Ilindeloopen en Stavoren.
Kennisgeving.
Taspraek op de Silveren Brilloft.
ZATERDAG 11 MAART 1911.
37ste Jaargang.
No. 11.
Officieel Gedeelte.
Binnenlandsch Nieuws.
Zedeloosheid.
en
4.
5.
6.
7.
8.
9.
12.
komen, werd halt gehouden.
Onder de meubels geschied.
I
10.
11.
1.
2.
3.
Dit blad verschijnt des Zaterdags
Per post 0.65. F
dags in te zenden.
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH Zoon
te WORKUM.
Om üt to knippen.
-
en kost per halfjaar 50 cents
Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder-
Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
i voor
I leiding van Jhr.
Tien weken heeft ze in ’t ziekenhuis
Het kindje genas van de brand*
een aanzienlijke hoeveelheid siga-
sigaren
retten.
Heel de wagen met inhoud werd toen in
For fluensk geflei wol ik my mije,
Dóch graech myn winsken jimme wije.
Ik ha jim’ ienkear kennen leard
En sont jimme allyd acht en eard.
Jimm’ brochten, dat moat hjirre sein,
Mei gl&ns en gloarje al dit ein
Fen ’t echtepaed er ou, en kin
Foldien tobeksjen, nei myn sin,
Howol somstiids de houiikswei
Er wol ris bochtich hinne lei.
For jimme, silv’ren brilloftspear,
Makke ik in wirdsje mannich klear,
En lit dy oer myn tonge gean
Sa ’t se yn myn herte printe stean.
Forwachtsje nou gjin wirdenprael
En bistüdearre dichtertael.
Né, sa forheftich kin ik net.
Ik brük platwei de tael fen ’t hert.
Nei myn sin past dy tige goed
Foaral op sok in dei as hjoed.
Hwêr scoe it silver moaijer sierje
Dan op it feest dat jimme fierje,
As op it silv’ren houliksfeest
Fen ’t echtpear, ien fen sin en geest,
Fen ’t pear, dat as togjerre-ien,
Nést elkoar sit op nij yn ’t grien.
As frjeon bin ik hjir hinne komd
En ha myn wille üt jimmes nomd.
Hwent achte twa, graech wol ik mei
Jimm’ diele dizze blide dei.
Mar as jimme om jim’ hinne sjen,
Omringe troch dy flinke bern,
Dy ’t Ijeafde for hjar alden ha,
Dan blinkt it echtelok jim’ ta.
De bern dy ’t om jim hinne wenje
En Mdersoarch mei Ijeafde leanje,
Dy ’t skielik op jimme èlde dagen
Jim’ libbenslêsten help to dragen
Dy ’t tierje yn hjar Mderhüs
0, segen is bjir by de rüs I
Heechachten! komt myn winskjen nei,
Dan leit er noch for jimme wei
In meast forspoedigst libbensfek
En dat in hiele lange rek.
Bliuw for elkoar bihalden yn
Bij behandeling van het wetsontwerp tot be
strijding van zedeloosheid, zeide de Minister van
Justitie, de heer Regout, dat er een algemeen
zedelijk verval was. Niet hij alleen beweerde
dit, zooals hij zeide, maar ook tal van vrij
zinnige schrijvers. Dit noemde hij dan ook de
urgentie van wettelijk ingrijpen.
Óver deze zaak is in de Tweede Kamer heel
wat gesproken. De heeren Hugenholtz, Treub
e. a. hebben er een belangrijke rede over ge
houden. Dat alle Kamerleden niet gelijk over
de zaak dachten, dat kan men allicht begrijpen.
De Minister van Justitie dan heeft een wets
ontwerp ingediend, door welks aanneming hij
hoopt en denkt dat de zedeloosheid zal worden
bestreden. De sociaal-democraten meenen dat
de bestrijding niet moest uitgaan van het
Departement van Justitie, maar van een ander
Departementdoor sociale wetgeving moest men
in de eerste plaats bestrijden.
Zoo houdt, volgens den heer Hugenholtz, de
onzedelijkheid innig verband met de woning-
kwestie. In de «Communale Praxis®, no. 42,
wordt dit, zooals hij zeide, scherp in het licht
gesteld, waar het leven van een gezin met een
commensaal in een te kleine woning wordt ge
schilderd. In Amsterdam alleen bestaan 12000
éénkamerwoningen en hij vreest dat daar de
onzedelijkheid ontzettend zal zijn. Daarbij: het
gezin wordt door de tegenwoordige productie
wijze uiteengerukt, daar vader en moeder
moeten werken en de opvoeding der kinderen
wordt verwaarloosd. Ook de kinderen moeten
gaan verdienenzij worden daardoor te vroeg
zelfstandig en aan het ouderlijk gezag onttrokken.
Volwassen geworden, zijn zij overgeleverd aan
overmatig langen arbeidsduur. Geschiedt die
arbeid 's nachts, dan heeft men daar weer een
bron van zedeloosheid, vooral als de loonen laag
zijn. De behoefte aan opschik bevordert daarbij
de onzedelijkheid, daar de loonen over het
algemeen te laag zijn om aan het verlangen
daarnaar tegemoet te kunnen komen, om zich
te onderscheiden boven het gewone proletariaat.
Zulke verschijnselen moest men, meende de
heer Hugenholtz, bestrijden door sociale maat
regelen.
Op welk standpunt men ook in de politiek
mag staan, is er niet veel waars in het door
De BURGEM EESTER der Gemeente WORKUM
brengt ter kennis van belanghebbenden, dat op
Woensdag den 15 Maart e.k. des namiddags
2 uur, in een der lokalen van de voormalige
school voor kosteloos onderwijs gelegenheid zal
bestaan om zich gratis te doen vaccineeren
door Dr. W. J. Slis alhier.
Workum, den 10 Maart 1911.
De Burgemeester voornoemd,
T. M. ten BERGE.
De prijs der Advertentiën is van 1 —5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. Bij
abonnement belangrijk lager.
Tot plaatsing van adv. en reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78, Amsterdam
De béste libbens-sinneskyn.
Bliuw flink en kras, oanhaldend soun,
Sa flot en fleurich as nou joun.
En dat we oer fiif-en-tweintich jier
Jimm’ gouden brilloft mei ’n oar fier’.
FRISO.
beslag genomen, terwijl het verhuizende echt
paar werd gearresteerd.
Schoolfonds Schipperskinderen.
Maandag werd te Leeuwarden gehouden
de jaarlijksche vergadering van het Schoolfonds
Schipperskinderen in Friesland onder
mr. JE. v. Boelens v. Eijsinga.
Uit het verslag van den directeur, H. G.
Dornseiffen, bleek, dat de jaarl bijdragen
van f 2415 geklommen zijn tot f 2593. De
subsidie van het Rijk bedroeg f 5500 en van
het Nut f 479. Behalve een gift van f 800
voor kapitaalvorming, werd er f 573 50 ge
schonken voor dadelijk gebruik, maar het
tekort was helaas f 3533.94. Wie zal ons
redden uit den noodvraagt de directeur.
275 kinderen werden dit jaar uitbesteed
ter verkrijging van geregeld onderwijsvan
deze bezochten 9 de R -Kath., 93 de Chr.
en 173 de openbare school en wel: onder
leiding van den correspondent te Gorredijk 4,
Heerenveen 5, Akkrum 4. Oosterend (Hem
4, Leeuwarden 23, Oosterlittens 2, Warns 9,
Welsrijp 2, Surhuisterve.en 4, Dragten 12,
Terhorne 5, Dantumawoude 10, Workum 4,
Bolsward 3, Ternaard 6, Lemmer 6, Kollum
5, Makkum 5, Harlingen 6, Noordwolde 6,
Veenwoulen 11, Langweer 6 Tzummarum 4,
Bergum 5, Buitenpost 8, Sneek 10, Eerne-
woude 6, Garijp 5, Franekei 5, Woudeend 8,
Deersum 1, Deinum 5. Joure 5. Balk 5,
Oudega (W.) 4, Birdaard 1, Sloten 2, Grouw
5, Hijlaard 1, Warga 3, Beetsterzwaag 1,
Oostermeer 2, Oudkerk 8, Beetgum 1Min
nertsga 1, Suawoude 2, Wartena 2, Huizum
3, Oppenhuizen 2, Stiens 1. Oosterwolde 2,
St.-Anna-Par. 1, Dokkum 4 Roordahuizum 1,
Berlikum 2, Rottevalle 2, Heeg 1, Haulerwijk
2, Metslawier 5, Echten 1, St Jac.-Par., 1,
Witmarsum 1, Koudum 2,
len en Verbruiksartikelen, gedaan
Laboratorium voor Chemisch en
De BURGEMEESTER van Hemelumer Olde-
phaert en Noordwolde brengt ter openbare ken
nis, dat door hem eene vergadering van den
Raad dier gemeente is belegd op Zaterdag den
11 Maart, des voorm. 91/2 uur ten gemeente-
huize te Koudum.
Koudum, den 9 Maart 1911.
De Burgemeester voornoemd,
P. ERINGA.
Punten van behandeling.
Notulen.
Mededeelingen.
Voorstel tot overdracht van een plekje
bermsloot.
Idem inzake commissoriale voorbereiding
van openbare werken.
Voorstel tot het verbeteren van de opslag
plaats bij de Koudumerzijl.
Adres van het bestuur der Schoolvereeni-
ging voor Chr. Nat. Onderwijs te Heiden
schap om het schoolgebouw met onder-
wijzerswoning aldaar weder te huren.
Idem om een subsidie uit de gemeente
kas van het Bestuur der afd. Oudega van
het Groene Kruis.
Idem van Minne M. Zeldenrust te Molk-
werum om het grasgewas van de bermen
van den weg MolkwerumDijksbrug on
derhands te mogen pachten.
Adres van S. G. Schippers te Oudega om
eervol ontslag als Hoofd der O. L. School
aldaar.
Benoeming van Armvoogden te Oudega.
Af- en overschrijvingen op de gemeente-
begrootingen dienst 1910 en 1911.
Reclame tegen het 2e suppletoir kohier
van H. O. 1910 in beroep bij Ged.
Staten.
Oldeboorn 1.
De rapporten betreffende schoolbezoek, ge
drag en vlijt luidden van 6 vrij goed, van
117 goed, van 128 zeer goed en van 24
uitmuntend.
88 correspondenten hielpen den directeur
met groote toewijding.
135 kinderen van 612 jaar zijn inge
schreven in ’t boek van aanvrage maar
moeten wegens het groot tekort nog wachten.
Een lage aanranding.
Een 26 jarig meisje, nabij Heerlen, den
weg niet wetende, vroeg aan twee personen,
die ze ontmoette, welke richting ze nemen
naar Spekholzerheid. Dat treft toe-
den heer Hugenholtz gesprokene Zou sociale
wetgeving hier ook niet veel kunnen doen ter
bestrijding der onzedelijkheid Maar, natuurlijk,
’t is zooals ook de heer Hugenholtz opmerkte:
het werk dat de Kamer nu gaat doen, is goed-
kooper en gemakkelijker dan sociale wetgeving.
De Minister kwam tegen het gesprokene van
den heer Hugenholtz op, zeide dat het volkomen
onjuist was dat voor de zedeloosheid, voor zoo
ver die bestreden kan worden- en daarover
heeft men het slechts in dit ontwerp, zeide hij
die bestrijding alleen mogelijk is door verbete
ring van sociale en economische toestanden.
Wel erkende hij dat ze grooten invloed zouden
hebben op de bestrijding.
Deze verklaring van den Minister is o. i. van
veel belang. Hij ontkende wel dat de bestrijding
niet alleen mogelijk is door verbetering van
sociale en economische toestanden, maar hij
erkende daarmede tevens dat verbetering dier
toestanden toch zou medehelpen tot bestrijding
der zedeloosheid. Hij heeft dit ook uitdrukkelijk
verklaard.
Wij begrijpen dus uit de besprekingen dat
met verbetering der sociale en economische
toestanden gepaard gaat het in de hoogte gaan
van het peil der zedelijkheid. Dit is buiten
dien ook licht te begrijpen en voor de meesten
van onze lezers zal het geen nieuws zijn. Want
waar de sociale en de economische toestand voor
een volk slecht is, daar heerscht veelal onver
schilligheid. Die onverschilligheid is oorzaak
van vele zedeloosheid, van dronkenschap, van
speelzucht enz. En nu mag de Minister zeggen
dat het zedelijkheidspeil van den arbeider niet
lager staat dan dat van den gegoede, dat ook
in de paleizen, dus ook waar weelde heerscht,
soms nog méér onzedelijkheid bestaat, ook hier
zal onverschilligheid veelal oorzaak zijn van die
zedeloosheid. Die onverschilligheid zal dan hier
weer uit iets anders voortspruiten dan bij den
lageren stand. Die onverschilligheid echter weg
te nemen moet ook een taak zijn.
Zooals gezegdin de eene klasse onzer maat
schappij is dit de oorzaak van de onverschil
ligheid, in een andere klasse weer iets anders.
Als men nu beslist strijd wil voeren tegen de
zedeloosheid, is het dan ook niet noodig dat
men de oorzaak gaat opdiepen van alle onver
schilligheid, die wederom op haar beurt de
oorzaak is van vele zedeloosheid en om deze
onverschilligheid dan zoo mogelijk uit den weg
te ruimen. Ook zou dit in vele gevallen niet
alleen het peil der zedelijkheid verhoogen, maar
zelfs zou het in vele andere opzichten nog ten
goede kunnen werken van ons volk en ons
geheele land.
Uit den Haag wordt bericht dat de
Koninklijke familie 18 M<art naar het Loo
denkt te vertrekken.
De Bakkerswet.
Hoewel er nog geen enkel definitief besluit
genomen is, moet het in het voornemen der
Tweede Kamer liggen, de gewijzigde Bakkers
wet spoedig weder aan de orde te stellen,
maar dan na het wetsontwerp in zake voor
behoud van toetreding tot de Berner conventie.
Dit laatste ontwerp zal zoo mogelijk nog vóór
Paschen worden afgedaan. In parlementaire
kringen wordt de positie van minister Talma
niet sterk geacht. Een crisis aan het depar
tement van Landbouw is in de naaste toe
komst geenszins onwaarschijnlijk.
Blijkens een bekendmaking van het
Zweedsche «Kommers-kollegium® is Nederland
besmet verklaard wegens mond- en klauwzeer.
Als gevolg daarvan is de invoer van vee uit
ons land in Zweden verboden.
De in- en doorvoer van rundvee, scha
pen, geiten en varkens uit Nederland in
Frankrijk is verboden.
Waarschuwing.
De hoofdcommissaris van politie te ’s-Graven-
hage waarschuwt hen, die mochten willen
ingaan op advertenties onder het hoofd «Tegen
den Woeker waarin door het «’s-Graven-
haagsche Middenstandsbureau® geld wordt
aangeboden, om zich eerst tot hem, hoofd
commissaris te wenden om inlichtingen. Het
bureau is de uitvinding van een zekeren M.
Pennigs, die bij de politie in geen goed Oudebildtzijl 1,
blaadje staat.
Inhoudsopgave van no. 8,
van het Maandblad tegen de Vervalschingen.
Een brutaal bedrog met meel. Verval-
sching van zwartsel. Vervalschte cacaoboter.
Loodvergiftigingen door aarden potten.
Een vergiftiging door bloemen. Onzuivere
grondstoffen voor zg. «Plantenboter®.
Rattenpest. Is de met Tuberkelbacillen
besmette melk gevaarlijk voor den Mensch?
Cocos-Boter. Ozon in de Industrie.
Verwerken van gedistilleerd of wijn. On
derzoek of melk gekookt is. Een gevoelige
I balans. Sterilisatie van water door Ozon. I
Doorschijnendheid van metaal. Feuilleton.
Controle-onderzoekingen van Levensmidde- vallig, zei een der mannen, ik moet dien kant
aan het ook uit, ]Oop raaar met mij Op Het arge-
Amsterdam, 291 Keizersgracht.
Dat gebeurt niet dikwijls.
Geruimen tijd bedeelde de diaconie der
Ned. Herv. Gem. te Voorschoten een van de
vrouwelijke lidmaten dezer kerk. Toen de
vrouw later in beter doen geraakte (rijk was
i zij volstrekt niet geworden) en dus geen onder- 1
steuning meer behoefde, beschouwde zij het een
als een eereschuld tegenover de diaconie de
genoten geldelijke bedeeling aan de diaconale
kas terug te geven. De vrouw informeerde
bij de diaconie, hoe groot dat bedrag in al I
dien tijd geworden was, en dezer dagen ver-
I blijdde zij de diakenen der Ned. Herv. Gem.
met de teruggave van bedoeld bedrag, f952.
i Langzamerhand had zij deze som weten over
te leggen.
Slimme smokkelaars.
Dezer dagen trok een wagen, zwaar be- brutaal
laden met oude meubelen, over de grenzen ber gebeurde
bij Herzogenrath Man en vrouw, die ver- haren opzichte
huizen gingen, liepen bij den wagen.
waren allen thuis, speelden met luci-
en ’t jongste, een kindje van vier jaar,
Ze was zoo goed als ver-
1 «levend menschenvleesch® zou
hebben. Ze waren aan het verhuizen. haar kunnen redden Toen heeft de moeder
De douanen waren echter niet gerustge- zich geen oogenblik bedacht, Edelachtbare
steld, voordat zij den wagen onderzocht hadden, heer. Op -t hooren van de tijding, heeft ze
En wat bleek toen? onmiddellijk aangeboden, dat de dokter ’t dan
Dat men te doen had met een slimme maar van haar weg moest snijdenen dat is
manier van smokkelen. p-J— J- -1
1 waren namelijk verborgen ongeveer 40 mille 1 gelegen.
moest
het ook ]00p maar met mij op Het arge-
Microscopisch looze meisje deed zulks, liet zich trakteeren,
onderzoek: Dr. van Hamel Roos en Harmens, werd zwaar beschonken.... en toen is er iets
ergs met haar gebeurd. De onverlaat nam
haar ook nog haar beursje met f 3 en een
gouden ring af. Het meisje werd bewusteloos
in een boerenschuur gevonden. Zij ligt thans
ziek te bed De dader is in hechtenis genomen
Moederliefde.
Voor het Kantongerecht te Amsterdam stond
dezer dagen een vrouw terecht, die
wegens Leerplichtwetsovertreding maanden
achtereen had haar elfjarig zoontje de school
verzuimd tot een zware straf was veroor-
I deeld en tegen dit vonnis in verzet gekomen.
Snikkende vertelde de vrouw haar geschiedenis,
droef verhaal van armoede en ziekte.
De ambtenaar voor de Kinderwetten werd
toen ook als getuige gehoord Hij vertelde
o.a.Toen ik de eerste keeren met de juf
frouw in aanraking kwam vond ik haar ook
1 en opvliegend, maar toen in Septem- -
s er iets, dat mijne meening ten
haren opzichte geheel veranderd heeft. Haar
kinderen
Aan het station der Duitsche douanen ge- fers
—.men, word halt gehouden. Het echtpaar geraakte in brand,
verklaarde slechts meubels op hun wagen te loren, alleen
haar kunnen redden
echter niet gerustge- J zich geen oogenblik bedacht,
i
1
KI
I
l
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
voor de Gemeenten Workum. Ilemelumer Oldephaerl en Noordwolde.
