Over dit en dat.
1
37ste Jaargang.
ZATERDAG 29 JANUARI 1910.
No. 5.
Binnenlandsch Nieuws.
Land- en Tuinbouw.
Tot plaatsing van adv. en reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr.76-78, Amsterdam
I
België ontvingen 53.040 kilogram vleesch-
1707 veulens, te zamen
lijkst aan den glazen bak van een doelmatig,
fn rrv’rxrvF nniinvl n rv» 9
ERICUS.
zalen doet klateren van gedruisch.
I
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH Zoon
te WORKUM.
De prijs der Advertentiën is van 1 —5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. Bg
abonnement belangrijk lager.
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents
Per post 0 65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
de nieuwe kazerne- sombere dagen te wachten, vóór zij aanbreekt,
i Reserve. I De leeuwerik is onze lentebode. Uit dank- I
baarheid strooien wij wat «universeelvoer® voor
hem en de vele andere insecten etende vogels,
die nu nog honger lijden omdat ze wat vroeg
kwamen of hier bleven.
voederhuisjes die men tegenwoordig overal ver
koopt, zijn heel geschikt. Er valt geen sneeuw I
I
Jhr. mr. A. Roëll
burgemeester van Amsterdam.
Bij Kon. Besluit is benoemd, met ingang
van 16 Maart as., tot burgemeester van
Amsterdam jhr. mr. A. Roëll, met gelijktijdig
eervol ontslag als burgemeester van Arnhem.
Jhr. mr. dr. Antonie Roëll is in 1864 te
’s-Gravenhage geboren. Hij promoveerde in
1892 te Leiden in de rechts en staatsweten
schappen, in de laatste op een dissertatie ge
«Wetgeving op de huisvesting van ar-
moest gelegd worden van
Het auteursrecht van den inhoud van dit gebouwen voor de Koloniale Reserve.
blad wordt verzekerd volgens art. 25 der Wet
van 8 Juni 1881, Staatsblad no. 124.
Van veel belang was in het vorige jaar
onze handel in wolvee met België. In de
niet te groot aquarium?
Antw. U koopt een (enorm groote) zwavel-
zuurflesch of ballon van een drogist, ’t Boven
stuk er af (met een diamant).
De aardige houten i
naar België 342.301 kilogram, en aan versch
rundvleesch 49.643 kilogram, terwijl wij uit
of vuil op en de vogels kunnen er toch gemak- I U.l 17
kelijk bij. Eerst zetten we ons huisje ver af, conserven.
huisvesten en de glans, die er op de stad af- maar dan al dichter en dichter bij, zoodat wij I
„.„„„I* „i ze gOej kunnen bezien, zonder dat ze weg-
vliegen. -
Deze leeuwerik hoog in de lucht heeft mis- I eerste maanden liet onze uitvoer nog al eens
__hien ook van zoo’n voederhuisje genoten of in te wenschen door den grooten aanvoer van
een weide al een paar wormpjes gevonden,
anders zou hij niet zoo vroolijk zingen, ’t Is
een van de weinige vogels, die zingt onder ’t
nu
prettige vooruitzicht bovendien op een mooie
en een gezellige
Want dat is toch maar alles waard, j
een behagelijk huis, dat in
1 en zijn praktisch mooi tot
We beginnen de waarde daarvan
Jozef Israëls.
De schilder Jozef Israëls vierde gister te
’s-Gravenhage in den besten welstand zijn
86sten verjaardag. Een groot aantal bloem
stukken, waaronder van den heer en mevrouw
Drucker uit Londen, werden hem toegezonden.
De sneeuw.
Hebben we in het Hoorden veel last van
de sneeuw, in het Zuiden van ons land is het
niet beter.
Te ’s Gravenhage stond de openbare stads
reiniging machteloos tegenover den hevigen
sneeuwvalwaar haar over de stad verdeelde
ploegen een meter of wat straat hadden
schoongeveegd, zagen de mannen, dat het
resultaat van bun werk in eenige oogenblikken
weer werd te niet gedaan.
De electrische tram heeft het tegen de
sneeuw niet kunnen uithouden. Eergisteren
even na 12 uur stond het tramverkeer op het
geheele net stil.
Ook de treinen kwamen m;t belangrijks
v rtraging aam
Aan hammen, worsten, gerookte tóng en
De leeuwerik is onze lentebode. Uit dank- spek gingen in het vorige jaar uit ons land
naar België 1 212.815 kilogram, tegen 949.027
in 1907, terwijl België ons zond 105.427
kilogram. Aan vleeschconserven zonden wij
België 342.301 kilogram, en aan versch
Wij moeten niet altijd angstig kijken. Vroo-
lijkheid hebben we ook zoo noodig in ons leven
en feestelijk gedruisch en blijde luidruchtigheid.
We moeten een dol doen een enkelen keer en
uitgelaten, als wisten we van geen levenszorgen
meer en geen verdriet. Wij, Nederlanders vooral
hebben aan wat uitgelaten blijheid en vreugde
wel behoefte. Wij zijn zoo vreeselijk ernstig.
Of neen, ernstig eigenlijk niet. Ik geloof niet,
dat wij over gewichtiger dingen denken dan an
deren, dat ons leven vaster streeft naar een hoog
doel, oprechter is en meer waar. Maar in dat
leven is als in ons zei ven een strakken plooi.
Wij komen moeilijk uit den band, hebben iets
koels, teruggetrokkens, iets zwaarwichtigs ook.
(Slot volgt). ERICUS.
Vragen en Antwoorden.
(Zend uw vragen per brief of briefkaart aan
Ericus, Amsterdam, dan komen ze wel terecht.
De antwoorden worden kosteloos gegeven en
abonné’s van Friso behoeven geen postzegel voor
antwoord in te sluiten. Naam of woonplaats
worden zelfs met den voorletter niet vermeld.)
Vr. Wat zijn dat voor kleine beestjes in
mijn bont
Antw. De larven (rupsjes) van pelsmotten.
Wij gaven hierover 2 jaar geleden in Eigen
Haard een groot artikel en zullen er voor
nieuwe abonné’s tegen April (den echten motten
tijd) weer eens over schrijven. Klop uw pels
werk nu duchtig en draag het veel, ’t Is geen
teeken van strengen winter, als het pelswerk
nu nog mot vertoont. Bij ’t wegbergen moet
u er altijd naphtaline-poeder in strooien en ’t
in linnen verpakken.
Vr. Hoe kom ik ’t goedkoopst en gemakke-
hoedanig hij den len September d.a.v. werd
geïnstalleerd.
Handel met België.
In het afgeloopen jaar was onze handel
in rundvee met België zeer belangrijk.
Onze uitvoer wasin 1909 69 942, in 1908
64 948 en in 1907 55 280 stuks.
Vooral onze handel in fokvee is zeer toe
genomen, terwijl die van slachtvee zoowat
dezelfde gebleven is.
Onze handel in varkens was bet vorige jaar
op verre na zoo belangrijk niet als in de jaren
1908 en 1907. In 1907 werden uit ons
land naar België gezonden met bestemming
grootendeels voor Frankrijk, voor een klein
deel ook voor Zwitserland 454 764 varkens,
in 1908 daalde de invoer tot 272 704 stuks,
en in 1909 bedroeg onze verzending slechts
15 445 stuks.
In het vorige jaar werden uit ons land naar
België gezonden 226 859 kilogram kippen en
hanen terwijl wij uit België ontvingen 11 026
kilogram. Bovendien verzonden wij naar onze
zuidelijke naburen 235.472 kilogram ander
levend gevogelte en levend wild 116 912
ki'ogram dood wild en 4218 kilogram dood)
gelaten pret, voor dwaze streken, en onze voe
ten zijn wat zwaar voor een danspas. Wij voe
len te veel het gewicht van onze deftigheid
om eens rechtuit vroolijk en dwaas te kunnen
zijn. Onze waardigheid zit ons meestal te veel
in den weg. Wij meenen, dat het voor een
ernstig mensch geen pas geeft eens te gekken
en te lachen. Dat maakt ons karakter en onzen I
aard er niet aangenamer op, omdat het maar al
te dikwijls de oorzaak is van verwaandheid en
stijfheid.
Ik wil werkelijk geen kwaad zeggen van den dagen in Den Haag ingewijd,
ernst. Ik geloof integendeel, dat ernst de grond-
tóen van ons aller leven moet zijn. Maar er
zijn er geen, die meer kwaad doen aan den
ernst van het leven, dan zij die meenen, dat
men om ernstig te zijn met afgemeten passen
en een strak gelaat moet rondloopen. En er
zijn er misschien ook niet veel, die verder van
den ernst in eigen leven afstaan dan deze ge-
wichtig-doende deftigheden. Want wie werke
lijk ernstig is en den ernst van het leven be
grijpt, die zal ook de blijde opgewektheid van
dien ernst gevoelen en weten, dat een lach ern
stiger is dan een zuur gezicht. Die is ook niet
bang zijn ernst te verliezen d»or een dollen
luchtsprong. Die weet, dat z’n ernst diep in
hem zit, niet als een los kleed om hem hangt,
zoodat het bij de eerste ongewone beweging
van zijn schouders zal glijden of wegfladderen
als een opgewekte wind van vreugde om hem
heen waait. Die begrijpt den ernst, die in
vreugde is en heeft er behoefte aan. Aan stille
vreugde niet alleen, maar aan blijde luidruchtig
heid ook en dollen pret.
Er is immers ook bekoring in dwaasheid en
jubelende uitgelatenheid, in kwinkslagen en het
rinkelen van den zotskap. En zij maken ons
leniger, vlugger van lichaam en geest, wikkelen
de strakke windsels wat van ons af. Ze zijn
als een frischheid, waarin we eens kopje onder
moeten, om straks frisscher en veerkrachtiger
weer aan ons werk te kunnen gaan. Dat kunnen
ze nu spoedig in Zuidelijke landen weer gewaar j
zijn dolle uitgelatenheid en zotternijen, met zijn
kleurige pakjes en domino’s met zijn dwaasheid
en vinnige scherts.
Wij in ons land doen daar niet veel aan.
Wij houden ons liever bij onze traditioneele
deftigheid. Maar toch in het Zuiden van ons
land rinkinkt het ook hier en daar. En het is
soms, of de lach naar het Noorden overschatert
en als onwillekeurig de voeten er ook bewegen
gaan op een dansmaat. Te ’s-Hertogenbosch
vooral laten ze zich in dien tijd niet onbetuigd.
Daar is onlangs het Carnaval ingezet en wacht
nu den beteldonkers een reeks van kostelijke
feestelijkheden en pralende intochten en klate
rende muziek. En uit andere steden en dorpen,
’an verre soms, trekken ze erheen, om deel te
hebben aan de uitgelaten pret en het dolle
lachen en zingen, aan heel die kleurige feeste- I
lijkheid, die er de straten bont versiert en de mollen
w..L°or L ate,-.en van gedruisch. reeds nu haar vernielingswerk aan de bladeren
r1-! ,moe®ten wa* raeer \an zulke der sleutelbloemen, die al mooi in knop staan,
«nattini-.n a j e i en in on* even- Geen uit- Veel meer plezier doet het ons, al ganzen met
spattingen en dronkemanspartijen, maar lachende, 1 M
vroohjke dagen, waarin we ons eens los voelen Zie, daarr bouwt
van al onze gewichtigheid en onze jassen bin-
nenste buiten keeren. De mensch heeft er im
mers behoefte aan. Zouden ze anders van iedere
plechtigheid wel een feestje maken? En dat
doen ze immers. Overal, waar maar een ver-
eemging 25 jaren bestaan heeft, of een nieuwe
burgemeester komt, of een gebouw wordt inge
wijd,.of een eerste steen gelegd, maken ze wat
k eungs van vlaggen en optochten en houden
vacantie. Fn als het heel deftig is, trekken ze
hun Zondagsche pakken aan, hun rokken mis
schien, dat de groote,witte borsten glanzend
uitsteken, en zetten hooge, glimmende hoeden op.
j r- N1JmePen hebben ze ook weer zoo’n heel
eftige feestelijkheid beleefd. De Prins zelf was
er voor overgekomen en allerlei-hooge heeren
de militaire wereld. Want de eerste steen
worden, nu de Carnavalstijd is aangebroken met
te denken, ’t Is als ’t
Hazelnoot, els, wilg en abeel bloeien, evenals zijne benoeming tot hoofdcommies ter provin-
van de sierheesters het Peperboompje en de ciale griffie van Overijsel
Japansche Peer. (Die peren zijn niet eetbaar, Yan 1898 -1904 was’ jhr. mr. Roël burge-
tYIQQT* zi o HI eiZVYV <rziT* r'izvzvl m zvzxi An hlAAinn v O
meester van Leeuwarden, waar men hem ook
zeer heeft leeren wasrdeeren. Den 23sten
in den tuin op luwe plaatsen. 1904 bevatte de Staatscourant zijne be-
schapen bestemd voor de slachtbank uit Zuid-
Amerikaansche republieken, doch toen van
lieverlede de invoer van wolvee uit Argentinië
verminderde en die van Uruguay geheel op
hield, nam onze invoer sterk toe.
Uit ons land werden in België ingevoerd
in 1909 52 381 schapen en 37.029 lammeren.
Onze handel in paarden en veulens met
België heeft in het vorige jaar weinig ver
andering ondergaan Nederland levert, als
men de paarden bestemd voor de slachtbank,
niet mederekent, nog steeds de meeste paarden
en veulens aan België
In het vorige jaar bedroeg onze invoer
5652 paarden en 1636 veulens, te zamen
7288 stuks, tegen 5789 paarden en 1365
veulens, te zamen 7154 stuks in 1908, en
5319 paarden en
7026 in 1907.
In het vorige jaar werden in België ge
voerd 23.243 paarden bestemd voor de slacht
bank. Daarvan kwamen er 22.853 uit En
geland en slechts 128 uit ons land. In 1909
verkocht België 25.728 paarden. Naar ons
land gingen 1592 paarden en 425 veulens,
te zamen 2017 stuks, tegen 1319 paarden
en 430 veulens, te zamen 1749 stuks in 1908,
en 1293 paarden en 468 veulens te zamen
1761 in 1907.
De Friesche Maatschappij van Landbouw
telde 1 Jan j.l. ruim 5200 leden, verdeeld
over 31 afdeelingen. Er zijn thans in onze
provincie 131 zuivelfabrieken, waarvan 23
voor eigen rekening, 21 als naamlooze ven
nootschap en 87 op coöperatieven grondslag.
De moord te Amsterdam.
Dinsdagmorgen is het lijk van de vermoorde
17-jarige Johanna van Driest onder zeer
groote belangstelling ter aarde besteld. Bij
het graf sprak de vader onder algemeene
ontroering, en het onstuimig geschrei der vele
aanwezige vrouwen, een woord van dank voor
de ondervonden belangstelling, nu zijn dochter
gevallen was door het wapen van een sluip
moordenaar. Daaraan voegde hij toe een
woord van ernstige waarschuwing aan vele
jonge menschen om voorzichtig te zijn wan
neer zij een verkeering beginnen: het lot
zijner dochter moge strekken tot afschrikwek
kend voorbeeld. En hij besloot met woorden
van diepe deelneming in de smart der ouders
van den moordenaar, wier eenige zoon hij is,
en wien nog een vreeselijk en langdurig ver
driet te wachten staat.
Deze weinige uit het hart gewelde woorden
maakten op alle aanwezigen een diepen
indruk.
DE LEEUWERIK.
»01de peerden Meie« noemt men in Twente
de Februari-maand. «De Meimaand voor oude
paarden® beteekent dit. Als 't werkelijk Mei
is, komen paarden en rundvee in de weide.
Schapen en
geheelen winter door soms wel.
al in bij zacht weer om
slecht weer in huis te halen.
Al kan ’t in Februari i
toch beginnen we dan reeds aan het voorjaar
S1- ‘1 ware
magere varkens loopen daar den
Oude paarden
joeg men er daar vroeger in Februari over dag I titeld
ze s nachts en bij beiden de klassen.” In hetzelfde jaar werd hij be-
nog erg koud zijn, l noem^ adJ o™™** ter provinciale griffie
■J- van het vomjaar van Gelderland; maar reeds spoedig ging hij
de voorloopster. Arnhem verlaten, namelijk in verband met
van de sierheesters het Peperboompje en
maar de bloemen zijn heel mooi en bloeien
buitengewoon vroeg.)
j Crocus, Sneeuwklokje en Kerstroos, (Helle-
borus) bloeien nu i
De Keizerskroon ontluikt; (al deze laatstgenoemde noeming tot burgemeester van Arnhem, als
bloemen alleen als men ze plantte.
Van de wilde planten bloeien nog het made
liefje, dat wij op beschutte plaatsen soms den
geheelen winter door kunnen vinden en de pur
peren doovenetel. De witte ontluikt evenals het
speenkruid. Kruisbessen en kamperfoelie ont
plooien soms reeds de eerste blaadjes. Echt
voorjaarsachtig, niet waar?
Ook in de dierenwereld komt leven. De
i werpen hoopen op. Slakken beginnen
der sleutelbloemen, die al mooi in knop staan.
l
kuikens op esschen (hooge roggevelden) te zien.
1 een waterspr^euw haar nest
alEn hoog in de boomen maken eksters er
al een nest aan takken. Bij zacht weer komen
al insekten te voorschijn. Alsof ze daarvan be
richt gekregen hadden, komen ook de witte
kwikstaarten en veldleeuwerikken terug.
’t Is een prachtige voormiddag, ’s Nachts
heeft het gevroren, maar de zon schijnt nu i
helder, ’t Is lekker warm om te loopen.
Neuzen en ooren tintelen nu niet meer van de
koude, want er is bijna geen wind.
Maar, wat hooren we daar? Hoog in de
blauwe lucht zingt de pasaangekomen leeuwe
rik zijn lof- en danklied. Hij weet wel, dat één
leeuwerik nog wel geen lente maakt. Toch
acht hij zich verplicht ver in ’t rond uit te
jubelen, dat de lente in aantocht is. Ze komt
vast en zeker, al hebben we ook nog vele koude, gevogelte.
Er was in de Kamer heel wat over te doen
geweest, waar die kazerne komen zou. Andere
steden wilden Nijmegen dat voordeeltje graag
afsnoepen. En het was daarom voor de Nij-
megenaars een bijzonder heuglijke dag. Want
zoo’n kazerne met al z’n bewoners en al wat
er bij hoort, brengt velen wat in de portemonnaie.
En dan natuurlijk de eer het Indische leger te
piiicvacfan an da rrlonc rlia. ar nn zto einr] a£-
straalt van al de dapperheden en roemruchtige
daden van dat leger.
Ik weet niet, of de inwoners van Nijmegen
daar ook zoo warm voor waren als voor het schien ook
goede vooruitzicht voor hun portemonnaie.
I Maar daar waren anderen dan toch weer warm
voor, de stoet van generaals en kolonels en
andere officieren en de pas aangeworven man- vliegen,
schappen, die zich door dien glans natuurlijk
hadden voelen aantrekken tot dienstneming en
al dadelijk zoo’n feestje hadden en het
kazerne met conversatiezalen
cant>ne-
Onze handen staan ons verkeerd voor dolle uit- N*et juist of er een gezellige cantine is, maar
1.. of IDgn WOOnt in hoharrolnL hiiia nat in
zijn rustige eenvoud
ons spreekt.
i hoe langer hoe meer te verstaan en begrijpen,
dat het geen overbodige weelde is, onze huizen
en openbare gebouwen behagelijk en artistiek
in te richten.
Daarmee heeft ook de Ned. Bond voor Li
chamelijke Opvoeding blijkbaar rekening ge-
1 houden, toen het zijn plan voor een nieuw
Sportgebouw ontwierp. Dat gebouw is nu dezer
j-IT"“ En er is natuur-
t een feestje bij geweest evengoed als
te Nijmegen, al was het er niet zoo officiéél,
’t Gold ook maar een sportgebouw en geen ka
zerne. Maar toch was er aan dat gebouw ook
een militair kleurtje. Die zit nu eenmaal aan
dien Bond voor Lichamelijke opvoeding. Luite
nants zitten er in het bestuur en bij de wijze
van werken zit duidelijk de gedachte voor aan
militaire oefening en het kweeken van goede,
toekomstige soldaten. Of dat de liefde van het
Nederlandsche volk voor den Bond ten goede
zal komen Wij zijn wat bang voor het mili-
tairisme, kijken gauw schichtig naar onze Duit-
sche buren. En wanneer die schichtigheid er
eenmaal in zit, dan kunnen vermanende en ge- i
ruststellende woorden ons moeielijk weer op ons
gemak brengen.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
voor de Gemeenten Workum, Ilemelumer Oldephaert en Noordwolde,
Ilindeloopen en Stavoren.
-JLL.LL'.'JLL'-LE 1' if»
nu in lanuen weer gewaar
