Hindeloopen en Stavoren.
L
Onze Land- en Tuinbouw-Leestafel.
Moai Elske en ’t wonderstientsje.
No. 3.
Binnenlandsch Nieuws.
ZATERDAG 14 JANUARF1911.
37ste Jaargang.
Land- en Tuinbouw.
hjar snüt
FRISO.
ERICUS.
deis yn ’t fjild, 1
ERICUS.
Nederlandsche Tuinbouwalmanak.
ERICUS.
»’k Scoe sizze nim it mar ris oan,
En brük it ta dyn nut
Mei ’t ondersiikjen fen: In man,
In man, in wird, in wird.«
«Ho scoe ’k dat riede kinne«, sei
It noftren Elske skou.
«Ik hald fen sokke kinsten net
En ha gjin kinde oan jou.«
Hja socht de krüsbeibeamen ou
Dy wierne sahwet klear.
De moaiste beien samle hja
Dan yn ’e skerldoek gear.
En sont dy stien forlern rekke is,
Riisde yn it hert der frou
It mürrefêst betrouwen wer
Op manljueswird en trou.
Van Leent folge.
Der skonke ris in fammensbern,
Mei eagen sêft en blau,
By sinneopgang nei it hóf,
Dat glinstere yn ’e dau.
Het auteursrecht van den inhoud van dit
blad wordt verzekerd volgens art. 25 der Wet
van 8 Juni 1881, Staatsblad no. 124.
«Sleau fanke«, sei aid bepke wer,
«Hwet ik dy jaen is goed,
It stientsje hat in wondere kreft
Dat for bidroch dy hoedt.«
»Dou smichelk róp hja moeilik üt,
«Dou makkest my noch gek,
Foart towerstien, dou Ijeagenstien
Ik bin dy net mear brek«.
Sa kaem der ek in jaeger oan,
In hountsje roan him nei.
Hy knikte it bern wol frjeonlik ta,
Mar der gie ’t ek mei wei.
een politiehond aan-
«Ja hwetsto seiste«, prott’le hy.
«Mar wierheid is it net,
»In wiif yn ’t hüs, in krüske mear
En oproer, ier en let.®
Nou, Elske socht mar flytich foart,
En song sa woltomoed,
Do ’t der in wyfke by hjar kaem
Dy hie al op hjar loerd.
«Wirdt mar net kjelcc, sei ’t aide wiif,
«Dou scilst hwet fen my ha:
«Sjuch, ried ris: hwet lor towerkreft
Scoe dit moai stientsje ha?«
«Ik kin dy sizze, altyd as
Jy ’t stientsje by jy ha;
Seit elke man de wierheit jou,
En freegje dan mar ta«.
En Elske naem dy moaije stien,
Dy ’t yn hjar fingers blonk,
En smiet him midden yn ’e poel
It tovverstientsje sonk.
Hja speegle hjar nou rjuchts, dan lofts
En frege süntsjes skou:
«Hwa is de moaiste faem fen ’t gea?®
En ’t wetter andere: «Dou®.
«Hea jager«, Heide Elske fluensk,
«Hwerom bin jy sa kald?
Sei, treur jy om in dertne faem,
Hwer ’t jy forgees fen haldt?«
Hja rint mei ’t stientsje yn ’e han
Nei de opfeart, klear as wyn.
De sinne waerd der yn wearkeatst,
Elsk seach hjar kopke er yn.
Moai Elske ontstelde en joech hjar ou,
’t Blij sin wier samar oer.
Hwent yn hjar hertsje logge omheech
It bluistrich Ijeafdefjür.
»To, to mar«, róp moai Elske üt,
En hja forfblge ’r wei,
Do ’t hja in spielman seach dy ’t yn
In oper lizen lei.
Hjar bernesin foun flyt en moed
By ’t wirk om ’t daegliks brea,
En derom wier hja wol op skik,
Mar: skoud’re ek it kwea.
Noch hie it froede bern gjin weet
Fen feinte freugde en smert,
Al kloppe wol for wille en nocht
Hjar jeugdich famkeshert.
«Hwet weahch nou«, sei Elske do,
«Set jy de dei sa yn?
Of droom jy ier moarns ont jounslet
Oer de iene of oare Tryn?«
«Ei, praet my net fen frouljue, ju,
De earste al hat üs skeind,
Brocht Yfkemoai üs net ta’n fal?
Né, ik bliuw stil frijfeint.®
Do weard it Elske al to bang,
Onstümich sloech hjar ’t hert,
Yn eiker each krig’ hja in trien
Fen djipwei fielde smert.
De antwoorden worden kosteloos gegeven en
abonné’s van Friso behoeven geen postzegel voor
antwoord in te sluiten. Naam of woonplaats
worden zelfs met den voorletter niet vermeld).
V. Wat moet men doen om mollen uit een
sportveld te verdrijven?
A. Zoolang er veel wormen in den grond
zijn, zullen er ook telkens nieuwe mollen daarop
af komen en zijn ze niet op afdoende wijze te
verdrijven, omdat de wormen zich sterk ver
menigvuldigen. Als het terrein sportterrein
blijft, moet er eerst sterk «gerold® worden.
Hiermee wordt bedoeld het voorttrekken van
een zware landrol over zoo’n veld door een paard.
Vóór dit rollen nog en ook telkens daarna, als
zich molshoopen vertoonen, worden met kwistige
hand steenkolensintels in de gangen en gaten
gestrooid, tot even boven de oppervlakte. Bij
het rollen wordt dan alles gelijk. Na het rollen
worden onophoudelijk de gaten (ook regenkuilen
enz.) met fijne sintels aangevuld en even met
een houten stamper aangestampt.
V. In de aarde van mijn verplante Clivia
groeien nu en dan heel kleine champignons.
Wat is daartegen te doen
A. Houd de aarde minstens 14 dagen droog
en giet dan heel matig, alleen wanneer de boven
aarde stofdroog is. Strooi wat beendermeel op
de aarde en roer dit later door.
V. Moet een Cactus nu weinig gegoten
worden
A. Als een Cactus geheel droog is, zet u den
bloempot een kwartier in lauw water. Geef
een koele, maar lichte, zonnige plaats en vrucht
bare aarde met veel beendermeel er door.
V. Mijn Oleander heeft niet gebloeid, maar
»Ik«, biet de jager hounsk hjar ta,
»It spiet my, mar ’k bin troud,
Nou swalkje ik Ijeafst mar d
Thus is ’t my to binaud.«
«Rin hinne, man® sei Elske dryst,
«Jy ha gjin hert yn ’t liif,
Jy ha wol oars praet do ’t jy hjar
Earst fregen ta jy wiif.«
Der wier dat praetsje ek mei üt,
En Elske gyng hjar paed.
Do trof se in ang’ler oan ’e feart,
Der wol sa moai yn ’t skaed.
«Hea fisker«, frege Elske him,
»Tink jy wer oan ’e disk?
En wol jy ’t wiif to gast ha op
In soadsje brette fisk?«
2. Het speuren bij surveillancediensten kon
op het platteland goed zijn, te Amsterdam achtte
de heer H. het waarschijnlijk, dat politiehonden
aan rustige burgers heel wat overlast zouden
aandoen.
Met alle bescheidenheid moet ik opmerken, als
bewoner van een paar buitenwijken van
Amsterdam gedurende zestien jaren, dat rustige
burgers nu ’s avonds zeer veel last hebben van
honden, die u overal aanvliegen, als gij ’s avonds
tegen 12 uur nog een brief post. Een deur van een
bovenhuis wordt dan plotseling opengetrokken
en van elk der drie bovenhuizen bijna springen
een of meer honden op u toe. Dit zou dan
wel belet worden. Menschen, die hun honden
niet onder appèl hebben zoodat ze iemand aan
vallen en niet aan de lijn gehouden worden
(een muilband belet niet, dat de hond tegen u
opspringt) krijgen dan procesverbaal of de hond
wordt meegenomen, als ze naam en woonplaats
niet willen opgeven. Wij constateeren dan niet
de politiehonden, maar de gewone honden van
particulieren zijn, vooral ’s avonds en *s morgens
vroeg, zeer lastig voor rustige burgers, aller
meest in de buitenwijken.
Maar nu de politiehonden, die in de hoofd
stad zouden komen? ’t Is bekend, dat in ver
schillende wijken onrustige burgeressen en
burgers wonen. Zulke burgeressen noemt men
«nachtvlinders® en zulke burgers souteneurs.
Beide laten rustige burgers in de buitenwijken
lang niet altijd met rust. In één jaar zal dat j
uit zijn, als de politie over flinke honden be-
schikt en die goed gebruikt. Nu durven, eerlijk j
gezegd, de meeste agenten die lui niet aan en I
»als ’t er niet overheen loopt,laten zij ze maar
gaan tot grooten overlast van de rustige burgers.
Rustige burgers in onze buitenwijken der
hoofdstad hebben veel last van onrustige bur
gers, die in plantsoenen, met name in het
Vondelpark, met allerlei minder goede bedoe
lingen schuilen, vooral in dichte boschjes.
Er is nu politie die per rijwiel surveilleert,
maar natuurlijk niet in die boschjes komt. En
al zien agenten of rechercheurs b.v. in een
boschje van hulst, Japansche rozen of Meidoorns
iemand schuilen, dan zullen zij zich nog wel
even bedenken, voor ze hem of hen daar ver
volgen. ’t Geeft in den regel in den laten avond
bij onvoldoende verlichting niets dan ge
scheurde kleeren, die zij niet vergoed krijgen.
Maar zelfs één hond jaagt ze er wel uit,
stelt ze en de politiebeambte kan ze naar ver
kiezing verbaliseeren of airesteeren. Die on-
rus ige burgers krijgen respect en de rustige
zijn dankbaar voor het in gebruik nemen van
politiehonden, vooral ook in de hoofdstad.
Het gebruik van beesten in den strijd tegen
menschen acht de heer Hordijk niet meer van I
onzen tijd. Die Duitsche bijters hebben veel
kwaad gedaan. Die zijn een schrik voor rustige
burgers. Die ondieren mogen door de politie
niet gebruikt worden in den strijd tegen
menschen.
Maar wanneer die honden niet bijten, desver-
kiezende een muilband krijgen en aan een koord
geleid worden, mogen ze dan niet gebruikt
worden om rustige burgers te vrijwaren tegen
den overlast van onrustige? Mogen ze geen
verloren menschen of kinderen opzoeken, geen
drenkelingen redden Vraag eens hoevelen
alleen door de Parijsche waterpolitie en haar
New-Foundlanders gered worden 1 Ook dit be
zwaar geldt dus niet.
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents
Per post 0.65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
Hoewel zij heel wat jonger is dan dr. Starings
Landbouwalmanak wordt ook deze uitgaaf van
E. J. Tjeenk Willink te Zwolle algemeen gebruikt.
Zij is samengesteld door B. A. Plemper van
Balen, leeraar aan de Rijks Hoogere Land-, Tuin
en Boschbouwschool te Wageningen en C. H.
Claassen, Rijkstuinbouwleeraar voorZuid-Holland.
Alle rubrieken van den tuinbouw komen
hierin tot haar recht. Vooral ook de Maande-
lijksche Werkzaamheden en het handelsgedeelte
zijn voor menigeen van groote praktische waarde
en volkomen vertrouwbaar.
Hja song derby in froalik liet,
In lietsje fen ’e min,
En ’t gütich ghmke om 1 j
Forredte hjar fleurich sin.
POLITIEHONDEN.
Bergen van bezwaren verzet.
Hoe een professor zijn hond speuren leerde.
Een ontrouw postbeambte door een politiehond
aangewezen.
Julie bleek onweerstaanbaar.
Tjop vindt den vermiste wel.
Geen gevangenis of krankzinnigengesticht
zonder politiehonden.
Weer een strooper door
gehouden.
Bij de laatst gehouden begrootingsdebatten
werd weer verzocht om althans proeven te
nemen met politiehonden. Zooals men weet,
streed o.a. de heer Wijnmalen hiervoor reeds
jarenlang in den Gemeenteraad.
Een reporter van De Telegraaf heeft den
hoofdcommissaris, den heer H. S. Hordijk, ge-
intervieuwd, om te weten hoe ZEd. over politie
honden voor de hoofdstad dacht.
Dit mag met recht «vragen naar den bekenden
weg” heeten. ’t Is bekend, dat onze Hoofd
commissaris er in alle opzichten tegen is.
Gelukkig weten we nu, waarom.
Wij behandelen alle punten afzonderlijk.
1. De heer Hordijk gaf toe, dat politiehonden
in plaatsen als Hilversum b.v. of in plattelands
gemeenten goede diensten kunnen bewijzen,
door het verdedigen van den politieman, die
door een sterke tegenpartij wordt aangevallen.
De politie-agent is pchter z. i. in de groote
steden zoo goed bewapend, dat hij geen be
scherming door een hond behoeft.
En de arme politieagent dan, die bijna ver
moord werd door de stakers Dit zou vast niet
gebeurd zijn, als hij een Hinken politiehond bij Ericus, Amsterdam, dan komen ze wel terecht,
zich had gehad. Voor dezen dienst is de grootste --J -J‘
soort herdershonden uitstekend, mits ze nooit
bijten, maar alleen stellen en slechts in het
uiterste geval een verwoeden aanvaller van
achter bij zijn zitvlak aan zijn broekjenetjes op
de straat of op den grond doet neerzitten, waar
hij meteen wat kan uitblazen. (Eerste bezwaar
opgeheven. E.)
Het slotbezwaar is de kans, dat de politiehond
door allerlei omstandigheden zal worden afgeleid
in de groote steden en zich vergist, 't Zal dan
meent de hoofd-commissaris, veel meer voor
komen, dat onschuldigen het slachtoffer worden
van zulke vergissingen.
Zeker, ’t meest ernstige van alle bezwaren, «de
hoogste berg®; maar ook dien verzetten we.
Honden, die zich door allerlei omstandigheden
laten afleiden, zijn niet goed gedresseerd. Een
gedresseerde politiehond ziet niet eens om naar
een kip, zelfs niet naar een schaap, een kat of
een slagersjongen. Hij neemt van niemand
voedsel aan en gehoorzaamt alleen aan zijn
meester. In de groote steden geen reuen, dat
moet vaststaan. Die kunnen rustige burgers
aanwijzen, alleen, omdat zij een teef hebben, die
op de plaats van het misdrijf geweest is. Maar
overigens Leeringen wekken, voorbeelden
trekken.
(Slot volgt.)
Vragen en Antwoorden.
(Zend uw vragen per brief of briefkaart aan
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH ZOON
te WORKUM.
De prijs der Advertentiën is van 1 —5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. Bij
abonnement belangrijk lager.
Tot plaatsing van adv. en reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr.76-78, Amsterdam
1 Gedeputeerde Staten van Friesland.
Tot lid van Gedeputeerde Staten werd
Dinsdag gekozen de heer S. Hannema Lzn.
(lib.) met 16 stemmen. De heer Hannema
verklaarde de benoeming te aanvaarden.
Verder werden uifgebracht op den heer
K P. W. Besuijen (soc-dem.) 9 stemmen en
de heeren W. Kroese (chr. hist.), S Brandsma
(lib.) en mr. J. Woltman (vrijz -dem ieder
1 stem. In blanco werden uitgebracht 19
stemmen.
Aanwezig waren 47 leden.
Het college van Ged Staten bestaat nu uit
2 liberalen, 1 socialist 2 anti-revolutionairen
en 1 christelijk-historische.
Het is dus 3 links tegen 3 rechts gebleven.
Tweede Kamer-verkiezing Sneek.
De minister van binnenlandsche zaken heeft
bepaald, dat de verkiezing voor een lid van
de Tweede Kamer der Staten-Generaal in het
kiesdistrict Sneek. noodig geworden door het
optreden als minister van Oorlog van H. Colijn,
zal plaats hebben op Woensdag 1 Februari,
de stemming, zoo noodig, op Maandag 13
Februari, de herstemming, zoo noodig, op
Donderdag 23 Februari.
Inhoudsopgave van no. 6,
van het Maandblad tegen de vervalschingen.
De Oostenrijksche Levensmiddelen-Code.
Melkvervalschingen. Ondeugdelijke marga
rine. Margarine vergiftiging. Sterilisee-
ring door middel van ultra-violette lichtstra
len. Melkonderzoek in de huishouding.
De straatreiniging en het vuil. Gevaar
door Munt-gasmeters. Moderne kruistocht.
Gevaren van de snuifdoos. Micro-or
ganismen bij lage temperaturen. Conservee-
ren van eieren door koude. Alkalisch ge
maakte karnemelk. Uitvallen van het
hoofdhaar. Het drinken van veel water bij
den maaltijd. Zure melk als geneesmiddel.
Gemakkelijke methode om harsolie in ma
chineolie te constateeren. Feuilleton.
Controle onderzoekingen van Levensmiddelen
en Verbruiksartikelen, gedaan aan het Labo
ratorium voor Chemisch en Microscopisch On
derzoek Ür. van Hamel Roos en Harmens,
291 Keizersgracht. Amsterdam.
Kustverdediging.
De Berlijnsche correspondent van de Nw.
Ct. deelt mede, dat een te Berlijn gevestigd
buitenlandsch diplomaat hem in bijzijn van
twee Russische journalisten met stelligheid
verzekerd heeft dat de Nederlandsche regee-
ring het ontwerp kustverdediging zal terug
trekken
Van kustverdediging gesproken, een corres
pondent van een Leidsch blad heeft eenige
berekeningen gemaakt over de 46 millioen,
die daarvoor noodig geacht worden. Hij ver
telt:
46 millioen gulden wegen 460 000 kilo.
Wanneer we er een stapeltje van maken,
dan wordt dat stapeltje 80 000 meter hoog.
I Maken we er stapeltjes van zoo hoog als
is heel lang geworden. Moet deze nu gegoten
worden
A. Die had u terstond na den bloeitijd flink
moeten laten insnoeien. Roep nu terstond uw
tuinman. Winters koel en tamelijk licht zetten
en pas water geven als de bovenaarde droog is.
(Alle vragen, vóór 7 Jan. ontvangen, zijn hier
mee beantwoord).
I
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
voor de Gemeenten Workmn, Hemelumer Oldeplmerl en Noordwolde.
i
