en Noordwohle.
I "3-
weide
Mond- en Klauwzeer.
37ste Jaargang.
ZATERDAG 25 MAART 1911.
No, 13.
In wier wird.
Binnenlandsch Nieuws.
Tot plaatsing van adv. en
of nabij het water j
bidoarn.
een afges'oten
dat
x
gevaar op voor overbrenging
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH ZOON
te WORKUM.
ruïneerd is. Daarbij komt nog dat de oude
man ziekelijk is.
het provinciaal bestuur
de schippers die, komende van
en Groningen en van of naar
zooveel te beter. Immers: ’t is beter een ziekte
te voorkomen, dan ze te genezen. Dat alle vee
houders in ons land dit bedachten 1 We wenschen
dat de ziekte spoedig als geweken mag worden
verklaard en velen met ons, zeker, maar dan
dient ook een ieder mede te werken, de vee
houders in de eerste plaats.
van mond- en
Thans zal hij daar ver
haar niet opengedaan werd, verschafte zij
zich toegang tot de woning. Tot haar groote
4. liet is verboden van
hoeve of weide te vervoeren
runderen, schapen, geiten en varkens
niet ontsmette huiden, hoornen, hoeven
klauwen van genoemde dieren;
wol, mest en allen anderen afval
hooi, stroo en veevoeder;
touw, koedekken en
van geen lager loon bij aan-
bij het vee, maar vervoeg u aan het woonhuis.
Wanneer gij eene afgesloten hoeve of
verlaat, moeten uwe kleeren en
Hwet is op ’t lést noch great en greatskens,
Hwet elkenien for great oansjucht?
Is ’t net in ile, faeije reekwalm,
Dy sa mar wei en üt ’n oar fljucht?
Hwet jaen yen alle earbiwizen
En dochs safolle lüke se oan.
Hja tsjinje meastal ta neat oars hwet
As mar yen great meitsje en bidoarn.
Dinsdagochtend om vijf uur zagen drie werk
lieden en een schipper, toen zij voorbijkwamen,
dat er brand was. Zij wekten Hoff die eerst
dat zijn knechts er al waren, maar
van de politie, noch door een deur-
was W. over
waaraan
De Wize, dy yn weelde libbe,
It brochte seis ta majesteit,
Hie wol gelyk do ’t hy bisliste
»Och, alles is mar idelheit
Brand.
Dinsdagmorgen ontstond brand 'in de klom-
penfabriek en bergplaats vandem-heer J. G.
Hoff te Haarlem.
H. had Maandagavond tot 1! uur gewerkt
in de fabriek, op een plaats, die het verst
van het woonhuis aflag. Vermóedelijk is daar
de brand ontstaan door een pètröleüm.-lamp,
hoogstens 54 uur, met de vrijheid voor de
boerderij,
Hendrikus
hr. 1^, was afgebrand, waaraan
geloof wilde hechten, daar zelfs een paar
buren aan sluis 11 er niets van wisten, toen
zij des morgens ontwaakten. Bij nader on
derzoek bleek echter een en ander waarheid
te bevatten. In den nacht omstreeks 1 uur
is niet alleen het geheele woonhuis met stalling,
den inboedel, het vee, bestaande uit twee
De prijs der Advertentiën is van 1 —5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. Bij
abonnement belangrijk lager.
reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr.76-78, Amsterdam
leven is te betreuren, en wel van den bij
hem inwonenden. ongeveer 20-jarigen krank
zinnigen neef, die geheel verkoold, in den
kelder, voorover liggende is gevonden. Wel
licht is hij door de opkamer, waar hij alleen
nachtverblijf hield gevallen; hij zelf moet de
N.
een
aan
Een bord met het op- verteld, dat deze
een
(Noord Holland), waar voortdurend zeer stelling dan f 12.42 per week.
Een kind opgeëischt.
De officier van justitie te Middelburg heeft
- men versterkt door het feit dat
in den nacht van Maandag op Dinsdag
bezoek heeft gehad van twee vrouwen.
Aan de buren moet N. Dinsdag hebben
vrouwen hem zijn porte-
monnaie ontfutseld hadden, wat achterna niet
waar bleek te zijn.
Intusschen werden de bovengenoemde stoffen
onderzocht, welk onderzoek leidde tot in
van het lijk.
Zaterdagavond heeft de sectie daarvan
plaats gehad en is de aanwezigheid van arse-
j nicurn geconstateerd.
Evenwel wordt hier niet aan een misdaad
gedacht. Om echter rekening te houden met
een mogelijke misdaad, is de kist verzegeld.
Het lijk werd in de verzegelde kist begraven.
Een peperwerpster.
Voor de Rechtbank te Amsterdam heeft
eergisteren het O. M. 3 maanden gevangenis
straf geëischt tegen een vrouw uit Bussum,
die een vrouw uit Naarden, die zij verdacht
van een liefdesbetrekking met haar man, peper
in de oogen had geworpen. De getroffene
viel als blind op den grond en ondervindt
nog de gevolgen.
Een brandstichter.
De uitspraak van Jan R., timmerman te
Makkum, door de Leeuwarder Rechtbank
wegens opzettelijke brandstichting in zijn werk
plaats tot 2 jaar gevangenisstraf veroordeeld,
is vervroegd In ’s Hofs zitting van verleden
week eischte bet Openbaar Ministerie, met
wijziging der quahficatie, veroordeeling tot 4
jaar gevangenisstraf. Thans heeft het Hof
het vonnis, omdat op onwettig bewijs was
recht gedaan, vernietigd, den beklaagde schul
dig verklaard aan opzettelijke brandstichting
en hem veroordeeld als in prima.
Levend verbrand.
Maandagmorgen omstreeks half zeven liep
te Someren (N -Br.) het gerucht, dat de
toebehoorende en bewoond door
van Eijk, in de Beemd nabij sluis
afgebrand, waaraan men geen
een
bedrijfsdirecteuren dus om den eenen dag wat
langer te laten werken dan den anderen Te
I elfder ure waren de rechtsche raadsleden nog
met een motie gekomen, waarin werd voor- i
gesteld dat de Raad als zijn oordeel uitspreekt,
en
er geen aanleiding bestaat tot wijziging
van het werkliedenreglement voor alle takken
patiënten tegen betaling, van
uur
stalgereedschapter
wijl er ook geen runderen schapen, geiten
varkens naar toegevoerd mogen worden.
De districtsveearts voor Friesland,
H. van STAA.
Een 9-urigen werkdag.
De Gemeenteraad van Amsterdam heeft
eergisteren behandeld het voorstel van Burg
en Weth betreffende de invoering van den
9-urigen arbeidsdag voor de gemeentewerk
lieden. B. en W. stelden voor over te gaan
tot de invoering van een gemiddelden 9 urigen
werkdag, met voor een werkman bij vaste
aanstelling geen lager loon dan f 12.42 per
week.
Tegenover deze voorstellen van B en W.
stelden de social gemeenteraadsleden voor een
maximalen arbeidsdag, zich stellende tegenover
den gemiddelden 9-uren dag. De vrijz.-dem.
wenschten een gemiddelde werkweek van
Op de markt te Sneek waren Dinsdag
28 kievitseieren aangevoerd. De marktprijs
was 80 a 400 cent.
Een homeopathisch ziekenhuis,
Het Utr. Dgbld meldt:
Men weet, dat onlangs nabij De Meern een
terrein is aangekocht om daar tergelegener-
tijd een homoepathisch ziekenhuis te kunnen
bouwen, waarvoor het benoodigde kapitaal
tot dusver nog niet werd verkregen.
Intusschen is, naar wij vernemen, de oprich
ting van een homoepathisch ziekenhuis in een
andere provincie verzekerd. Uit goede bron
wordt ons medegedeeld, dat nog dit jaar in
Almen nabij Zutphen een model homoepatisch
ziekenhuis zal verrijzen, onder directie van
dr- P. L. van der Harst, arts te Almen.
De stichting die eenige tonnen gouds zal
eischen, wordt geheel bekostigd door mevrouw
Van den HonertJanssen. Er zal gelegenheid
zijn tot opname van
doch on- en minvermogenden zullen geheel
kosteloos worden opgenomen.
Als bewijs van de vorstelijke wijze waarop
het ziekenhuis zal worden ingericht, diene,
dat een garage zal worden gebouwd voor een
zieken-auto, om de patiënten van en naar den
trein te vervoeren.
Bestrijding van het mond- en klauwzeer.
Men schrijft ons
In de provincie Groningen schijnt het mond
en klauwzeer, door de flinke maatregelen der
Regeering, gesterkt door de bijna algemeene
medewerking der veehouders, zoo goed als
tot staan gekomen.
’t Ligt voor de hand dat men in ons land,
waar de veeteelt op- zoo ruime schaal wordt 1
uitgeoefend, nog al eens te kampen heeft met
ziekten onder het vee, die aan den stapel groote
schade en nadeel berokkenen. Onder die ziek
ten kan men eigenlijk in de eerste plaats wel
rekenen het mond- en klauwzeer. Wat het
heerschen van deze ziekte onder het vee be-
teekent, dat weten de veehouders en handelaars
ons het beste te vertellen. Zij ondervinden de
meeste schade er van. ’t Is over deze vee
ziekte en den aankleve van dien, waarover we
’t deze maal eens willen hebben.
We waren gelukkig de laatste maanden, want
geen enkel geval van de gevreesde ziekte had
zich voorgedaan, totdat plotseling de ziekte zich
hier en daar weer openbaarde. Men kan de
gevolgen van de ziekte verschillend beoordeelen.
De één vindt het uitbreken der ziekte niet zoo
heel jammer. Dezulken, die er zoo over denken,
hebben daarvoor natuurlijk hunne redenen,
’t Zijn echter niet menschen, welke het alge
meen belang als het hoogste beschouwen. Ze
redeneeren aldus: Nu de ziekte weer is uitge
broken, bestaat er voorloopig geen uitzicht op
opening der oostelijke grenzen. Vele landen
verbieden nu den invoer van Nederlandsch vee
en het gevolg hiervan zal zijn, dat de handel
er in gedrukt wordt, dat de prijzen beginnen
te dalen, dat men dus ’s middags voor minder
geld een stuk vleesch op tafel kan krijgen.
Dit is een zeer juiste redeneeringwant wan
neer de ziekte nog eenigen tijd voortduurt, dan
zullen zeer zeker door de gedrukte handel de
vleeschprijzen beginnen te dalen. Voor velen
zal dus het heerschen van het mond- en klauw
zeer onder ons vee een niet zoo heel onwelkom
iets zijn. Maar mag men om bovengenoemde
redenen nu eigenlijk wenschen, dat de ziekte
nog maar eenigen tijd voortwoedtNeen toch?
En toch zullen er zijn, die het doen. Niemand
wil gaarne voor egoïstisch doorgaan, maar zijn
zij, die het eigen belang in deze ernstige zaak
stellen boven het algemeene, niet juist egoïsten
Bovendien zijn het nog de domsten onder de
dommen.
»Gaat het den landman goed, dan gaat het
een ieder goed®, zegt een spreekwoord. In
hoeverre dit nu precies waar is, willen we niet
uitmaken. Een feit is het evenwel dat een groot
gedeelte van ons volk direct bij het landbouw
bedrijf is betrokken en een groot gedeelte ook
indirect. De in meer of mindere mate bij het
landbouwbedrijf betrokkenen hebben er natuur
lijk belang bij dat alles in het bedrijf zoo
voorspoedig mogelijk gaat. Tenminste dit is
onze opinie. Nu kan men wel voor vast aan
nemen, dat een eenigszins hevige en langdurige
veeziekte niet in het belang is van het bedrijf,
integendeel, het is er een ramp voor. Dus, de
direct en de indirect bij het bedrijf betrok
kenen ondervinden schade door de ziekte. Er
zijn er, die er ook voordeel bij hebben, als
veeartsen e. a., maar uitzonderingen zijn het.
Gerust mogen we aannemen, dat zoo’n ziekte
nadeelige gevolgen na zich sleept, ’t Geheele
land wordt er door getroffen, al is ’t waar dat
de één de gevolgen beter voelt dan de ander.
De regeering zit natuurlijk ook niet stil. Zij
doet haar best om de ziekte te stuiten, uit
breiding er van te voorkomen. Maar in haar
pogen heeft ze de hulp noodig van de veehouders
in de eerste plaats. De directeur-generaal van
den landbouw heeft een beroep gedaan op de
medewerking van alle veehouders. Hij heeft
ze verzocht onmiddellijk aangifte er van te doen
bij den burgemeester als zich onverhoopt een
geval van mond- en klauwzeer onder hun vee
mocht voordoen. De maatregelen, welke noodig
mochten worden geoordeeld, zullen dan kunnen
worden toegepast. En die maatregelen zullen dan
zijn in het belang van den ganschen veestapel. Het
vee van een veehouder, in wiens stal het geval
wordt geconstateerd, wordt onder geneeskundige
behandeling gesteld of het wordt afgemaakt.
Dit is natuurlijk om uitbreiding van de ziekte
te voorkomen. Maar, verleent nu ieder vee
houder de van hem gevraagde medewerking?
Er zullen er misschien zijn, die de vrees
koesteren dat hun vee zal moeten worden afge
maakt en daarom een ziektegeval maar verzwijgen,
als ze denken dat het van niet ernstigen aard
is. De veehouders, die zoo handelen, hebben
daarmede waarschijnlijk geen kwade bedoeling,
’t zal er hen niet om te doen zijn om de ziekte
hierdoor te doen uitbreiden, maar toch, het kan
er het gevolg van zijn. Er staat zeer veel op
het spel en het is daarom het beste zoo spoedig
mogelijk aangifte te doen als men meent dat
er een aan mond- en klauwzeer lijdend dier
aanwezig is. Men moet met de aangifte niet
wachten. Ook zelfs wanneer men niet zeker
weet of het wel mond- en klauwzeer is, dat
men bij een zijner dieren meent op te merken,
dan nog doet men goed de daarvoor aangewezen
autoriteit te waarschuwen. Blijkt het al dat
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents
Per post 0 65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
in Friesland bijna altijd aan of nabij het water Vergiftiging te Groningen.
uiibreken. Toen Vrijdagmorgen j 1. de dochter van
Met het oog daarop worden dan ook door den moe8ker K. N. in de Moesstraat te Gro-
bemiddeling van het provinciaal bestuur van nïngen aan het huis haars vaders aanschelde
Friesland aan de schippers die, komende van en
Noord-Holland
besmette streken varen, een kaart uitgereikt ontsteltenis vond zij haar vader dood op den grond
met de navolgende waarschuwing: liggen te midden van braaksel en faecaliën.
In het belang dei bestrijding van het mond- Daardoor werd het vermoeden opgewekt, dat
en klauwzeer onder het vee, wordt den schip- N. zou kunnen zijn vergiftigd en in dat ver
pers dringend verzocht het navolgende in acht moeden werd men versterkt door het feit dat
te nemen
1. Komt niet op een erf waarop, of
i weiland waarin zich vee bevindt lijdende
mond- en klauwzeer. F
schrift »mond- en klauwzeer® duidt zulk
erf of weiland aan.
- 2. Wanneer gij op een erf moet zijn waar-
voor een bord met ’t opschrift1» mond en klauw
zeer® is geplaatst, ga dan niet in den stal of beslagneming
J-kvi irnn moor vnrmnrr vv aar» lint WAnnlinia n n
Greatsk en hwet mear yen seis forbyldzje schoeisel worden ontsmet.
As de ljue, dy ’t neist ós stean’,
Dy ’t üs faek yn deugd en tigens
Jelnen fier to hoppe gean.
Och, men stelt sa’n falske greatens
Yn ’e minskewrald ten toan;
As men seis tinkt great to wêzen,
Is ’t as wird men lytser oan.
En derom doar ik tinke, dat
As Salomo noch prate koe.
Hy ’t selde fen s tiid sahwat
As fen syn tiid wer sizze seoe.
FRISO.
dienst, wat betreft den werktijd van 9
per dag, terwijl hij verder de wensche
lijkheid zou uitspreken, dat geen lager loon
dan f 12.60 per week mag worden toegekend.
Uitvoerig waren de discussies. boeien, een kalf, paard^ drie varkens enz in
Ten slotte kwam eerst de motie der recht J?™.
sche gemeenteraadsleden in stemming. Deze
werd verworpen met 26 tegen 4 5 stemmen.
Het amendement dersoc. dem. maximale
9-uren-dag werd verworpen met 32 tegen
9 stemmen. Het amendement der vrijz.-dem.
gemiddelde 54 urige arbeidsweek werd
weder naar boven gegaan zijn.
1 Een drie maanden geleden brandde bij Van
w E ’s avonda Oük de bij het huis staande schuur
tegen 13 stemmen, evenals de voordracht tot
af. Oorzaak onbekend. Het woonhuis is
verzekerd bij de O. B. W. M. De Jong
Cie. té Amsterdam.de inboedel bij eene an
dere maatschappij, doch beide zeer laag, zoo-
dat de man met zijn gezin zoo goed als ge-
strafvervolging ingesteld tegen zekeren
TFKTx I
Het amendement der vrijz.-dem.
verworpen met 27 tegen 14 stemmen hebbeD
De voordracht van B. en W. gemiddelde
9-uren-dag werd aangenomen met 28
In de gemeenten Nieuwer-Amstel en Aals- het vaststellen
meer f” - -■
veel verwisseling van vee plaats vindt om j
Amsterdam behoorlijk van melk te kunnen I
voorzien, breidt de ziekte zich echter uit.
Met de veehouders in die gemeenten heeft een
OUZO prmrinnïa nno. al vonl mlatiaa nmrlaf da
veehandelaren van
helpen en veehandelaren van daar, hier ge
regeld inkoopen doen. Bovendien worden in
onze weidestreken jaarlijks zeer veel mest
hoopen opgekocht, welke in het voorjaar naar
provincie nog al veel relaties, omdat de W., wonende in de Korte Noordstraat, die
hier hen aan melkkoeien ongeveer twee jaar geleden een zéér jeugdig
kind van de weduwe 8. in huis nam tegen
eene door een menschlievende dame betaalde
vergoeding en thans weigert dit kind terug te
geven aan de moeder, die intusschen hertrouwd
de bloemkweekerijen te Aalsmeer enz, worden is met zekeren B. en in staat is nu zelf het
vervoerd. I kind weder op te voeden. Noch aan den J
Vooral dat rechtstreeksche verkeer door aandrang
schippers tusschen eene besmette gemeente waardersexploit was W. over te halen het maar dit is niet met zekerheid te zeggen,
elders en de veehouders in Friesland, levert kind af te staan, waaraan hij, volgens zijn 1
van smetstof, zeggen, te veel gehecht is, om er afstand van
waarvoor te meer reden is als men weet, dat te kunnen doen. r"‘ j
het dier niet aan de gevreesde ziekte lydt, de eerste gevallen van mond- en klauwzeer j moedelijk wel toe gedwongen worden.
i
en
i
uul er l
meende,
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
voor de Gemeenten Workum. Demelumer Oldephaerl
llindeloopen en Stavoren.
A A« In a1 A a a aaa w.1aa.a .tïazI. Atv,
i n r I o Ir An l'tnlmnrl 11 4- wr AAn nmn er
