars-Advertentiën
it 25 cent.®.
Over dit en dat.
ZATERDAG 19 DECEMBER 1908.
No. 51.
Officieel Gedeelte.
Binnenlandsch Nieuws.
Uit de Kamers.
NATIONALE MILITIE
voor JONGELINGEN die in het
jaar 1890 geboren zijn, zal plaats
hebben op Dinsdag den 5
Januari 1909, ’s voormiddags
van 1O tot ’s namiddags 1 uur,
ten Gemeentehuize alhier.
34ste Jaargang.
Evenals de andere qüeue, waarop bij zijn mes trok en
De minister meende, op grond van ambts- ]nj
rinliFnn Hol mA Tnlirrm vnn liftë l.-lftinft non
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH ZOON
te WORKUM.
Wegens de Kerstdagen zal
het volgend No. van Friso
een dag eerder, dus Don
derdagavond, verschijnen.
DE UITGEVER.
De prijs der Advertentiën is van 1 5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets per regel. Bij
abonnement belangrijk lager.
Tot plaatsing van adv. en reclames voor Handel, Ny verheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78, Amsterdam
de verwapening des Kortenaers werd geweigerd, deringen te houden, die waarschijnlijk alle he
middernachtelijk uur zullen overschrijden.
«Ik stel mij,” zoo zei de voorzitter, onder
daverend gelach, «gaarne beschikbaar voor de
Kamer.”
Toen klom de eerste
BURGEMEESTER en WETHOU
DERS van WORKUM, maken be
kend, dat de inschrijving voor de
Workum den 14 December 1908.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd
T. M. ten BERGE.
De Secretaris.
J. OUDEBOON.
Evenals het vorig jaar kunnen
genoemde Advertentiën weder ge
plaatst worden in FBISO van 1
Januari, welk No Oudejaarsavond
verschijnt en in Workum huis aan
huis bezorgd zal worden.
Zij die zich met 1 Januari a.s.
op dit blad wenschen te abonneeren,
ontvangen de tot dien datum ver
schijnende Nos. gratis.
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents.
Per post 0 65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
Onze militaire aangelegenheden hebben de
Kamer weer geruimen tijd in beslag genomen.
I Maar om de heeren, zoowel de kamerleden
als de ministers, er aan te herinneren dat
het zuinig aan moest, ging de begrooting van 1
financiën vooraf. En de bespreking daarvan in
den trant, als die thans plaats had, was zeker
wel geschikt den meest vrijgevigen tot nadenken het kleine plan te volgen,
te stemmen.
toog van minister Kolkman, kan gemist worden.
eerste vraag, vermindert het
voerrecht op notemuskaat en foelie achterwege
blijven. Afschaffing van den grondslag haard
steden der personeele belasting was onmogelijk
zoolang de minister geen andere grondslag naar
zijn smaak gevonden had. beginnen
Maar de collega-minister, die na den heer begrooting
Kolkman aan het woord kwam, bleek diens
zuinigheid niet te hebben overgenomen, Het j
was hier echter de Kamer, die de koorden van 1
Arbeid is nog ergens anders goed voor dan
om zijn brood daarmee te verdienen. Men is
zoo licht geneigd, dat te vergeten in een tijd
en in een maatschappij, waarin men zich veelal
reeds tot het uiterste moet inspannen, om aan
den kost te komen. Voor wie steeds vermoeid
is, van veel arbeid, van te veel, lijkt een leven
van niets doen wel soms het begeerlijkste.
Maar zoo’n leven doodt den mensch, doodt zijn j
beste geestelijke en lichamelijke k' achten, maakt
hem lusteloos en verdrietig. De arbeid daaren-
tegen staalt zijn gansche persoonlijkheid, licha-
melijk en geestelijk. Hij wei kt ontwikkelend in
iedere richting, en sterkt zijn energie, zijn J
wilskracht, zijn moed. Hij ook doet ons het leven
begrijpen en maakt, dat we het niet langer
ondergaan, maar eraan deelnemen, dat we er
middenin komen te staan, waar zijn golfslag ons
omspoelt en waar ver rondom de horizonnen
blauwen en ongekende verten zich voor ons
openen.
Maar hij werkt niet alleen prikkelend, hij
werkt ook berustigend. Hij doet ons veel moei
ten en zorgen en verdriet vergeten en brengt
ons in evenwicht met het leven. En hij brengt
ons ook zoo dikwijls in evenwicht met ons zel-
ven. Niet alleen overmatige inspanning, ook
gebrek aan inspanning kan maken, dat de zenu
wen baas over ons worden. En voor wie door
overmaat van geestelijke of lichamelijke inspan
ning dreigt zijn evenwicht te verliezen, is vaak
licht, weinig inspannend werk nog beter dan
rust.
Men heeft vooral den laatsten tijd begrepen,
dat zulke lichte arbeid, lichte handenarbeid
vooral, een heilrijk tegenwicht kan vormen tegen
de zenuwoverspanning, waarmee de rusteloos
heid en de vermoeienissen van ons tegenwoordig
leven ons dreigen.
Sport, zooals ze tegenwoordig gewoonlijk be
oefend wordt, gaat weer te veel van onze krach
ten vergen, wordt inspannend in plaats van
ontspannend, na den geestelijken arbeid, die
we te verrichten hebben. Maar licht handwerk,
knutselwerk zoo men wil, geeft eveneens aflei
ding en rust aan onzen geest, zonder inspanning
van ons te vorderen. En het heeft dit op vol
slagen rust voor, dat het ons bezig houdt en
daardoor onze gedachten verhindert telkens
terug te keeren naar onze dagelijksche zorgen
en bezigheden. Maar het geeft ook voldoening.
De werkzame mensch heeft behoefte om iets
tot stand te brengen en het werk zijner handen
te zien. En dat bereikt men zonder veel moeite
bij lichten handenarbeid. Bovendien oefent die
arbeid onzen blik, onze handigheid, leert ons
dikwijls den zin voor het schoone en sierlijke
ontwikkelen.
En al deze redenen hebben gemaakt, dat
men meer en meer de huisvlijt of, zooals men I tegen verzet,
het ter onderscheiding van de hed "iet
wel noemt, de handvlijt is gaan bevorderen. leden waarvan nog een zich vergiste voorstellen tot aanmoediging
Reeds bij jonge kinderen begint men den lust j stemden
daarvoor aan te wakeren en krijgt daarmee die laatste post geschrapt wilde zien. Ernstiger williger
soms verrassende uitkomsten. Die handvlijt nu - J- x--
moet, nu alles zijn tentoonstelling heeft, ook Niet dat
haar tentoonstelling hebben. En dezer dagen keerig was,
heeft zich daartoe een comité gevormd, ’t Zal volgend jaar uitstellen, als
een tentoonstelling worden van Amsterdamsche
handvlijt en ze zal in Juni van het volgend jaar
gehouden worden. Er zullen 4 afdeelingen zijn.
Op de eerste zal de handenarbeid te zien we
zen, die op onze scholen wordt vervaardigd,
de tweede is bestemd voor wat jongens en
meisjes beneden de 17 jaar uit eigen beweging
maken, de derde voor ’t werk van jongens
en meisjes van 17 tot 20 en de vierde voor
dat van volwassenen. Allerlei vereenigingen heb
ben reeds haar medewerking toegezegd en af
gevaardigden van haar besturen nemen in de
besturen der tentoonstelling zitting, ’t Lijstje
dier vereenigingen doet zien, dat men in alle
kringen en onder alle richtingen ’t belang der
zaak inziet.
Maar wat is eigelijk ook van meer algemeen
belang dan de arbeid, welke het dan ook zij.
Dat is toch de groote, voortbrengende kracht
in het leven.
Haven te Workum.
In de gister gehouden zitting der Tweede
Kamer vroeg de heer Schokking in het belang tonnen
van de oplossing der havenquaestie te Workum
of de minister alsnog bereid was mede te
werken tot uitvoering van het aanvankelijke
plan, aangezien het nieuwe plan te duur
is dan dat Workum een/derde zou kunnen
bijdragen.
De heer Pollema wees op het groote finan-
ciëele bezwaar aan het nieuwe groote plan
voor de Workumsche haven.
De heer Smeenge bepleitte ook voor Workum
Geen cent, zoo bleek uit het be- sprekers merkte hij op, dat men hier te doen
heeft met een vluchthaven.
Kwam er een een wijziging voor stellen, dan I p - 1
was steeds de eerste vraag, vermindert het
mijn inkomsten? En bleek dat het geval, dan berichten, dat het volgen van het klemo aan
werd ieder voorstel onherroepelijk afgewezen. vankelijke plan voor verbetering van de haven I
Om de kleinigheid van f 10,000 maar te kun- te Workum geen voldoend resultaat tengevolge
nen behouden, moest de intrekking van het in- kan hebben. Echter zal de minister de zaak
nog eens onderzoeken.
70 Sprekers voor de Waterstaalsbegrooting.
Toen Woensdagavond de Tweede Kamer zou
aan de behandeling der Waterstaats
deelde de voorzitter onder groote j de eenden trots het vergevorderd seizoen nog
hilariteit mede, dat er 70 sprekers voor die j eieren leggen. De laatste tien dagen legden
begrooting staan ingeschreven. Hij deelde zij nog iederen dag. i
de beurs trachtte dicht te houden,"wat"haar verder mede, dat hij dus genoodzaakt zou zijn Te Uiterwijk heeft ccn sCliaap van een
voor te stellen, nog een aantal avond-verga- j veehouder thans reeds twee jonden geworpen.
In Den Haag houdt zich het Algemeen Comité
reeds sinds dagen bezig met de inschrijving der
werkloozen, ten einde een overzicht van den
sproken. De heer Hugenholtz vroeg bovendien
intrekking van het verbod aan r’’ - - -
schepelingen
te bezoeken
«Het Anker”
beiden moest
Bij de begrooting van Oorlog werd minder
over de centen dan
kwesties
nu en c
I Laan, de zuinigheid
Helaas, het staat er dezen winter bij ons te
lande voor den arbeid over ’t algemeen niet
erg schitterend voor. Werkeloosheid op aller
lei gebied, niet alleen onder de klasse der arbei
ders. Onder deze laatsten neemt ze alleen di
rect dien dreigenden vorm aan, die het bieden
van hulp gebiedend noodzakelijk maakt. En
die noodzakelijkheid is dan ook begrepen.
Den Haag houdt zich het Algemeen Comité
toestand te krijgen. Die schijnt nog ongun- I
stiger dan het vorig jaar. Scharen werkkrach-
tige mannen komen zich eiken morgen van de
4 eerste dagen der week op de Groote Markt
aanmelden. Een treurig, ontmoedigend gezicht 1
Menschen, die werken kunnen en werken wil
len en die thuis vrouw en kinderen hebben
voor wie zij werken moeten maar voor wie de
maatschappij geen werk heeft. En die nu moe-
ten afhangen van de genade van andere, goed- den landstorm, die den grondslag onzer nationale
geefsche menschen. Zeker men tracht zooveel defensie behoorde te vormen, Afschaffing van
mogelijk het karakter van bedeeling aan die j het blijvend gedeelte achtte hij voorbands niet
hulp te ontnemen. Werken worden aangepakt
om maar werk te verschaffen. Te Noordwijk
gaat men duingrond ontginnen, elders hei. Te
Amsterdam wil men een groot sportpark aan
leggen, wanneer de dubbeltjes ervoor komen,
die de gemeente voor haar deel helaas geweigerd
heeft. Maar blijft het altijd niet eenigszins het
uitzicht van bedeeling houden? En voor wie
in zich de lust en de kracht voelt om te ar
beiden blijft er iets hards in, teruggestooten te
worden door de maatschappij, en een aalmoes
te moeten aannemen. Zij zullen er zeker niet
allen zoo over denken. Maar er zijn er toch,
en meer dan men denkt. En voor dezulken is
het dubbel hard in letterlijken zin bedeeld te
worden. Daarom lijkt me ook die weigering
van den Amsterdamschen gemeenteraad zoo on
begrijpelijk. ’t Zit er niet aan bij de gemeente.
Zeker niet! Maar kon men het dan juist hier
voor hiet missen Dat is toch ook een gemeente
belang en een zeer groot.
maar ten deele lukte, Immers het geld voor
Afschaffing nachtarbeid van bakkers Mi
nister Talma heeft eenige voor- en tegen
standers der wettelijke maatregelen tot af
schaffing van nachtarbeid uitgenoodigd op zijn
departement een bespreking te houden naar
aanleiding van de tegen die maatregelen in-
gebrachte bezwaren, welke hierop berusten,
j dat lo. de broodprijzen zullen stijgen; 2o de
qualiteit van ’t brood zal verminderen3o het
broodverbruik zal dalen4o. de arbeidsvoor-
i ver
beterd, volgens de formulatie van het Bakker-
Comité.
Maandagmiddag heeft deze conferentie van
voor- en tegenstanders, onder presidium van
minister Talma, plaats-gehad.
In de hoogste instantie is de heer F. C.
Fleischer Doopsgezind predikant te Makkum,
ook door den Hoogen Raad van rechtsver
volging ontslagen voor het feit, dat hij cate
chisatie had gegeven in de kerkekamer, hoe
wel te zijnen huize roodvonk voorkwam.
Daarmee is dus uitgemaakt dat kerkekamers,
al wordt er ook onderricht gegeven, niet vallen
onder het begrip scholen.
Een vrouw, wonende aan den Jut-
faaschen weg te Utrecht, liet Maandag twee
kleine kinderen onder toezicht van een negen
jarig broertje alleen tehuis. Het drietal
speelde rondom een brandende kachel die door
een der kinderen voor de «aardigheid” werd
be-prenkeld met p itroleum. Het gevolg laat
zich denken, plotseling sloeg de vlam naar
buiten en geraakte een der kleinsten een
meisje van drie jaar in brand. Het vuur
deelde zich mede aan de kleertjes van een
zes-jarig jongetje, gelukkig schoten inmiddels
buren toe, die de vlammen bluschten Het
meisje had evenwel zulke brandwonden be
komen, dat haar opneming in de rijksklinieken
noodzakelijk was.
De haringvangst op de Noordzee was
dit jaar bedroevend slecht. Tot 9 Dec. j 1.
was de aanvoer over geheel Nederland 145.875
In 1907 werden 649.062, in 1906
796.937 tonnen haring aangevoerd.
Ernstige mishandeling. Te Est heeft
Maandag een ernstige mishandeling plaats
gehad. De dader is te Tiel in het huis van
bewaring opgesloten. Het is de 21-jarige
J. D., boerenknecht te Est. De verwonde is
W. v. Wijk uit Meteren.
Beiden namen dien avond deel aan een
biljartconcours, dat te Est gehouden werd.
Bij toeval werd J. D. gestooten met een
i v. W. een
wond in den buik toebracht, waardoor de in
gewanden naar buiten puilden. Daarna gaf
j v. W. nog een snede over het aangezicht.
De dokters Waardenburg en Est verleenden
dadelijk hulp.
De gewonde is in zorgwekkenden toestand
opgenomen in het St. Andreasgesticht te
Tiel.
nu men met dat half millioen toch niet anders
bereiken zou dan een paar oude schepen, die
in geen geval tegen de groote zeékasteelen van
"andere mogendheden wat konden uitvoeren, nog
wat op te kalefateren. Het geld voor den bouw
der twee torpedojagers en van de eene onder- Toen klom de eerste van de 70 sprekers,
zeesche boot werd toegestaan, al was ook daar- de heer Van Foreest, op den kansel.
->t verzet tegel die onderzeeër
de huisindustrie had niet veel te beduiden. Slechts 8 kamer- vrijwillige dienstneming. olgens de
waarvan nog een zich vergiste voorstellen tot aanmoediging van de vrijwillige
voor het amendement-Hugenholtz, dat dienstneming in het leger zal aan den vrij-
eene jaarpremie toegekend worden
van f 30 (thans bedraagt die voor de bere-
denen f 15, voor de onberedenen f 10) en
zal men hem na 6 jaren volbrachten dienst,
Er waren daaromtrent twee °P voorwaarde dat hem vergund wordt alsdan
in dienst te blijven eene dadelijk in eene
som uit te betalen dienstpremie geven
van f 180 voor den onderofficier, van f 120
voor den korporaal en van f 90 voor den
soldaat, met dien verstande voorts, dat de
de, ter bevordering daarvan jaarpremie van f 30 zal genoten worden
door den minister genomen, maatregelen ge- totdat 10 dienstjaren zijn volbracht.
intrekking van het verbod aan minder-jarige I
om het Marine-gebouw te Helder
en van dat tot verspreiding van
op de schepen, wat de minister
weigeren.
centen dan wel over de militaire
en stelsels gesproken, al kwam ook
dan, zoo in het betoog des heeren Ter
1 om den hoek kijken.
Het beleid des ministers en het door hem 11
voorgestane en in toepassing te brengen stelsel waarden der gezellen niet zullen worden
van legerhervorming vonden zoowel goed- als
afkeuring. Het stelsel bedoelde vermeerdering
van het jaarlijksch contingent recruten, maar
daartegenover verkorting van den diensttijd.
De heer Thomson noemde dit de richting van
het leger buiten het volk wat een afkeuring
I inhield. De heer Duymaar van Twist meende,
dat juist onze Nederlandsche volksaard zich aan
j dit stelsel het best zou kunnen aanpassen, en
En de heer Tydeman
De heer Van Karnëbeek eindelijk
’s ministers plannen niet slecht te
maar keurde het behoud van het
Vroeg voorjaar. Als een curiositeit
meldt de ’s Hert. Ctdat bij den heer R.
op het Riesenbroek aan de Nicrs te Ottersum
die j eieren leggen.
Vrijwillige dienstneming.
van
het amendement-Hugenholtz, dat dienstneming in het leger zal
was de tegenstand tegen de twee torpedojagers.
men absoluut van die aanbouw af-
maar de meesten wilden tot het
er meer geld dispo
nibel zou zijn. L
amendementen voorgesteld, ’t Eene stelde voor
niets toe te staan dit jaar, ’t andere geld voor
één jager. Maar beide werden, nadat de mi
nister ze onaannemelijk had verklaard, verworpen.
Behalve over het materieel der marine werd
ook over haar personeel en in ’t bizonder over
haar zedelijkheid en
had er enkel lof van. En de heer Tydeman
was minder enthousiast, maar zag er toch veel
goeds in.
was over
spreken, maar keurde
lotingstelsel in sterke bewoordingen af.
Tegen deze verschillende bedenkingen ver
dedigde de minister uitvoerig en ernstig zijn
plannen. Als basis van zijn stelsel noemde hij
geefsche menschen. Zeker men tracht zooveel j defensie behoorde te vormen, Afschaffing
v _x -1t J..,- aan p-
Werken worden aangepakt mogelijk.
Maar niet alleen zijn plannen had de minister
te verdedigen. Er waren ook tegen zijn beleid
o.a. tegen het nieuwe voorschrift inzake de
beoordeelingslijsten van officieren ernstige be
denkingen ingebracht, zoowel door den heer Van
Hoslinga als door de heeren Thomson en
Tydeman.
Ook betreffende de zaak-Römer, den naar zijn
meening verongelijkten overste was scherpe
afkeuring uitgesproken, waartegen de minister I
zich krachtig verzette.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
L l^lftlTV/V ft ft 4-ft TT ft 1 rv ftft ÏF tr ft-ft ft 1 ft zj ft z"Vft/IftT.ft I
«sg uuvenuieil
J-. /A 1 I 1
