Bindeloopen en Stavoren.
Bij dit Nummer behoort een Bijvoegsel.
For de Bern.
37ste Jaargang.
ZATERDAG 25 FEBRUARI 1911.
No. 9.
Binnenlandsch Nieuws.
Aldfeinte hilde
Tand- en Tuinbouw.
reclames voor Handel, Nijverheid eu Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78, Amsterdam
Tot plaatsing van adv. en
FRISO. k
De bijna 1‘200 stemmen,
ERICUS.
U
Dit blad verschijnt des Zaterdags
Per post 0 65. f
dags in te zenden.
maar een
de plant meldt, dat zij
naam-
Eare oan ’e frouljue,
Hja prate net gau
En bürmanne mispas
Litt’ bja stil blau-blau.
Eare oan ’e frouljue!
Hwent ho ’t it ek stjürd,
Hja skikke hjar altyd,
’t Is hjar altyd goed,
Hja binne tofreden,
Mei rounom wol mei.
En bürfrou’s nij hoedtsje,
Der sjuch se net nei.
Hja rosse en wriuwe
De flierren sa goed!
De manljue dy falie
Der for op ’e hüd.
Hja bjinne de ferwe
Fen ’t hout sa sekuer.
Gjin glans is bestan
Tsjin hjar wraek op in duer.
Eare oan ’e frouljue
Dy ’t oanhalde en winn’,
De man wirdt baes-ou,
It wiif wirdt baes-in.
de georganiseerde anti revolutionairen in Gaas-
terland.
heid aan onze Oostgrens in het jaar 1904.
Een Nederlandsch officier, destijds in Nijmegen
en kost per halfjaar 50 cents
Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder-
Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
Eare oan ’e frouljue
Hja meitsje gjin skild
En drage it dwers sin
Fen hjar man mei gedild.
Het auteursrecht van den inhoud van dit
blad wordt verzekerd volgens art. 25 der Wet
van 8 Juni 1881, Staatsblad no. 124.
tot verbazing van den
de Duitsche officier
Hja naeije de himden,
En breidsje de hoas,
En stopje de sokken
En lapje hwet oars.
Hja siede en briede
Hja seis net, wol né
Mar ’t daeglikse iten
En sette de thé.
vergaderd met de
campagne één week eerder aangevangen was,
er zou herstemming zijn gevolgd. In een
districtsblad stond b.v »Wat hebben wij met
>dien vreemden snoeshaan® (Scheurer) te
maken. Laat Noordwal die tweeduizend
gulden verdienen! 1
zeer sterk gewerkt
Hja kreasje en tsjepje
It hier op mei skik.
Mei lintsjes en flintsjes,
Mei kaem, gasp en strik.
Hja klaeije hjar gnap wol,
Mar steure hjar net
Oan aid- of nijmoadrich,
Sa nau stekt dat net.
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH Zoon
te WORKUM.
Lang libje de frouljue en
De fammen derby
’k Scil meitsje, dat ik ek
Mei gau wens ien krij.
Hja peasgje en waskje
Tsjin sSirius® om striid
En strike en stiivje
As wier ’t ongetiid,
Hja dweile en skrobje
De strjitten moai skjin
En skurje en poetse
Stoart, koper en tin.
Dit is geen plantennaam
dat u van
Wat staat daarvóór op het
9
ERICUS.
na het genoemde jaar 1904
bezoek van zijn Duitschen neef, luitenant bij
een nMachinegewehrabtheilung® (mitrailleur-
afdeeling) in een garnizoen nabij onze grens.
Deze vroeg of hij de kazerne zou mogen zien
maar voegde hij er aan toe. alvorens
wij gaan, zal ik die kazerne eerst eens voor
je uitteekenèn, en
Nederlander teekende
niet alleen den plattegrond der kazerne, maar
ook de geheele indeeling ervan enz. Nu zal
BLADLUIS.
’t Is nog koel, doch hoe heerlijk loopt alles
uit. Het frissche groen is nog wel klein en
teer, maar hierdoor nog fraaier.
Maar, wat is dat daar op die Meidoorns? En
zie daar eens op die bessenstruiken! Heele
trossen van bladluizen zuigen daar de beste
sappen uit het jonge groen en doen dit kwijnen,
ja, soms sterven.
Hoe komen die daar?
Wanneer de bladluizen in den paartijd zijn,
vliegen ze lustig rond. De met eieren beladen j
wijfjes zoeken dan een droog, beschut plaatsje i
op, waar de nakomelingschap, de jongen, als ze
uit de eitjes komen, terstond overvloed van
voedsel zullen vinden.
Wanneer ze er eenmaal op zijn, is ’t niet
zoo heel gemakkelijk, om ze er weer af te krij
gen, maar ’t is veel beter, zooveel mogelijk te
zorgen, dat ze er niet op komen.
Wanneer men geregeld eiken voormiddag,
als ’t niet regent, zijn planten en boomen goed
nat spuit, tot in de hoogste toppen, vliegen de
wijfjes bladluizen voorbij, omdat ze weten, dat
veel vocht het jonge volkje ziek zou maken.
Terstond gaan ze naar een buurman, die te
gemakzuchtig is of ’t niet noodig acht, om te
spuiten. Daar leggen ze al haar eitjes aan den
onderkant der bladeren, gevolgd door tal van
andere wijfjes, die op haar voorbeeld ook dien
natgespoten” tuin maar voorbij vlogen en
eveneens de talrijke droge opzoeken.
’t Gaat niet alleen zoo met bladluizen, maar
ook met vlinders en tal van andere insecten.
De bladluizen zijn al zeer verschillend. De
pruimenbladluis komt reeds in het voorjaar te
voorschijn, maar veroorzaakt vooral veel schade
in Juli en Augustus.
In groote hoopen vindt men ze dan aan den
onderkant der bladeren van de jonge twijgen.
Deze zijn 2 mM. lang, groenachtig, met
witachtig stof bedekt.
Als de plaag erg is worden de pruimen er
zelfs leelijk van en is de geheele boom aange
tast. Een bespuiting met een der vele goede
middelen, die hiervoor tegenwoordig verkrijgbaar
zijn, is zeer aan te bevelen. Een sproeitoestel
Besnard werkt uitstekend, zooals ik bij onder
vinding weet. Om ook in de toppen der hoogste
boomen van den boomgaard te komen, moet
hierop nog een lange bamboestaaf bevestigd
worden, die hol is en gevoerd met een koperen
buis.
De kersenbladluis is geheel glimmend zwart;
de perzikbladluis is op den rug groenachtig
geel, met breede, zwarte banden, die overdwars
loopen en van achter dichter bij elkaar staan
dan van voren.
De aalbessenbladluis is ook, evenals alle vorige,
ongevleugeld 2 mM. lang, maar geel. Deze
teistert ook kruisbessen. De zwarte eitjes
worden aan het eenjarige hout gelegd. Schuier
ze intijds weg. Er is ook een soort, die iets
grooter is.
Meerdere dezer bladluizen leggen in het
najaar al eitjes bij de vruchtknoppen, ’t Is een
goed winterwerkje voor onze insectenetende
vogels om deze weg te ruimen. Zet men
voederhuisjes met insecten voer en drinkbakjes,
dan laten zij de vruchtboomen met rust, zelfs
de musschen.
Vragen en Antwoorden.
Vraag. Hoe moet een zieke Clivia behandeld
worden?
Antw. Neem de plant uit den pot, zie de
wortels goed na en snijdt weg wat rot. Zet de
plant dan in versche aarde, eerst zonder koe
mest, doch met veel bladaarde en wat zand er
door. Een eetlepel opgehoopt vol beendermeel
mag bovendien gemengd worden door de aarde
van een flinke plant.
Zet ze matig warm en licht. Giet alleen, als
de bovenaarde geheel droog is, maar dan over
vloedig en met lauw water.
Vraag. Welke plant bedoelt men met Mag-
nificum of Magnificus? Moet die warm of koud
De prijs der Advertentiën is van 1 —5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. Bij
abonnement belangrijk lager.
Deze verkiezing jaagt vrij wat stof op.
Thans schrijft K. V(os) te W. onder het
opschrift »Uit de Friesche Pastorie aan het
»Vaderl.«
»De candidatuur-Noordwal is vrij zeker op
de sociëteit te Balk uitgebroed, door enkelen teeken om ujt te rukken De ]egerafdeeling,
die dit Gemeenteraadslid er tusschen hebben waartoe ik behoor zou N1jmegen bezetten
Deze personen hebben zelf de en bjer jeze kamer bb wee8 Op zijn schets
van de kazerne was voor myn comman
dant bestemd en daar zou dit ondergebracht
worden en ginds dat, en hier zouden mijn
mitrailleurs komen te staan om den toegang
te bestrijken. Wij officieren vervolgde hij
waren er allen van overtuigd, dat het de
bedoeling was Holland bij overrompeling te
bezetten, vóór de oorlog met Frankrijk en
Engeland nog uitgebroken was, zoodra die
oorlog onvermijdelijk zou blijken te zijn
wij verwachtten ieder oogenblik het teeken
voor den opmarsch.
Een goed besluit.
Te Vlijmen worden in de koffiehuizen vaak
barak-wedstrijden gehouden, soms om zeer
hooge prijzen. Daaraan wordt voornamelijk
der vrijzinnigen is thuisgebleven,
daartoe is geadverteerd.
Indien nu Sneek had __D
dorpskiesvereenigingen, wat was dan geschied
Dan zouden de vrijzinnigen waarschijnlijk met
candidaat te voorschijn zijn gekomen.
Deze zou, gegeven de tegenwoordige verhou
dingen, ongeveer 1000 stemmen hebben ge
haald en daardoor veroorzaaktherstemming
Scheurer-Noordwal Indien deze laatste zijn
campagne had voortgezet, zou er groot gevaar
zijn geweest, dat de protest-candidaat was
verkozen, omdat menig linksch kiezer in de
verleiding zou zijn gebracht om de coalitie een
I poets te bakken. Ter wille van de waardig
heid van ons parlemet is het maar goed dat
r
last van het Armbestuur gekomen
Op voorstel van Burg en Weth. heeft de
Gemeenteraad besloten, dat zonder vergunning
van het hoofd der politie dergelijke wedstrijden
niet meer mogen gehouden worden.
Wynkoop.
Te Dwingelo, in Drente, bestaat nog een
eeuwenoud gebruik onder den naam van
wijnkoop®. Bij publieke verkoopen van on
roerende goederen moeten de koopers 1 pro
cent van het door hen gekochte betalen voor
tractatie aan de aanwezigen. Vermoedelijk
heeft gelijk het woord aanduidt die
tractatie vroeger bestaan in wijn, doch later
werden ook wel andere dranken geschonken.
Een gevolg van deze aan de koopers als
verplichting opgelegde gulheid was dat het
voornamelijk op groote verkoopingen dikwijls
wel eens wat raar toeging. Het bedrag van
deze gelden aan den notaris betaald
kwam ten voordeele van den kastelein, in
wiens localiteiten de verkoop werd gehouden.
Bij het in werking treden van de desbe-
dit niet is gebeurd en de anti-revolutionaire treffende bepalingen der drankwet zijn die
Bij Kon. besluit is benoemd tot notaris
te Sneek de heer Th. Boshuijzer thans nota
ris te Witmarsum.
Tot burgemeester van Idaarderadeel is
herbenoemd de heer O. F. F. Rinia van
van Nauta te Grouw.
De Sneeker Kamerverkiezing.
Men schrijft uit Sneek aan de Nieuwe Ct.
In ons district maken de anti-revolutionairen
zich over de oneenigheid onder de rechtsche
bondgenooten, bij de verkiezing van dr. Scheu
rer aan den dag gekomen, bijzonder druk en
het a -rev Ftiesch Dagblad heeft reeds den
kreet om »Meer licht® laten hooren. Op
dien kreet is ook reeds een antwoord inge
komen en wel van zekeren sGerardus®, der
redactie bekend als siemand van gezag en
lokale kennis®, die met cijfers het bewijs le-
vert. dat vele liberalen thuis zijn gebleven en 1
de massa stemmen® op den protest-candidaat
Noordwal (zelf a.-revafkomstig acht van
1 chr -hist, en
I partij en haar Kamerclub in het bijzonder,
mag dan ook wel buitengewoon dankbaar
zijn jegens de Sneeker vrijzinnigen, die uit
gebrek aan veerkracht nalieten te candideeren
terwijl afterall juist deze nalatigheid nog haar
goede zijde heeft gehad.
Overigens is men te Sneek heel slecht te
spreken over de verkiezingsrede van dr. Scheu
rer, welke rede godsdienstige fraseologie was
zonder eenig politiek gezichtspunt.®
Mond- en klauwzeer.
Te Horn (L hebben zich op twee stallen
nieuwe gevallen van mond- en klauwzeer
voorgedaan, terwijl in den stal van den land
bouwer v. d B te Pey-Echt (L ook een
geval van die ziekte is vasïgesteld.
Ook onder den veestapel van J. Goldstein
te Harender molen (Gron.) is het mond- en
klauwzeer geconstateerd.
Hoe het er in 1904 voorstond.
De heer A. E. Dudok van Heel, lid van het
I hoofdbestuur der Vereeniging «Volksweerbaar
heid®, deelt in het weekblad van dien naam
de ket volgende mee over de militaire bedrijvig-
katholieken. Het Fr. Dagblad
I is echter ook niet over zijn eigen mannetjes
gerust, want zou graag nog meer, hooren over jn garnjzoen die in Duitschland familie heeft,
de ceorp-aniseerde anti revolutionairen in Gaas- kreeg eenigen tijd - - 1 x 1 - -
Maar de grootste ongerustheid hebben wel
de chr.-hist, verwekt Het Fr. Dagblad spreekt
over niet meer of minder dan over het smet
s pak en zak naar den politieken vrijbuiter over-
loopen® en inderdaad mag dan ook deze ver-
k’ezing opnieuw beschouwd worden als een
I bewijs dat de chr. hist, niet door dik en dun
met de a.-rev. wenschen mede te gaan Juist
in vaste® districten schijnt zich alzoo de on-
deUrfilh^Lei!L-“ :°!12?e2^.!!ï8^lefWleken‘ ook zêgg7n“ïoe“°het komt,“dat ïk d“at
alles zoo precies weet- In het jaar 1904,
toen het spande, hadden wij, officieren, niet
I alleen reeds onze kaki-veldtenu thuis gekre
gen, maar ook reeds allen de orders in onzen
zak voor wat wij moesten doen op het eerste
j teeken om uit te rukken.
waartoe ik behoor, zou
nificum of Magnificus?
staan
Antw.
bijv, nw.,
prachtig is. 1
bordje te lezen?
Eare oan ’e frouljue
Sa drok ha se it net
Mei Snjeonsjen en himljen,
Of ’t sin bliuw sa ’t hjert.
willen nemen. 1
candidatenlijst niet geteekend. De geheele
zaak is een groot schandaal, omdat als
i maar de helft waar is van alle verhalen, die
in den Zuid-Westhoek van Friesland de ronde j
doen, deze eenvoudige en argelooze man ’t
slachtoffer is van een ergerlijke voor-den mal-
houderij. Zelfs moet hem gezegd zijn: »Als
gij onze districtsafgevaardigde wordt zullen
wij de thans leegstaande buitenplaats sVrede-
stein »voor u aankoopen en laten restaureeren.®
De heer Noordwal, die de gave des woords
vrij aardig bezit, heeft vervolgens in eenige i
plaatsen in den Zuid Westhoek gesproken met
het verrassend resultaat, dat hij in die plaatsen
de volstrekte meerderheid heeft gehaald en
het lijdt bij mij geen twijfel, of indien zijn
door werklieden deelgenomen, dikwijls met
1 ongelooflijken hartstocht. Niet zelden gebeurt
het, dat werklieden Zaterdagavonds hun ge
heele weekloon verspelenzelfs werden aan
Met "dergêfijke m^otïèvën^s patroons voorschotten gevraagd en eveneens
oDe bijna 1200 stemmen, verspeeld Het gevolg is, dat verscheidene
op hem uitgebracht, zijn (misschien met uit- huisgezinnen tot^armoode geraakt zijn en tot
zondering van een tiental te Balk) beslist van
rechtsche kiezers afkomstig. Dit wijzen de
stemmencijfers in de verschillende bureaux
duidelijk uit De socialistische candidaat heeft
ongeveer 100 stemmen méér gekregen van
vrijzinnigen, die, omdat hij voor Staatspension-
neering is, hem hebben gestemd De rest
der vrijzinnigen is thuisgebleven. Het advies
Fen Jippe mei de Ijipaeijen.
Jippe wenne as lytsfeint by de boer. Op in
kear stjürde de boer him nei de lanhear ta mei
in koerke fol Ijipaijen; dy moast minhear per-
j sint ha. Jippe seach der wol hwet tsjin op om
nei sa’n deftige minhear ta, en do er oanskille
wier er mar frijhwet raer yn ’t liif. De faem,
dy forkaem, brocht Jippe yn in keamer; der
moast er mar efkes wachtsje, den scoe minhear I
wol gau by him komme. Nou hie minhear
twa apen en dy hipten dêr ek yn ’e keamer
om. Jippe, dy noait apen sjoen hie, seach him
de eagen hast üt de holle en wier eigenlik ek
mar hwet skruten do dy dingen dêr sa by him
omsprongen. Op it lést kamen se oan Jippe een
syn Ijipaeikoerde en as Jippe al sei: »hou
jonkjes, dêr meije jimme net oankomme,” it
jowch neat, hja smieten mei de aeijen om en
slikken de djerre op. Do waerd Jippe sa lilk
en sei: ^greate oerkommelingen fen bern, it
liket wol det jimmë gjin opfoeding krije; de
boer hut iny dy aeijen net mei jown, om jimme
dêr mei omkeile to litten.” Al njunkenlytsen
I kaem minhear en frege: «hwet boadskip hiest
dou Jippe?” nMinhear,” sei Jippe, »ik moast
jo hwet lipaeijen bringe fen ’e boer, mar jou
beide glüperts fen jonges hawwe de hiele bringst
stikken keild en de helt wol opfretten.”
KI
I
i
i
5
5
S
z
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
voor de Gemeenten Workum. Ilemelunier Oldephaerl en Noonhvolde.
