jé.
I
1
1
Over dit en dat.
ZATERDAG 5 FEBRUARI 1910.
37ste Jaargang.
No. 6.
Binnenlandsch Nieuws.
Land- en Tuinbouw.
DE LEEUWERIK.
- r
i
be-
lucifer aan en bracht niet den branden-
vatten. De moeder kwant
Het auteursrecht van den inhoud van dit
blad wordt verzekerd volgens art. 25 der Wet
van 8 Juni 1881, Staatsblad no. 124.
In de stad
nauwe straat,
Onwillekeurig
In de resp Zaterdag en Dinsdag gehouden
Garijp
aan
L
van de
op den stoomketel
De prijs der Advertentiën is van 1 —5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ots. per regel. Bij
abonnement belangrijk lager.
en heeren zegden reeds mede-
De hoofdrollen stellen voor de
prinsessen uit het Oranjehuis. De
welken invloed reeds alleen een bepaalde om
geving op een mensch en sterker nog op een
kind uitoefent. Niet alleen wat het kind daar
hoort en ziet gebeuren, maar reeds het voort
durend om zich zien van een vervuilde lieder
lijkheid en onreinheid werkt verkeerd in op de
ontwikkeling, evengoed als een reine, schoone
omge.ing veredelend in werkt.
Nu men ook dit laatste gaat doorzien, begint
men in de opvoedingen het onderwijs ook een plaats
in te ruimen aan de schoonheid. Er is zelfs
een Nederlandsche vereeniging Schoonheid in
Opvoeding en Onderwijs. Voorde Rotterdamsche
vergaderingen te Zwartewegsend en
werden dezelfde besluiten genomen.
Muziekuitvoeringen in „Kras”.
De directie van «Krasnapolskys te Amster
dam heeft vergunning gevraagd en
om
I benen voort, de lastposten voor de maatschappij,
In de steden gaat dat I - J- -i-j-j:-- j— - r---
Men ziet wel in, dat het niet alleen zij heeft een heel leger van politie en gevange-
tekeer te gaan, wat dan nog maar ten halve
gebeuren kan. Er zijn er natuurlijk ook wel
anderen, die last bezorgen. Maar het opgroeien
in een dergelijke omgeving, het slechte voor
beeld, het gebrek aan zedelijke opvoeding, maakt
deze reeds erfelijk belasten als voorbeschikt voor
het misdadigerschap. Want dit alles werkt van
de jeugd af op deze reeds zedelijke zwakken in.
worden zelfs met den voorletter niet vermeld.)
Vraag. Wilt U mij ook zeggen wanneer de
Dahlia’s weder in den grond moeten?
Antw. ’t Best is half Mei. Half Maart zet
men de Dahlia-knollen op een warme plaats,
b.v. in een koestal, maar dan in een kist met
zand. Aan de »wortelhalzen« (’t bovenste)
komen dan spruiten. Verdeel de knollen dan
zoo, dat elke één of twee knollen minstens één
spruit hebben, want anders loopen ze niet uit.
Plant ze na ’t verdeelen uit.
Vraag. Na hoeveel tijd bloeit voor 't eerst
een pas gestekte Oleander 2
Antw. Een Oleander bloeit zelfs bij de beste
behandeling niet, voor de plant drie jaai oud is.
Denk er aan dat alle deelen van een Oleander
heel vergiftig zijn. De plant moet koel, maar
vorstvrij en licht staan in den winter. Half
Mei buiten, heel zonnig. Dan veel water.
ERICUS.
drie meelwormen of een regenworm, universeel-
voer met wortelschraapsel of een paar krenten
er door en hij zingt, dat het een lust is.
Als ’t maar even kan, wordt hij buiten aan
den muur gehangen, want frissche lucht kan
hij evenmin missen als wij. In huis mag hij
vooral niet hoog hangen, want daar is het
benauwd. Ga maar eens op een hooge trap
staan.
Van den leeuwerik kunnen we tevredenheid
leeren. Heeft hij geen weide tot zijn beschik
king, dan neemt hij genoegen met een gras-
zoodje.
Er zijn verschillende soorten van leeuweriken,
veld-, boom-, berg- en kuifleeuwerik. De veld-
J‘ r' Zijn uiterlijk is
eenvoudig, in hoofdzaak grondkleurig; op den
rug rossig met donkere vlekken op de schachten
der veerenvan onder witachtig, op zij en op
de bruingevlekte borst weer rossig. De buiten
ste stuurpen en de zoogenaamde «buitenvlag*
van de tweede stuurpen zijn wit. De snavel is
van boven donkerder. De oogen zijn bruin en
de pooten donker vleeschkleurig. ’t Is voor ons
land een zomervogel.
vroeger leven bedorven hebben. Daarom heeft
zoo’n jaarvergadering iets treurigs. Vergeefsche
arbeid, weggeworpen liefde, verloren menschen-
levens, het zijn droevige onderwerpen om over
te hooren. En ze ontbreken nooit op zulke
vergaderingen. Zoowel het jaarverslag te Rotter
dam als dat te ’s-Gravenhage uitgebracht, spreekt
ervan. Meisjes van Nieuw Veldzicht vertrokken,
jongens, die te Beekzicht soms langen tijd onder
goede leiding stonden, anderen, aan wie pleeg
ouders zorg en liefde besteedden want het is
wonderlijk, hoe deze soms aan haar pleegkinde
ren kunnen hechten en die toch nog veron
gelukten op den levensweg.
Maar gelukkig kan er ook van wat anders
gesproken worden. De vergaderingen zouden
anders te treurig zijn en de leden te mismoedig
worden. Er zijn er ook en heel wat, die door
den steun der vereeniging op de beenen kon
den blijven en een paar extra stevige beenen
soms nog wel kregen. Dat troost dan weer over
veel teleurstelling en moedigt aan. Het moest
ook meer menschen aanmoedigen om het werk
der vereeniging te steunen. Wij kunnen niet i
allemaal de zorg voor verwaarloosden op ons
bet plan ook gedurende de wintermaanden in
de groote zaal tijdens het diner mnziek te
laten maken.
Model-Raadsleden.
Men meldt aan de Tijd
In Meerssen was verbouwing van de openbare
lagere school, die tevens voor Rij ksnormaalsc hooi
wordt gebruikt, noodzakelijk, of wel, men
moest overgaan tot den bouw van nieuwe
schoollokalen. De quaestie had al langen tijd
niet alleen in den Raad het noodige stof doen
opwaaien, doch ook de dorpelingen trokken
zich de zaak aan. De verbouwing of bij-
bouwing was «la question du jour*. Met den
schoolopziener was de Raad juist van tegen
overgesteld gevoelen.
In eene spoedeischendo vergadering kreeg
de zaak einde der vorige week haar beslag
Besloten werd zes nieuwe lokalen bij te bouwen
De gemeente Meerssen is echter arm en
de behoeften zijn groot. Om nu de gemeente-
geldkist zooveel mogelijk te stijven -- mede
in verband met de uitgaven voor de school
besloten de vroede vaderen primo hunne
presentiegelden af te schaffen en secundo in
den vervolge hun eigen déjeuner te betalen
op stemmingsdagen als de Raadsleden leden
zijn van de stembureaux. Tot nu toe genoten
de leden van de stembureaux op stemmings
dagen vrij eten en drinken uit de gemeente
kas. Het bedrag was het vorig jaar ruim
f 100.
ERICHS.
Vragen en Antwoorden.
(Zend uw vragen per brief of briefkaart aan
En immers, men begrijpt thans" meer en meer Ericus, Amsterdam, dan komen ze wel terecht.
De antwoorden worden kosteloos gegeven en
abonné’s van Friso behoeven geen postzegel voor
antwoord in te sluiten. Naam of woonplaats
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents
Per post 0 65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
Tot plaatsing van adv. en reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78, Amsterdam
nemen. Onze levensomstandigheden, ons werk
ook, laten dat vaak niet toe. Maar wij kunnen
wel de meesten althans, lid worden van derge
lijke vereenigingen, is het niet van de Vereeni
ging tot Steun, dan van een soortgelijke ver
eeniging, die een dergelijk doel nastreeft, en zoo
met ons geld den arbeid steunen, waar we het
niet met onze persoonlijke krachten kunnen
doen. Want werkelijk, die arbeid is veelom
vattend. En nog maar een heel klein deel der
verwaarloosden en gevallenen kunnen gesteund
worden. Er zijn zooveel kinderen, die opgroeien
in een omgeving, die hun jonge zielen verpest.
Men moest eens meer begrijpen, welk een schade
De bedoeling is met Mei in den tnin
orkest dagelijks te laten optreden. Blijkt den de kleertjes van het jongste in aanraking,
rondgroen klaverzoodje, daags twee of j dat het publiek hiermede gediend is, dan is die daardoor vlam
’t Leven wordt toch eigenlijk hoe langer hoe
gemakkelijker, ’t Zal zeker niet lang meer duren,
of wij allemaal enkele oudjes, die niet meer
mee kunnen komen met den nieuweren tijd
misschien alleen uitgezonderd rollen erdoor
heen. Wij hebben alleen nog maar
ning noodig en overal gladde wegen,
eerste
al overal ingericht worden,
bezwaar is gewichtiger,
nog wel.
voor
verkeer beter is de hobbelige keien door asphalt
te vervangen.
wereld zoo ver is, kan
verloopen.
men er
straten tot een leerschool voor vlugheid en be
hendigheid te doen strekken, doordat men er,
wil men niet verongelukken, van de eene uit
stekende kei op de andere moet springen, als
ging het springende door een ondiepe rivier
van het eene eilandje op het andere. En voor
dergelijke oefeningen zijn, geloof ik, de rol
schaatsen absoluut ongeschikt. Ze kunnen niet
tegen kuilen en hobbeligheden.
Dat gaat al net als in de meeste menschen-
levens. Ze rollen er zoo gemakkelijk door, zoo
lang, de weg glad blijft en effen. Maar bij de
eerste moeilijkheid, die, zoo groot nog nauwe
lijks als een kei in een fatsoenlijke dorpsstraat
wat puntig naar boven steekt liggen ze met een
verstuikten voet. En dan klagen ze over hun
leven, omdat het niet overal even glad is als
Amsterdamsche asphaltstraten. Maar dergelijke afdeeling"daarvan werd dezer dagen nog een
straten zijn nu eenmaal nog uitzondering. En - --
het is de vraag, of het er ooit overal zoo zal
uitzien. Het is ook de vraag, of dat wensche-
lijk zou zijn. Het behendig springen, dat het
leven voorloopig nog eischt, maakt stevige enkels.
Er zijn er zeker, die de noodige stevigheid
nooit in hun beenen krijgen. Die liggen dan
ieder oogenblik met verstuikte voeten. Bij som
migen wordt dat zoo erg, dat ze hun heele
leven lang er mank van blijven loopen. En
anderen kunnen heelemaal niet meer vooruit
en blijven maar aan den kant van den weg in
de modder liggen. Daar zijn er zeker onder,
wien dat nauwelijks als schuld is aan te reke
nen, die met zulke zwakke enkels geboren wor
den, dat ze het springen met den besten wil
niet leeren kunnen en bij wien niet de minste
moeite gedaan is om hun wat meer stevigheid
in de beenen te brengen, wien ook nooit verteld
is van de uitspringende steenen en gevaarlijke
kuilen op den levensweg. Dezulken hebben een
steuntje wel noodig, willen ze het er goed af
brengen en heel vaak gelukt het hun daarmee
ook nog niet. Dat ondervindt ook de Vereeni
ging tot Steun nog zoo telkens.
Twee afdeelingen ervan, die te Rotterdam en
te ’s-Gravenhage, hielden de vorige week haar
jaarvergadering. Dan blijkt het weer, dat het
werk dezer vereeniging vol teleurstelling is en
het moed vereischt en vertrouwen om met on
verflauwde kracht te blijven doorwerken. Het
zijn allen verwaarloosden en gevallenen, die de
vereeniging onder hare hoede neemt, die ze ont
trekt aan den verderfelijken kring, waarin zij
omgeving te brengen, in een huisgezin,
stichten, waar ze onder tucht stian.
den duur moeten ze toch het leven in of
in. T
wijls, dat de enkels te zwak gebleven zijn, dat
wortelschraapsel er door en met wat i muziekkorpsen, 100 paarden
kruimig deeg gemaakt, veel praalwagens bestaan.
Vergadering van grasland-huurders.
Men meldt dat in de vergadering van huur-
van graslanden in de gemeente Tietjerk-
steradeel, de vorige week te Bergum gehou
den, besloten werd heeren notarissen te ver
zoeken om hunne medewerking te verleenen
tot het verkrijgen van billijke schadeloos
stelling voor geleden schade wegens den hoo-
gen waterstand in den afgeloopen zomer.
Voorts tot afschaffing van strijkgeld (niet
verhooggeld), bij publieke verhuringen, en
inrichting der verkoopingen in dier voege, dat
elk perceel direct bij eersten oproep zonder
optie afloopt.
ledige oefening in te lijven
ting van 1910 bedraagt 6914 man.
Het aandeel der provincie Friesland
draagt 455.
Koninkl. bezoek aan de hoofdstad.
De historische allegorische optocht, welke bij
het bezoek der Koninklijke Familie te Amster-
Half staande, half vliegende jubelt ook dit danb waarschijnlijk ,Mei te brengen, zal ge-
gevangen diertje zijn lentelied. IZ
dat hij de vrijheid mist, heeft hij ’t toch goed. Vele dames
Van die vrijheid herinnert hij zich niets meer, werking toe.
hebben jongens ’t geheele nest meegenomen en
om de twee uur gevoederd met universeelvoer,
met wat
water tot een
vochtig, maar toch niet zoo
de bekjes blijft hangen.
lezing gehouden over het aesthetische school
gebouw als een middel tot opvoeding en kunst
zin. Men heeft lang gedacht dat als een school
maar netjes was en zindelijk, het al welletjes
was. Maar een school moet eigenlijk ook mooi
zijn. Ja zeker mooi, niet in den zin van duur,
en van een mooi met krulletjes, maar in dien
van aesthetisch mooi in bouw en inrichting en
wandversiering.
Och, alles om den mensch en in zijn dage-
lijksche omgeving moest eigenlijk mooi wezen,
rustig-mooi. We moesten wat van allerlei prul
laria wegdoen uit onze huizen en openbare ge
bouwen, om er eenvoudige schoonheid voor in
de plaats te brengen. Het zou ons leven, onze
opgewektheid, onze werkkracht, ons karakter
ten goede komen.
Lichting van 1910.
Bij Kon. besluit is bepaald dat de hoe
grootheid van het in het tijdvak van 1 tot 15
Maart af te leveren gedeelte van de ter vol-
lotelingen der lich-
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH ZOON
te WORKUM.
zijn opgegroeid of leven, om ze in een andere
7 waar ze
met zorg en liefde geleid worden, of in ge-
L Maar op
- - weer
En dan blijkt het helaas maar al te dik- vochtig, maar toch niet zoo papperig, dat het
v - —~t>--aan de bekjes blijft hangen.
geen zorg en liefde meer hebben kunnen goed- I «Gaap, vogel, gaap!” is ’t dan. Wat voer op
maken, wat een verwaarloosde jeugd of een een plat, smal stokje en eerst met de linker- ders
hand het snaveltje van den eersten vogel ge
opend. Nu met het stokje in de rechterhand
wat voer er ingestoken en de kleine eet met
smaak. De andere doen nu uit zichzelven de
bekjes open en zoo kan men niet eens zoo vlug
voederen als de vogeltjes eten.
Niet meer, dan ze gretig opeten, krijgen ze
en dan twee uur rust.
De moeder geeft ze geen universeelvoer,
maar wormpjes en voedert ze uit haar snavel.
Al spoedig geven we ook een heel klein meel-
wormpje. Dat smaakt! Als er een op den
bodem van de kooi valt, pikken ze er als om
strijd naar en leeren zoo meteen van den grond
eten. Een ander klein wormpje is ook goed.
Als ze zoover zijn, zetten we eerst wat aan
gemaakt universeelvoer bij ’t eetbakje en doen
het dan vol. Zoo ook met het drinkwater.
Als de kleine vogels veeren hebben en vliegen
kunnen, laten wij de wijfjes (die doffer van
kleur zijn) in 't vrije veld vliegen en behouden I
alleen de vlugste mannetjes, om ze in de kooi
te laten zingen. i Seven-
i Dan komt elk in een leeuwerikskooi, krijgt een
i daar een i
Ongeluk.
Men meldt d.d. 2 Febr. uit ’s Gravenhage
De bejaarde huisbediende van den heer v.
L., architect en raadslid aldaar, was per
stoomtram naar Voorburg gegaan tot het ver
richten van eenige boodschappen voor zijn heer.
Op terugweg naar Den Haag werd hem
op de Zwarte-laan bij Voorburg door een auto
bestuurder, die den man kende, aangeboden
in de automobiel naar den Haag mede te
rijden. Hij nam in het voertuig plaats naast
den bestuurder. Ter hoogte van het Huis de
Werve reed de auto in volle vaart tegeneen
boom op, waartegen de oude man met het
hoofd te pletter sloeg, zoodat de stakker
vreeselijk bloedende en verwond naar Voor
burg werd vervoerd, alwaar een geneesheer
de eerste hulp verleende.
Later werd de gewonde met den automobiel
van ’t Gemeenteziekenhuis te ’s Hage gehaald
en naar deze inrichting overgebracht Hij werd
aldaar opgenomen in een toestand die weinig
of geen hoop meer liet en in den afgeloopen
nacht is de ongelukkige aan zijn zware won
den bezweken.
Als naaste oorzaak van de botsing wordt
vermoed, dat door een beweging van den
medepassagier het handstuur is afgeweken.
De overledene was de vertrouwdste en
trouwe bediende van den heer v. L. De oude
man was de bij bijna alle leden van den ge
meenteraad welbekende «Gijs», omdat hij wel
eer tevens de bewaarder was van en volijve
rige bediende in het clublocaal van de raade-
leien aan den Langen Vijverberg.
Een kind verbrand.
Hoe gevaarlijk het is, lucifers binnen het
bereik van kinderen te laten, is te Katwijk
Zee weder gebleken. Twee kinderen van
T. Vlieland, één van anderhalf en een van
drie jaren, waren samen in huis, terwijl de
verkregen moeder voor het huis aan het werk was en
in hare lokaliteiten muziekuitvoeringen te de deur openstond. Het oiïdste kind streek
een lucifer aan en bracht met den branden-
Noodlottig ongeluk.
Eergistermorgen had te Rotterdam een nood
lottig ongeluk plaats. Twee loodgieters had
den herstellingen gedaan in de dakgoot der
Passage. Toen zij hun werk voltooid hadden
en door een zolderraam naar binnen klommen,
verloor de 17 jarige J. Vest het evenwicht en
viel van een hoogte van 20 meter. Zijn
kameraad, die hem nog had willen grijpen,
verloor van den schrik het bewustzijn en werd
later op den zolder gevonden. De ongelukkige
jongen viel door het glazen dak
machinekamer, kwam neer cy J-
en was terstond dood. De machinist, die een
doffen slag hoorde, was de eerste die het on
geluk ontdekte.
zorgen de rolschaatsenbanen wel, die ving. Want daaruit komen niet alleen de breke-
1 1 Z» I. 4 TTJ nrl ZW»-» V4 O V1 Ll ZX F F XXIZXZX/-! ZX 1-» ..4 A XX 1 XX 4 TfZX A A rt zx 4/-. ZX. 1-» zx w-x vx X x I
maar ook de werkdadige vijanden ervan. En
’s menschen likdoorns, maar voor het heele nisbewaarders en rechters noodig om dat kwaad
.1 alk.... X X 1 - X
Maar voor men overal in de
er nog menig jaartje
In kleine steden en dorpen geeft
zelfs nog vaak de voorkeur aan, de
I
wat oefe- i dit toebrengt niet alleen aan die menschenlevens
Voor de maar ook aan de heele menschelijke samenle- leeuwerik is de echte zanger.
Maar het tweede
(SLOT).
teruggekeerd, nog wel in een
hooren we weer een leeuwerik,
kijken we weer in de lucht, I
maar omhoog is geen vogel te zien.
Hé! ’t is een leeuwerik in een groote, hooge j
kooi, zoo hoog, dat de vogel er onder ’t zingen
toch een handbreed hoog kan vliegen.
Maar behalve houden worden, belooft grootsch te worden.
•ijheid mist, heeft hij ’t toch goed, i Vele dames
Heel jong nog, toen hij nog geen veeren had, prinsen en
hebben jongens ’t geheele nest meegenomen en 8toet zaj uit Qngeveer 50Q geC08tu”meerdeD) 7
en 10 groote
4
A.
1
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
voor de Gemeenten Workmn, Hemelumer Oldephaert en Noordwolde,
Hindeloopen en Stavoren.
RISO.
x3v. U UI jgCT'JUUvl V* 111 Cu Ulll Vd büvl V UCl x x
nonvnn/11 cr in rvonr
'O
