r
Over dit en dat.
ZATERDAG 9 APRIL 1910.
37ste Jaargang.
No. 15.
Binnenlandsch Nieuws.
Land- en Tuinbouw.
r
renpartij op den vlakken grond
Het auteursrecht van den inhoud van dit
blad wordt verzekerd volgens art. 25 der Wet
van 8 Juni 1881, Staatsblad no. 724.
Men
aan de
Met
1
I
I
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH Zoon
te WORKUM.
volgens een der I
i
De Paaschdagen zijn elk jaar opnieuw druk
en rumoerig. In rumoerigheid worden ze mis
schien alleen door de nu s - -
SCHAAPS- of WOLPOEDELS.
In mijn artikelen over politiehonden heb ik
er meermalen op gewezen, dat m. i. geen hond
zooveel klucht” heeft (zoo scherp van reuk is),
zooveel beleid toont in het opsporen te land en
te water en zoo moedig is in de verdediging
van zijn meester, in het tactvol «stellen” van
vluchtelingen, als de schaaps- of wolpoedel, een
kruising van herdershond en krulpoedel.
De uitmuntende herdershonden der Haagsche
HERDERSHONDEN.
Ieder kent koningspoedels,
herdershonden.
Reeds eeuwenlang hoedt de herder met zijn
hond de schapen, sedert kort surveilleert de
politiebeambte de menschen ook met een hond.
Voor het hoeden der schapen worden altijd
herdershonden gebruikt, voor het hoeden der
menschen moet de soort, het ras van den hond
afhangen van de plaatselijke omstandigheden.
De New-Foundlanders der Fransche waterpolitie
zijn beroemd door het aantal di enkelingen dat
zij redden, vooral te Parijs. Poedels zijn even-
ju;„ goede zwemmers, hebben ook zwemvliezen tus-
zschè mnnra™" sc^en teenen en sportn veel beter wegge-
mnnr ao- j00pen kincieren5 verdwaalde menschen, ontvluchte
misdadigers, bedrijvers van allerlei diefstallen
op. Bijten mag hij niet, alleen «stellen” (om
den vermiste of gezochte heen loopen, zoodat
die niet weg kan en dan luid blaffen).
De herdershonden, die men in België houdt,
heeten Groenendalers. In het theater «Moucheron”
Den Haag, gaf de eigenaar daarmee voorstel
lingen. Hierover volgende:
Omstreeks middernacht begaf hij zich naar
Ophoven, denkelijk naar een logement.
Antwoord, ’t Is niet onmogelijk dat een
tuberculose kip geneest, maar haar eieren zijn
niet te vertrouwen voor de consumptie en de
ziekte is besmettelijk. Maak de kip daarom af
en verbrand ze.
Vraag. Wat moeten kippen eten als ze vast
zitten
Antwoord, ’s Morgens ochtend voer, meteen
scheutje kokend water, een paplepel vlak vol
beendermeel per kip en een paar druppels bak
olie tot een kruimig deeg aangemaakt. Hier
van niet meer dan ze gretig opeten. 12 uur
een paar versche kooltjes aan korte touwtjes
boven in de ren ophangen en het overschot der
vorige weggenomen. (Dit herhaalt men niet
eiken dag, maar alleen, als er niet veel groen
meer aanzit.) ’s Avonds volop gerst, tarwe en
paddi gemengd. D'k rivierzand en kaf in ’t
hok. ERICUS.
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents
Per post 0 65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
zwemmer en heeft zelfs zwemvliezen tusschen
de teenen. De wolpoedel zwemt ook uitmuntend,
en ’t helpt niet of iemand al te water vlucht,
hij volgt ’t spoor evengoed.
De meeste poedels zijn wat te vriendelijk, te
goedig voor politiehonden. Wanneer men zoo’n
zwarte koningspoedel teef met een flinken zwar
ten Belgischen herdershond kruist, en de jongen,
zoo vroeg mogelijk, begint te dresseeren op
spoorzoeken, zullen de meeste, zoo niet alle,
moedige, sterke fraaie, trouwe, buitengewoon
bruikbare, beleidvolle politiehonden worden.
(Den poedel noemt men niet ten onrechte den
professor onder de honden.)
Meermalen vroeg men mij, «waar kan ik zoo’n
hond krijgen Ik wist er geen en moedigde
aan om ze te fokken, niet als tentoonstellings-
dieren, maar om onberekenbare diensten aan
de politie te bewijzen.
De heer W. Nota, gemeenteveldwachter te
Voorburg, heeft zijn krulpoedel gekruist met
een prachtigen, grooten, fraaien, zwarten, Bel
gischen herdershond. Hiervan zijn 5 Juli ’09
jongen gekomen, n.l. vijf zwarte reuen, een
bruine reu en twee zwarte teven. Deze zijn nu
alzoo volle 9 maanden oud en alle verkocht.
vatJ9 Ernstige deftigheid of zakelijke be- ’t Zijn dus jongen van koningspoedels.
woorden met weinig gedachten of weinig woorden
met veel gedachten, eenvoudige degelijkheid of
bulderende exclamaties, degelijke beredeneerd-
heid of beredeneerde degelijkheid, rumoerige
hartstochtelijkheid of hartstochtelijk rumoer,
lawaaierigheid of slaperigheid?
Er waren vergaderingen, waar men van het
het ander kon genieten.
Ook de ern
stigste degelijkheid verveelt op den duur. Een I
toon van hartstocht en drukke rumoerigheid
moeten er wat levendigheid in brengen.
Op het sociaal-democratisch congres werden
die niet vergeten. Men had er i
spreeksters zelfs een «kop van
bere herinnering aan een Haagsche moordge
schiedenis van voor jaren, die nog altijd onze
kermissen en jaarmarkten moet opvroolijken.
Of de congresgangers te Leeuwarden nog aan
die oude geschiedenis dachten Het was hun
naar de meeninjr van mevr. Roland Holst meer
te d. en om 7 slaan, waartoe Jut’s hoofd zich
bij uitstek schijnt geleend te hebben. In dit
geval had men, altijd volgens de spreekster,
echter beter van den «kop van Marx« kunnen
het dit jaar met Paschen misschien nog wel wat
vroeg om de wonderlijk-grillige kleurenpracht
te bewonderen, die er elk jaar ligt uitgestald.
De menschen komen immers zelfs uit vreemde
landen en van over de zee, om ernaar te kijken.
Niet dat ze zoo fijn-mooi zijn, dat men onder
de innige bekoring ervan raakt. Maar de
schreeuwende felheid van die groote kleuren-
vakken, die grillig, zoo maar luk raak tusschen
elkaar geschoven liggen, doet wonderlijk aan
door z’n geweldige bijzonderheid.
De stoomvaart-maatschappijen maken er blijk
baar gebruik van voor reclame. Zoo is er dezer
dagen een boekje verschenen over ons land, dat
er vol van staat. Het is bestemd voor de En-
gelschen en Amerikanen misschien, de grootste
reizigers van de wereld. En het heeft naast de
gunstige financiële uitkomsten voor de betreffende
maatschaapij nog tot resultaat, dat het ons land
beter bekend maakt. Onbekend maakt onbe
mind! En we willen toch ook buiten de gren
zen wel liefde wekken voor het land, dat one
zoo na aan het hart ligt. Die liefde heeft
immers ook tastbare en klinkende gevolgen.
Wie weet, of zij misschien nog niet het beste
zijn weggekernen, die al die rumoerigheid en
drukte vermeden hebben om een tochtje langs
de Haarlemsche bloemenvelden te maken. Die
Nationale Militie.
In Mei zullen uit onze provincie 343 loto-
lingen der lichting 1910 worden ingedeeld als
volgt: grenadiers en jagers te ’s-Gravenhage
25, genietroepen te Utrecht 7, 5e reg. infan
terie te Amersfoort 117, 2e reg. vesting-artil-
lerie te Amsterdam 10 en 9e reg. infanterie
te Leeuwarden 184.
De misdaad te Sittard.
meldt omtrent de misdaad te Sittard
L. K.:
den laatsten trein uit de richting
Maastricht arriveerde Maandagavond alhier
zekere Frans Warmoes, venter, wonende te
Maastricht
De man, wiens linkerarm verminkt is, was
in zeer dronken toestand, bezocht nog eenige
café’s en maakte het den bezoekers door zjjn
ruwe taal en vuile woorden zeer lastigoveral
werd hem drank geweigerd en zelfs op eenige
plaatsen moest de kastelein hem aan de deur
Ridderorden.
Het Haagsche correspondentiebureau meldt
Met zekerheid kan worden medegedeeld, dat
het niet in het voornemen ligt den verjaardag
van Prinses Juliana te maken tot een gelegen
heid voor het verleenen van een reeks koning-
hjke onderscheidingen, zooals verleden jaar
naar aanleiding van de blijde gebeurtenis is
geschied.
Veeleer kan men aannemen, dat in de be
doeling der Regeering ligt in het vervolg
eenige soberheid te betrachten in de voor
drachten tot het toekennen van ridderorden.
Inhoudsopgave van no. 9 van het Maandblad
tegen de Vervalschingen.
Ontduiking van belasting door Wijnverval-
schingen Vervalschingen van veevoeder.
Int Congres ter beteugeling der Vervalschingen
van levensmiddelen enz. Parijs 18—24 Oct.
1909. Bewegingen van lage organismen bij
koude. Gemengde Berichten. Feuilleton.
Levende visschen als tafelpronk. Het
kleuren van bloemen. Contróle-onderzoe-
kingen van Levensmiddelen en Verbruiksar-
tikelen, gedaan aan het Laboratorium voor
Chemisch en Microscopisch Onderzoek: Dr.
van Hamel Roos en Harmens, Amsterdam,
291 Keizersgracht.
Verminderd Drankgebruik.
Van 1899 tot 1908 is in ons land het ver
bruik van wijn langzamerhand verminderd
van 1.81 tot 1 42 liter per hoofd; dat van
gedistilleerd van 8.05 tot 7.02 liter, van bier
van 32.05 tot 26.71 liter. Deze cijfers en
het rassche veldwinnen der geheelonthouders-
beweging brengen Jan Gerhardt in de BI.
Vaan tot de profetiena 37 jaar is ons land
wijnvrij, na 68 jaar vrij van gedistilleerd en
na 50 jaar biervrij.
De BI. I’aan-redactie is minder optimistisch.
Wie kan in ernst gelooven, zoo vraagt zij,
dat over 68 jaar alle Nederlanders vrijwillig
geheelonthouders geworden zijn?
Dat zij nog eerder hun pot bier laten staan
dan hun borrel?
Dat de hoogere standen (de wijndrinkers)
de rest der bevolking in onthouding zullen
voorgaan
Enthousiasme is heerlijk en voor een strijd
de onze onmisbaar. Maar voeten op den
grond
maar ook de
De prijs der Advertentiën is van 1 —5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. Bij
abonnement belangrijk lager.
Tot plaatsing van adv. en reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr.76-78, Amsterdam
spreken. Want de slagen der partijgenooten „Robert en Bertram” of „De lustige
haaHon naar’ tzx rarranan r»r» nat r»nrtr«i van naf 1*1* 11 d
(Hondentheater „Moucheron.”)
«Gaat dat zien en genieten, burgers, boeren
en buitenlui! Hier kan je zien, wat je nog
nooit hebt gezien! Voor de eerste maal in
Nederland wordt de allerzotste klucht van
Robert en Bertram met echte Belgische politie
honden (Groenendalers) vertoond.
«Hier zitten niet de «dienders” Robert en
Bertram na, maar de «dienders” met politie
honden de dieven.
Deze «Groenendalerss zijn in vrijheid gedres
seerd door den heer Moucheron uit Brussel,
kennel Dax. Zoo hard kunnen Robert en Bertram
zijn toch in dezen tijd ook erg, in trek, al was niet loopen of de hond is vlugger, die hen ver
volgt. Maar dat is ook de beste uit den kennel.
Springen Robert en Bertram bliksemsnel door een
raampje een huis in, de hond is er ook terstond
in. Vliegen Robert en Bertram er uit, onmid
dellijk is de hond er ook uit.
Mtar nu stuiven Robert en Bertram als echte
jantjes een losstaande trap op, die schudt en
slingert, als het want, waarin ze gewend zijn
te manoeuvreeren. Een paar honden weigerden
eerst en moesten op de trap gezet worden,
maar de gestadige viervoetige vervolger van
Robert en Bertram vliegt er even snel op, het
dak op. Er is geen ontkomen aan 1
En ’t was waar: het hondentheater voldeed
uitmuntend.
Als 7 een renpartij op den vlakken grond
gaf, sprong de hond Robert of Bertram van
achteren hoog tegen den rug, zoodat zij op de
knieën stortten of althans hun vaart kwijt
waren. Een andere hond grijpt de vluchtelingen
b(j de knie en zou dit uiterst gevoelig lichaams
deel met een knauw allicht voor altijd onbruik
baar maken, als hij niet gemuilband was.
Een lezer, die ze in Den Haag zag, vraagt mijn
oordeel over deze voorstelling.
Heel grappig was zeker het eerste gedeelte
der voorstelling van den «Cheuil Dax« van den
heer E. Moucheron en moreel was deze klucht
veel beter dan Robert en Bertram, waarin de
politie bespottelijk gemaakt wordt. Hier wor
den de vagebonden, dieven en boeven altijd ge
pakt, net als in de oude romans, waarin de
gelieven elkaar altijd krijgen.
Maar dat heftig neerwerpen op de knieën en
als een doodenrit bij Carré.
Zoo dachten blijkbaar
na deze griezige voor-
spoorzoeken, (7 eerste
boot ontvluchten, niemand iets gezien en menschen naloopen, dat
laat.
die geweldige beet in de knieën is zoo grappig
als een doodenrit bij Carré. Dan liever
geen politiehonden,
meerdere autoriteiten
stelling. Trouwens, van spoorzoeken, (7 eerste
politie (de beste die er zijn) verliezen 7 spoor i en voornaamste werk van politiehonden) heeft
als de misdadigers met een boot ontvluchten, niemand iets gezien en menschen naloopen, dat
zooals wij opmerkten. De poedel i j een geboren doen de boerenhonden ook als men ze op u los
laat.
In Duitschland en België vindt men zooiets
mooi. Hier ziet men liever, dat een verdwaald
kind wordt nagespeurd door een politiehond en
juist gered wordt, als het in een diep water
valt. De hond komt met de kleine in den bek
aangedragen zonder ze zelfs de kleeren te be
schadigen. Dat vindt men in Nederland mooi.
Juist werd toen in de Scheveningsche boschjes
aan eene dame een handtaschje met geld ont
rukt. De man ontkwam. Hoe verdienstelijk
had de beroemde dresseur zich gemaakt, als hij
met toestemming der politie den dief had op
gespoord en gevangen met zijn honden.
Dan had hij er stellig van verkocht en daar
om zal 't hem toch wel het meest te doen zijn
geweest.
En te Oudenbosch was pas ingebroken, waar
bij het goud der vrouw en f 35.zilvergeld
gestolen werden. Ook te Gouda werd f400 en
een aantal kostbare voorwerpen gestolen. Waar
om zijn die »Groenendalers« hier niet eens heen
gezonden. Dat is werk voor politiehonden.
De politie zoekt verder nog steeds te Vlissingen
naar den »steker«, die M. ernstig in den rug
verwondde, naar de 2 inbrekers met hengel
stokken, die aan de Weesperzijde te Amsterdam
inbraken, (een van de 3 is gearresteerd), naar
hun collega’s te Ruckphen bij Roosendaal, die
bij den landbouwer P. Jongeneelen inbraken en
veel goud zilver en geld stalen, naar de inbre
kers van station-Harmelen, naar die aan de
Regentesselaan te ’s-Gravenhage, naar de bloe
men- en bollendieven te en bij Haarlem.
En de ellendelingen, die honderden naalden
in best hooi voor het vee strooiden, loopen ook
nog vrij rond als ik dit schrijf. Dit zijn de
nieuwe wandaden die in 14 dagen voorvielen
en niet gestraft werden. Voor men boeven kan
pakken moet men weten waar ze zijn, hun
spoor zoeken en vindenO zoo
ERICUS.
Vragen en Antwoorden.
(Zend uw vragen per brief of briefkaart aan
Ericus, Amsterdam, dan komen ze wel terecht.
De antwoorden worden kosteloos gegeven en
abonné’s van Friso behoeven geen postzegel voor
antwoord in te sluiten. Naam of woonplaats
worden zelfs met den voorletter niet vermeld.) brengen.
Vraag. Kan een tuberculose kip genezen
Kan ze ook andere besmetten?
te
heetten neer te regenen op het hoofd van het
orthodoxe Marxisme, waarvan in mevr. Roland i
Holst het congres de verpersoonlijking scheen te
vinden. Maar ondanks die hardhandige neigingen
bij een deel der partijgenooten eindigde het con
gres toch in vrede en vriendschap. De Marxisten
kregen zelfs een motie, waarin het geloof in de
eerlijkheid hunner bedoelingen werd uitgesproken
Of ze daarmee voldaan naar huis zullen gegaan
zijn? Och, wie is er nu eigenlijk ooit voldaan?
spoedig volgende Pink- Zeker geen ^congresganger,
sterdagen overtroffen, ’t Is of de menschen al
wat ze aan uitgelatenheid en drukdoenerij te
veel hebben voor die feestdagen bewaren.
Misschien komt het ook meer spontaan, omdat
ze door die twee vacantiedagen achter elkaar,
waarbij velen nog wel een derden weten te
smokkelen, een vierden soms, zich pas recht los
voelen van den dagelijkschen druk van nauw-
gezetten arbeid en zorgen, dartel als veulentjes
in de zonnige wei. Dat is ook een voordeel van
die dagen, dat de mensch, die in voortdurende
spanning is om ’t winnen van zijn dagelijksch
brood, daar eens een oogenblik uitraakt eu zich
vrij voelt, vrij als eigenlijk wel ieder mensch
behoorde te zijn. Of nu allen op die dagen van
hun vrijheid wel het beste gebruik maken
Maar laten we daaruit alsjeblieft niet besluiten,
dat de menschen daarom maai'liever die vrijheid
niet moeten winnen. We kunnen er veeleer uit
zien, hoe troosteloos gebonden het leven der
meesten is, dat ze buiten dien band zich vreemd
gaan voelen en onzeker in de beenen. Ze zijn
als oude paarden, die voortsjokkend voor den
wagen, door de boomen opgehouden worden en
zeker in hun gang. Spant men ze af, dan voelen
ze zich vreemd en duizelig eerst en onzeker op
den weg. De menschen, velen althans, die dag
aan dag voortsjokken in denzelfden eentonigen
gang en nooit eens even zich zelf kunnen zijn,
voelen zich ook vreemd en onzeker als ze eens
afgespannen aan zich zelf worden overgelaten.
En ze struikelen over hun eigen beenen
Dat moet men ook leeren, vrij te kunnen zijn
en op eigen vrije beenen te staan, wanneer men
altijd in het gareel geloopen heeft. Natuurlijk
kan de een dat van nature reeds gemakkelijker
dan de ander. En er zijn er, die het al aardig
geleerd hebben.
Zoo zwermen ze dan in vrijheid uit met de
■Paaschdagen en maken het een beetje rumoerig.
De een gaat naar familie, een ander naar een
wedstrijd voetbalwedstrijden zijn nog altijd
erg in de mode, maar straks krijgen we rol-
schaatswedstrijden een derde gaat als het
mooi weer is, met vrouw en kinderen een daagje
naar buiten, en een vierde doet juist het omge
keerde en gaat van buiten naar binnen, d.w.z.
naar de stad, want immers als het land buiten
is, dan is zeker de stad binnen. Zoo zijn de
menschen nu eenmaal; ze willen altijd hebben,
wat ze niet bezitten. De man in de stad be
klaagt zich, dat hij altijd tusschen de huizen
zit en snakt, zegt hij, naar buitenlucht, die hij
op Paschen met vrouw en kroost in een of ander
dorpsherbergje gaat zitten opsnuiven. En de
buitenman moppert over de eentonigheid van
het buitenleven en zoekt in zijn vrije dagen de
stad op, waar hy zich dan met z’n meisje bekaf
loopt langs straten en door parken, die het buiten
van den stadsmensch verbeelden moeten, om 's
avonds moeier nog dan na een dag hard werken,
thuis terug te keeren. Er zijn er ook, die naar
congressen gaan en andere groote vergaderingen.
Die zijn er met Paschen immers maar bij massa’s.
Vergadering van het Algemeen Nederlandsch
Werkliedenverbond, Diaconale Conferentie van
de Ned. Herv. Kerk, Conferentie van Arbeids
beurzen, Congres van Philologen en Congres van
de Sociaal-democratische Arbeiderspartij, Ver
gadering van het Nationaal Arbeidssecretariaat
en Anti-militaristisch Congres. Men kan maar
te kust en te keur gaan, en al aar gelang van
de eigen smaak zijn keuze bepalen. Waar houdt
men v~-J A’
zadigheid of gewichtige geleerdheid
veel gedachten, eenvoudige degelijkheid of
of beredeneerde degelijkheid, rumoerige
lawaaierigheid of slaperigheid?
een zoowel als van 1
Dat waren nog de slechtste niet.
FRISO
I
w
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
voor de Gemeenten Workum, Hemelumer Oldephaert en Noordwolde,
üindeloopen en Stavoren.
"-*■nV.,.,, „uvij, groote
7'^/
