Bindeloopen en Stavoren.
Bekendmaking.
Over dit en dat.
ZATERDAG 27 AUGUSTUS 1910.
37stc Jaargang.
No. 35.
Officieel Gedeelte.
I
Land- en Tuinbouw.
Koningspoedels.
Binnenlandsch Nieuws.
Het auteursrecht van den inhoud van dit
blad wordt verzekerd volgens art. 25 der Wet
van 8 Juni 1881, Staatsblad no. 124.
1
I
Tot plaatsing van adv. en reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78, Amsterdam
de moeder, behandeld worden om hondenziekte
te voorkomen?
Antw. Veel in de lucht, liefst in een ruim
hok met buitenloop vol zand. Geef eerst melk
met havermout of bruinbrood, alle 3 uren volop.
Langzamerhand gehakt met knoflook en een
kalfsbeentje. ERICUS.
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents
Per post 0.65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
De prijs der Advertentiën is van 1 5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. Bij
abonnement belangrijk lager.
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH Zoon
te WORKUM.
Ik verloor dat voortreffelijke dier door zijn
ergernis over het gesis van den uit een locomo
tief stroomenden waterdamp. Hij sprong op de
locomotief doch werd er weder afgeslingerd en
overreden.
Met opzet gaf ik dit waar verhaal om te doen
zien dat een koningspoedel waarlijk geen juffers
hondje is, dat hij geen allemansvriend behoeft
te zijn, dat hij bijna zonder dressuur zelfs uit
bet water apporteert, omdat hij ruikt, wat
daarin ligt. Dat hij alles wat vreemd is, ter
stond bemerkt en onmiddellijk het spoor van
een vreemde ontdekt en volgt, zelfs tot op den
zolder en zonder dat men hem hiertoe aanspoort.
Goed gedresseerd, zoodat hij niet aanvalt dan
op bevel en alleen stelt, niet bijt, kan een
politiebeambte, die den hond zeer jong krijgt,
er van maken wat hij wil. Het dichte, gekroesde
haar is tevens een perfecte bescherming.
Politiehonden in dienst.
De heer C. van Rossum, Rijksveldwachter te
Rosmalen, meldt ons ongeveer het volgende
dato 20 Mei j.l.
»Den 16 Mei j.l. bevond ik mij in dienst
onder déze gemeente. Ik hoorde op een afstand
van mijn standplaats eenige schoten vallen.
Terstond ging ik er heen en zag op circa 250
M. afstand drie manspersonen uit een denne-
bosch op den openbaren rijksweg komen.
Ik zag, dat een van hen, toen ze mij ont
waarden, een voorwerp wegwierp in een, langs
den weg staand, zeer dicht jong dennebosch.
Terstond liep ik op hem toe en vroeg hem,
wat hij in dat bosch had geworpen. Hij ont
kende het; ook de beide anderen hielden zich
alsof ze niets wisten.
Toen gelastte ik hem, te blijven staan en liet
mijn politiehond, Trilla, lucht opnemen aan de
pet van den verdachte.
Ik gelastte mijn hond toen, in genoemd
bosch te zoeken.
Op mijn gewoon commando zocht Trilla ter
stond en haalde binnen de twee minuten een
scherp geladen pistool uit dit bosch. Het lag
ongeveer 10 M. van den openbaren weg verwij
derd. Trilla bracht het mij terstond.
Natuurlijk was het terstond duidelijk, dat met
dit wapen pas geschoten was.
Nu vroeg ik den verdachte, die eerst ontkend
had, wie hier de waarheid huldigde, hij of de
hond. Geheel verbluft door dit onweerlegbaar
bewijs, verklaarde hij deemoedig: »Ik heb u
de waarheid niet gezegd. Uw politiehond weet
het precies. Ik heb met het wapen, dat uw
hond u daar bracht, geschoten en het in het
dichtbegroeide bosch weggeworpen, waar nie
mand het kon zien, omdat de bodem geheel
is ingenomen door de jonge dennetjes. Ik zag
u n.l. naderen en heb geen vorlof tot het dra
gen van een pistool of ander wapen.
De heer Van Rossum besluit terecht»Had
ik mijn hond niet bij mij gehad, dan zou het
mij niet mogelijk geweest zijn, dit wapen in het
dichte dennebosch te vinden.®
Te Straalsund werd een vrouw van lichte
zeden met afgesneden hals in haar kamer ge
vonden op aanwijzing van een vischvrouw, bij
wien zij »en pension® was.
Men vermoedde dat een jaloersch of bestolen
bezoeker den moord gepleegd had en dit ver
moeden werd versterkt door de mededeelingen
der vrouw.
Een politiehond werd in de kamer van de
verdachte op lucht gebracht en liep wel snuffe
lend naar beneden, maar ging het huis niet uit.
Herhaaldelijk ging hij naar de kamer der visch
vrouw en 1
haar te blaffen,
met een scheermes verricht te hebben en zich
een aanzienlijke som te hebben toegeëigend.
ERICUS.
Vragen en Antwoorden.
(Zend uw vragen per brief of briefkaart aan
Ericus, Amsterdam, dan komen ze wel terecht.
De antwoorden worden kosteloos gegeven en
abonné’s van Friso behoeven geen postzegel voor
antwoord in te sluiten. Naam of woonplaats
worden zelfs met den voorletter niet vermeld.)
Vr. In mijn tuin heb ik het hooge onkruid
laten verwijderen, den grond laten omspitten en
er twee emmers koemest in laten brengen. Toen
zijn er struik- en klimrozen in geplant, maar ik
krijg weinig rozen, hoewel ik ze dikwijls dunnen
koemest geef. Hoe komt dat
Antw. U had de rozen dit najaar moeten
planten en ’t is zeker in het voorjaar gebeurd.
Geen dunne, maar droge, oude, geheel reuklooze,
goed verteerde koemest moet in het najaar ge
geven worden. Daarbij in het voorjaar per M2.
1 H.G. ontlijmd beendermeel en 3 D.G. patent
kali inharken.
Vr. Hoe houd ik mijn Dahlia’s zuiver
Antw. Door ze eerst met een schoone kwast
te zuiveren en dan, zoo noodig, goed op de bla
deren te begieten.
Vr. Zijn Afrikanen eenjarige planten
Antw. Ja, eenjarige zaaibloemen.
Vr. Hoe moet een jonge hond, pas van
SLOT.
Op zekeren avond, toen ik thuis kwam, be
merkte ik, dat Bob direct opvallend rondsnuffelde
en weldra begon te brommen. Steeds snuffelende
was hij in een paar sprongen de trap op, bleef
echter niet voor mijn kamerdeur staan, maar
ging rechtstreeks op den zolder.
Ik dacht dat hij een kat in den neus had en
stak licht aan. Plotseling hoorde ik een vreese-
lijken gil op den zolder, waarop ook ik mij
daarheen spoedde. Daar vond ik een vreemden
man, die door Bob stevig aan oor en wang was
beetgepakt.
Op het »Los Bob® van mij liet hij den man
los, die dronken was en mij schreiende en in
gebroken woorden meedeelde, dat hij zijn
dochter Sophie zocht, die in dit huis moest
dienen. Ik informeerde en vernam, dat dit
meisje werkelijk in het huis naast ons diende.
De man had zich in zijn roes in de deur ver
gist en was op den zolder terecht gekomen en
in slaap gevallen, waaruit hij door Bob zoo on
zacht werd gewekt.
Bevond er zich in mijn kamer iets van een
o- -ji ander, b.v. stok, paraplue of boek, dan besnuffelde
van het wereldleven in de kabinetten der di- Bob dat onder gedurig brommen en ging er
D10ma>t6D* ID (Ia tHirl AÏT1 PD t.AD dpr VnlLpr» IB Ha lirrrmn
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
Gemeente WORKUM brengen ter openbare
kennis, dat aan het Bestuur der ORANJE-
VEREENIGING bij de feestviering op den
31 Augustus a.s.
vergunning is verleend tot het af
steken van eenig onschadelijk
vuurwerk.
Zullende ten opzichte van hen, die buiten
gemeld Bestuur staan, het bepaalde bij Artikel
429 van het Wetboek van Strafrecht en Artikel
25 der Politieverordening dezer Gemeente,
waarbij o.m. het afsteken van vuurwerk van
welken aard ook, wordt strafbaar gesteld, streng
worden gehandhaafd.
Voorts herinneren zij aan de strafbepalingen
omtrent het verkoopen en voorhanden hebben
van vuurwerk en rekenen bij het te houden
feest op gemelden dag ter handhaving der orde
en ter voorkoming van ongelukken, op aller
medewerking.
Workum, den 26 Augustus 1910.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
T. M. ten BERGE.
De Secretaris,
A. de VRIES.
Er zijn vreemde tegenstellingen in het men-
scbelijk leven en in den mensch. Wij behoe
ven om dat te begrijpen niet aan wijsbegeerte
te doen, Iedere dag van ons dagelijksch leven
kan het ons leeren. Zoo we het in ons zelven
en in ons eigen leven misschien al niet altijd
duidelijk genoeg waarnemen wat uitsluitend
aan ons waarnemingsvermogen ligt we heb
ben slechts om ons heen te zien om ons daar
van te overtuigen. Of, indien we een grooter
stuk leven wenschen te overzien, dan wat zich
onmiddelijk aan onze waarneming opdringt, be
hoeven we de courant maar te raadplegen. Ja,
de courant. Voor de meeste menschen is de
courant alleen het middel om alle nieuwtjes van
den dag te weten te komen en bij voorkeur de
gemengde berichten van diefstallen en moorden
en branden. Anderen zoeken er de politiek in,
de politiek van eigen land of de politiek der
wereld. Weer anderen er zijn er heel wat
in onzen tijd kijken alleen naar de rubriek
sport, die zich in de meeste couranten een
kwestie immers van vraag en aanbod met
den dag uitbreidt. Nog anderen och, het
is maar zoo’n klein hoopje lezen haast uit
sluitend water onder het hoofd Kunst en Letteren®
of Wetenschap® geschreven staat. Sommigen
het zijn de degelijke, solide lezers zoeken
naar de handelsberichten. Er zijn er ook, die
iedere redactie eigenlijk overbodig zouden ma
ken. Zij lezen uitsluitend de advertenties.
Zoo zouden er nog tal van grootere en klei
nere categorieën lezers zijn op te noemen. Maar
de kleinste zou zeker wel die zijn, die de cou
rant als geheel beschouwt. Ik bedoel daarmee
niet de menschen, die de courant in haar ge
heel lezen. Er zijn er waarschijnlijk nog heel
wat, die beginnen met Woensdag 24 Augustus
en eindigen met de laatste advertentie. Maar
dat zijn niet altijd en zelfs niet meestal de le
zers, die een courant als een geheel aanzien, als
het wonderlijk wisselende beeld van een dag
levens. Want dat is zij toch immers, een stuk
van het groote leven van het vreemde gebeu
rende op onze wereld. Menschen worden dood
gemaakt en menschen worden tot het leven te
ruggebracht, er sterven er en er worden er ge
boren, er trouwen er en er scheiden er, ten
toonstellingen branden af en anderen worden op
gebouwd, millioenen worden verdiend en milli-
oenen worden verbruikt en weggesmeten, ko-
ningen reizen en keizers en gewone menschen,
vredescongressen worden gehouden en millioe
nen worden aangevraagd voor den oorlog, mis
dadigers worden veroordeeld en kinderen groei
en ongestoord tot misdadigers op, in weelderige
badplaatsen overal krioelt het van niets-doende
menschen en in sloppen en krotten en voort
razende fabrieken en donker-diepe mijnen kri
oelt het van zwoegers om een klein stukje brood.
En dat alles op een enkelen dag. Wie een
courant voor zich uitspreidt en doorleest, vluchtig
maar, niet om elk nieuwtje te kennen, ziet het
alles en veel meer nog voor zijn oogen gebeuren.
Hij ziet koningen en keizers en milliardairs,
machtiger welhaast nog dan dezen, en slovers
en werkers, die zich het zweet van het voor
hoofd^ wisschen. Hij ziet het machtige drijven
plomaten, in de parlementen der volken, in de 1 eindelijk bjj liggen.
kantoren der machtige industriëelen en hande
laars en in de voortrazende fabrieken en hoe
dit alles ineengrijpt, wonderlijk. Maar hij ziet
ook, hoe de menschen spreken van idealen en
geestelijke goederen en eenvoud en hoogere be
schaving en hoe ze jagen naar geld en macht
en weelde. Hij ziet de ellende en de schittering
onzer beschaving, het wezen en den schijn. En
als hij wijs is, glimlacht hij om het kinderlijk
gedoe der menschen. Want zijn we niet als
kinderen, die niet weten wat ze willen en nu
naar dit grijpen dan naar wat anders? Maar
iedere courant, die ge openvouwt en met aan
dacht leest, kan het u leeren.
Er is in onzen tijd een groote trek naar de
steden. Dat is wel deels een gedwongen trek,
ontstaan uit behoefte der menschen naar brood
en onderdak. "Maar het is toch ook voor een
groot deel een begeerte naar ’t weelderige en
amusante leven der steden, het is ook een
machtige trek naar vermaak en oppervlakkig
genot, een niet langer gevoelig zijn voor, een
niet langer waardeeren van de rustiger en
inniger en dieper genietingen van het leven in
natuur.
En nu juist in dezen tijd, nu men zich van
de natuur en het buiten schynt af te keeren,
maakt ieder zich druk over het behoud van
natuurmonumenten en van het kleinste stukje
natuur. Als het Leuvenumsche bosch gespaard
wordt, een mooi, romantisch stukje ongeschon
den natuur op de Veluwe dat nog pas bestemd
scheen te verdwijnen, dan zeggen we allemaal
dankje, al was het ons eigendom. Maar laat
aan een van die dankje-zeggers nu eens gevraagd
worden, of ze in plaats van naar Zwitserland
niet eens naar dat mooie Leuvenumsche bosch
zouden gaan kijken, erger nog, laat hem voor
gesteld worden voortaan daar op de Veluwe te
gaan wonen in plaats van in Den Haag of Am
sterdam, dan zegt hij zeker weer dankje. De
vraag is nu maar welk dankje het zuiverst ge
meend was.
Maar wat is eigenlijk gemeend op de wereld
en wat aanstellerij ’t Laatste is er zeker het
meest. Dat zou nu zoo erg niet zijn, als we het
altijd maar duidelijker van elkaar konden on
derscheiden. Want nu loopen we er iederen
keer in. We moeten altijd eerst eens met een
ongeloovig wantrouwen uitkijken, zooals we
tegenover menschen doen, die gewoon zijn met
alles den spot te drijven.
Er zijn menschen, die heel wat praten van
sociale hervormingen, maar geneigd zijn de
koorden van de beurs nog wat stijver toe te
halen, als er geld voor gevraagd wordt en die
toch dadelijk bereid zijn 40 millioen te bestemmen
voor oorlogsdoeleinden, al weten ze wel, dat die
40 millioen voor een deel ook moeten worden
opgebracht door de menschen, wier toestand
sociale hervormingen, waarvoor geen geld is,
dringend noodig maakt.
Maar er zijn ook menschen, die den mond vol
hebben van de verdediging onzer onafhankelijk
heid, die groeien, als ze mogen gaan kijken naar de
manoeuvres, die nu aan de Lek gehouden wor
den en die toch moord en brand schreeuwen, als
een minister 40 millioen voor onze landsver
dediging vraagt, zonder dat ze zich ook maar
een oogenblik hebben afgevraagd, of misschien
de waarborging onzer onafhankelijkheid die 40
millioen ook noodig maakt.
Zoo zijn nu de menschen. Ze weten niet,
wat ze willen en als ze ’t weten, zeggen ze het
nog niet of vaak net andersom. Jammer?
Misschien, maar misschien ook niet. Ik weet
het ook niet. Heeft er niemand gesproken van
goddelijke inkonsekwentie Misschien zou het
leven akelig vervelend worden, als alle menschen
konsekwent dachten en handelden.
En wat is er erger dan vervelend?
Opening der Staten-Generaal.
Zoo geen overwachte gebeurtenissen plaats
vinden, kan als vaststaand worden aangenomen,
dat op Dinsdag 20 September de gewone
zitting der Staten-Generaal door H. M. de
Koningin persoonlijk zal worden geopend. Dit
is sinds eenige jaren niet geschied.
In de week van 17 tot en met 23 Augs.
kwamen ter kennis van den Centralen Ge
zondheidsraad, wat de provincie Friesland
betreft, 2 gevallen van typhus (in ’t Bildt en
Dantumadeel), 3 van roodvonk (in Hemelumer
Oldephaert en Noordwolde, te Leeuwarden en
in Rauwerderhem) en 1 geval van diphteritis
(in Achtkarspelen).
Bond voor Staatspensioneering.
Eergisteren vergaderde in de xKlanderij”
te Leeuwarden de Friesche federatie van den
Bond voor Staatspensioneering, met de in
April j.l. benoemde commissie van bijstand,
bestaande uit de heeren- T. Boerma te
Akkrum, P. Bonekamp te Sloten, J. van
Hulst Jzn. te Harlingen, ds. P. M. Heringa
te Warns, J. bij de Leij te Jubbega—Schurega,
W. de Roest fe Hindeloopen, P. Ronner te
Sneek, J. Unema te Sint Jac.-Par., J. W.
Visscher, Cornjum en ds. J. v. Veen, Dokkum.
De volgende besluiten werden genomen
I. alle afdeelingen in Friesland op te wek
ken tot een waardige viering, zoo mogelijk
op den 9 September of later, van het tien
jarig bestaan van den Bond; 2. aan alle
afdeelingen in Friesland circulaires te zenden
ter verspreiding onder niet-leden, waarbij deze
worden verzocht om lid te worden en vooral
het adres aan H. M. de Koningin (petitionne
ment) te onderteekenen3. vanwege de
Friesche federatie drie openbare vergaderingen
(te Leeuwarden, Sneek en Heer en veen) te
houden, mede tot waardige herdenking van
het tien jarig bestaan van den Bond en tot
aansporing om mee te doen aan het reeds
genoemde petitionnement, door zijn naam onder
het adres te zetten.
De strijd voor Staatspensioneering in den
geest van den Bond vindt nu aanhangers in
alle deelen van Friesland. De Friesche
federatie telt ruim 100 afdeelingen met c.a.
II, 000 leden.
Een kind vermoord.
Te Renkum heeft, naar aan het Hbld. wordt
gemeld, eergisteren een afschuwelijk misdrijf
plaats gehad. Ongeveer 7 uur werd aan de
politie kennis gegeven, dat het 13-jarig
dochtertje van Pulle, dat ’s middags het bosch
in was gegaan om hoat te sprokkelen, nog
niet was weergekeerd. Onmiddellijk werden
gedaan nwt het
affen. Weldra bekende zij, den moord gevolg- dat om 9 uur in het Keyenbergsche
bosch het lijk van het meisje werd gevonden-
Het arme kind was geworgd door middel van
een riem- Uit het geneeskundig onderzoek
bleek, dat het kind geweld was aangedaan.
Door de politie en de marechaussee uit Wage-
ningen is onmiddellijk een uitgebreid onder
zoek naar den dader ingesteld. Omstreeks 7
uur is een ongeveer 30 jarig persoon met een
deukhoed in de nabij beid van het kind gezien.
Bovendien werd bij het lijk gevonden een
zwarte das, welke vermoedelijk het eigendom
van den dader is.
Onder de tram geraakt.
Donderdagmiddag omstreeks halftwee reed
de zoon van den heer Kingma, kassier te
Makkum, met zijn rijwiel langs den weg te
Schettenserbosch onder Schettens. Vermoede
lijk is het ongeluk als volgt gebeurdDoor een
windvlaag woei de hoed van den heer Kingma
af. Toen hij dezen wilde grijpen, geraakte
hij het stuur kwijt, waardoor hij op de tram
rails viel, juist voor een passeerende goederen
tram, die hem overreed.
Beide beenen werden hem afgereden.
Nadat een geneeskundige den ongelukkige
had verbonden, werd deze per personentram
naar Sneek vervoerd en aldaar in het St.-Anth.-
ziekenhuis ter verdere verpleging opgenomen.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
voor de Gemeenten Workum, Bemelumer Oldephaert en Noord wide.
i
