Hindeloopen en Stavoren.
Woningnood.
f
37ste Jaargang.
ZATERDAG 6 MEI 1911.
No. 19.
Goffe en Geartsje.
Binnenlandsch Nieuws.
RIS
Tot plaatsing van adv. en
nScoestou dat wirde wolle, Geart?
straten
VERSLAG van de vergadering van den Raad
der Gemeente
Hemelumer Oldephaert en Noordwolde,
op Zaterdag 29 April, ’s voormiddags 10 uur.
Voorzitter de heer P. Eringa, Burgemeester.
Tegenwoordig alle leden.
Na opening door den Voorzitter met het uit-
Mar Goffe, froaliker as hwa,
Deiknikte Geartsje fleurich ta;
Do kaem se er ek oerhinne,
Do blierke ’t üt hjar eagen wei
En Gofle fette hjar en sei:
»Scoe ’t hast net wirde kinne?«
1.
2.
3.
4.
7
en zal blijven worden beschouwd, dus geheel
als volontair. Bij instructie wenschen zij verder
In fammensbern fen tweintich jier,
Mei glansich, krüzich kroljend hier
En roazen op ’e wangen,
Scoe mei de harke op ’t skouder, skean
De fjouwre oer nei hüs ta gean
En song hjar blide sangen.
houder voor het gemis eener kast en voor Oudega
f 80. De heer J. K. Bajema vindt die vergoeding
niet billijk, waar destijds om de gevraagde ver
goeding de zaak in Koudum is afgesprongen.
De Voorzitter zegt, dat dit niet anders kan,
i zou de geheele post moeten worden
De cel moet bepaald in die kast,
Door den Voorzitter wordt nog medegedeeld,
_2. Staten het ontwerp inzake de
Laaksum is ingekomen met nog
De Trekhondenwet.
Naar aanleiding van adressen van belang
hebbenden is bij de Regeering in over
weging een bepaling om de schouderhoogte
van trekhonden, welke van 1 September a s
af 60 centimeter zoude moeten bedragen, bij
wijze van overgangsmaatregel terug te brengen
tot 50 centimeter, welke laatste hoogte wel
licht voor onder de kar gespannen honden
definitief zal worden vastgesteld.
naar Stavoren en onmiddellijke terugreis met
den trein naar Warns, zonder vrachtverhooging
1 voor Warns naar Stavoren en terug.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
voor de Gemeenten Workum. Hemelumer Oldephaert en Noordwolde.
De prijs der Advertentiën is van 1 —5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. Bij
abonnement belangrijk lager.
Hja hie al fen de moarnsbitiid
Reaksteallen swile as om striid,
Ta dat de sinne sakke,
Nou like ’t wol as Geartsje nei
De lange drokke simmerdei
Hjar yn hjar seis formakke.
Hja wiste mem wier greatsk op hjar
Ut alle fammen meielkoar
Dy ’t onder Warkum wierne,
Wier hja ’t, dat wist Geartsje ek,
Hwer ’t alle feintsjes wol bistek,
Ja, ’t meast bistek op hiene.
Mar ien lykwol dy lukte hjar oan,
As dy hjar soms tomjitte roan
Dan foei hjar each yn sines,
En skoan dan wol hjar müle swei,
Hjar hert, dat fielde Geartsje, sei
Hjir hatst my, ik bin dines.
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH Zoon
te WORKUM.
Punt 7. Vaststelling van het Schoolgeld-
kohier over het 1ste kwartaal 1911.
en ter j
ter lezing wordt
Op voorstel van den Voorzitter wordt voormeld
kohier zonder hoofdelijke stemming goedgekeurd,
voor de dagschool tot een bedrag van f 312.051/2
en voor het herhalingonderwijs tot een bedrag
van f 27.60.
Punt 8. Wijziging van de begrooting voor
1911.
De Voorzitter deelt mede dat in verband met
Dy Goffe wier hjar bürmans soan,
Syn alders stipe, hoop en kroan,
Fen oars hie hy gjin witen
As arbeidsje al mar oan yn ’t lan,
En yn de saken fen syn stan
Wie ’r wol yn 't salt bibiten.
En krekt nou ’t Geartsje op hüs ta set,
Al hie se ’t nou mar Ijeaver net,
Komt Goffe hjar tomjitte.
Howol se ’m net ontwike doarst
Hjar hert sloech rêdder as wol moast
En ’t kleuren koe se n’t litte.
My tinkt, wy passe elkoar sa ’t heardt,
Lit üs in spultsje trouwe.
Lit üs, wy rédde it mei gemak,
Lyk as de swealtjes onder ’t dak
Togearre in nêstke bouwe.«
Do hied er Geartsje oerwon, alhiel!
Hjar stimme stike yn ’e kiel,
Mar Goffe hie hjar sketten.
Hy seach genóch, al sei se neat,
Hy lükte neijer oan syn Geart
De keap wier samar sletten.
deze de volgende voordracht wordt aangeboden, dus de kantoorhouder moet iets missen, wat
daartegen over geheel in het belang der Ge
meente is. De heer Schut is het met den heer
Bajema eens, wijl destijds is gezegd, dat de lui
er voor waren ingericht.
De heer A. A. Bajema vraagt wat destijds de
begrooting was, waarop het voorstel voor Warns
is gebaseerd en wenscht zich daar alleen aan
te houden.
De Voorzitter wil opmerken dat de beslissing
inzake Koudum geen beginselkwestie was maar
enkel betrekking had op de centen, niet zooals
hier f 25 betrof, maar wel f 125. De heer O.
Krul is het eens met den heer A. A. Bajema,
en wil dan ook geen f 135 maar f 120 toestaan,
het bedrag waarop het voorstel destijds voor
Warns was gebaseerd. De schijn wordt dan
vermeden, dat men iets voor Warns wil doen
en voor Koudum wil laten.
De heer A. Schrale wil nog toelichten, dat
het de bedoeling is, de schutting, om de kast
aangebracht, af te staan aan de Gemeente, om
zoodoende die kast vrij te krijgen voor de in
richting der cel. Het amendement van den heer
A. A. Bajema, ondersteund door de heeren Krul
en Schrale, om het ko^tenbedrag voor Warns
niet hooger te stellen dan f 120, in stemming
gebracht, wordt aangenomen met 8 tegen 2
stemmen, die der heeren O. H. Bajema en R.
Dijkstra. De heer Dokkum had de vergadering
verlaten.
Het aldus geamendeerde voorstel van B. en
W. wordt daarna met algemeene stemmen aan
genomen.
De punten der agenda zijn hiermede afge
handeld. De Voorzitter stelt alsnog aan de
orde eene af- en overschrijving op de begrooting,
dienst 1910, en wel om de post: onderhoud
met f 300 te verlagen en de post
onvoorziene uitgaven met een bedrag van
f 303.221/2 te versterken, waartoe zonder hoof
delijke stemming wordt besloten.
Bij de daarop volgende rondvraag vestigt de
heer A. A. Bajema de aandacht op de ri'oleering -
van de Zuiderburen, bij de hpizinge van van
der Zee, die daar niet in orde is, waarna de
Voorzitter belooft, daaraan de aandacht van
B. en W .te zullen wijden, waarna de Vergade
ring wordt gesloten.
Wanneer men komt in onze groote steden en
daar een blik werpt in de achterbuurten, in de
zoogenaamde volkswijken, dan ziet men veel,
wat treurig is en veranderd diende te worden,
veranderd ook moet worden.
Een vreemde lucht hangt in de nauwe en
vaak donkere straten. Vuil is het er; hier en
daar liggen hoopjes oud papier, straatvuil en
afval van eten, tot dat de reinigingsdienst een
en ander komt weghalen. Altijd echter heerscht
er in die straten een benauwende, bedompte at
mosfeer. In de groote huurkazernes is het niet
beter gesteld. Op de donkere, massale trap slaat
ons een lucht tegemoet van wie weet wat niet
al. In zulke huurkazernes in het volkskwartier
slijten honderden, duizenden menschen hun leven.
Men doet tegenwoordig veel ter bevordering
der volksgezondheid. Op school reeds wordt
het kind geleerd zich vooral goed te reinigen,
de tanden te borstelen, de haren te kammen,
enz. Ze moeten goed zindelijk ter school komen
en de autoriteiten zorgen op hun beurt voor
luchtige, frissche schoollokalen. Zoo wordt het
kind reeds ingeprent het nut voor de gezondheid
van licht, lucht en ruimte. Maar zijn ze weer
uit school in hun ouderlijke woning(?) terugge
keerd, dan bevinden velen zich wederom in eene
omgeving, precies hét tegenovergestelde van wat
in school geleerd werd als te zijn de meest ver-
kieslijkste voor eene goede gezondheid.
Ja, er zijn er vele woningen in onze groote
steden en ook wel in de kleinere, zelfs wel in
de dorpen, die bij lange niet kunnen voldoen
aan de eischen, die men aan een werkelijk goede I
woning mag stellen, ’t Is treurig, maar ’t dient
gezegd. Treurig is ’t, omdat in die woningen(?)
krotten zou men ze beter kunnen noemen
een geheel menschenleven soms moet worden
doorgebracht, wat aan de gezondheid der bewo-
neis groote schade berokkent. Treurig ook is’t
dat een mensch zich nog langer in zulke wo
ningen mag huisvesten, terwijl anders vaak zoo
nauwlettend wordt toegezien op het wel en wee
van den mensch. Het woningvraagstuk is, voor
de groote steden vooral, altijd een moeilijk
vraagstuk geweest. Voor de groote steden vooral,
omdat in of om zoo’n stad het bouwterrein in
verreweg de meeste gevallen, om niet te spreken
van bijna alle, veel duurder is dan op het plat- j
teland. Tengevolge van dit duurdere bouwterrein
zal natuurlijk ook de er op te bouwen woning
duurder zijn en als gevolg hiervan zal de huur
weer hooger zijn.
Goede woningen tegen een hooge huur, dat
is niet wat men wenscht, want een hooge huur
zal een arbeider niet kunnen betalen. Wat men i
wel wenscht, dat is een goede woning tegen een
matige huurprijs. Dit vraagstuk op te lossen,
daarmede houden velen zich tegenwoordig bezig,
maar is er eene, die een ook maar eenigszins
goede oplossing heeft gegeven of nog weet te
geven? Hij bewijst daarmede allen, en den
arbeidersstand in het bijzonder een grooten
dienst.
In de hoofdstad van ons land, in Amsterdam,
sukkelt men nu reeds jaren met de oplossing
van dit vraagstuk, want ook daar is de woning
nood groot. De Amsterdamsche woningraad
meent echter nu een oplossing te hebben ge-
vonden. Nieuw is het denkbeeld niet, meerde
ren zullen wel eens gelijk er over hebben gedacht,
maar of het denkbeeld algemeene instemming
zal vinden in den Amsterdamschen gemeenteraad,
waai aan het in een uitvoerig adres is uiteen
gezet, dat betwijfelen we sterk. Men wil een
zeker gedeelte bouwterrein, als zijnde zeer ge
schikt voor den bouw van arbeiderswoningen,
tegen lagen erfpacht beschikbaar doen stellen
door de gemeente. Andere bouwterreinen, bouw
terreinen voor burgerwoonhuizen enz., zouden
dan tegen zooveel hooger som in erfpacht
kunnen worden gegeven. Den arbeider zou
men zoodoende een goede woning voor een
matigen prijs kunnen aanbieden, en dat is ’t
doel.
Ja, *t doel is den arbeider een goede woning
tegen matigen huurprijs te verschaffen. Men
zou handelende als de Amsterdamsche woning
raad wil, dat doel kunnen bereiken. Maar o.i
is dit toch niet de rechte weg om tot dat doel
te komen. Wij erkennen dat de arbeider reeds
veel ten achter komt bij anderen, met meer
aardsche goederen gezegenden, maar toch kunnen
wij niet goed vinden dat anderen, in iets beter
doen verkeerenden, hier dat meer zouden op
brengen wat de arbeiders dan minder zouden
kunen betalen. Zeker, het woningvraagstuk
vraagt, neen eischt oplossing, maar dit, die van
de Amsterdamsche woningraad is o.i. niet de
door allen gewenschte.
Wie weet een betere?
EWOUD YPSILON.
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents
Per post 0 65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens voor 11 uur.
spreken van het formuliergebed, stelt deze als
punt 1 aan de orde: Notulen, welke na lezing
door den Secretaris onveranderd worden goed
gekeurd en vastgesteld.
Punt 2. Mededeelingen.
a. dat na afzonderlijke informatie door den ingewacht.
Raad van Administratie der H. IJ. S. M. is
I bericht ontvangen, dat de gunstige bepaling j
I voor de passagiers van het station Koudumom I v
Molkwerum eveneens voor die van Warns zal vervangen, maar een tweeden ambtenaar steeds
j nedergelegd.
Door den V
dat van Ged.
haven te
enkele wijzigingen. Het totaal bedrag der kosten
is begroot op f 11000, waarvan Ged. Staten ,“c''
1/3 deel wenschen bij te dragen. de ««euwe voorschriften betreffende begrooting
Naar aanleiding hiervan hebben B. en W. ‘n de, uitgaven eene verhooging moet worden
ven schrijven gericht aan den Minister, om te aangebracht van f 205, naar aanleiding van de
weten in hoeverre op diens medewerking mag 1 voorgenomen vestiging van telefooncellen te Warns
worden gerekend. en Oudega. Die kosten bedragen voor Warns
Voormelde stukken en mededeelingen worden f P*us vergoeding aan den kantooi-
zonder hoofdelijke stemming voor kennisgeving
I aangenomen.
Punt 3. Benoeming van een hoofd der O. L.
School te Oudega.
Uit het door den Secretaris voorgelezen advies I want dan
van den Districts-Schoolopziener blijkt, dat door geroyeerd.
waarmede B. en W. zich kunnen vereenigen
H. Wassenaar te Molkwerum.
E. Boersma te Noordwolde.
L. Larooy te Winsum.
K. van der Werf te Wijtgaard.
Ter bespreking der sollicitanten wordt over
gegaan in geheime zitting. Na heropening der
openbare vergadering wordt tot de benoeming
overgegaan en tot hoofd der school te Oudega
aangewezen de heer H. Wassenaar, onderwijzer
te Molkwerum met 9 stemmen. De heer E.
Boersma verkreeg 2 stemmen.
Punt 4. Benoeming van een Armvoogd voor
Koudum.
In de vacature, ontstaan door het overlijden
van den heer D. Molenaar, worden door Arm
voogden voorgedragen de heeren H. W. Kok en
W. D. Jaarsma, door B. en W. de heeren D.
Woudstra en S. de Jong.
Bij deze stemming, waaraan niet wordt deel
genomen door den heer J. K. Bajema op grond
van bloedverwantschap, worden uitgebracht op
H. W. Kok 4, op W. D. Jaarsma 2, op D,
Woudstra 3 stemmen en op S. de Jong 1 stem.
Bij tweede vrije stemming verkrijgt H. W. Kok
3, W. D. Jaarsma 2, D. Woudstra 4 stemmen
en S. de Jong 1 stem. Bij herstemming worden
op H. W. Kok en D. Woudstra elk 5 stemmen
uitgebracht. Het lot beslist daarop ten gunste
van den heer D. Woudstra.
Punt 5. Aanbieding der Armvoogdij-rekening
over 1910.
Onder aanbieding der voormelde rekening
stelt de Voorzitter voor deze in handen te
stellen eener Commissie ter fine van onderzoek
en rapport, waarvoor door hem worden aange
wezen de heeren O. Krul, A. Schrale en P. Schut.
De heer Dokkum maakt de opmerking dat de 1
laatste jaren in deze Commissie steeds een
Wethouder zitting had, waarom de Voorzitter
in dezen de traditie getrouw wil blijven en in
de plaats van den heer Schut den heer O. H.
Bajema aanwijst.
Punt 6. Vaststelling eener instructie enz.
voor de ambtenaren ter Secretarie.
Uit het door den Secretaris voorgelezen voor
stel van B. en W. blijkt, dat dit is ingediend
naar aanleiding eener resolutie van Ged. Staten,
die van oordeel zijn dat het salaris dier ambte
naren geëvenredigd moet zijn aan het aantal
dienstjaren, temeer, waar hun werkkring steeds
in uitgebreidheid en omvang toeneemt en hen
dus hoogere eischen worden gesteld, waarom
vóór 1 Mei een betrekkelijke instructie wordt
reclames voor Handel, N«verheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Wannoesstr. 76-78, Amsterdam
I b. dat goedgekeurd van Ged. Staten is terug
ontvangen
1. het Raadsbesluit tot onderhandsche ver
huring van het voormalige schoolgebouw met
onderwijzerswoning te Heidenschap.
2. Idem, het Raadsbesluit tot onderhandsche
verhuring van den berm van den grintweg
MolkwerumDijksbrug.
3. Idem van de rekening van de armen
gelden van den Grooten Noordwolder polder
enz. over 1910/1911.
4. Idem van de
der Gemeente, van
5. Idem van het besluit van 17 Maart j.l.
tot overdracht van grond of bermsloot aan de
Wed. T. Prins en de Wed. W. I. v. d. Zijpp.
c. dat IJ. Boersma en E. Atsma te Oudega
hunne benoeming tot Armvoogd hebben aan
genomen.
d.
ningen de plannen van de telefooncellen te
OudegaWarns heeft goedgekeurd.
e.
Twa jier forlyn
is Geartsje troud,
Mei Goffe hat
se’r nêstke boud.
Hja kibje net,
Hja libje froed,
Hjar lytse het
al moai de groed.
En hüs en lên
en boerkerij
Is süver in
Ijeafhabberij.
FRISO.
»Heit hat fen ’t boerkjen skjin syn nocht
En om in liddich hüske socht,
Dus binn’ ’t gjin losse sinnen.
Hy sei noch Freed: Myn boerkerij
Draech ik plesierich oer oan dy
Hatstou in wyfke earst binnen 1«
zal blij
1 te bepalen dat het salaris van den eersten ambte-
B. en W. geven te kennen dat zij ter Secre
tarie een eersten ambtenaar steeds noodig achten
bij afwezigheid, den Secretaris te kunnen
gelden, te weten: vervoer met den sneltrein als een surnumuraire werkkracht door hen is
nnnw n n v. aI 1 l.rt A.A 'rnl .1 A l\a AA Ia A, '...1 /I..A ArAVtAnl
naar 600850 gulden zal bedragen, met dien
verstande, dat hij in het bezit van het diploma
moet zijn en den leeftijd van 23 jaar moet
hebben bereikt. De tweede ambtenaar zal een
salaris van 300400 gulden genieten, plus f 50
voor het diploma, terwijl de 2 jaarlijksche ver-
hoogingen van f 50 zullen ingaan na het
bereiken van den 20-jarigen leeftijd. Wijl geen
der leden over de verordening in het algemeen
het woord verlangt, wordt tot artikelsgewijze
behandeling overgegaan. Bij de daarop volgende
wijziging van de begrooting discussie blijkt, dat alle leden zich met het
17 Maart j.l. voorstel van B. en W. kunnen vereenigen,
behalve het bepaalde bij artikel 5, dat zegt,
dat wanneer iemand 3 jaar volontair is geweest,
hij tot tweeden ambtenaar wordt bevorderd,
indien hij dan in het bezit is van het diploma
of daarvoor studeert.
ien. Op voorstel van den heer Dokkum, onder-
dat de Ingenieur der Telegrafie te Gro- gteund door den heer Schrale, wordt voornoemd
j- _i j. o artj]{e] zon(]er hoofdelijke stemming geroyeerd
vervolgens de verordening, als door B. en W.
verbaal van op 9 April j.l. gehouden kasverifi- gekeurd,
natio dp hnpL-pn on Izqc van don Cromppntp-
vvarnb neeit goeugexeuiu. en vervolgens de verordening, als door 13. en
dat volgens het daarvan opgemaakt proces- voorgesteld, zonder hoofdelijke stemming goed-
catie, de boeken en kas van den Gemeente
ontvanger zijn in orde bevonden.
f. dat het verslag van den toestand dezer
i Gemeente over 1910 is opgemaakt
Secretarie voor de leden
