I
Na den feestdag.
4
Kir
r' r
ZATERDAG 10 DECEMBER 1910.
No. 50.
37ste Jaargang.
Binnenlandsch Nieuws.
de provincie
de pro-
en
Het auteursrecht van den inhoud van dit
blad wordt verzekerd volgens art. 25 der Wet
van 8 Juni 1881, Staatsblad no. 124.
Maar het principe is, dat de
Het sub-
de Regeering voor weg en onder-
De
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH ZOON
te WORKUM.
van Elk zijns ondanks te vor
men en in het openbaar uit te spreken.
Blijkbaar als weerslag daarop nu is den
I den getuige J.
komsten verschaffen, dan zijn de verbodsuit-
schrijvers niet thuis. Mij werd, behalve op de
Staatsloterij, gewezen op Schiedam en den opium-
handel, twee factoren, die meer kwaad doen dan
de vroegere verlotingen op 5 December. En dan
niet loten om ’n haasje, ’n gans of ’n zak
vol lekkers, o neen... maar wel het lot werpen
voor je lichaam, dat, in geval van verliezen,
jaren lang gekneveld wordt aan het onding, dat
conscriptie heet.
«Maar,” Sinterklaas wou niet te veel zeggen,
’t is bij hem in Spanje ook bijlange na niet,
zoo ’t wezen kon. En met een toespeling op
den splinter en den balk was ons onderhoud
geëindigd.
De feestdag is voorbij. Zouden er velen zijn
die een welgemeend«dankje Sinterklaas,”
roepen? Zouden al die menschen, die hunne
magazijnen volgepropt hadden met allerlei moois,
tevreden zijn? Voor meerderen moeten deze
dagen veel goed maken.
En de groote uitstallingen, de eene nog
mooier dan de andere zooals ons de steden te
zien geven, maken dat er al steeds meerderen
meedoen aan de beweging om slechts in de I
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents
Per post 0.65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
Met ingang van 1 Januari a s. zal de
heer mr. Th. H. de Meester, oud minister van
financiën, thans lid van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal, optreden als politiek hoofd
redacteur van Het Vaderland.
Naast den heer De Meester blijft de heer
Van Balen met de hoofdredactie belast.
Oorlogsbegrooting.
Blijkens het antwoord van den Minister van
Oorlog op het afdeelingsverslag der Tweede
Kamer ligt het niet in de bedoeling de voor
stelling tot herziening van de officiers-trakte
menten thans weder van de begrooting af te nemen
en bij afzonderlijk wetsontwerp opnieuw in te
Sint Nicolaas is weer afgereisd.
Volgens een mijner jeugdige vriendjes heeft
Z. H. alreeds Friesland verlaten en spoort hij
reeds op Spanje aan, om in zijn klooster weer
rust te vinden. De brave Bisschop is niet con
servatief, hij gaat met den tijd mee Werd
tijden lang de groote reis gemaakt, gezeten op
zijn witte paard, thans maakt de heilige man
gebruik van spoor en tram en gaat de schimmel
alleen mee voor den nachtelijk en tocht over de
daken.
En in de steden rijdt hij in een mooien lan
dauer met prachtig opgetuigd twee- of vierspan,
ja van morgen hoor ik, dat de kinder
vriend in den Haag per auto zyn visites had
afgelegd.
Mooi voorbeeld voor velen, die met alle macht
het nieuwe willen tegengaan. Wie zich aanpast
aan zijn tijd heeft dien tijd en beschikt er over.
Den tijd in te halen is eene onmogelijkheid, en
we weten het: verloren tijd is verloren leven.
Ook vindt St. Nicolaas het opperbest den kin
deren reeds vroeg «vooruitstrevend® te maken,
’t Is waar, poppen, zweepen, paarden en andere
«kinderhand vullende« gaven komen nog voor...
we hebben het echter ondervonden, dat de stille
afzondering in het klooster niet heeft kunnen
beletten, dat de Sint op de hoogte is met de
toestanden der laatste jaren bekend met sport
en sportartikelen.
Brengt niet de zwarte Tommy uit zijn naam
de zoete kinderen auto’s, trammen, sporen, zelfs
vliegmachines alles kunstig nagemaakt, met
mechaniek en eigen beweging.
Wil ik eens een nieuwtje vertellen? Toen
ik bedankte voor de vele cadeautjes, Maandag
avond ontvangen, nam ik de gelegenheid waar
om den ouden heer eens te intervieuwen.
Wou eerst niet. Daar deden ze in Spanje nog
niet veel aan. Ja, de regeering liet zich af en
toe eens uitlurken, maar ook maar alleen als
dat noodig bleek een zaak anders voor te stellen
dan ze was.
En juist daarom beviel deze wijze van «nieuws-
gierigheids-bevrediging® hem niet. Z. H. meende
dat een van beiden het geval was: of je wordt
niets gewaar als de patient ’n «betoeft® man
is, of je komt op glas ijs en ontneemt den
rechter wat des rechters, den eenvoudigen on-
beschaafden mensch iets, dat zijn persoonlijk
geestelijk eigendom is, waarmee niemand iets te
maken heeft. Ik geloof dat hierbij gezinspeeld
werd op een nieuwe methode van intervieuwen,
«het onderzoek naar den toestand van je ziel en
den zetel van je verstand®, zelfs naar je wijze
van Godsvereering. Begreep ik het goed, dan
sprak hij nog over krankzinnige(n) doctoren en
rechercheurs.
Hoe ’t ook zij, mij werd een onderhoud toe
gestaan. ’k Mocht niet veel vragen, de tijd was
duur. En zoo werd me dan verteld, dat Velerlei
veranderingen den heiligen man terdege aan
staan, echter werd alle verandering geen
verbetering gevonden.
Ik vroeg: «Vindt U ’t goed dat het loten op
St. Nicolaas is verboden?® «Ja®, was ’t vol
mondig antwoord, maar ’t moest dan even zoo
zijn als bij ons in ’t klooster: gelijke monniken,
«gelijke kappen®.
Niet loten op mijn verjaardag, bon, maar
dan ook afgeschaft de, den staat geen windeieren
leggende «Staatsloterij®.
’tls wonder, zei hij, jelui Hollanders ver
bieden veel, maar als er verkeerde toestanden
zijn, die den landspenningmeester aardige in- dienen.
De minister deelt mede, dat uit de in te
dienen militie wet zal blijken, dat hij 8^2
maand voldoende acht voor behoorlijke oefe
ning, maar dan moet ook gedurende dien tijd
zonder onderbreking behoorlijk kunnen worden
geoefend.
Er is op gerekend, dat voor ’t jaar 4911
gemiddeld ongeveer 20.000 man gedurende
14 dagen meer voor herhalingsoefeningen
onder de wapenen zullen komen dan in 1910.
De Nederl. Vereen, voor luchtvaart werkt
op een wijze, die aan het legerbestuur gele
genheid biedt daarvan partij te trekken voor
defensiebelangen, daar zij officieren tot bal
loncommandant opleidt en haar ballon mate
rieel in oorlogstijd ter beschikking van het
legerbestuur wordt gesteld.
De Minister stelt zich voor bij een volgende gersma en dr. Van Deventer hebben kunnen
begrooting een bedrag aan te vragen om pre- goedvinden omtrent den geestestoestand van
miën te kunnen toekennen aan officieren, die
bij grootere legeroefeningen als militair vlieger
resultaten van beteekenis weten te verkrijgen
stad de inkoopen te doen, ’t Wordt zoo, lang-
zaam aan, een harde dobber voor onze dorps-
negotianten, die toch ook schot en lot dragen.
Mochten allen content zijn!
Verheugde kinderen, opgetogen over den over
vloed van geschenken velen. Men moet het
zien, met eigen oogen, hoe ze ’s avonds voor
den grooten nacht hunne korfjes en blaadjes
gaan «opzetten.” Voor ons, kinderzegen mis
send, is het elk jaar een waar feest, als allerlei
dreumesjes bij oom en tante, die toch niet oom
en tante zijn, komen vragen of Sinterklaas ook
rijdt. En dan die morgen van zoeken. Vol
blijde verwachting hangen ze reeds vroeg aan
de bel, druk zijn ze aan het zoeken en bij elke
vondst klinkt een ware Indianenkreet.
O heerlijke tijd, die der kinderjaren, als er
nog geloofd wordt aan een heuschen Bisschop,
in lang gewaad en versierden myter. O mooie
tijd, als daar nog gezongen wordt onder den
schoorsteen, als daar nog versjes worden geleerd
om op te zeggen als «hij” komt en informeert
of er ook stoute kinders zijn.
O, prettige dag, als men vreugde kan brengen
in de woning des armen, als men van zijn
overvloed kan meedeelen aan hen die graag
willen, maar niet kunnen, als je op. zoo
warmen toon hoort zeggen O, dank foar de bern
We hebben ’t allen gelezen, dat verhaal
waarin we hooren van afgelegde kleeren. oude
prullen, die op Sinteklaasavond bij wijze van
welkome opruiming van de hand worden gedaan.
Hoe te prefereeren ook, dat weggeven van nog
te gebruiken goederen, daarmede wordt geen
kinderhart verblijd. Wie op den 5 Dec. aan
philantropie wil doen, moet kindervriend i'jn.
Men neme les daarvoor by die duizenden onder
wijzers en dames onderwijzeressen, die tallooze
comité’s, allen uitgaande van de idéc, kinderen
een St.-Nicolaasfeest te verschaffen.
De jongen met kapotte schoenen, denkt eerst
aan een grooten taaiman, dan aan zijn koude,
natte voeten.
En nu wil men die kinderen hunnen Schuts
patroon ontnemen! Lazen we niet verleden
jaar in de Leeuwarder Courant ettelijke artikelen,
alle behandelende de vraag: Zullen we Sint
Nicolaas afschaffen? ’t Is immers veel mooier
dat de kleinen weten dat vader en moeder en
de dames en heeren comité-leden het bisschop
pelijk korfjesvullen verrichten?... Ja?... Neen,
zeggen we. Is in die allen, duizenden en nog
eens duizenden, die tot in de middenschooljaren
een vast vertrouwen hadden in een heuschen
heilige, iets van nadeeligen invloed achter ge
bleven. Gij en ik, wij allen, lezeres en lezer,
zouden we willen missen, die groote herinnering
aan de heerlijke Sint Nicolaasfeesten in onze
jeugd
Ontneemt toch niet alle poësie aan onze
jeugd. Ze staan al gauw genoeg in het teeken
der werkellijkheid. Neen, lang leve Sinterklaas,
de goede Bisschop, de kindervriend. Ws.
Bolsw. Crt.
tot het brengen valsching van kaas.
:al zijn. wet. Bepaling*
aan
wezig waren, werd te 12^4 uur gesloten.
Voortzetting Vrijdagavond 8 uur.
Psychiaters-zakenmenschen.
Het H.bl. schrijft:
- Ons was bij gerucht een feit ter oore ge
komen, ’t welk wij zoo ongelooflijk achtten,
dat wij er een onderzoek naar hebben inge
steld. Het is ons thans door de stukken voor
ons bevestigd.
Men weet, welke conclusie de drie psychia
ters, dr. Van Erp Taalman Kip, prof. Jel-
De prijs der Advertentiën is van 1 —5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. Bij
-abonnement belangrijk lager.
Tot plaatsing van adv. en reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78, Amsterdam
heer Van Elk onmiddellijk na de behandeling
der Papendrechtsche zaak te Arnhem, een
fraaie reclame-brochure toegezonden geworden
door eene inrichting waar men zich voor f 6
tot f 9 per dag als patiënt kan doen opnemen.
En de inrichting van wie deze taktvolle
fijngevoeligheid is uitgegaan, is... het Sana
torium voor Zenuwziekten te Arnhem, in welks
bestuur, zooals in de reclamebrochure met
groote letters verkondigd wordt, prof. Jelger-
sma en dr. Van Deventer zitting hebben; en
terwijl het is onderteekend door den genees-
heer-directeur. «Dr. Van Erp Taalman Kip.®
Prof. Jelgersma signaleert dit geval als
een misplaatste grap.
Vechtpartij.
Omstreeks zeven uur Maandagavond kregen
in de Willomstraat te Amsterdam twee lieden
twist, n 1. de 32 jarige F. v. B. en de 25-jarige
J. D., beiden in die s!raat woonachtig. De man
nen werden handgemeen en takelden elkander
duchtig toe.
J. D. bracht den ander met een scherp voor
werp twee steekwonden toe, in den buik en
in de linkerzijde. Hijzelf kreeg echter van
zijn tegenpartij ook een paar steken in den
rug, waardoor ernstige verwondingen ontston
den. Door bloedverlies uitgeput, gaven de
twistenden den strijd op. Per raderbaar
werden zij door de inmiddels verschenen po
litie naar het Binnen-Gasthuis vervoerd. Beide
mannen moesten ter verpleging opgenomen
worden.
Plan droogmaking Zuiderzee.
Ged. Staten van Noord-Holland hebben aan
de Prov. Staten overgelegd de gewisselde
stukken in zake het plan tot geleidelijke
droogmaking van de Zuiderzee. Zij geven
aan de Staten in overweging thans eene bij
drage beschikbaar te stellen van f 5000 in
de door Je Regeering te maken kosten voor
een meer uitgewerkt plan inzake eene afslui
ting van de Zuiderzee en indijking en droog
making van de Wieringermeer, zoomede voor
het houden van overleg aangaande de be
langen van waterkeering, afwatering en scheep
vaart.
Bestrijding der rundertuberculose.
In de Staatscourant komt de volgende be
kendmaking voor van den directeur-generaal
van den Landbouw
overwegende, dat het ten aanzien van de van
tuberculose verdachte runderen, die in de 2e
helft van de maand December dezes jaars op
grond van het Koninklijk besluit van 2 Sep
tember 1904 ter overneming aan het Rijk
mocht worden aangeboden onzeker is of de
eventueele beschikking tot overneming door
den minister van Landbouw genomen zal
kunnen worden vóór 1 Januari 1911, zijnde
het tijdstip, waarop voornoemd Koninklijk be
sluit ingevolge het voorschrift, vervat in het
Koninklijk besluit van 1 December 1910
vei valt;
geeft aan belanghebbenden, ter voorkoming
dat de door hen voor het veeartsenijkundig
vooronderzoek gemaakte kosten nutteloos zullen
zijn gedaan, in overweging, na 10 December
1910, in afwachting van de inwerkingtreding
der nieuwe voorschriften, geen runderen meer
ter overneming aan te bieden.
Inhoudsopgave van No. 5 van het Maandblad
tegen de Vervalschingen.
De in- en uitvoer van schadelijke en ver-
valschte artikelen bij de Ver. staten. Ver-
Overtreding der boter-
Bepalingen betreffende spijsvetten
vruchtenwijnen. De juiste levenswijze
(slot.) Het gebruik van salicylzuur ter
verduurzaming van vruchtensappen. De
samenstelling van verschillende melkpoeders.
De Geit en de maltakoorts. Het Jubi
leum der kina cultuur. Verlichting der
boeien door acetyleen. Gemengde Berich
ten. Feuilleton. Boekbeoordeeling
Contrdle-onderzoekingen van Levensmiddelen en
Verbruiksartikelen, gedaan aan het Laborato
rium voor chemisch en Microscopisch Onder
zoek Dr. van Hamel Roos en Harmens. 291
Keizersgracht Amsterdam.
Rij kspostpaarbank.
De Directeur der Rijkspostspaarbank brengt
ter algemeene kennis dat alle spaarbankboek
jes, uitgegeven in de maand December en
eventueel ook om daaruit eenige vliegtoestel
len te kunnen aanschaffen.
Tweede Kamer.
Eergisteravond was in de zitting van de
Tweede Kamer aan de orde de behandeling
der Waterstaatsbegrooting. Verschillende leden
voerden bij de algemeeno beschouwingen het
woord over de drooglegging der Zuiderzee.
De heer Pollema (a.rbesprak de afwate
ring van ons land, dat een onderwerp is van
groot belang. De eischen die aan een goede
afwatering gesteld mogen worden, worden van
jaar tot jaar grooter, ook met het oog op
den gezondheidstoestand van het vee. Eea
goede afwatering is van even groot belang als
goede verkeerswegen. Voorts betoogde spre
ker, dat de opslibbing van het Reitdiep oor
zaak is van den slechten waterafvoer in de
provincie Groningen. De vergelijking van de
provincie Friesland met Holland gaat mank,
want Friesland heeft zich van twee kanten te
verdedigen tegen de zee. Friesland heeft geen
genoegzame macht over het water.
Daarom drong spreker am op beteren wa
terafvoer voor de provinciën Friesland en Gro
ningen, zoowel in het belang van den land
bouw als in dit van de schipperij.
Hierna antwoordde de minister de verschil
lende sprekers Over de Zuiderzee-inpolde-
ring is hij in overleg en aan het studeeren.
De minister vond het billijk, dat de pro
vincie Noord-Holland ook bijdroeg in de op
neming van het werk. De minister stelde
een eiscb van 40 pet.
Principieel is de deelneming van de provincie
van groot belang, omdat de indeeling van het
Wieringermeer een eerste stap is. Partici
patie is dus van groot belang.
De heer Smeenge. Maar wanneer
vinciën nu niet kunnen of willen?
De ministerZij zullen wel kunnen en
willen. Voor het later uit te voeren groote
plan is de deelneming der provinciën van groot
belang. Bij een kwestie van 314 millioen is
de financieele zijde van het vraagstuk van
groot belang, De schuldenlast van het Rijk
zal bij de drooglegging der Zuiderzee enorm
stijgen en dus is zij bij den huidigen financi-
eelen toestand onmogelijk. Er moet dus be
gonnen worden met het leggen van een dijk
van Wieringen naar Piaam om later te komen
tot het groote plan. De minister hoopt de
Mem. v. Antw. betreffende den aanleg van
den dijk Wieringen—Piaam spoedig in te
zenden.
De Regeering wil zich geenszins van deze
zaak afmaken.
provinciën zelf de kosten dragen,
sidie van
houd kan nog hooger gesteld worden,
minister is met zijn collega naar Friesland ge -
weest om zich te overtuigen van den water-
toestand in Friesland. De heer Troelstra had
daar al dagen lang met waterlaarzen rondge-
loopen, maar ziet het water bleef maar stijgen
tot de minister met zijn ambtgenoot kwam en
ziet, daar keerde de wind en daalde het water
waarlijk (gelach).
Was de minister met zijn ambtgenoot maar
eerder gekomen werd er gezegd (gelach).
Doch hoe dit zij, ondanks het hooge water is
1910 een zeer voordeelig jaar voor den land
bouw geweest.
Dat neemt niet weg, dat voor een herha
ling moet worden gewaakt, en de minister
hoopt, dat de provincie met de Regeering
daartoe zal medewerken en 1
van financieele offers bereid zal zijn.
De vergadering, waarin nog drie leden
’t
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
voor de Gemeenten Workum, Bemelumer Oldephaert en Noordwolde.
üindeloopen en Stavoren.
L'/xmcfon trnnon nnlrnn zl r» r-. si ri tnv» Lvzx zl mi 4- a< e
I
.7^
