4
Hindeloopen
Bij Uil NnmmeF östarleMBlimpl
I
voor de Gemeenten Workum. Benlel«r «W en Noordwolde.
en Stavoren.
si
li
3Tste Jaargang.
No, 49.
Binnenlandsch Nieuws.
Land- en Tuinbouw.
b
I
.CEMBER 1910.
ZATERDAG 3 DE<I
1
Tot plaatsing van adv. en reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Erie.
Koningin
d. B. bericht ontvangen uit Zuid-Ame-
ERICUS.
I
er op den hoek van
’t Regentesseplein te
Craar weru
De prijs der Advertentiën is van 1 5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. Bij
abonnement belangrijk lager.
zijn
Het ver
haal, al schijnt het wat romantisch-toevallig,
zonder bode en met een Raad, die
1 meer wil zijn.
Dat in die gemeente echter niet de geheels
bevolking tegen den burgemeester samenspant,
en daar wel kunnen
er voornamelijk enkelen
en den inventaris is weinig
’t Geheel gelijkt een puinhoop,
was nog nieuw en maar eenige
GAASTRA Bz.,
Uitgave van T. ““ENBURGH ZOON
firma H. BRAND 3RKUM.
te WW
sland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78, Amsterdam.
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents
Per post 0.65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
en hij aldus diens oud-oom.
Thans is de familie in Holland in brief
wisseling met den dood gewaande, die niet
t erg veel familiezwak heeft getoond.
is toch werkelijk waarheid, zegt het N. v. d. D.
’t Oranjeboekje.
1 Naar men ons mededeelt, zal ’t ORANJE
BOEKJE, liederen voor Janmaat en Soldaat,
voor School en Volk, begin Januari het licht zien.
Treurig ongeluk.
Maandagmiddag had
de v. Marumstraat en
DE WILG.
«Kom, jongens! ik ga wilgen poten,” zei
Jasper tegen zijn kinderen. Al lang hadden ze
hem gevraagd, hoe die wilgen toch geplant
werden. Ze begrepen er niets van, want van
eiken, beuken, elzen en andere boomen werden
altijd jonge boompjes uit de kweekerij gehaald,
wagens vol.
Dit zagen ze nooit, voor vader wilgen plantte.
Toch waren dan soms op eens vele jonge wilgen
in de weiden aan den slootkant te vinden, die
er nooit geweest waren. Waar kwamen die
toch vandaan? Nu zouden ze eens goed
oppassen.
Jasper nam paard en wagen mee, een groote
houten hamer en ook een »iep« (geen boom
van dien naam, maar een scherp hakmes.)
Nu ging het naar de leelijke wilgen, die vroe
ger ongeveer op manshoogte afgehakt waren,
zoodat er niets dan stompen overbleven.
Ze hadden toen gedacht, dat de boomen in
eens zouden sterven, want het waren niets dan
kale palen, zonder een enkel groen sprietje, die
overbleven.
Maar het had niet lang geduurd, of er kwa
men knoppen en hieruit groeiden naar alle
kanten scheuten om den top of kop. De
scheuten werden twijgen en de twijgen takken.
Zoo waren de arme wilgen ten minste weer
tot boomen uitgegroeid, maar ’t bleven arm
zalige dwergen, bij de ongerepte stammen ver
geleken. Och, wat bleven ze laag, die afgehakte
stammen. «Knotwilgen noemt men ze, omdat
ze vroeger afgeknot zijn. Dat komen ze nooit
te boven.
Welnu, naar die knotwilgen rijdt Jasper, met
de kinderen. Nu moesten ze van den wagen,
want «de wilgenpoten” moesten er op. Hier
mede bedoelde Jasper de wilgen, die hij wilde
poten (planten.)
Maar er lagen geen jonge pootwilgen, geen
enkele. Jasper wist echter wel raad. Alle
mooie, tamelijk lange, rechte, dikke takken
hakte hij van de knotwilgen, glad bij den stam
af, zoodat ze wel de dunne overhielden, maar
er toch armzalig uitzagen.
Die mooie, rechte, flinke takken van alle
knotwilgen laadde hij op den wagen en reed
er mee naar de weide, waar hij spoten” wilde.
Hoe deed hij dit Hij had immers geen
jonge boomen met wortels er aan? Daarvoor
graaft men gaten of spit den grond diep los,
zet ze er in en maakt den grond nu weer vast
om den stam, door dien vast aan te trappen.
Jasper had geen jonge boomen, maar «stekken.”
Als men een tak van een wilg in den grond
zet en deze niet te droog is, komen er wortels
aan en de tak loopt ook uit.
Met zijn houten hamer klopt Jasper de stek
ken op geregelde afstanden elk ongeveer 20
cM. in den grond, flink recht op, aan de sloot
kanten langs al zijn weide. Dat is een spaar
pot. Elke boom groeit, als hij ’t goed doen
wil, zooveel, dat hij elk jaar een gulden meer
waard wordt ongeveer, om er klompen van te
maken.
sKlompen?” Die leelijke, zware houten
blokken, in goedkoope winkels in alle maten
te krijgen? Zijn die dan zoo duur?
Mag ik u beleefd verzoeken om wat respect
voor klompen, zooals men die in Twente, in
Brabant leert kennen en waardeeren? Op de
Middenstandstentoonstelling te Amsterdam in
1909 was ook een flinke Brabantsche klompen
makerij in werking te zien en velen keken
vreemd op, dat er zulke mooie, fijne, sterke,
maar toch lichte klompen gemaakt kunnen
worden, vooral Zondagsche.
Zondagsche klompen?
Ja, die kent men in de groote steden niet,
waar alleen werklieden en enkele dienstboden
klompen gebruiken. En die ze, vooral in den
winter, in de week draagt, wil ze ook ’s Zondags
niet missen, omdat men er zulke «lekkere”
warme voeten in houdt.
Die logge, zware werkklompen zijn van
«peppelen” (populier) of elzenhout gemaakt.
Ze moeten dikker van hout blijven, kunnen
lang niet zooveel uitgewerkt worden als wilgen
omdat ze dan al heel spoedig zouden barsten
en breken.
Met een strookje blik kan het bovenstuk nog
wel een dag of wat bij elkaar gehouden worden,
maar dan is ’t ook uit en als ze in den bodem
breken, geeft een «blikje” niets omdat ze dan
lek zijn. Nieuwe zolen of «hakken” kan men
er niet onder laten zetten en voorschoenen of
liever voorklompen, kan ook de knapste klompen
maker u niet vervaardigen, maar daarvoor zijn
De lichaams- zijn vijf en-twintigjarig jubileum.
midden van een
slaan door, ;i
ouicen. Aan ae overzyae aer si
de chemische stoomwasscherij en ververij van
gebr. Hoeksema door het vuur erns'ig bedreigd,
dat houtwerk van ramen en deur blakerde en
tal van ruiten deed springen.
Men donderenden slag stortte de fabrieks
schoorsteen op het brandende gebouw en
eenigen tijd later viel een der zijmuren om
ver. Als gevolg daarvan bezweek ook het
dak, waarna het gevaar voor de belendende
fabriek was geweken. De brandweer, die
met vier brandspuiten en drie brandslangen
op de waterleiding werkte, had toen spoedig
den strijd gewonnen. Ongeveer halftien kon
den de spuiten inrukken en werd het verdere
blusschingswerk aan de brandslangen overge
laten.
Op het gloeien der lucht kwamen honderden,
onder wie ook menschen van buiten, naar het
terrein van den brand. De Stationsweg en
de aangrenzende straten stonden vol.
De schade wordt door verzekering gedekt
bij de Onderlinge Sneeker Brandwaarborg-
maatschappij.
Voor ruim 50 naaimeisjes is de brand een
onverwachte ramp.
Van de fabriek
meer over.
De fabriek
jaren oud.
Politie en marechaussee zorgden voor de
handhaving der orde. On Ier de autoriteiten
die bij den brand tegenwoordig waren, bevond
zich ook de burgemeester.
Om een hoed.
Men meldt uit Oss aan de Nijm. Crt.
«De uitgever van de Ossche Crt., de heer
A., die geregeld voor zijn blad verslag maakt
van het verhandelde in de Raadszitting, zette,
toen de laatste Ossche Raadsvergadering was
afgeloopen, bij vergissing de hoed van den
wethouder O. op zijn hoofd, een sierlijk sport
petje achterlatend. De geachte wethouder,
die met dit weer niet gaarne blootshoofds
buiten loopt, was dus genoodzaakt het petje
op te zetten. Aldus gedekt begaf hij zich
naar een nabij het Raadhuis wonend collega,
die de pet als het eigendom van den heer A.
herkende. Het geval loste zich dus spoedig
op en zou overal in de wereld met een ver
ontschuldiging afgeloopen zijn. Te Oss
naar de berichtgever meldt werd van dit
geval echter proces-verbaal opgemaakt!®
Fraude bjj de post.
Dindagavond is in het hoofdpostkantoor te
's-Gravenhage een beambte gearresteerd in
verband met klachten, welke reeds langen
tijd omtrent vermissing van brieven de directie
der posterijen bereikten.
Een politie-onderzoek was ingesteldmet
een politiehond werd zelfs gewerkt met het
gevolg, dat het dier den aangehoudene aan
wees, die inderdaad in het bezit was van
brieven, die hij niet in zijn bezit mocht houden.
Het auteursrecht van den inhoud van dit
blad wordt verzekerd volgens art. 25 der Wet
van 8 Juni 1881., Staatsblad no. 124.
het buitenland.
Vragen en Antwoorden.
(Zend uw vragen per brief of briefkaart aan
Ericus, Amsterdam, dan komen ze wel terecht
De antwoorden worden kosteloos gegeven en
abonné’s van Friso behoeven geen postzegel voor
antwoord in te sluiten. Naam of woonplaats
worden zelfs met den voorletter niet vermeld.)
Vraag. Als een kip groote sporen draagt, is
dat een teeken van ouderdom of behoort het
soms bij een soort raskip?
Antwoord. Neen, geen raskip heeft groote
sporen maar Houdans hebben 5 teenen inplaats I
van 4, ook als ze jong zijn. Oude hennen
krijgen wel eens groote sporen.
ze ook goedkoop, wilgen echter altijd aan-;
merkelijk duurder, dan «peppelen.”
«Hebt gij ze wel eens aangehad
Neen, dan hebt ge zeker nooit zoo echt
buiten gewoond in een onzer grensprovinciën.
Men is daar op het dragen van klompen inge
richt.
Wilt gij, architect in een groote stad, een(j
bestek en teekening maken van een buitenhuis,
groot of klein?
Zorg dan, alles zóó in te richten, dat de
eigenlijke ingang de achterdeur is. Bij die
achterdeur moet een «klompenhok” zijn, liefst
ook met pannen gedekt en met een vloer van
klinkert of estriken.
Als Jaspers kinderen thuis komen loopen ze
eerst naar dat klompenhok, trekken daar de
klompen uit en de leeren pantoffels aan, die er,
glad gepoetst, op een rij staan. Zoo loopen ze over
de goudgele, schoone klinkers naar de achter- m
deur, vegen ten overvloede de voeten nog af op w3
de mat en komen zoo schoon in huis, dat
een moeder uit de stad er verbaasd over staat,
als zij er toevallig logeert.
Terwijl de jonge lui koffiedrinken of hun
middagmaal gebruiken, wordt de dikke sliklaag
van de klompen gespoeld, zonder ze van binnen ge
nat te maken, zoodat ze weer zuiver schoon
aangetrokken worden, als de kinderen weer
naar school gaan.
Maar in school dan Houden zij ze daar aan
Er zijn overal heel verschillende soorten van
menschen en kinderen. In Friesland, in het
kleine Pietersbierum, bij Harlingen was, althans
vroeger, een school met één hoofd en één onder
wijzer, ook had zij slechts één ingang.
Zoodra men in het ruime portaal kwam, zag
men de jongens naar rechts, de meisjes linksaf
gaan, - - T-
naar het vakje aan den wand met no. 43 er
boven, nam daar een p__. 1r„.TJ.L, :r
trok die aan en zette haar klompen in de plaats. H
Op kapstok No. 43 hing zij haar hoed. J
Zoo was ’t ook met de jongens. Zoodra V
nieuwelingen op school kwamen, kregen zij een i
nummer dat ze onthouden moesten. Pantoffels ij De burgemeester denkt
-van zwart leer moesten ze glimmend meebrengen te gaan, zooals hij zeide
en eiken Zaterdag, behoorlijk ingepakt, mee Op ’t oogenblik zit Schipluiden zonder veld-
naar huis dragen om ze s Maandags weer
glimmend in school te kunnen aantrekken. wac °r’
Dit werd behoorlijk gecontroleerd. Behoeftige &een Raad
kinderen kregen pantoffels, soms ook klompen, g
van kerk of gemeente.
’t Was ook bij slecht weer keurig net in die heeft het blad hier
opmerken. Het zijn
die de gemoederen in beweging trachten te
brengen.
Het vorige jaar vierde de heer Musquetier
.En dat te-
feestvierende, geestdriftige
school. 4
Bij dat gemakkelijk schoonhouden van huis
en school bij goed gebruik van klompen, houden
ze ook de voeten droog en warm, omdat ze
zonder naden zijn en hout al een bijzonder
slechte geleider van warmte is. F
warmte blijft in uw voeten. midden
Peppelen klompen zijn poreus, sl»au Juui, i>
wilgen nooit, zijn taai, kunnen van dun hout
zijn en worden ook gewoonlijk veel fraaier
afgewerkt. Zondagsche dames- en vrouwen
klompen zelfs met snijwerk. Ze worden be
hoorlijk «aangemeten.”
Maar nu genoeg van klompen. Wilgen
«teenen” worden ook zeer veel tot grove en
fijne manden gebruikt. De purperwilg (Salix
purperea), maar vooral de Salix amygalalis
(amandelwilg) laten zich tot teenencultuur zeer
goed gebruiken en leveren fraaie, fijne manden
tot allerlei gebruik.
Er is overal werkeloosheid in ons land in
den winter. Alle grove en fijne wilgensoorten
willen er zeer goed groeien, vooral in die streken,
waar zooveel werkeloosheid heerscht en ver
bazend veel grof en fijn mandewerk komt uit
het buitenland, omdat zeer vele zoogenaamde
mandenmakers geen vaklieden zijn, maar slechts
winkeliers in mandewerk.
Is er wel beter werk voor menschen van
allerlei slag in de lange winteravonden Zoowel
in de werkplaatsen als tot huisvlijt (niet huis
industrie) voor menschen, die geregeld ’s winters
en soms ook een deel van den zomer werkloos
zijn, kan men zoowel het poten van wilgen
stekken en wilgen teenen, als het klompenmaken,
maar vooral het vervaardigen van fijn en grof
mandewerk sterk aanbevelen, mits tegen be
hoorlijk loon.
Ieder handelaar is moreel verplicht als Neder
lander uit ons land te betrekken, wat men er
evengoed, zoo niet beter, kan koopen, als in
van
bevolking.
Een romantische geschiedenis.
Te Noordwijk heeft dezer dagen de heer
G. v. d. B. bericht ontvangen uit Zuid-Ame-
rika, dat een broer van hem, die men sinds
50 jaren dood waande, nog leefde, en wel
als herbergier van een klein hotel, waar veel
matrozen komen.
De dood gewaande was 50 jaar geleden
ais zeventienjarig jongeling uitgevaren op een
zeeschip. Spoedig na zijn vertrek kreeg men
van dien scheepskapitein bericht, dat deze
matroos overboord geslagen en verdronken
was. Wijl de man katholiek was, werden de
gebruikelijke kerkehjke plechtigheden voor
zijn zielerust gehouden.
Dezer dagen wilde een kleinzoon der zuster
van den dood gewaande in Zuid-Amerika met
eenige matrozen (hij zelf vaart ook als ma-
f troos) een herberg binnengaan op een plaats
4 aan de Oostkust van Zuid-Amerika. Toen de I
waard Hollandsch hoorde praten, vertelde hij
(hun, dat hij afkomstig was van Noord wijk en
dat hij indertijd van zijn schip gedeserteerd
was (vandaar, dat de kapitein niet beter wist
of de man was overboord geslagen) en na
veel omzwervens hier was terecht gekomen.
Natuurlijk was zijn verbazing groot toen
hij vernam, dat de matroos een kleinzoon was
ii van zijn zuster
i
Potretten van de Koningin-Moeder.
Er zullen nieuwe portretten van
Emma verkrijgbaar worden gesteld.
Die portretten zijn ten Paleize-Soestdijk ge
maakt door den Baarnschen photograaf Adr.
Boer, die er in geslaagd is, vooral van het
groote kooldrukportret een zeer mooi portret
te makende Koningin-Moeder staat daar
naast een portret van Hare Dochter. Van
de andere portretten in twee verschillende
houdingen en toiletten, is dat in soirée-toilet
het meest geslaagd. De portretten zijn in
verschillend formaat, ook op prentbriefkaarten
te verkrijgen; zij zijn uitgegeven door A.
Abrahams te Den Haag.
De kwestie te Schipluiden.
Hoe het nu verder gaan moet met den
gemeenteraad, waarvan de leden, zooals men
weet, achtereenvolgens bedankt hebben? Alle
zeven raadsleden, waarvan er twee protestant
en de rest katholiek, blijven volgens de
wet nog zes maanden in functie, totdat de
geloofsbrieven hunner opvolgers in orde
bevonden zijn.
De burgemeester vertelde aan de N. Crt.
dat hij er echter zeer nieuwsgierig naar is of
de heeren op de eerstvolgende vergadering
zullen verschijnen.
Begin Januari zal er een verkiezing worden
uitgeschreven om een nieuwen Raad samtm te
Lina Jaspers b.v. had No. 43. Zij liep stellen. En
paar leeren pantoffels uit, f ing de aftredende leden ieuw candidaat
stellen. Deze zullen dadelijk weer bedanken
J en dat spelletje van herkiezen en bedanken
j kan tot in het oneindige worden voortgezet
j De burgemeester denkt er niet aan om weg
En wat dan?
’s Hage ’n treurig ongeval plaats. Het 9-jar.
zoontje van de familie S. uit de Cartesius-
dwarsstraat, dat daar achter de boomen met
eenige makkers speelde, werd, toen het plot
seling van achter deze boomen wegliep, door
een auto gegrepen en overreden. Zeer ernstig
gekwetst werd de kleine naar het Ziekenhuis
gebracht, waar het nog dienzelfden avond,
ongeveer half twaalf, overleed.
De berichtgever voegt aan zijn relaas van
dit treurig ongeval een mededeeling toe, schrijft
L. en Volk, aan de waarheid waarvan wij
zeker geen geloof zouden hebben gehecht, in
dien zij niet van zoo betrouwbare zijde was
gedaan. Volgens hem toch weigerde de in
zittende dame der auto beslist het gewonde
kind met de auto naar het Ziekenhuis te ver
voeren, omdat de auto daardoor met
bloed bevlekt zou worden
Gelukkig is het nummer der auto bekend.
Naar wij hopen, binnenkort ook de naam
dier «menschlievende® dame.
Brand te Sneek.
Ongeveer 20 minuten voor acht is eergister
avond brand ontdekt in de stoomfabriek voor
de vervaardiging van witte kleeding enz. van
de firma gebr. Bervoets te Sneek, staande
nabij den Stationsweg.
In den grooten voorraad stoffen vonden de
vlammen volop voedsel en sloegen in korten
tijd hoog oplaaiend door de gesprongen ruiten
zoo dit gebeurt zal, naar het blad
hoorde zeggen in Schipluiden, de kiesvereeni-
NIEUWS- EN AD:™TENTIEBLAD
i.
C
i
1
i
i
rt A 1 rt 1 ca "L -I 4. I-« XX 4. w - n 4. - J_ 1
6
- 1- «vggvu m uuuiuiuiucu, ue mesvereem-
