Ilindeloopen en Stavoren.
Twinge.
Samenhoorigheid.
ZATERDAG 22 APRIL 1911.
37ste Jaargang.
No. 17.
Binnenlandsch Nieuws.
Tot plaatsing van adv. en reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78, Amsterdam
FRISO.
alleraardigst gekozen stand.
De fotograaf, de heer Guy de Coral, is me(je
’t Sit dus ier al yn de minske.
Mar hwet is dat twingen wol
As men ’t op him seis biskóget?
Uwer bistiet it yn foaral?
Twingen is troch middel fen yens
Lichem- of wol geasteskreft,
Troch yens macht en oermacht, immen
Hwet forrjuchtsje litte as ’t treft.
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH Zoon
te WORKUM.
Greate en lytsen wolle twinge
As se tinken doar: »nou kind«,
As se fiele dat se baes earst
En onmisber binne omtrint.
Twinge docht de lytse beuker,
Twinge dogge baes en frou.
Feint en faena wol ’t ek prebearje,
Man en wiif ek dogge it grou.
Mem kin dat fensels net hawwe,
En de lytse krijt syn sin.
Mar dat üt ’e widze nimmen
Is fen twinglandij ’t bigjin.
Hwent hy komt der troch to learen
Dat it twingen him tonei
Wer ris helpe kin by dingen
Dy ’t tonearsten lang net mei.
geen
it. nn
Oars bringt billikheid en rede
Altyd mei, dat wy üs ek
Oan in oarmans tastand lien en
Rekken hald’ mei syn bistek.
Held’rje dan ynskiklik liedsum
Immen Ijeaver syn forstan.
Earder rint hy nei de sêfte as
Nei de strange, wreede han.
De prijs der Advertentiën is van 1 —5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. Bij
abonnement belangrijk lager.
het ook durven zijn. Is men bekrompen
ook uw inzicht in de dingen der wereld zal niet
diep kunnen worden. Heerscht er een geest van
wuftheid, gij zult onwillekeurig mee doen.
Maar ook omgekeerdgijzelf kunt ook veel
invloed uitoefenen op uw omgeving. Wees
opgewekt, vriendelijk, beleefd, u gevend in liefde
volle belangstelling voor anderer lief en leedwees
moedig, u verheffend boven kleinzieligheid, laster
en afgunst en velen zullen u navolgen,
ondanks henzelven, krachtens hun natuur van
te zijn kudde-menschen; misschien ook dank
baar voor uw voorbeeld.
Ja, zoo kunt gij veel invloed ten goede oefenen
er wordt in waarheid op u, op uw voorbeeld
gewacht, bewust en onbewustMaar ook invloed
ten kwadeEn ik geloof, dat wij op dat laatste
nog meer acht behooren te slaan dan op het
eerste, want de natuur van ons kuddemensch-
zijn trekt naar eeuwenoude ervaring meer op
het slechte dan op het goede voorbeeld.
Caveant consules! Dat zij dan mogen toe
zien op zichzelven, de voorgangers, in het groot
zoowel als in het klein. S.
N. v. h. N.
Lytse boai wol droegen wirde,
Derom üt ’e widze wei,
En bigiet derom to twingen,
Makket mei de kiel lawei.
Skreauwe is syn ienichst middel
Dat er yn syn macht al het,
En om al syn sin to krijen.
’t Earste teiken fen forset.
Dingen him forrjuchtsje litte
Der ’t er neat gjin nocht oan het
Dy ’t er üt him seis net dwaen scoe
En him stnitsje tsjin syn hert.
Twingen is dus wol in takje
Fen de selde stamme, dy ’t
Needsaek het ta fêste woartel,
Dy ’t syn sop troch presjen krijt.
Dus is twingen net to priizgjen,
As it mar allinne giet
Om üs eigen foardiel siikjen,
Of as eigen sin üs riedt.
Wirkbaes, master en regearder
Dy ’t it winne wol mei twang,
Moat earst sjen, as, hwet hja wolle,
Slacht op ’t algemien bilang.
Is soms hjir of der ris immen
Dy ’t mar nocht oan kweadwaen hat,
Dy, fensels moat twongen wirde,
Deaienfaldich omt dat moat.
Sa hat elke steat ek wetten,
Twingend ta gehoarsumheid,
En dy mei er siker wêze.
Twang is soms rjuchtfeardichheid.
»Ik scil him wol efkes leare,
Mei syn tsjinwar elke kear,
Ik scil him er wol ta twinge
Krekt to dwaen nei myn bigear.®
Dit bin neistoby de wirden
Dy ’t we brüke tiidlingswei,
As it eigen foardiel bjirtroch
By gefal ris dije mei.
Twinge docht de greate Ome,
Dy ’t in oar for ’t drillen het
En net sjucht op rjucht en billik,
Mar fen ’t wollen smeid in wet.
Twinge docht de earmelytse,
En rint onforskillich foart,
As er sjucht dat hy needsaeklik
Oudien wirk der meitsje moat.
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents
Per post 0.65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
een breede schare van jonge mannen, evenals
hij, bereid is zich voor het vaderland op te
offeren. Als een hervormer zich verheft tegen
wat in zijn oogen de verkeerdheden zijn van
zijn kerk dacht gij, dat hij zulks zou hebben
durven en kunnen bestaan, als hij niet de
wetenschap hadde gehadik spreek en handel
uit naam van duizenden Dacht gij, dat ooit een
mensch het in zijn hoofd zou krijgen, om te
protesteeren tegen maatschappelijk onrecht, als
hij niet wist, dat duizenden achter hem stonden
Dacht gij ik zal het allerbeste noemen wat
voor velen maar bestaan kanhun geloof in
God, hun vertrouwen op Hem, hun gehoorzaam
heid aan Hem ja, dacht gij, dat iemand van
dezen datzelfde zou durven belijden, als nie
mand hoort gij welniemandmet deze
belijdenis instemde? Voorwaar neen. Het ge
voel van samenhoorigheid, van te behooren tot
een bepaalde groep, een kudde, is de onontbeer
lijke voorwaarde van alle zelfbewust handelen,
spreken, gelooven.
Laat mij thans mogen besluiten met deze
opmerking voor de praktijk van ’t dagelijksch
leven: dat dit gevoel van samenhoorigheid voor
een niet gering deel beslist over de dingen van
vreugde en vreugdeloosheidvan gezelligheid en
ongezelligheidvan moed tot groote en goede
dingen of van op kleinburgerlijke wijze met
elkaar voortleven in den ouden sleur; van veel
frisscher levensadem of van duffe, muffe levens-
atmosfèer. Is men in uw omgeving stijf-deftig
uw argelooze levenslust zal zich niet durven
uiten, zooals hij dat zou willen. Is uw omge-
Zondag kwam A. L.
in de Leo-zijstraat te Tilburg, omstreeks 4
Wat ik thans ga schrijven, is naar aanleiding
van een reis met den trein in de 2de klasse
waar naar luid van den volksmond het publiek
zich zoo onbehoorlijk stijf kan gedragan. M’n
hemel, heet het, welk een verschil met de
derde klasse; daar babbelt en praat men hon
derd uit en geeft men naar alle kanten met
het grootste pleizier van de wereld z’n oogen
den kostmaar in die tweede 1
Daar zaten we dan met z’n zessen en we
speelden effectief stommetje en durfden ter
nauwernood de beenen eens uitstrekken of het
eene been nonchalant-gemakkelijk over het
andere slaan; wie weet, wat voor heerschap de
overbuurman wel was en of hij u om het een
of het ander niet voor een grooten lomperd
zou houden. Opgepast daarom en ook maar kwasi
deftig zitten voor je uit te staren.
Wat niet wegneemt, dat ik me dezen keer
wonder goed amuseerde. We hadden zoo on
geveer een minuut of vijf gespoord toen
- J in de hoek, z’n
en stak met veel
wetsontwerp schijnt te illusireeren, maakt een
onderzoek vanwege de autoriteiten te meer
noodzaKelijk, omdat er nog iets zeer ernstigs
bijkomt, n.l. dat althans indien mijn infor
maties juist zijn de bewuste dame die er
zich op schijnt te beroepen, dat toch niemand
haar ontslag zal durven uitlokken, thans alles
in het werk stelt om een collega-ambtenaar
van een meer nabij haar woning gelegen
kantoor te verdringen
Godsdienstwaanzin
Zondagmorgen na de hoogmis, de dienst
was juist geëindigd, sprong een onbekend
persoon op het middenaltaar in de R. K. Pa
rochiekerk te Oudenbosch. Nadat hij geroepen
had, dat de menschen moesten blijven luisteren
naar hem, verkondigde hij, door God gezonden
te zijn om te zeggen, dat de anti-christ ge
boren was. Onmiddellijk schoten eenige per
sonen toe, die den man van het altaar ver-
I wijderden en buiten de kerk brachten. In
middels had het gerucht zich verspreid door
de kerk, dat de vreemdeling een aanval had
willen doen op de dienstdoende priesters en
inderdaad werd er een revolver met scherp
geladen op hem bevonden. De woede van
het publiek was groot. Ónmogelijk kon de
toegeschoten politie den vreemdeling bescher
men, meer dan tweeduizend menschen eischten
hem op Ondanks de bescherming van de
politie, werd de vreemdeling op onmenschelijke
wijze geslagen en geschopt, zoodat hij meer
dood dan levend op het gemeentehuis aan
kwam.
Ondervraagd door de politie, gaf hij op
Hendricks te heeten, 26 jaar oud te zijn, en
van Amsterdam te komen. Met welke be
doeling hij in de kerk aldus gehandeld had,
wilde hij niet opgeven.
Vóór het raadhuis had zich een groote
menigte opgesteld en de vrees van de politie,
dat het voorgevallene zich zou herhalen deed
haar besluiten, den man met een rijtuig naar
Roosendaal te vervoeren vanwaar hij verder
onder politiegeleiJe naar Amsterdam gebracht
werd.
Achteraf is gebleken, dat er een tweede
persoon in zijn gezelschap was geweest, die,
ziende hoe slecht zijn vriend er afkwam, het
hazenpad heeft gekozen
Mishandeling met doodelyken afloop.
van Gestel, wonende
l uur
Hij verkeerde onder den invloed van
s waarvan een zeer onbedui
dende woordentwist ontstond met zijn vrouw,
- - -J o. a. een koffiekop op den vloer
Nummer drie is niet zoo gelukkig geslaagd. i w;erp
In de woning bevond zich ook een 15 jarige
zuster zijner vrouw, die toen v. Gestel zijne
vrouw met de hand een slag tegen het hoofd
toebracht en deze de woning verliet haar
een eindweg verder wonenden broer H. Kafoe
ging roepen. Deze gaf hieraan gevolg en
begaf zich, gevolgd door zijne vrouw, naar de
woning van v. Gestel Volgens deze laatste
j zou Kafoe hem naar buiten geroepen hebben,
doch hoe het zij, hij heeft zijn woning ver-
A laten en toen Kafoe tegen hem zeide, dat hij
Ons aankijkend, drukt zij het hoofd op zijne ZU8ter (vrouw van v Ge3tei) niet moe8t
mooi, gezond 8]aail) bracht hij (v. Gestel) hem met de hand
een g;ag tegen het hoofd toe Meteen greep
hij uit zijn jaszak een broodmes en sloeg daar-
_j een keer of vijf naar Kafoe, met het
gevolg, dat deze getroffen werd in den
rechter-bovenarm en in de linker-lendenstreek.
De getroffene liep weg en werd door een paar
naar dr Piters gebracht en van hier,
na aldaar voorloopig verbonden te zijn, per
Den Haag bij den postdienst drie of vier brancard naar het gasthuis. Hier bleek, dat
ambtenaressen in functie, die getrouwd zijn de wonde, toegebracht in de lendenstreek
het eerst levensgevaarlijk was. Kafoe werd daarom
de Sacramenten der Stervenden voorzien
is Maandagavond aan de bekomen ver
wondingen overleden
De vermoedelijke dader v. Gestel was na
de daad op de vlucht gegaan, doch werd
spoedig in de Veldhovenstraat gearresteerd en
naar het politiebureau gebracht Vandaar
werd hij gisteren naar het hoofd bureau ge
transporteerd, alwaar hij thans vertoeft.
Zoowel de mishandelde Kafoe als de ver
moedelijke dader v Gestel, die gedeeltelijk
haalde een reiziger, ginds
sigarenkoker voor den dag
deftigen omslag ’n sigaar op. Op zich zelf iets
heel gewoons; zeker. Maar het trok mijn
opmerkzaamheid, dat geen honderd tellen later
z’n buurman ook een sigaar opstakna heel
korten tijd ook no. 3; toen tegelijkertijd no. 4
en no. 5 en nu besloot ik zelf eveneens te
volgen. Maar ziet: vijf minuten later nam een
andere reiziger, in den tegenovergestelden hoek, vjng spraakzaam en mededeelzaam, gij zelf zult
een courant op en begon te lezen. Ik zat thans 1
nieuwsgierig op den uitkijk,’ wat er nu gebeuren
zou. En jawel geen minuut daarna, had
een tweede reiziger een boek voor den dag
gehaald en voor dat we 500 Meter verder waren
gespoord, zaten we alle zes in lectuur verdiept.
Weer vijf minuten later geeuwde er een
van ’t gezelschap wij achtten ons geroepen
om allen achtereenvolgens te geeuwen als hij.
Ik begon de zaak van den komischen kant te
bezien en toen, na het eerste station, een der
inzittenden het waagde om een aardigheid te
zeggen, en ook deze daad als een electrische
stroom zich door ons heen voortplantte en wij
spoedig schudden van het lachen om eikaars
aardigheden, die nu in kwistige overvloed weer
klonken toen dacht ik bij mezelven: wat
zijn wij, goed beschouwd, toch kuddemenschen.
Als één schaap over den dam is, durven de
anderen te volgenvolgen zij vanzelf. En ik
spotte tegen mezelven: zoo gemakkelijk en van
zelf volgen wij ook als kuddemenschen den
man, die ons voorgaat met gekleed te zijn naar
de nieuwste modezóó gaat het ook de schare
als stemvee ter stembus, volgend de belhamels;
zóó roept ook de schare heden: Hosanna en
morgenkruist hem, volgend een paar leids
lieden of raddraaiers, ’t Is al dit het werk van
kuddemenschen geen karakterwerk g
werk, dat duurzaam is, omdat het steunt op
eigen inzicht en doorzicht
Maar, hoemeer ik mij op dezelfde zaak bezon,
des te meer kwam ik tot de erkentenis, dat I
dit ons volgzaam-zijn als kuddemensch, toch
wat meer waard nog is dan spot alleen. En
dat hierom omdat het behoort tot onze natuur
en omdat al wat tot onze natuur behoort, een
dieperen achtergrond van wijze bedoeling heeft.
En wat dan ook een weinig minachtend klinkt,
als wij zeggen: kudde-mensch dat klinkt heel
anders als men zegt (en dat is toch in den grond
hetzelfde): wij, menschen hebben het gevoel
van samenhoorigheid. En het wordt inderdaad
een zaak van beteekenis, als wij bedenken, dat
in dit gevoel ligt allereerst een bron van niet
te miskennen troost. Gij moogt zeggen wat gij
wilt: maar buurmans leed verzacht zeer wezen
lijk ons eigen leed; en als gij een fout hebt
begaan, is het u een ware verlichting dat hij
en zij dezelfde fout begingen. Het alleen-staan
in smart of schuld is als een centenaarslast zoo
zwaar om te dragen.
Maar daar is meer: het gevoel van samen
hoorigheid wekt zelfbewustzijn, fierheid, spoort
aan tot groote daden en martelaarschap, in ’t
groot en in ’t klein. In ’t groot: als ons land
in 1672 overstroomd wordt door Fransche
legerbenden, dan is het het samen-lijden, dat
wakker roept het gevoel van samenhoorigheid,
waardoor de volksziel zich voelt opgericht
worden in al haai heldenmoed en opofferings
gezindheid voor de zaak der vrijheiden als
Veere het voorbeeld geeft, schaart heel het volk
zich geestdriftig rond den Prins van Oranje.
Als Napoleon Pruisen zoo smadelijk mogelijk
vernederd heeft, is het deze nationale ramp,
die het gevoel van samenhoorigheid bij de natie
opwekt en de ziel van het volk doet opleven
in een onstuimig begeeren naar een vrij en
eenig Duitschland; en op den eersten oproep
van zijn Koning snelt straks het volk met zeld
zame geestdrift te wapen.
En in het kleinals Mucius Scaevola, be
dreigd met marteling, z’n hand in het vuur
steekt en haar laat verbranden zonder een spier
van z’n gelaat te vertrekken dan heeft hij
de kracht daartoe gewonnen uit het besef, dat
De nieuwe portretten van Prinses Juliana.
De firma Blankwaardt en Schoonhoven te
's Gravenhage zal den len Mei vier foto’s
van Prinses Juliana in den handel brengen.
Prinsesje in de kinderkamer; in en uit de
poppenkamer. Want in de groote kinderka
mer is een kleinere gebouwdhet speelhei-
ligdom van ons vorstenkind. In de poppen
kamer zien we Haar nu, grooten hoed op en
mantel aan. Zij zit er op klein stoeltje met
leuning, een boek in de hand en vóór zich
een van haar lievelingsdierenook een pop,
een poppenhond.
Op de tweede foto stapt Prinsesje uit de
l poppenkamerzij heeft de kruk van de deur
in de hand en.... poppenbondje aan een touwtje.
Dat is een
Prinsesje is er
Een ervan in den laatsten tijd voor 1
moeder geworden zijnde, heeft al telkens en van
j telkens verlenging van verlof moeten aan- I en
vragen, zoodat haar vrijaf per slot van rekening
den niet geringen duur van een halfjaar ver
kreeg. Dat zat ’m niet hierin, dat de dame
ziek was, maar vond z’n oorzaak eenvoudig
in de omstandigheid, dat de woning dier
ambtenares ongeveer 20 minuten van haar
kantoor gelegen is en zij dientengevolge, nam
zij haar dienst waar, haar kind niet behoorlijk
zou kunnen verzorgen. Dit geval, dat duide
lijk de urgentie van Minister Heemskerk’s reeds een volledige bekentenis heeft afgelegd,
thuis.
drank, tengevolge
Daar staat Prinsesje blootshoofds, buiten de
poppenkamer, bij den poppen-kinderwagen.
Doch dan is er nog nummer vier! Dat is
j zeker de best geslaagde, die iederéén zal
j willen hebben. Prinsesje, blootshoofds bij een
I zachtstoffige causeuse, buigt zich over dezen
j heen, drukt er het hoofd vol blijde innigheid
op haar lievelingsdier, een Sezessionsbeest
j zonder veel vorm, maar een van die nieuwer-
wetsche gedierten, waar vele kinderen dol
op blijken. Prinsesje is er blijkbaar óók dol
op. C
het dier en lacht en is een i
kind, een verschijning der blijdste aanmin
nigheid.
P- r - - - - -
zeer gelukkig geweest met het skieken® van
het Prinsesje.
Koninklijke Postambtenaren.
De Haagsche »Standaard«-correspondent personen
schrijft! »Ben ik wel ingelicbt, dan zijn erin
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
voor de Gemeenten Workum, llemelumer Oldephaerl en Noordwolde.
Nummer d
I dondo vvnnrrlantvxri
gekleed als op de eerste foto,
