Hindeloopen en Stavoren.
J
I
l
Verhuring
en Verpachting.
Vanaf 12 Mei 1911-12 Mei 1914:
Vanaf 1 December 1910-1 December 1913
le. het grasgewas van den berm van den
ZATERDAG 19 NOVEMBERJ1910.
37ste Jaargang.
No, 47.
Officieel Gedeelte.
Binnenlandscli Nieuws.
Land- en Tuinbouw.
alleen pronken
.in
le.
3e.
4e.
misverstand bij
Sommige leden meenden voorts, dat indien
2e.
3e.
4e.
J
ERICUS.
over-
maar
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH Zoon
te WORKUM.
J
De Staatsloterij.
Door verscheidene Tweede Kamerleden is
bij het afdeelingsonderzoek over het Hoofd
stuk Financiën aangedrongen op uitbreiding
der Staatsloterij, een instelling, waarvan de
minister zoo werd opgemerkt blijkens
zijn uitlatingen in den loop der laatste jaren,
geen tegenstander is. Het aantal loten was,
volgens deze leden, veel te gering om allen
die wenschen deel te nemen aan de loterij,
daartoe in staat te stellen.
Gevolg daarvan is dat velen loten van par
ticuliere loterijen koopen, vooral van het genre
der Lotisico- en Tijdgeestloten, wier uitgevers
geen eigen trekking hebben, maar profiteeren
van het vertrouwen, dat de trekking der
Staatsloterij te recht bij het publiek heeft.
Zij maken echter op die wijze de winsten die,
bij een voldoend aantal staatsloten in de schat
kist zouden vloeien. Met klem verzocht men
den minister aan dien toestand een einde te
maken. Uitbreiding der Staatsloterij en ver
andering der nummers bij elke trekking
waardoor maatschappijen als bovenbedoeld zelf
die trekking zullen moeten houden en dien-
i van het publiek
zullen verliezen achtte men hier het aan-
IIet auteursrecht van den inhoud van dit
blad wordt verzekerd volgens art. 25 der Wet
van 8 Juni 1881, Staatsblad no. 121.
I
De prijs der Advertentiën is van 1 —5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. Bij
abonnement belangrijk lager.
Tot plaatsing van adv. en reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78, Amsterdam.
des te krachtiger zou kunnen optreden tegen
particuliere loterijen speelhuizen en wedden
schappen bij wedrennen.
Intusschen werd van andere zijde tegen het
aanbevolen denkbeeld met kracht opgekomen
Men betoogde dat een regeering, welke zich
als een Christelijke regeering heeft aange
diend zich niet op het standpunt mocht stellen,
dat om eun kwaad te bestrijden de overheid
goed doet door dat kwaad te reglementeeren.
Het werd van deze zijde integendeel zeer be
treurd dat dit kabinet nog geen maatregelen
heeft voorgesteld om tot geleidelijke opheffing
van de Staatsloterij te geraken.
Volkssanatorium „Herema-State.”
Op 15 November waren in het volkssana
torium Herema-Statete Joure opgenomen
37 patiënten, afkomstig uit 29 plaatsen, waar
onder 6 patiënten van buiten Friesland.
ll(j wilde niet weg.
Maandag vroeg de directeur der strafge
vangenis te Haarlem adsistentie der politie om
dat een gevangene, wonende te Steenwijk, die
vijf jaren gevangenisstraf had ondergaan, niet
uit het gebouw wilde. De kleeding, waarin hij
gekomen was, werd als altijd door het College
van Regenten verkocht. Toen men nu bij
zijn vertrek afrekende, meende de man veel
minder te ontvangen dan de waarde was en
weigerde daarom het hem verstrekte nieuwe
kostuum aan te trekken Het werd hem
daarop met geweld aangetrokken, doch hij
dreigde het op straat te zullen uittrekken en
bovendien de ruiten der woning van den di
recteur te zullen vernielen. De politie bracht
den man naar het station van waar hij naar
Amsterdam vertrok.
Een woestaard.
Maandagmiddag passeerde een wielrijder
den rijksstraatweg te Voorthuizen, juist op het
oogenblik dat de afsluitboomen van den locaal-
spoorweg aldaar werden neergelaten. Daar
deze boomen van uit het station worden
bediend, werd hij als ’t ware tusschen de
afsluitboomen opgesloten. Toch wist hij nog
door vlug van zijn fiets te springen, een
botsing met den tweeden boom te voorkomen.
Hierover maakte hij zich evenwel zoo kwaad,
dat hij zich vloekend en razend naar het station
aldaar begaf, waar hij den chef, den heer
Zomer, aanstonds met een hand vol grint-
keien in het gelaat gooide. Niettegenstaande
en W. "worden toegevoegd “’de “hëerën“T. de stationchef hem trachtte te kalmeeren, gaf
Brandsma en W. H. van der Werf. de vreemdeling den beambte een hevigen slag
i en schijnen ons toe te roepen,
»zijn wij niet mooi
De bladeren van de stemmige, bedaarde tak
ken zijn veel fraaier, veel beter gevormd. Die
wilde hadden zoo’n haast met groeien, dat ze
lang niet zoo nettjes van vorm geworden zijn
en niet zoo goed afgewerkt schijnen als de
gewone. De meest regelmatige bladeren van
de vruchttakjes zijn langwerpig ruitvormig,
veernervig. Overigens zijn ze prachtig glad,
vol glans, alsof ze gevernist zijn!
Eerst komen er bloemknoppen te voorschijn
in ’t begin van Augustus; Daaruit ontluiken
eenvoudige, groenwitte bloemen in enkelvoudige
schermen, welke uit talrijke stralen bestaan.
De bloemdeelen zijn meestal vijftallig en ver-
toonen ook vijf korte, aaneen gekleefde stem
pels, In Augustus en September bloeien ze i
vele er van rijpen na den bloei tot bessen. Pas
in den nawinter, tegen het voorjaar, zijn ze rijp
en verschaffen dan een uitmuntend voedsel aan
onze
hebben,
oi
dien tijd juist van pas.
Die van het wilde klimop zijn dan zwart.
kleurige bessen draagt. In de kweekerij leest
gij op de naamplankjes van deze soort Hedera
aurantiaca., wat niets anders beteekent, dan:
sKlimop met oranjeroode bessen.Als we ’t
maar onthouden.
Bij de bladeren der takken, die geen vrucht
dragen, vinden we dikwijls de meest volkomen
bladmozaïk. Daarbij worden de insnijdingen van
alle bladeren gevuld door de punten van an
dere en omgekeerd. Daarom kan het klimop
zoo goed de gebreken van- oude muren be
dekken. Menig oud slot aan den Rijn, menige
ruïne is als ’t ware geheel door klimop bedekt.
Verbazend dik zijn de buitengewoon oude klimop-
strmmen van het Heidelberger slot, zooals be
kend is.
Maakt het klimop de muren stuk?
Integendeel, het beschermt ze zoo, dat met
klimop begroeide muren ’t veel langer uithouden,
dan kale. Plant dan vrij overal klimop, vooral
ook, omdat de vogels er in den zomer kunnen
nestelen, en in den winter voedsel en een be
schut verblijf vinden. Ze gaan er zoo diep mo
gelijk in, gaan tegen den volkomen drogen ta
melijk warmen, nooit beijzelden muur op een
klimoptakje zitten en de buitenbladeren be
schermen ze zoowel tegen slagregen, als tegen
ijzel.
Houdt of maakt klimop de muren niet voch
tig Ook deze vraag wordt nog meermalen ge
daan.
Volstrekt niet, integendeel. Klimop maakt zelfs
nieuwe, pasgemetselde muren droog en houdt
ze droog, als ze maar niet gemaakt zijn van de
slechte, zeer poreuse steen, die het vocht uit
den grond optrekt, als een lampekous de olie.
En zelts dan nog zal een tegelijk gebouwde, op
het westen gelegen, niet beplante muur veel
natter blijven, dan een met klimop bedekte.
De hechtwortels zuigen gretig het vocht uit
den muur en drogen dien alzoo nog veel beter
op, dan zonneschijn Bij slagregens, motregen,
sneeuw en ijzel blijft de muur droog, omdat het
bladmozaïk deze alle weert en doet afdruipen,
zonder den muur te raken. Ook onder boomen,
waar geen gras voort wil, groeit klimop.
Vragen en Antwoorden.
(Zend uw vragen per brief of briefkaart aan
Ericus, Amsterdam, dan komen ze wel terecht.
De antwoorden worden kosteloos gegeven en
abonné’s van Friso behoeven geen postzegel voor
antwoord in te sluiten. Naam of woonplaats
worden zelfs met den voorletter niet vermeld.)
Vraag. Is deze Veronica winterhard of is
’t een een-jarige plant?
Antw. Geen van beide, ’t Is een
blijvende plant, die in een licht, koel,
wrstvrij vertrek moet overwinteren.
a. Een dankbetuiging van P. K leistra voor
de haar toegekende jaarlijksche gratificatie van
f 60.—.
b Een apostille van Ged. Staten, waarbij
goedgekeurd wordt teruggezonden het kohier
van schoolgelden over het 3e kwartaal.
c. Een apostille van hetzelfde College
waarbij wordt goedgekeurd het Raadsbesluit
tot het doen van rechtstreeksche uitgaven uit
den post van onvoorziene uitgaven over 1910.
d. Een schrijven van den heer R. S. Potma
houdende aanneming zijner verkiezing tot lid
van den Raad
welke stukken zonder hoofdelijke stemming
voor kennisgeving worden aangenomen.
Punt 3. Adressen om afschrijving van Hoofde-
lijken Omslag, dienst 1910.
Uit de voorgelezen adressen blijkt dat afschrij
ving wordt gevraagd door de Wed. S. L. de Jong
voor 1 maand, wegens overlijden van haar
echtgenoot en door E. F. Swijter, thans te Rot
terdam, wegens vertrek uit de Gemeente over
2 maanden. Op voorstel van den Voorzitter
wordt de gevraagde afschrijving zonder hoofde-
Bij de gehouden stemming wordt met alge-
j meene stemmen tot Weesvooogd benoemd de
i heer S. Jager.
De punten der agenda zijn hiermede afge
handeld.
Bij de daarop volgende rondvraag heeft geen
der leden iets voor te stellen of op te merken,
waarna de Vergadering door den Voorzitter
wordt gesloten.
VERSLAG van de Veigadering van den Raad
dor Gemeente
WORKUM,
op Donderdag 17 November 1910, ’s nam. 6 uur.
Voorzitter de heer T. M. ten Berge, Burge
meester.
Tegenwoordig 10 leden. (Een vacature).
Na opening der Vergadering door den Voor-
zitter stelt deze als punt 1 aan de orde Notu-
vormig, zoodat ze ook den leelijken muur geheel len der vorige vergadering, welke, na lezing
voor het oog verbergen, zelfs midden in den door den Secretaris onveranderd worden goed-
wffitcr. Maar die wilde, vliegerige afwijkende gekeurd en vastgesteld.
takken trachten niets te verbergen. Ze willen j Punt 2. Mededeeling van ingekomen stukken.
wintervogels, die ze dan zoo hoog noodig
De meeste andere bessen zijn dan al
ipgegeten die van het klimop komen daarom in
Die van het wilde klimop zijn dan zwart. Er i
is een fraaie gekweekte soort, die sierlijke oranje-
i Burgerlijk Armbestuur alhier.
Uit de door den Secretaris voorgelezen reso
lutie blijkt, dat Ged. Staten tegen enkele be
palingen in voornoemd reglement bedenkingen
hebben, vermeld in een bijgaande nota van op
en aanmerkingen.
Op voorstel van den Voorzitter wordt tot
artikelsgewijze behandeling van die nota over
gegaan.
De eerste opmerking betreft art. 7, regelende
de toelating in het Armhuis. Wijl B. en W.
van meening zijn, dat hier een r
Ged. Staten heerscht, onder toelating geen I
ondersteuning kan worden verstaan en een o
gelijke bepaling in het Weeshuisreglement des- I tengevolge het vertrouwen
tyds is goedgekeurd, stellen zij voor aan de -
gevraagde gewijzigde redactie niet te voldoen, I
hetgeen wordt aangenomen met 9 tegen 1 stem, Sewezen middel,
die van den heer Hobma. ‘Q
Artikel 10, betreffende voorschriften van be- de Staatsloterij werd uitgebreid de overheid
legging der gelden, en aldus geredigeerd door - -
B. en W. om noodeloos geschrijf over en weer
te voorkomen, wordt zonder hoofdelijke stemming I
in den geest van Ged. Staten gewijzigd.
Verder wordt de aandacht door Ged. Staten
gevestigd op enkele nood«akelijke verduidelij
kingen der redacte, die met algemeene stemmen
worden vastgesteld inzake art. 3, art. 22 en
art. 27, betreffende aftreding der Voogden.
Art. 18, waarvoor Ged. Staten willen lezen:
bij staking van stemmen wordt geacht een
voorstel te zijn verworpen, wordt zonder hoof
delijke stemming goedgekeurd met een bijvoeging,
op voorstel van den heer Kroese: staken de
stemmen bij de benoeming van personen, dan
beslist het lot.
Inzake art. 24, betreffende de maandelijksche
afwisseling van Voogden, tot het doen der ont
vangsten en uitgaven, wordt zonder hoofdelijke
stemming besloten de vastgestelde redactie te
behouden, Evenzoo wordt zonder hoofdelijke
stemming besloten de redactie van art. 35,
regelende de vaststelling van de ambts-instructie
van den vader en moeder, te behouden.
Eindelijk wordt nog op voorstel van den Voor
zitter aan art. 31 eene bepaling toegevoegd be-
treflewde de ontstentenis, ongesteldheid of af
wezigheid van den Secretaris-boekhouder en de
voorziening daarin, en ten slotte het reglement
met de noodzakelijk geworden wijzigingen met
algemeene stemmen opnieuw vastgcsteld en be
sloten, dit ter goedkeuring aan Ged. Staten in
lijke stemming goedgekeurd.
Punt 4. Resolutie van Ged. Staten betref
fende het vastgestelde reglement voor het
te zenden.
Punt 5. Onderzoek van den geloofsbrief van
het nieuw benoemde raadslid.
Na voorlezing van den ingekomen geloofsbrief,
I stelt de Voorzitter deze, met de stukken be
doeld in art. 17 Gemeentewet, in handen eener
Commissie, bestaande uit de heeren Kroese,
2-1 en IJntema, ter fine van onderzoek en
rapport. De Vergadering wordt gedurende den
tijd van dat onderzoek, geschorst, Na de op
heffing daarvan rapporteert de heer Kroese, dat
alles in orde is bevonden, waarom tot toelating
van den heer R. S. Potma als raadslid wordt
geadviseerd, en overeenkomstig dat rapport, met
algemeene stemmen wordt besloten.
Punt 6. Benoeming van een Armvoogd,
wegens periodieke aftreding alszoodanig van den
heer H. G. Fekkes.
Bij het door den Voorzitter voorgelezen schrij
ven van het Armbestuur worden aanbevolen de
heeren: H. G. Fekkes en R. F. de Boer, waar
aan door B. en W. worden toegevoegd de heeren
A. Visser Az. en J. W. Sikkes.
Tot stemming overgaande wordt met alge
meene stemmen benoemd de heer H. G. Fekkes.
Punt 7. Benoeming van een Weesvoogd,
wegens periodieke aftreding als zoodanig van
den heer S. Jager.
Door Weesvoogden worden aanbevolen de
heerenS. Jager en D. Oosterbaan waaraan door
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents
Per post 0 65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
WORKUM brengen ter kennis van belangheb
benden, dat op ZATERDAG den 26 NOVEM
BER 1910, b(j gesloten briefjes, in te leveren
bij den Burgemeester aldaar, vóór den dag der
verhuring, voor den tyd van drie jaren zal
worden verhuurd en verpacht:
de bewoning en het gebruik van het huis
Wijk G no. 14, met de bediening der brug
bij de Hollemeer;
de bewoning en het gebruik van het huis
Wijk E no. 60 (z.g.n. Paardenstal);
de bewoning en het gebruik der vier kamers
in het huis Wijk F no. 83 en 84 (z.g.n
opzichterswoningen)
de bewoning en het gebruik van het huis
Wijk B no. 12 in de Bagijnestraat.
Heidenschapster grintweg in vier perceelen.
le perceel, loopende vanaf den stationsweg tot
aan de brug over de Horzea.
2e perceel, vanaf de brug over de Horzea tot
aan de Lartz.
3e perceel, vanaf de Lartz tot aan de brug
nabij Tj. Westendorp.
4e perceel, vanaf de brug nabij Tj. Westendorp
tot aan het einde van den weg.
het grasgewas van den berm van den weg
vanaf de brug over de Heidenschapster-
vaart nabij Tj. Westendorp tot aan het
afsluitingshek in de nabijheid der brug
over de gracht of vischwijk;
het grasgewas van den stations- en paral
lelweg;
het stukje weiland gelegen aan den Hei-
denschapsterweg tusschen de woningen
van Johs. Ketelaar en Tj. Bekema
5e. het grasgewas van de Algemeene be
graafplaats, en
6e. het grasgewas van het baanspad.
Van de voorwaarden kan kennis worden ge
nomen ter Secretarie in de gewone kantooruren.
Workum, den 10 November 1910.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
T. M. ten BERGE.
De Secretaris,
A. DE VRIES.
KLIMOP.
SLOT.
Als ’t nog maar een stek is van eenige dM.
hoog, die toch goede wortels heeft, zet gij die
vlak bij een ruwen muur of een ruwe schutting,
zóó, dat het bovendeel er tegen leunt. Geen
week duurt het of de gladde bast krijgt ruwe
puntjes, die uitgroeien tot wortel vezels. Deze
dringen in de holten van steen en hout en hou
den zich aan de ongeschaafde latten, waartegen
ze bij de kweekers opgroeien, zóó vast, dat het
moeilijk is, ze er voor het planten af te trekken.
Met zoo’n lat wordt n.l. elke plant meestal
geleverd.
Toch zijn er takken, die maar volstrekt geen
wortelvezels, geen hechtwortels willen maken,
al bindt men ze ook vlak tegen een ongeschaafde
plank of lat. In plaats van tegen muur of
schutting aan te groeien, wijken zij er zooveel
mogelijk af en schijnen zooveel mogelijk de
lucht te willen genieten. Nu, dit is ook gezond.
Als de gewone takken niet aan die luchthartige
vastzaten, zouden wij niet gelooven dat deze
ook klimoptakken zijn. Ze zien er zoo vreemd
uit en doen »zoo raar.”
De gewone bladeren zijn sierlijk handnervig,
regelmatig, eenigszins vijfhoekig, altijd inge
sneden, op schralen grond dieper dan op vrucht
baren. De meer spitse punten vertellen dus,
dat de grond daar minder vruchtbaar is. Die
bladeren worden niet elk najaar geel en vallen
dan af, o neen, zelfs niet om de twee jaar. Ze
blijven drie jaar zitten en verdorren dan, terwijl
ze groen blijven.
De jongere bladeren vleien en drukken hen
vast tusschen de andere wel sierlijk mozaïk-
vormig, zoodat ze ook den leelijken muur
winter.
Bosma
Vraag. Behoort een Gordon Setter tot de i
waakhonden?
Antw. Alle Setters zijn ’t meest geschikt
voor de jacht. Uitstekende waakhonden zijn
Hollandsche herdershonden en de enorm groote
en sterke Mastiffs.
(Één vraag tegelijk s.v.p., voor één week s.v.p.)
aid
2e.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
voor de Gemeenten Workum, flemelumer Oldephaert en Noordw olde.
