r
Hindeloopen en Stavoren.
HERHALINGS-ONDERWIJS.
Gemeentehuis-Oppasseres
No. 40.
Herhalings -lessen
tevens Schoonmaakster y. h. Politiebureau,
Schoonhouden der School voor
Uitgebreid Lager Onderwijs,
37ste Jaargang.
ZATERDAG 1 OCTOBER 1910.
Officieel Gedeelte.
Land- en Tuinbouw.
Binnenlandsch Nieuws.
wat vermist zijn? Beiden gingen
FRISO.
Vragen
winteraardappelen op te slaan?
Sluiting zeesluizen.
Ged. St. der provincie Friesland hebben
Woensdag last gegeven tot sluiting van alle
zeesluizen.
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH ZOON
te WORKUM.
Het auteursrecht van den inhoud van dit
blad wordt verzekerd volgens art. 25 der Wet
van 8 Juni 1881, Staatsblad no. 124.
De prijs der Advertentiën is van 1 —5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. Bij
abonnement belangrijk lager.
Kamerverkiezing.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
heeft de verkiezing voor een lid van de Tweede
Kamer in het kiesdistrict Rotterdam V, noodig
geworden door het ontslag nemen van mr.
A. de Jong, bepaald op Maandag 17 October
aanstaande. De stemming, zoo noodig, is
vastgesteld op Dinsdag 25 Oct. en de her
stemming, zoo noodig, op Donderdag 3 No
vember a. s.
De ons welbekende Breston van den heer
Croes, Brigadier der Maréchaussee te Rucphen
(N.-Br.) die de le prijs, benevens de Zilv. Med.
van H. M., de Roode Kruis-prijs en vele andere
behaalde in Den Haag en nog een andere politie
hond, ontdekten, onafhankelijk van elkaar en
hetzelfde spoor volgend, de inbraak in het
nonnenklooster te
kende landlooper.
Tot plaatsing van adv. en reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr.76-78, Amsterdam
grijpen
Een boer te Deventer had eerst zijn vrouw
verloren en kwam dit verlies te boven. Toen
stierf zijn koe en hij verdronk zich, zooals den
inspecteur van politie Hübscher aldaar bleek,
toen hij met zijn hond het lijk in den IJsel
vond.
De heer W. F. M. Wesser, hoofdinspecteur
van politie te Leeuwarden, vond met zijn Hector
6.
Hwa moat mei efterütgean doch
Trachtsje om foarüt to kommen noch?
De Touslager.
7.
De bij fljucht üt mei ’n helder sin,
Én fynt syn hüning grif
En wilens fynt de füle spin
Feninich fül forgif.
Mar sonder missen hearre wy
To lykjen oan dy held’re bij,
Dochs aerdsje wy, al klinkt it min,
To folie nei de falske spin.
8.
’k Leau dat wy feilich tinke kinne,
Dat doch- en doogneat broerren binne.
9.
Jild, gewelt en ginst
Brekt segel, rjucht en kinst.
10.
Wês mak tsjin elts
Bihalven tsjin dy seis.
ERICUS.
en Antwoorden.
(Zend uw vragen per brief of briefkaart aan
Ericus, Amsterdam, dan komen ze wel terecht.
De antwoorden worden kosteloos gegeven en
abonné’s van Friso behoeven geen postzegel voor
antwoord in te sluiten. Naam of woonplaats
worden zelfs met den voorletter niet vermeld.)
Vraag. Wanneer is het de beste tijd om
Zij, die wenschen te worden toegelaten tot de
te geven
aan de OPENBARE LAGERE SCHOLEN in
deze gemeente aanvangende den 1 November
e.k., kunnen zich daarvoor aangeven b ij de
Hoofden der Scholen, voor den 29 October 1910.
Burgemeester en Wethouders van Workum.
T. M. ten BERGE.
De Secretaris,
A. de VRIES.
POLITIEHONDEN.
Vruchteloos zoeken politiehonden al sedert
bips een maand, nu ik dit schrijf, naar den
ontvluchten dief te Gronau, naar het vermiste
meisje te Oosterbeek en het vermiste jongetje
te Sloterdijk. Waarom? Een politiehond, die
niet zeer scherp speurt, die niet zeer schrander
is en niet goed duiken kan, is alleen goed voor
veiligheidsdienst, niet voor speurdienst. Even
goed zou men tot rechercheurs idioten kunnen
aanstellen, die niet zien en niet loopen kunnen.
Als ze maar raszuiver en prachtig zijn, als ze
maar hoog springen en goed in een leeren pak
van een helper bijten, dien zij op de leerlucht
gemakkelijk opsporen, dan zijn ’t ideale politie
honden. Slechts zeer enkele honden, die op
concoursen hoogste prijzen behalen, blijken in
de praktijk de beste speurders.
Vooral, wanneer de sporen in het water uit
komen, verliezen de meeste honden het spoor
en als ze het vinden, volgen ze tot aan het
water, maar niet er in. De politie mag dan
dreggen gaan, maar de hond apporteert dan
niet uit het water. Oefent men niet met stroo-
poppen, die met steenen bezwaard zijn
De hond zelf moet het spoor ook in het water
volgen en gezonken personen of voorwerpen
boven brengen, anders doet hij maar half werk.
En zijn dieven of vermisten in een bootje naar
den overkant^gevaren dan moet hij ze ook daar
volgen.
De honden die hierbij ook maar eenmaal in
gebrek blijven, gebruike men voor den veilig
heidsdienst.
Het Vondelpark te Amsterdam kan er best
een dozijn gebruiken. Nu worden er zelfs
’s avonds te 9 uur fatsoenlijke menschen van
het rijwiel getrokken en gemolesteerd. Alsdan
gelukkig toch twee politie-agenten komen, neemt
het tuig, dat het Park bij heele troepen onveilig
maakt, de vlucht in de duisternis en lacht de
politie uit. O, wat zouden de hondjes hun dat
verbazend vlug afleeren. MaarAmsterdam
heeft geen politiehonden noodig I
Haarlem geloofde dit vroeger ook, maar weet
nu wel anders. De wakkere heer van den Broeke,
inspecteur van politie aldaar, heeft zelf een
hond opgeleid, waarvan wij reeds vroeger mel
ding maakten. Op ’t concours in ’t Brongebouw
te Haarlem deed hij een klimsprong van 3 M.,
maar hij kan gelukkig meer dan springen.
Hoe ze zochten, wordt bij de concoursen nooit
vermeld, wel hoe hoog ze springen.
Nu nog een springconcours voor politie-agenten,
dan kunnen de hoogstspringende politie-beambteii
inbrekers te Zwaagwesteinde en bij den heer
Greidanus, Eewal, Leeuwarden, samen een heel
zoodje schurken. De hond is pas 11 maanden
en houdt nu al groote opruiming onder de
inbrekers.
Ja, haar zak
Daarin was
»Verdwenen 1”
Daar op dat tafeltje voor ’t bed had de man
als naar gewoonte zijn zilveren horloge gelegd,
behoorlijk opgewonden. Dan kon hij terstond
zien hoe laat het was, om op tijd te komen.
Weg is ook ’t horloge, verdwenen alle gelds
waarde.
Terstond waarschuwde Van der Werf de
politie en de heer Van den Broeke kwam ter-
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
WORKUM, roepen op sollicanten naar de be
trekking van
op eene helooning van f 100 per jaar.
Aan de benoemde kan mede worden opge
dragen het
(Hoofd de heer J. Zwanenburg) waaraan eene
belooning van f 50 per jaar is verbonden.
Van de instructie kan kennis worden geno
men ter Secretarie in de gewone kantooruren.
Solicitatiestukken op Zegel, in te zenden aan
den Burgemeester, vóór 7 October 1910.
Workum, 27 September 1910.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
T. M. ten BERGE.
De Secretaris,
A. de VRIES.
Tabaksbelasting in Nederland l
In de troonrede wordt gewaagd van ver
sterking der financiën door een nieuw middel,
dat nog niet wordt genoemd.
Naar het Het Volk meldt, is het vrijwel
zeker, dat dit nieuwe middel is een tabaks
belasting, misschien wel in den vorm van een
debietrecht.
De Nederlandsche Staatsschuld.
Blijkens de thans ingediende Staatsbegrooting
(Hoofdstuk VII A) wordt de Nederlandsche
Staatsschuld geraamd op 1 Januari 1911 te
zullen bedragen in totaal 1 milliard 116 mil-
lioen 652 duizend 350 gulden.
Zij is dus sedert het jaar 1900 ten gevolge
van de verplichte amortisaties met ruim 30
millioen verminderd.
Het totaal van het geraamde rentebedrag
voor 1911 is f 32,1 22,544 of ruim f 770,000
meer dan voor 1910, ofschoon de schuld in
ik bloemen en groenten moet zaaien dit jaar met 5,7 millioen door amortisatie is
5.
Hwet giet boppe it forstan
Fen de geleardste fen üs lan
De Hoed.
RYMKES.
1.
»Ik rin noait op pantoffels®,
Sei Bearn tsjin Lolke smid.
«Dat wo’k wol leauwe«, and’re baes,
«Omt jy er onder sit.«
2.
Ja sikerwier, al mei in jier
Roan lytse Kike allinne,
Se stapte dan ek, for sa fier,
Mar kütich oeral hinne.
Griet wirdt fen ’t jier al fjirtich jier,
En *t bern rint noch allinne.
Se hat sawier, gjin rêst en tier,
En oeral fljucht se hinne.
3.
Jan libbet sa, it kin net minder,
Him seis ta ’n lést, in oar ta ’n hinder,
Mei neatdwaen komt er roun.
En dochs, al docht er net syn plicht,
Hy ’s wol in man fen great gewicht,
Hy weacht twahondert poun.
4.
Hwet heil’ge wirdt troch elkenien
Bistimple mei it merk gemien?
De Skynheil’ge.
stond zelf met zijn hond Max. Terstond bleek,
dat de inbrekers aan de zijde der Westerstraat
een houten schutting over waren geklommen en
zoo op het erf gekomen. Een ruit werd inge
drukt, die de stumperds ook nog te betalen
hebben, en zoo waren de boeven binnen ge
komen. O fatsoenlijke inbrekers onder mijn
lezers, die ook alle politiebladen lezen, doe mij
’t pleizier en ransel die laffe rakkers eens
flink af.”
Hoe laag moet iemand gezonken zijn, «om bij
zulke menschen in te breken!”
De fielten hadden een zak achtergelaten en
Max berook dezen en ook de voetsporen der
daders. Weldra vond hij de ledige portemon-
naie en het ledige beursje en de rechercheurs
Brun en Kersten hadden dra de drie armen
bestelers te pakken. Mogen zij drievoudig wor
den gestraft.
Antw. Half October bij droog, vorstvrij
weer. Dan zijn ze goed suitgeziekt.” Berg ze
zuiver droog, schoon, koel, maar vorst- en
schimmelvrij.
Vraag. Ik heb op mijn bovenhuis een land
schildpad, die niet eten wil. Hoe komt dit?
Antw. Misschien, omdat schildpadden heel
nederige dieren zijn, die liefst in den zomer
altijd in den tuin blijven, in den winter in een
tuinhuisje of in een flinke kist met dik stroo.
Van bovenhuizen houden ze volstrekt niet.
Sla en kool eten landschildpadden het liefst
en ze eten geen dierlijk voedsel, zooals de water
schildpadden.
Vraag. Hoe kan ik de gladheid der tegels
van mijn gang wegnemen?
Antw. Laat een dikke looper leggen en met
lange punaises in de voegen tusschen de tegels
bevestigen. De gladheid der tegels zelven is op
verschillende wijzen weg te nemen door een
steenhouwer.
Vraag. In welk boek kan ik het best vinden
wanneer i‘
en planten in een grooten tuin?
Antw. Het Handboek voor Bloemtuinen en
Buitenplaatsen, (Zwolle, W. E. J. Tjeenk Wil
link) De Tuin van den Liefhebber (Van Holkema
Warendorf, Amsterdam) en Leerboek voorde
Groenteteelt, (Zwolle, W. E. J. Tjeenk Willink).
De grond moet, zoodra u dien krijgt, gespit en
zwaar bemest worden. U laat natuurlijk een
tuinman komen, die u een plan van aanleg
teek ent. en den tuin nog aanlegt voor de strenge
wintervorst invalt.
ERICUS.
ransel die
verminderd.
De stijging van het rentebedrag is toe te
schrijven aan de hoogere raming, met 1 mil
lioen, van de rente der vlottende schuld, ver
leden jaar op f 5000, thans op U/2 millioen
geraamd.
Dat wij langzaam aan een vermeerdering van
de Staatsschuld met het bedrag eener nieuwe
leening tegemoet gaan, kan met het oog op
de nadeelige saldi van de diensten 1908 en
1909 en vermoedelijk van 1910, alsmede op
de raming van het tekort op den gewonen
dienst van 1911, nauwelijks twijfelachtig
heeten, schrijft de Nieuwe Ct., waaraan dit
bericht is ontleend.
De „Prinses Juliana”
Het grootste schip, dat ooit in Nederland
gebouwd is, »Prinses Juliana® de nieuwe
oceaanstoomer van de Maatschappij Neder
land®. die 3 October a s. zijn eerste reis
naar Ned -Indie gaat ondernemen, heeft haar
officieele proefvaart schitterend volbracht. De
lengte van dit schip is455 voetde breedte
55 voet De voortbeweging geschiedt door
twee 4-cylindermachines, elk van 3300 P. K.
welke in staat zijn het schip op een diepgang
van 24 voet, een vaart van 15 mijlen te
doen behouden.
Waar het jongentje bleef.
Een bewoonster van de Lusthofstraat te
Rotterdam schreef dezer dagen op een adver
tentie, waarin nette, gehuwde lieden een
kindje vroegen ter opname in hun gezin,
liefst een jongentje. Genoemde vrouw had
een kindje van vier maanden, dat ze had
uitbesteed. Naar aanleiding van het schrijven
kwam bij de moeder in de Lusthofstraat een
rijtuig voor, waarin een sHaagsche” dame,
die het jongentje wenschte te accepteeren.
Samen reden de vrouwen naar het tehuis van
het kindje. De »Haagsche” dame maakte
nu bekend, dat ze in de Claes de Vrieselaan
woonde, en de vrouwen stapten met het kindje
in de tram.
Bij de halte Nieuwe Binnenweg-Claes de
Vrieselaan namen de vrouwen afscheid van
elkaar en de »Haagsche” dame verdween in
de Claes de Vrieselaan. De moeder hoorde
niets meer van haar kind en ook de voor
waarden waren niet nagekomen. Ze kreeg
aigwaan na eenige dagen en de politie werd
met het geval in kennis gesteld. De recherche
slaagde er in den huurkoetsier te vinden, die
de «Haagsche” dame naar de Lusthofstraat
had gereden.
Dank zij verkregen inlichtingen bleek, dat
de bewuste dame de dochter was van vrouw
de J., uit de 2e Lombardstraat, terwijl zij
zelf het beroep van kellnerin uitoefent in een
café te 's-Gravenhage. De vrouw werd op
gespoord en naar Rotterdam gebracht. Een
confrontatie leidde tot de herkenning van de
ontvoerster die bovendien de brualiteit had
gehad den 21 September 1.1. aan het bureau
van den Burgelijken Stand te Rotterdam het
knaapje onder den naam van H. W. De J.
aan te geven als haar kind, waarbij zij als
geboortedatum opgaf 21 Augustus. Het
kindje werd door vrouw De J.. de z.g. groot
moeder, aan de politie aan het Haagscheveer
afgegeven, door wier bemiddeling de kleine
werd teruggegeven aan de wettige moeder in
de Lusthofstraat, Tegen de «Haagsche”
juffrouw is proces-verbaal opgemaakt wegens
verduistering van staat en bovendien wegens
valsche aangifte aan don Burgerlijken stand
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents
Per post 0.65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
de hoogstspringende honden krijgen en grijpen
ze weldra vliegmachines in den sprong. Politie-
arenden en gieren dresseere men inmiddels voor
de boeven, die per vliegmachine ontvluchten.
Ik hoorde daarvan nog niets.
’t Was avond, 10 uur. Knappe, eenvoudige
menschen begeven zich dan ter ruste, omdat ze
’s ochtends weer vroeg op moeten.
Zoo dachten ook van der Werf en zijn vrouw,
Oranjestraat 197, er over. Ramen en deuren
van huis en erf werden zorgvuldig gesloten,
weldra lagen ze gerust te slapen. Geld of goed
hadden ze niet, dat wist ieder wel. f 1.65 had
zij in haar beursje en f 0.50 in haar porte-
monnaie.
Stil en duister was de nacht, gezond was
hun slaap. Gestommel deed haar ontwaken.
Haar man had zijn slaap zoo noodig en daarom
wekte zij dien nog maar niet. Eerst zou zij
eens rondzien, of ’t noodig was.
Zij sliepen nog in een bedstede, in de woon
kamer, een echte ouderwetsche met deuren,
die men voor een kast aanziet, als de deuren
gesloten zijn. Voorzichtig waren nu de deuren
dichtgeduwd, en daardoor was ’t geluid wel
veel getemperd, maar toch hoorde zij nu duide
lijk dat er menschen in huis waren. Ze wekte
baar man en samen wilden zij nu op de onge-
noode gasten lostrekken. Deze hadden hun
echter gehoord en man en vrouw vernamen
duidelijk, dat de inbrekers hun huis aan den
kant van de Westerstraat verlieten in angstige
vlucht.
Zou er
eerst naar de voorkamer.
Hier stonden twee kasten. In een daarvan
was hun schat, het roode beursje met f 1.65,
waarvan de huishuur en onvoorziene uitgaven
betaald werden. In de andere kast waren
5 sigaren.
Weg! alles weg! De kleeren liggen overhoop.
«Gelukkig, dat ik daar mijn portemonnaie
niet had en jij je horloge niet, man!” zei nu
de dappere vrouw, hoewel haar ’t huilen nader
stond dan het lachen. «Anders hadden we
geen cent meer in huis!”
Ze gingen naar de woonkamer,
lag nog op een stoel voor ’t bed.
de portemonnaie met f 0.50. r
de Roode Kruis-prijs en vele andere
behaalde in Den Haag en nog een andere politie-
volgend,
Liesbosch. ’t Bleek een be-
Bravo 1
I
1
'1
j
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
voor de Gemeenten Workum, Bemelumer Oldephaert en Noordivolde,
