I
I
ll
ril
I
Over dit en dat.
g
Officieel Gedeelte.
Binnenlandsch Nieuws.
I
J|
I
V erschenen
ZATERDAG 26 JUNI 1909.
4.
5.
6.
7.
ëén.
8.
►st 521/2 ets.
1.
2.
3.
Oud worden! E
zoolang we jong zijn
I
I
1
I
post voor on-
•8.
De prijs der Advertentiën is van 1—5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. Bij
abonnement belangrijk lager.
I
het minst. De
de vrij-liberalcn
1/
De uitslag.
Nederland heeft weer een Tweede Kamer.
Wel moeten er nog een paar aanvullingsver-
kiezingen plaats hebben, vermoedelijk in Har
lingen en Den Helder, maar aan de samen
stelling zullen deze verkiezingen waarschijnlijk
niets meer veranderen. Het staat 60 rechts
tegen 40 links een working majority dus,
zooals dr. Kuyper het eens heeft genoemd.
Het resultaat is voor de verschillende par
tijen als volgt: De antirevolutionaire partij
won de meeste zetels, feitelijk 9, doch één,
dien te Ede, heeft zij aan de christelijk-histo-
rischen moeten afstaands. Rudolph is daar
niet gekozen.
De Roomsch Katholieken hebben al hun
zetels behouden, geen enkelen verloren, geen
enkele gewonnen. Ook het getal sociaal de
mocratische zetels is niet gewijzigd, doch deze
partij verloor het in drie oude districten
Enschede, Hoogezand en Schoterland, (Van
Kol, Ter Laan, en Van der Zwaag. won drie
nieuwe zetels in Amsterdam IX, Zaandam en
’s-Gravenhage I (Vliegen, Duys en Ter Laan
De drie vrijzinnige partijen hebben de ver
liezen onderling verdeeld. De Unie-liberalen
verloren evenals de Vrijzinnig-democraten. drie
zetels dus betrekkelijk
zwaarste verliezen hebben
te boeken. Vijf zetels.
De Unie-liberalen winnen
de val van jhr. mr. Röell, den voorzitter der
oude Kamer.
De in het buitenland vertoevende ministers
werden telegrafisch met de voortgezette over
winning bekend gemaakt.
Te Rotterdam ontbrak de spanning die in de
hoofdstad heerschte, ofschoon het publiek zich
in grooten getale voor de bureaux der bladen
verzamelde. Bioscoop of andere vertooningen
werden niet gehouden, zoodat onder het publiek
een kalme stemming heerschte.
Bij het bekend worden der nieuwe districten
werden shoerah’s” van een of andere partij ge
hoord.
Een kwartier lang duurde de hagelbui, die
gepaard ging met een hevigen wind.
De te velde staande oogst is voor een groot
deel vernield en treurig is de aanblik van de
nog voor kort zoo schoone aakers.
Kuikens hagelden dood en nog ’s avonds
uren na de bui, kon men hier en daar den
hagel opscheppen, en vond men nog hagel
steenen van &I2 cM. middellijn.
de kerseboomgaarden hebben veel
ne levensomstandigheden en de wijze waarop
zij leefden na. Uit dat onderzoek, dat zich
over 705 personen uitstrekte, en dus nog geen
onomstootelijk resultaat kan geven, bleek aller
eerst, dat meer vrouwen een hoogen leeftijd be
reiken dan mannen. Dan bleken een gunstigen
invloed op den duur van het leven te hebben
het behooren tot een familie, waarin hooge
slacht. Spr. wi_
de groote menigte stille werkers, wierfnamen
niet bekend zijn als van de agitatoren, die zich
geven in elke verkiezingscampagne. Drie maan
den lang is door 400 van s_
gewerkt, die elk uur van hun vrijen tijd gaven
aan het saaie schrijf- en sorteerwerk.
Daarna kwam de heer Troelstra aan het
woord om zijn partijgenooten toe te spreken.
Hij eindigde onder donderend applaus met de
verklaring, dat hij door de verkiezingen ont
wikkelde kracht bij zijn nieuwe intrede in de
Kamér zal weten te gebruiken.
De heer Vliegen, met een vuurroode bloem
in het knoopsgat, werd bij zijn spreken niet
minder dan de heer Troelstra herhaaldelijk door
applaus onderbroken en op de schouders van
sommige partijgenooten dcor de zaal gedragen.
In het verkiezingsbureau in de van Ostade-
straat van de vrijzinnige partij in district V
ging een uitbundig gejuich op toen de verkie-
zingsmannen zagen, dat de heer Ketelaar, ge
kozen was met 5988 stemmen, tegen 2994 op
zijn tegen-candidaad mr. Aalberse.
In »Bellevue” werd de nederlaag van den heer
Oudegeest in II niet vergeten, die te voorzien
was door de campagne tegen Oudegeest, als de
Er was het laatste jaai in de S. D. A. P.
winnen Amsterdam II, Ede en Haarlem (3).
Een hevig onweder, gepaard met zwaren
_„o-Hg over een
ijdt een woord van hulde aan deel yan Zuid.Beveland gewoed. Vooral de
icrfu» etillo workorc wior.naman 0 TT
durpen Borsele, Ovezand, s-Heerenhoek en
nog enkele gemeenten hadden veel te lijden.
spr.’s partijgenooten
ouderdom veel voorkomt; het huwelijk, borst- I
voeding, arbeid en wel zoo lang mogelijk voort-
gezet. Geen invloed bleken te hebben: leven
op het land of in de stad, zorgen, mits een vroolijke j
humeur bestaat, matig alcohol- en tabaksgebruik
vroeger doorgestane ziekten, mits zij de werk-
kracht niet hebben doen afnemen. V-
gunstigen invloed bleken te zijn: weelderig aandrag van
u__ 1.-x _rj- 1 nlir.nt tP. kw
bewegelijkheid, daar beide de arbeid bemoeilijken
soms onmogelijk maken. En arbeid, het bleek
boven reeds, heeft een gunstigen invloed op den le
vensduur, schijnt werkelijk een voorwaarde te zijn
voor een lang leven. Het is zeker goed, dat dit den
menschen eens onder de aandacht wordt ge
bracht. Men meent wel eens, dat men te lan
ger leeft naarmate men het gemakkelijker heeft.
Natuurlijk overmatige arbeid, zooals zoovelen
l.i onze maatschappij verrichten moeten, schaadt
het organisme, maakt vroeg oud.
Ook
geleden.
Bij de wedrennen, welke Maandag te
Schinnen (L.) plaats hadden, viel de ruiter,
die nog slechts eenige meters van de eind
streep verwijderd was, van zijn paard, doordat
dit onvoorziens struikelde. De man stond
haastig van den grond op, doch voordat hij
zich uit de voeten had kunnen maken, kwam
de volgende ruiter aan, die hem aanreed en
daardoor weer op den grond deed tuimelen.
Nog lag hij op den grond, toen een derde
ruiter kwam aanrijden. De man op den
grond kreeg een trap van het paard waardoor
hij zoo ernstig verwond werd dat opneming
in het hospitaal te Heerlen noodzakelijk ge
acht werd.
Een noodlottig ongeval maakte te Ave-
reest een einde aan het leven van den 82-
jarigen landbouwer P. Doggen. Toen zijn
huisgenooten ongerust over zijn uitblijven hem
I gingen zoeken, vond men hem levenloos liggen
Het eerste no. van het nieuwe kwar
taal van de
NEDERLANDSCHE ILLUSTRATIE
Geïllustreerd Zondagsblad,
dat bij ons verkrijgbaar is
tegen den zeer lagen prijs van
45 ets. per 3 maanden
(fr. p. post 521/2 ets.
Dit nummer bestaat hit 12 pagina’s
groot formaat, en bevat,
62 Illustration en Portretten
waaronder een TIENTAL zeer goed geslaagde
photo’s van de dezer dagen plaats gehad heb
bende Doopplechtigheid van PRINSES JULIANA
en het daarbij voorgevallen incident met de
Koninklijke rijtuigen. Voorts komen op de
voorpagina de portretten voor van de 11 reeds
gekozen Kamerleden en de plechtige omgording
van de Osmansche sabel, een drietal merkwaar
dige photo’s die de feesten te Scheveningenphoto’s
van de roei-, zeil- en athleetwedstrijden en het
concourshippique te Rotterdamde onthulling
van het Huijgens” monumenteen drietal fraaie
kiekjes van de huisvlijt-tentoonstelling te Am
sterdam de terugkomst van het Belgische school-
schip L’avenir; de begrafenis van den hinee-
schen keizer; het slot van den roman nodson’s
reis” en andere geïllustreerde lectuur.
en Vliegen.
Toen mr. Troelstra gekozen was verscheen
hij in de zaal, verwelkomd door eindelooze zege
kreten. Nauwelijks had de heer Troelstra enkele 1
woorden gesproken, of de tijding kwam dat de
heer Vliegen gekozen was, waardoor het on
verder te gaan. Troelstra’s
op naar sPlancius”. Daar
om de gekozenen
we hooren, dat het er hier en daar nog treurig
voorstaat met de bescherming van het jonge
kind. In Noord-Spanje bestaat zelfs een in
richting, waar kinderen verminkt worden, om
voordeeliger te kunnen bedelen. De jonge kin
deren leven daar ook meer op straat. Aan
onderwijs wordt weinig gedacht. De geest van
het land is er niet naar.
leeren is niet veel goeds.
E. „L 1B
nog verder uitstrekt dan ten onzent. In Stock- I Snoeck Henkemans,
holm en Chicago b.v. is er nog toezicht na j werd vooral juichend op allerlei wijzen gezongen,
schooltijd, uitgebreider dan wij dat denken. I Byna algemeen werd in de residentie betreurd
ons lichaam. 1
en verdrietelijkheden van dat leven ons ge
bogen hebben naar de aarde heen, dan komt
er wel eens een oogenblik dat een vreemd
verlangen naar de rust van den dood ons bekruipt.
Maar het is toch maar even, toch alleen maar
in buien van moedeloosheid en zwakte, dat dat
verlangen blijft. De natuurlijke, als instinct
matige af keer van al wat leeft voor de stilte
van den dood houdt ook den oudste en gebrek- heengaan, naar Egmond
kigste vastgeklampt aan de levende werklijk-
heid. Wij niet alleen, ook de dieren vree-
zen den dood. En dan kan toch eigenlijk ook
wel niet anders. Er is een absolute tegenstel
ling tusschen het leven, dat we toch in ons
voelen en den dood, een onverzoenlijke tegen
stelling. Dat vreezen voor den dood is dan ook,
behoeft niet te zijn een bang zijn; het is veel
eer een haten van den dood, een afkeer heb
ben. En die af keer doet ons allen, of we jong
zijn of ouder begeeren naar een lang leven en
oud worden. Dat we geneigd zijn den raad
van dokters, de voorschriften der hygiëne op te
volgen, het komt, omdat we graag oud willen
worden. We vragen, we zoeken naar een mid
del voor een lang leven. Is er geen? Misschien
wel. Maar dat middel zal zeker niet zoo een
voudig zijn als we het zouden wenschen. De
manier waarop we leven, wordt tot een mid
del, zij het geen onfeilbaar, ziekten kunnen ons
altijd plotseling neerslaan. Maar wanneer we
daaraan ontkomen, dan schijnt er in de geheele
levenswijze een middel te zijn om sterk te blij
ven en lang te leven.
Men heeft den laatsten tijd daarnaar weer
systematische onderzoekingen ingesteld, waar
omtrent dezer dagen in hetNederl. Tijdschrift
voor Geneeskunde het een en ander weid mee
gedeeld. Men onderzocht een groot aantal
personen, allen boven de 80 jaar en ging hun-
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents.
Per post 0 65. Enkele Nos. 3j. Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
Hoogezand, Hel-
stem naarmate de cijfers stegen van Troelstra der en Schoterland (3) doch verliezen Amster
dam II, Enkhuizen, Kampen, Rotterdam V,
Gorinchem. Zaandam (6.)
De vrij-liberalen verliezen 5 zetels Amster
dam VIL Haarlem Oostburg Rotterdam IV,
Utrecht II.
De vrijzinnig-democraten verliezen 4 zetels
Amsterdam VIII en IX, ’s-Gravenhage 1 en
Den Helder, doch winnen 1, Oostburg.
De anti-revolutionairen verliezen 1Ede,
doch winnen 9 zetelsAmsterdam VII en
VIII, Enkhuizen, Enschedé. Gorinchem, Kam
pen, Rotterdam IV en V. Utrecht II. De
christelijk-historischen verliezen niet, doch
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH Zoon
te WORKUM.
Tot plaatsing van adv. en reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. V. ALTA, Warmoosstr.76-78, Amsterdam
Wij behoeven ons dus nog niet te verhoo-
vaardigen en evenmin de handen in den schoot
leggen. Onze zorg voor het opgroeiend geslacht
kan moeilijk te groot zijn. En er ontbreekt
nog veel aan zoo verklaarde ook de Rotter-
damsche redenaar dat we waarlijk reeds de
eeuw van het kind zouden beleven.
.1
mogelijk was om
laatste woord was:
verdrongen zich honderden
ovatie op ovatie te brengen.
De heer Polak verklaarde bezield te zijn door
een groote vreugde, die hem het hart sneller
deed kloppen, om de mooie overwinning in III.
Spr. gevoelde zich min of meer als den verloren
zoon. -
zooveel narigheid geweest, en hij begon zich
in de practische politiek vreemd te gevoelen, j
Niet het sgemeste kalf,” zegt spr. doch de »on-
gemeste Hamel” is voor deze gelegenheid ge- hagelslag, heeft Maandagnamiddag
I van Zuid-Beveland gewoed.
dorpen Borsele, Ovezand,
het blijkt ook het lichaam te dooden. Misschien
kan dit sommigen een prikkel zijn om eens
wat meer aan te pakken. Natuurlijk geldt dit
slechts voor gezonde, normale menschen. De
lichamelijke en geestelijke toestand kan zoo zijn,
dat men zich zelven meer moet ontzien en ook
zijn arbeidstijd inperken.
Maar wanneer men geen bepaalde gebreken
heeft, dan heeft men dit gezond en normaal
zijn ook ten deele aan zich zelven en aan zijn
opvoeding te danken. De levenswijze immers
bleek een grooten invloed te hebben. Maar
nog grooter zeker is de invloed der omstandig
heden, waaronder men als kind opgroeit. Dat
begint blijkbaar al, terwijl men nog heel jong
is. Immers borstvoeding werd als ean der
gunstigste voorwaarden voor een lang leven
genoemd. Maar ook later zijn er zooveel om
standigheden, die den krachtigen uitgroei van
kinderen bevorderen of beletten. Zoovelen leven
in een omgeving en in woningen, die bepaald
teere gezondheid schaden, hebben een voeding,
die den krachtigen groei van hun organen
tegenhoudt. Wat loopen er niet veel van die
bleekneuzige, armtierige kindertjes in onze
steden. Uit zwakkelijke ouders geboren, op
groeiend zonder voldoende licht en lucht, slecht
gevoed, schijnen ze voorbestemd om stumperds
te worden of ziekelijke zwakkelingen.
Maar we leven immers in de eeuw van het
kind; al hoeven we nog werkelijk niet prat te
gaan op wat we doen, er wordt toch voor
zulke stumperds meer gedaan dan een honderd
jaar geleden. Het is nu juist de tijd, dat we
dat kunnen opmerken. Of hebben we nooit
aan de stations van een onzer steden die schare
kinderen wachtende zien staan op het vertrek
van den trein? Ze staan daar zoo netjes aan-
gedaan, met schoone witte boezelaars voor en
Dat wenschen we allemaal, frissche blauwe kieltjes aan. De oogen glan-
’’jn en ons sterk weten en zen verlangend in de bleeke, magere gezichtjes,
de vreugde van het leven voelen tintelen, in waarop soms even een verraderlijke blos kleurt.
EG- Later als de moeiten en zorgen Moeders, een kleintje soms nog op den arm,
dringen zich tusschen de kleinen in, vermanen
nog eens, vegen vlug een vuil neusje af. En
de kinderen worden ongeduldig en staan te
trappelen.
Dat is een vacantie-kolonie, die uittrekt naar
den zeekant of naar een bosschig dorp in
Gelderland of Noord-Brabant. Er zijn er zoo
velen zoo, die in den zomer naar alle zijden
1 aan Zee, naar Oost-
Voorne, naar Nunspeet, naar Ulvenhout, naar
overal waar maar frissche lucht is van zee
of bosch of hei, En er gaan er steeds meer.
Er zijn vacantie-huizen te weinig. Wie bouwt
er nog een paar aan den voet van duinen of
midden in de dennenbosschen? ’t Geld is zoo
goed besteed, ’t Komt ten voordeele van de
kinderen, der ouders, van de maatschappij, van
ons zelven dus.
Maar er zijn nog andere tehuizen dan die
vacantie-huizen. Voor allerlei soort kinderen
spant men zich in. En de Staat gaat voor met
zijn opvoedingsgestichten en tuchtscholen. Maar
die zorg is niet overal even groot. Uit een
rede dezer dagen te Rotterdam gehouden over
Tehuizen voor schoolgaande kinderen een - - - -
van de nieuwste soorten tehuizen konden man van spoorwegstaking in 1903.
Te ’s Gravenhage werd de uitslag met span
ning afgewacht. Naar mate het cijfer voor de
rechterzijde steeg nam de geestdrift toe, en toen
de 60 zetels waren bereikt, barstte door de par
tijgenooten voor de bureux een lang aangehou
den gejuich los. Jeugdige aanhangers van de
verbonden rechtsch partijen namen zelfs in een
En wat ze op straat bui van enthusiasme de politie-agenten in den
eren is mev veei goeus. arm en begonnen te dansen. De nnam van het
Er zijn echter ook landen, waar de zorg zich gekozen Kamerlid in Amsterdam II, de heer
die te den Haag woont,
De verkiezingsdrukte in de groote steden.
Zoowel bij de stemmingen op 11 dezer als
Van "on- i de herstemmingen op eergisteren, was de
..GE/ frgt ^kiezersvolk” om zich van zijn
leven, het verlies van het gezicht of van de plicht te kwijten duidelijk te merken.
Inzonderheid bleek de verkiezingsdrukte in
den avond.
Voor de redactie-buremix van de verschil
lende bladen op den N.-Z. Noordburgwal te
Amsterdam, schrijft de Tel., stond reeds vroeg
een macht van belangstellenden, nieuwsgierigen
en van lui, die wel van een pretje houden.
De linkschen vooral waren goed opgekomen,
iets, wat te merken was als het linksche
stemmingscijfer 10 weer vermeerderd werd met
ëén. Dan ging er een hoera’tje op.
Omstreeks zeven uur druppelde wathemelsch
water op de warme hoofden en een bliksem-
zig-zag schoot achter Amsterdam op, gevolgd
door onheilspellend gerommel. De menschen
met de echte kiezerspit drukten hun hoeden
wat vaster op hun hoofden, klemden hun tan
den stevig op elkaar en tuurden gestrenger naar
de krantenwoningen. Maar de lui, die wel
van een pretje houden, trokken zich terug, aan
gezien zet het prettige van het pretje afvonden
gaan door de douche. Maar de douche was
slechts een besproeiing van een oogenblik en
bet onweer rommelde terug, zoodat de belang
stelling weer groeide en groeide, en de trams
weer wieltje voor wieltje door de massa moesten
glijden, terwijl de bellen zóó misbruikt werden
dat ze haast barstten.
In »Handwerkers-Vriendenkring,” het ver
kiezingsbureau van de S. D. A. P., kwamen
geleidelijk de uitslagen van de districten III en
ÏX binnen.
Het was er rumoerig en socialistische liederen
werden gezongen, met te meer verheffing van
VERGADERING van den Raad der Gemeente
Hemelumer Oldephaert en Noordwolde op
Zaterdag den 26 Juni e.k., des voormiddags 9i/2
uur ten gemeentehuize te Koudum.
Koudum, 22 Juni 1909.
De Burgemeester,
G. A. M. KALLENBACH.
Punten van behandeling:
Notulen.
Mededeelingen, enz.
Benoeming van een lid der Commissie tot
wering van schoolverzuim.
Idem van onderwijzeressen aan de scholen
te Oudega en te Warns.
Voorstel tot betaling uit de
voorziene uitgaven voor 1901
Idem om ontheffing te vragen van de ver
plichting tot het geven van onderwijs
in vak j voor de scholen te Molkwerum
en Nijega.
Adres om het hulptelegraafkantoor te
Warns open te stellen voor de interlocale- I jn
telefoon. het organisme, maakt vroeg oud. Maar daar
Behandeling van de reclames tegen den staat tegenover, dat niets doen evenzeer schaadt.
Hoofdelijken Omslag. Dat doodt de levendigheid van den geest, maar
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
voor de Gemeenten Workum, Bemelumer Oldephaert en Noordvvolde,
llindeloopen en Stavoren.
W
