I
I
Ilindeloopen en Slaveren.
37ste Jaargang.
ZATERDAG 24 SEPTEMBER 1910.
No. 39.
Officieel Gedeelte.
Binnenlandsch Nieuws.
Land- en Tuinbouw.
ERICUS.
I
en
Len
de stijging der uitga-
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH Zoon
te WORKUM.
Het auteursrecht van den inhoud van dit
blad wordt verzekerd volgens art. 25 der Wet
van 8 Juni 1881, Staatsblad no. 124.
Gemeente-begrooting rekening dient te worden
gehouden met die van Burgerlijk Armbestuur
en Stads-Weeshuis, wordt de Arm voogdij-be
groeting ter behandeling het eerst aan de orde
gesteld. Daarbij wordt een voorstel van B. en
W. om de post.- huur van woningen, geraamd
op f 250, te verlagen met f 25, en te brengen
op f 225, op grond dat in 1909 daarop een be-
Gedeputeerde Staten van Frieslmd
hebben last gegeven tot opening van alle zee-
Tot plaatsing van adv. en reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau I). V. ALTA, Warmoesstr. 76-78, Amsterdam
is het best. Onzuiverheid geneest daardoor
tevens.
Huid en haarziekten moeten door een veearts
behandeld worden, of men bevochtigt die plek
ken. Voorzichtig met sublimaat (een tabletje
op 1 L. water. Zeer vergiftig.)
zeldzaam voorkomend
De nestor dér raads
leden, de heer F. J M. Heylaerts, herdacht
I zijn 40-jarig onafgebroken lidmaatschap van
Een voorstel van den heer IJntema, onder- den Bredaschen gemeenteraad.
grondig te overtuigen, want er zijn al veel te
veel twijfelaars in de wereld.
Volkomen overtuigd geeft zij dan een verslag
van haar rondreisje, dat meteen een prachtige
reclame is voor de moeite, die de Redactie zich
getroost, om zich op de hoogte te stellen van
Vragen van den dag op rechtskundig gebied.
De Voorzitter stelt vervolgens aan de orde de
behandeling der Gemeente begrooting, waarbij
geen wijziging in de uitgetrokken posten wordt
gebracht. Alleen stellen B. en W. voor de
uitgespaarde f 250 op de subsidie aan het
Burgerlijk Armbestuur, over te brengen op den
post van onvoorziene uitgaven, zoodat geen
verandering in de cijfers het gevolg zal zijn en
daarom de uitgaven vast te stellen tot een
bedrag van f 66519,31i/2, waartoe met algemeene
stemmen wordt besloten. Het uitgetrokken
bedrag van f 19000 voor den te heffen Hoofde-
lijken Omslag, wordt zonder hoofdelijke stem
ming goedgekeurd, alsmede het bedrag der ont
vangsten, groot f 66519,311/2, waarna de geheele
begrooting in ontvang en uitgaaf met algemeene
stemmen wordt vastgesteld tot een bedrag van
f 66519.3U/2.
Punt 5. Reclames in beroep tegen aanslagen
in het Kohier van Hoofdelijken Omslag, dienst
1910.
Op voorstel van den Voorzitter wordt besloten
dit punt te behandelen in eene vergadering met
gesloten deuren en de openbare zitting voor den
duur daarvan geschorst.
Na heropening der openbare vergadering,
niemand der leden na gehouden rondvraag meer
iets hebbende voor te stellen, wordt deze door
den Voorzitter gesloten.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
WORKUM, brengen ter kennis, dattotdeVER-
EENIGDE BURGERSCHOOL (Hoofd de heer
B. Jonkmans) nieuwe leerlingen kunnen worden
toegelaten
op Zaterdag den 1 October 1910.
Aangifte bij het Hoofd der School.
T. M. ten BERGE, Burgemeester.
A. de VJilES, Secretaris.
er een
steund door den heer Bosma, om de post: on
derhoud woning, uitgetrokken op f 40, te ver
lagen met f 20, wordt mede aangenomen met
8 tegen 1 stem, die van den heer Kroese.
(De heer Hingst was inmiddels vertrokken).
Een voorstel van den heer Jansen, ondersteund
door den heer IJntema, om onder de ontvang
sten de post: verdiende werkloonen, uitgetrokken
op f 20, te verhoogen met f 100 en te brengen
op f 120, wordt ook met 6 tegen 3 stemmen
goedgekeurd, die der heeren van Dijk, Posthu
mus en Kroese.
Waar tengevolge de genomen besluiten de
begrooting in ontvang met f100 is verhoogden
in uitgaaf met f 150 is verlaagd, wordt op
voorstel van B. en W., met 7 tegen 2 stemmen,
die der heeren Gaastra en Kroese, besloten het
oorspronkelijk geraamd subsidie van f 4600,
nader vast te stellen op f 4350 en ten slotte
de Armvoogdij-begrooting in ontvang en uitgaaf
goedgekeurd tot een bedrag van f 5077,891/2,
met 8 tegen 1 stem, die van den heer Kroese.
De begrooting van het Stads-Weeshuis wordt
overeenkomstig het rapport der Commissie met
algemeene stemmen goedgekeurd tot een bedrag
van f 2626,25, en die van de Gasfabriek even
eens in ontvang en uitgaaf tot een bedrag van
f 13345.
De daarna door den Secretaris voorgelezen
concept-besluiten tot het verleenen van een
subsidie, groot f 4350 aan het Burgerlijk Arm
bestuur en een van f1000 aan het Stads-Wees
huis, worden met algemeene stemmen aldus
goedgekeurd.
VERSLAG van de Vergadering van den Raad
der Gemeente
WORKUM,
op Dinsdag 22 September 1910, ’s nam. 6 uur.
Voorzitter de heer T. M. ten Berge, Burge
meester.
Afwezig de heer IJ. IJkema.
Na opening der Vergadering door den Voor
zitter, stelt deze als punt 1 aan de orde:
Notulen der vorige vergadering, welke na
lezing door den Secretaris, onveranderd worden
goedgekeurd en vastgesteld.
Punt 2. Mededeeling van ingekomen stukken.
a. Een extract uit het resolutieboek van
Ged. Staten, waarbij ter kennis wordt gebracht,
dat, gelezen een schrijven van den Minister van
Binnenlandsche Zaken, behelzende een uittreksel
uit het desbetreffend Kon. Besluit, het maximum
van het aantal vergunningen voor deze Gemeente
is verlaagd tot 10.
b. Een apostille van Ged. Staten, waarbij
goedgekeurd wordt teruggezonden het 1ste sup
pletoir kohier van Hoofdelijken omslag, dienst
1910.
c. Een apostille van hetzelfde College, hou
dende goedkeuring van het besluit tot het doen
van vier betalingen uit den post voor onvoor
ziene uitgaven, welke stukken zonder hoofdelijke
stemming voor kennisgeving worden aangenomen.
Punt 3. Adressen om afschrijving van Hoof
delijken Omslag, dienst 1910.
Na voorlezing der ingekomen adressen wordt
op voorstel van B. en W. zonder hoofdelijke
stemming besloten afschrijving te verleenen aan
E. H. Reitsma en P. Haarsma, m evenredigheid
van 4 maanden.
Punt 4. Vaststelling van den staat der
Gemeente-begrooting, van dien van het Burger
lijk Armbestuur, Stads-Weeshuis en de Gas
fabriek voor den jare 1911, alsmede vaststelling
der besluiten tot het verleenen van subsidiën
aan instellingen van weldadigheid.
Uit het voorgelezen rapport van de begrootings-
commissie blijkt dat deze, op grond dat de uit
getrokken posten op de begrooting volgens
hunne meening op redelijke grondslagen rusten,
voorstelt de Gemeente-begrooting in ontvang en
uitgaaf vast te stellen op f 66519.311/2.
Behoudens een zachten wenk aan Armvoogd,
om zooveel mogelijk aan d: stijging --tg_
ven een redelijken grens te stellen, stelt de
Commissie voor de Armvoogdij-begrooting in
ontvang en uitgaaf goed te keuren tot een be
drag van f 5227.891/2. Ten aanzien der be
groetingen van het Stads-Weeshuis en de Gas
fabriek heeft zij geene bemerkingen, waarom
zij concludeert de eerste in ontvang en uitgaaf
goed te keuren tot een bedrag van f 2626,25
en de laatste tot een bedrag van f13345. Waar
volgens den Voorzitter, bij de vaststelling der i sluizen.
Dinsdagmiddag heeft H. M. de Koningin
wederom persoonlijk met het uitspreken eener
troonrede de zitting der Staten Generaal ge
opend.
Veel nieuws bevat deze niet. Ontwerpen
worden voorbereid tot bevordering van
‘„oJoriK -x ide verbetering der afwatering van
bedrag van t 213./5 is uitgegeven, aangenomen n 1 j n
met 9 tegen 1 stem, die van den heer Kroese. de provinciën Fnesland en G r 0-
- 1 -- -het Meppeler diep en van de
De nieuwe halve gulden die op ’t oogen-
blik nog alleen voor Ned. Oost-Indië wordt
gemaakt heeft een breeden, platten rand,
waaromheen aan de binnenzijde een parelrand
is gelegdde beeltenis van onze Koningin is,
door den stempelsnijder in een gansch nieuw
model ontworpen, vroeger droeg de munt alleen
een kopje, doch thans is daaraan een ge-
deelte buste toegevoegd.
Gebroken Hulde.
De Za’erdag te Breda gehouden ge-
wassching en werkloonen, geraamd op f 100, te meente raadszitting onderscheidde zich o.a ook
verlagen met f 20, en te brengen op f 80, op 1 hierdoor dat
grond dat in 1909 daarop is uitgegeven f 73,76 jubileum’ herda;ht werd.'
kan geen genade vinden bij de meerderheid, wijl J - --
zich daar tegen verklaren de heeren Hobma,
Jansen, Hingst, Gaastra, Kroese en IJntema.
1 Een voorstel
POLITIEHONDEN.
Politiehonden als wettig bewijsmiddel.
Politiehonden vervoerdzooals het behoort,
zonder bezwaar voor de portemonnaie van den
politie-beambte.
Een politiehond die niet speuren en duiken
kan doet evenveel dienst als eenpolitie-beambte
die niet zien en loopen kan.
Het onveilige Vondelpark en de bespotte
oppassers.
Weer een jongetje en een meisje vruchteloos
gezocht.
Max en de Haarlemsche inbrekers.
Een boer in den Gelderschen IJsel verdronken.
Breston is bij internationale wedstrijden even
goed als in de praktijk.
Hektor houdt groote opruiming onder de
inbrekers.
In het Weekblad van het Recht, No. 9022,
wordt een vonnis te Alkmaar vermeld, waaruit
blijkt, dat twee gevluchte inbrekers aldaar alleen
op bewijs door den politiehond Tjap van den
deskundige F. D. H. en diens verklaring ver
oordeeld zijn. Daardoor is de politiehond als
wettig bewijsmiddel door den Rechter-Commis-
saris voor strafzaken aldaar aangenomen, nadat
Tjap in zijn tegenwoordigheid door een achter
gelaten pet tot driemaal toe een der beklaagden
heeft aangewezen en door de pet, die hij bij
zijn gevangenneming droeg, de andere. De
Rechter-Commissaris nam daarom aan:
«dat de lucht, welke aan het menschelijk
lichaam is en welke voor ieder mensch ver
schillend is, zich door uitwaseming mededeelt
aan de voorwerpen, speciaal aan de kleding
stukken, welke iemand eenigen tijd draagt en
een politiehond het instinct heeft om de lucht
van het menschelijk lichaam te herkennen.”
De redactie van dit degelijk weekblad maakt
bij dit vonnis de volgende kantteekening:
«Dit vonnis, waaruit blijkt, dat de politiehond
zijne intrede in ons strafproces gehouden heeft,
is een aardige illustratie van het juist dezer
dagen in de Residentie gehouden concours. Wij
matigen ons geen oordeel aan over den inzake
politiehonden deskundige. Staat het weten
schappelijk vast, dat de lucht, welke aan het
menschelijk lichaam aanwezig is, voor ieder
mensch verschillend is en dat dus een erkenning,
steunende op den reuk van den hond, volstrekte
zekerheid geeft? Wij stellen de vraag, zonder,
gelijk gezegd, ons aan een antwoord te wagen.”
Gaarne willen wij met alle respect aan de
hooggeachte Redactie een beleefden wenk geven,
hoe zij zichzelve kan overtuigen, ’t Is de tijd
der rondreisbilletten. Zij neme een rondreis:
Haarlem, Den Haag, Rucphen (N.-Br.), Almelo,
Leeuwarden. In elk van deze plaatsen bezoeke
zij den eigenaar van een politehond, die uit
muntend spoor zoekt, b.v. Max van den politie-
inspecteur van den Broeke te Haarlem, Marre
(met gewonen geleider) van de politie te aarvormige trosjes, die
’s Gravenhage, Breston van de Brigadier der i
Maréchaussee Croes te Rucphen (op ’t beruchte
«Heike”), Max van den heer secretaris der
N. P. V. te Almelo en Hector van hoofdinspecteur
van politie Wesser te Leeuwarden. Als zij zich
maar even bij elk van die heeren op een stoel
nederzet (elk lid der redactie natuurlijk een
afzonderlijken stoel) en zich in verschillende
richtingen verwijdert, zal elk dier honden, een
kwartier, nadat zij vertrokken zijn, den politie
hond, behoorlijk gemuilband en aan een ketting,
op hen losloopen. De geleider van den hond
zal precies zeggen welke straten zij geloopen
hebben, welke zijde dier straten of wel
’t midden en nauwkeurig langs dezelfde wegen
gaan, tot zij het geacht redactielid gevonden of
gesteld hebben, of wel de woning of de plaats
aanwijzen, waar zich dit geacht twijfelend lid
nu bevindt. Is dit met eenmaal niet tevreden,
dan kan het tien of honderdmaal herhaald
worden op elk van die vijf plaatsen. Zijn vijf
niet genoeg, dan wil ik een vol dozijn opgeven.
Na dezen in ’t openbaar geuiten twijfel is
m. i. de geachte redactie moreel verplicht, zich
Een voorstel van B. en W. om de post: schip-
en wagenvrachten, geraamd op f 25, te ver
lagen met f 20, en te brengen op f 5, op grond
dat in 1909 daarop niets is uitgegeven, wordt
aangenomen met 9 tegen 1 stem, die van den
heer Kroese. Een voorstel van B. en W. om
de post: weekgelden, geraamd op f 1750, te
verlagen met f 50, en te brengen op f 1700, op
grond dat in 1909 daarop is uitgegeven f 1637,50,
kan mede de goedkeuring der leden wegdragen, I
behalve die van de heeren Gaastra en Kroese. I
Een voorstel van B. en W. om de post: brood,
geraamd op f 425, te verlagen met f 25, en te
brengen op f 400, op grond dat in 1909 op die
post een bedrag is uitgegeven van f 381,69,
wordt mede aangenomen met 6 tegen 4 stem
men, die der heeren Hobma, Hingst, Gaastra
en Kroese.
Tegen verlaging van den post: ligging en
dekking, met een bedrag van f 10 die oorspron
kelijk geraamd is op f 40 en dus te brengen
op f 30, omdat in 1909 daarop is uitgegeven
f 6,25, verklaart alleen zich de heer Kroese.
Een voorstel van B. en W. om de post: be-
Meermalen heb ik mij reeds tot tolk gemaakt
van vele maréchaussée, rijksveldwachters en
andere politiebeambten, waar zij klaagden over
’t vervoer van hun politiehonden. Hun chefs
gelasten hen, zelfs een hond, die hun eigendom
is. die zij zelf gedresseerd hebben, en waarvoor
zij ook geen cent vergoeding ontvangen voor voeding
en eventueele geneeskundige behandeling, mee te
nemen naar een bepaalde plaats, die alleen per
spoor of tram te bereiken is. Ook hun honden
moesten eerst in hok of mand de reis doen,
zooals alle honden, maar waren dan bij aan
komst meermalen onbruikbaar, hadden «geen
lucht” door ’t liggen op den grond. Bovendien
mochten zij alleen hun eigen reisgeld declareeren,
niet dat van den hond.
De heer Thomson, de kranige kapitein der
maréchaussée in ’t Zuiden, heeft toen van vele
tram maatschappijen vrij vervoer voor de be
ambten verkregen. Maar de spoorwegmaat
schappijen keeren te weinig rente uit om dit te
kunnen verantwoorden tegenover haar aandeel
houders. Nu echter lezen wij in alle groote
bladen het volgend bericht, dat wij onveranderd
overnemen.
Vanwege het Departement van Justitie is de
aandacht van ambtenaren en beambten van
justitie en politie gevestigd op ’t navolgende
De Maatschappij tot Exploitatie van Staats
spoorwegen, de Hollandsche Ijzeren Spoorweg-
Maatschappij, de Nederlandsche Centraal Spoor-
weg-Maatschappij, de Noord-Brabantsch-Duitsche
Spoorweg-Maatschappij en de Spoorweg-Maat-
schappij Mechelen-Terneuzen zijn bereid politie
honden onder geleide van rijkspolitiebeambten toe
te laten in de derde-klasse-rijtuig-afdeelingen,
terwijl de drie eerstgenoemde maatschappijen
tevens hebben bepaald, dat indien de honden
in de rijtuig-afdeelingen om de eene of andere
reden niet kunnen worden toegelaten, het ver
voer van beambte en hond in den bagagewagen
kan geschieden. (Hier een kleine opmerking:
de hond mag niet op den grond en de politie
beambte moet uitrusten. Beide betalen. Zij
moeten in een 3e klas rijtuig. Is dat niet open,
dan laat men maar wat 3e klasse passagiers in
2e klasse rijtuigen gaan. Daarin is altijd plaats
genoeg en anders in de le klasse. E.)
Het vervoer van den hond kan niet kosteloos
worden toegelaten. De uitgaven deswege kun
nen echter op grond van artikel 59 van het
tarief van gerechtskosten in strafzaken, worden
gedeclareerd als verschot wegens werkelijk
bestede reiskosten!* (Prachtig! E.)
(Slot volgt). ERICUS.
Vragen en Antwoorden.
(Zend uw vragen per brief of briefkaart aan
Ericus, Amsterdam, dan komen ze wel terecht.
De antwoorden worden kosteloos gegeven en
abonné’s van Friso behoeven geen postzegel voor
antwoord in te sluiten. Naam of woonplaats
worden zelfs met den voorletter niet vermeld.)
ERICUS.
Vraag. Hoe heeten deze pitten?
Antw. ’t Zijn geen pitten, maar de prachtige,
vuurroode, linzenvormige zaden of boontjes van
de Adenanthera pavonina, een «vlinderbloemige”
plant. In de tropen, waar alle drie bekende
soorten dezer plant voorkomen, noemt men ze
Condoris.
Volwassen planten zijn flinke boomen, met
dubbel gevinde bladeren, zonder doornen («onge
wapend”), de vinnen «veeljukkig.”
De bloemen verschijnen in okselstandige, lange,
”i soms ook eindelings
j voorkomen. De vrucht is een kromme peul en
daarin zitten de sierlijke zaden. Ze dienen tot
rozenkranzen en colliers.
De inlanders schrijven er ook geneeskracht
aan toe. Het hout wordt gebruikt door schrijn
werkers en timmerlieden, als de boomen daartoe
dik genoeg zijn.
Vraag. Welke vogels hoort men bij regen
achtige nachten?
Antw. Vooral spreeuwen en lijsters. Ze
weten, dat de jacht in den vroegen ochtend
zeer loonend zal zijn en vliegen er by het
krieken van den dag heen.
Vraag. Weet u een afdoend middel tegen
verharen? Mijn kat doet het erg,
Antw. Als ik dat wist, was ik spoedig rijk,
en nam alleen menschen onder behandeling en
vorderde alleen betaling na genezing van ver-
haring en kaalheid. Maar voorkómen gaat ook
hier beter dan genezen. Veel buiten, dieren
’s nachs in een hok of batterij, eiken dag goed
schuieren en daarna met een oplossing van
salicylzuur in spiritus (met half water) wasschen.
n i n g e n, van
Vecht in Utrecht.
Nieuwe halve guldens.
Naar het U. D. verneemt, zijn op het
oogenblik aan ’sRijks Munt nieuwe halve
guldens in bewerking, die in meer dan één
opzicht afwijken van het oude model, volgens
hetwelk dit muntstuk tot dusver werd gesla-
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents
Per post -0 65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
De prijs der Advertentiën is van 1 —5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. Bij
abonnement belangrijk lager.
w.
u
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
voor de Gemeenten Workum, liemelmiier Oldepliaerl en Jioordwolde.
