V akonder wij s
As de krêbbe heech hinget.
37ste Jaargang.
ZATERDAG 13 MEI 1911.
No. 20.
Binnenlandsch Nieuws.
groot.
prachtdieren,
FRISO.
voor
1
stallen, die door ons bezocht werden
Een en al lof en bewondering hadden de
uit andere groepen gemaakt waren, bij
niet alleen in
maar
dat er
Wij werden daarna opgepikt door
Het schip
zouden
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH Zoon
te WORKUM.
hawwe in hountsje en in poes
[ja kenne goed togjefre.
Noait poeske bliezen hjerre.
Hja lizze nachts grif nést elkoar
Yn ien de selde koer.
De iene hat for de oare graech
Syn eigen waermte oer.
Hja ite middeis sonder mis
Ut ien de selde panne.
Dan scil it mei de frede grif
Ried jimme dochs wol spanne?
Né Bijke pakt wol halich ta,
Kin net fetsoen bihalde,
Mar der is poes ont diz’ tiid ta,
Goedsmoeds oerhinne wédde.
Microscopisch onderzoekDr. van
en Harmens, Amsterdam, 291
onze Engelsche stallen vergeleken, te bedompt,
te laag met het oog op de ventilatie. Trou
wens volgens de Engelsche wet zouden zij
ook niet zoo laag worden toegelaten, waar bij
ons
van
Hwent poeske tinkt biskiedenwei
Ik yt my ’n rounswiet liif.
Syn ropjen jowt him oars gjin byt
As lést en ongeriif.
Wy
H
Noait scil men Bijke granzjen en
Ik joech it Bijke daedlik ta:
It wol èk wol ris hoarte,
Moatt’ wize, béste minsken soms
In bytsje meinoar parte.
Ja, fierder seis; kin Bijke en poes
Troch krapte oarloch fiere,
De minsken kinne as kat en houn
Soms by de romte tsiere.
De prijs der Advertentiën is van 1 —5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. Bij
abonnement belangrijk lager.
Tomiddei skeat er inkeld oer
In ierpel mei hwet krommels;
Dér moasten hja fensels mei ta,
Mar nou wie ’t pakste hommels!
Ik joech er my foart twisken yn
En woe ’t wer hwet bisluchtsjel
»Om sok in bekfol seoene jimm’
As frjeonen, kreauwe en fjuchtsje?®
Mar Bijke seach, dat, hied er kind,
Dan hied er fen him stitzen
«Just omt er ien ierdappel wier,
Ha wy de messen litsen.e
Engelsche economen over ons Friesch Rund
veestamboek; daar waren ze niet over uitge
praat de geheele inrichting van dit stamboek,
de nauwkeurige staten, de verschillende ru
brieken, de groote zorg aan de samenstelling
gewijd, de aanteekeningen enz,, dat alles
werd om het zeerst geprezen en bewonderd.
Zoo iets had men blijkbaar niet verwacht in
ons land, waaromtrent in Engeland nu juist
niet altijd even juiste verhalen de ronde doen,
verhalen waaraan concurrentiegeest wel niet
steeds geheel onschuldig zal zijn. En daarom
vooral is dit bezoek dit uitstekend geslaagd
bezoek van groote belangrijkheid: omdat
men nu met eigen oogen heeft kunnen aan
schouwen op welken hoogen trap van ont
wikkeling onze landbouw staat. En het zal
zeker aan den indruk van belangrijkheid geen
schade doen, waaneer wij hierbij vermelden,
dat die neigen oogen” toebehooren aan leden
der machtige sBritsh Dairy Farmers Associa-
tion,” d. w. z. aan leden van een bond, gaven, twijfelen wij niet
welke grooten invloed kan uitoefenen op de
Engelsche Regeering en volksvertegenwoor
diging en van welke dikwijls reeds gewichtige
wetsvoorstellen in uake landbouwzaken zijn
uitgegaan.
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents
Per post 0.65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
meer f
j der stallen en i
mooie cijfers wat betreft melkopbrengst, de
prachtdieren, waarover onze provincie te be
schikken heeft. »Wat zouden
van
maar
En men
als
landsch
1 schellak, het watergehalte van de boonen tot
De vervalschingen in verband met verhoogde 8^2 pet. heeft weten op te drijven, zoodat
gegaan. j belastingen. De voeding van den mensch. j natuurlijk uitsluitend de consument daardoor
»Wij hebben geteerd aldus onze zegs- Verbod van middelen tot het conserveeren de belasting, in den vorm eener vervalschte
die beesten bij o„, in KngZfTebb" ’’'J'""™8''
het verbod van invoer, you know!»
vertelde ons als een bijzonderheid
een bewijs tevens hoe ons
vee in Engeland
werd dat een der dames excursionisten,
mevrouw Brown, eigenaresse is van een I
hoeve, waar alleen Hollandsch vee
den wordt, n 1 vee dat nog afstamt van
voorouders, die in Engeland ingevoerd zijn hooging
vóór het verbod in werking getreden was.
Zoo leeft dus ons i
hartje van Engeland voort, het verbod
invoer ten spijt!
Op de inrichting der zuivelfabrieken is
geen enkele aanmerking gemaaktde wijze
van bewerking van verpakking van afrekening
werd als zeer doelmatig geprezen. «Dus
vroegen wij ten slotte, half glimlachend in
het geheel geen aanmerkingen
«Toch wel werd ons geantwoord. Wat
ons in uw provincie opviel, dat was wel dit:
dat naar onze opvatting de stallen veel te
laag van verdieping zijn. Over het algemeen,
wel te verstaan, want wij zagen nieuwere
hoeven, waar wel degelijk voor hóógere af
metingen gezorgd was. Maar de meeste
en
de opmerking is ook door heeren en dames
Het bezoek der Engelsche landhuishoud
kundigen aan onze provincie.
Het bezoek der Engelsche landhuishoudkun
digen aan onze provincie slaagt uitstekend
gold het hier een ijsfeest, wij zouden kunnen
constateeren, dat sijs en weêr” dienende
aan den ander of de anderen, die hem beter
tc-dcrrich—. We moeten dus hebben waren‘. Want met allen eerbied voor den
studiezin en weetgierigheid onzer Engelsche
weet wat en hoe gedaan moet worden, zal er gasten durven wij toch wel de meening te
wagen, dat zonder het zomerzonnetje en de
blauwe lucht de studiereis veel van hare
bekoorlijkheid zou hebben verloren. Nu paart
zich het aangename aan het nuttige.
De Leeuw. Crt. vertelt over
de indrukken der Engelsche gasten
speciaal waar die onze provincie betreffen,
het volgende
man om met voorzichtigheid ons voortaan
uit te laten over toestanden in het buitenland,
welke wij niet van eigen aanschouwing of na
zorgvuldig onderzoek kennen. Het gaat bij
ons maar al te dikwijls als ten uwentUnknown,
unloved, onbekend maakt onbemind. En waar
het concurreerende belangen geldt, daar wor-
den dan dikwijls meeningen gevestigd, die
zonder dat men weet waar ze vandaan komen,
I algemeen verbreid worden en waartegen moei-
lijker te vechten is dan tegen werkelijk be-
1 staande grieven. Zoo is het ook meermalen
bij ons voorgekomen en
landbouwkringen of op zuivelgebied,
I zelfs in het Engelsche parlement
I oordeelen werden geveld, die even onjuist als
onheusch waren ten opzichte van uw land,
dat in dezen schromelijk miskend is ge-
worden. Na reizen als wij nu ondernomen
I hebben, kan en zal dat anders worden.
Wij zijn in de gelegenheid geweest alles te J
zien wat wij zien willen en de gunstige in
druk, welke wij mochten ontvangen èn van
uw landbouw en van uw zuivelfabrieken, zal
niet nalaten ook gunstige resultaten af te
werpen. Mannen en vrouwen van beteekenis
op economisch gebied ten onzent hebben de
voortreffelijkheid van vele uwer instellingen
van zeer nabij kunnen aanschouwen, een voor
treffelijkheid, waarvan wij weliswaar wel
gehóórd, maar waaraan wij, eerlijk gezegd, ook j
veel getwijfeld hebben. Die twijfel is weg;
«everything is above board here«. 1 schip hadden verlaten, zonk het met volle
Wij werden daarna opgepikt door
speciaal geroemd werd de zindelijkheid Brouwer, die ons aan boord nam. Het schip
fabrieken, de buitengewoon j8 verzekerd bij «de Eendracht® te Wildervank.
Het wrak zit even benoorden net vaarwa
ter naar Amsterdam en wordt 's nachts van
een visscher van hier verlicht.
Vervalschingen en tariefwet.
Het Maandblad tegen de Vervalschingen,
Hol- onder redactie van de heeren dr. Van Hamel
gewaardeerd Roos en Harmens schrijft
Het is geheel afgescheiden van politieke
beschouwingen in het algemeen belang te
gehou- achten om zich bij voorbaat rekenschap te
geven van de gevolgen eener belastingver-
Lvvglug van verschillende voedings- en genot
middelen in verband met vervalschingen.
vee onvervalscht in het Zonder deze artikelen afzonderlijk te be-
van
Zonder deze artikelen afzonderlijk
handelen, wenschen wij van ons standpunt in
het algemeen te verklaren, dat een verhooging
van rechten zonder eenigen twijfel de ver
valschingen in de hand zal werken en wel
natuurlijk speciaal van die artikelen, welke
bijzonder zwaar belast worden, en óf nage
maakt óf vermengd zullen worden, meestal
tot finantieel of hygiënisch nadeel der consu
menten.
Het is duidelijk dat de afwezigheid van een
goede wet tegen de vervalschingen, in ons
land een geheel exceptioneel gunstigen toe
stand voor de knoeiers doet geboren worden.
Waar om een voorbeeld te noemen
zoowel Fransche als Duitsche wetgevers oproer
en burgerkrijg trotseeren om den verbruikers
te verzekeren, dat zij werkelijk het wijnge
was krijgen dat met den geëischten naam
overeenkomt, daar zal de nieuwe tarief
wet hier b v. ten opzichte van wijn juist het
tegenovergestelde bewerken, daar immers de
gebottelde wijn zwaar belast zal worden tegen-
bij de wet voor ieder dier een minimum over een laag recht op in fusten geïmpor-
luchtruimte in den stal is voorgeschreven, teerde, zoodat dank zij der geduldigheid van
En al erkennen wij, dat door de eigenaardige bet etikettenpapier uit hetzelfde vaatje de
dakconstructie een blijkbaar voldoende ventilatie meest verschillende Cantemerle-, Pommies-en
wordt onderhouden, zoo zouden wij toch andere «Hautcrü merken® getapt zullen kunnen
hóógere stallen prefereeren....® worden. Waar voor champagne-wijnen dit
En afscheid nemend, zeide onze zegsman noggevaar natuurlijk niet te vreezen is, zal de
«wijn®
weelde, zulk een boter bij het ontbijt; de I fabricage en zoovele andere vervalschingen ge-
heeren hoteliers zullen het al wel gemerkt ducht in de hand werken.
hebbenwij smeren 's morgens onze broodjes I
dubbel; ’n «slice of bread and butter® is een
versnapering hier te lande
Geslaagd deze studiereis der Engelsche land- I deze
bouwers met hunne dames? I
houd, dat wij hierboven in het kort weer j
t meer.
Inhoudsopgave van No. 10. van het
Maandblad tegen de Vervalschingen.
Tot plaatsing van adv. en reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78, Amsterdam
van melk. Borax in boter. Over het
nut van gedeeltelijke koude afwasschingen II.
Gekookte Soja-olie ter vervanging van
Lijn-olie. Iets nieuws in de telegrafie.
Een automobielploeg. Wetenschappelijke
Berichten. Feuilleton. Controleonder-
zoekingen van Levensmiddelen en Verbruiks-
artikelen gedaan aan het Laboratorium voor
Chemisch on
Hamel Roos
Keizersgracht.
Een schip gezonken.
Aangaande het zinken van de »Twee Ge
zusters® rapporteert schipper Fokke nader van
Leeuwarden als volgt
Ik was gistermorgen omstreeks 9 uur van
Schokland vertrokken met het doel te Lem
mer binnen te vallen. De wind was N. O.
wij hadden dus in den wind en moesten
dientengevolge laveeren (krusen). Toen wij
j omstreeks 1 uur afstand te Lemmerhaven
waren genaderd, bemerkte ik dat mijn schip,
dat tengevolge der stevige rukwinden hevig
slingerde, door het werken der lading ernstig
lek was geworden en spoedig dreigde te zinken.
Ik heesch toen de noodvlag wat werd opge
merkt door den zich in onze nabijheid be
vindenden schipper Brouwer, die daarop
naar ons toekwam, om adsistentie te ver-
leenen Wij (mijn vrouw, ons kind, de knecht
en ik zelf) hadden nog juist den tijd ons in
onze sloep te bergen, want kort nadat wij ons
Zijn dit, in groote ttekken, de indrukken, zej]eil
Al is een landje nog zoo klein, we bedoelen
in oppervlakte, toch kan het groot zijn, heel
groot zelfs, door zijn daden namelijk. Ons landje
is nog klein in oppervlakte, nog even klein als
vroeger, maar toch toen noemde men het
groot. Nu kan Nederland in sterkte zijner oor
logsvloot niet wedijveren met Frankrijk, Engeland,
enz., maar vroeger, toen Michiel de Ruyter, de
Trompen en meer van die dappere mannen nog
leefden, toen was Nederland een land, waarmede
men rekening moest houden, toen was Nederland
groot als zeevarende mogendheid.
Nog kan een klein landje groot zijn door zijn
daden, door zijn werken.
Degelijke wetten en besluiten, die niet gemaakt
zijn voor een bepaalde «klasse® onzer maatschappij,
maar voor geheel het volk, voor arm zoowel als
rijk dus, kunnen medehelpen voor den bloei van
het land. Wordt de ééne klasse boven de an
dere- klasse bevoordeeld, dan leidt dit tot onte
vredenheid, tot tweedracht. Tweedracht dient
te worden voorkomen, want niet tweedracht,
maar eendracht maakt macht.
Waar de industrie welig bloeit, waar de
handel druk en levendig is, waar dus aan dui
zenden werk en brood wordt gegeven, niet juist
genoeg om maar te kunnen leven, maar zooveel
als ieder hunner toekomt, daar zal tevredenheid
heerschen, daar zal eendracht zijn, daar is men
bezig «groot® te worden.
Zal de industrie echter bloeien, de handel
druk en levendig zijn, de landbouw zich steeds
meer uitbreiden, zal ieder vak, ieder bedrijf in
omvang en beteekenis toenemen, dan is het noodig
dat men heeft knappe kooplieden, knappe boeren
en knappe arbeiders. Hoe grooter bun theoretische
en hun practische kennis is, hoe beter. Deze
kennis te vermeerderen, moet dus het doel zijn
van ieder, die het wél meent met zijn vak en
zijn bedrijf en ook met zich zelf. Want hoe
beter werk een arbeider aflevert, hoe duurder
een patroon het aan den man zal kunnen bren
gen, hoe meer hij dus ook aan den arbeider
zal kunnen uitbetalen als loon voor zijn werk.
Men moet er dus op uit om zijn vak
kennis te vermeerderen. Hoe kan dit gedaan
worden? In de eerste plaats moet de patroon
zijn werk goed verstaan. Een patroon, die niet
grondig op de hoogte is met zijn vak, zal een
bij hem in dienst komenden leerjongen dat vak
nooit of te nimmer goed kunnen leeren en wel
om de eenvoudige reden dat hij het zelf niet
goed kent. Blieft zoo’n leerjongen, later knecht
geworden, nog langen tijd bij dienzelfden pa
troon in dienst, dan zal ook die knecht zijn vak
nooit goed komen te verstaan, of hij moest zich
op een andere manier beter weten te bekwamen.
Wordt, als dit het geval is, de knecht later toch
nog een goed vakman, dan heeft hij dit in ieder
geval niet te danken aan zijn patroon, maar
wisten te onderrichten. We moeten dus hebben
knappe, bekwame patroons. Een patroon, die i
zorgen dat ook zijn knechten goed werk
maken. Goed werk wordt er overal gevraagd
en dan is men ook niet bang er een goeden
prys voor te betalen. Voor beiden, voor pa
troon en voor arbeider, zal dit geldelijk voordeel
zijn. Niet alleen in ons eigen Nederland, maar
ook in het buitenland zal zijn werk misschien
aftrek vinden.
Zoo zal, wanneer patroon en knecht beiden
hun werk verstaan, goed verstaan, de zaak van
den patroon gaan bloeien en ook de knecht zal
er wél bij varen. Verstonden alle patroons en
werklieden in ons land hun vak nu zóó goed,
dan zou dat geheele bedrijf gaan groeien en
bloeien, tot voordeel van allen. En ons kleine
Nederland kon trotsch zijn. Al is het klein het
zou toonen ook groot te kunnen zijn. Immers,
worden er in ons land geen bedrijven uitge
oefend, waardoor Nederland bekend, gunstig
bekend is in den vreemde
De vakkennis van patroon en arbeider moet
dus worden vermeerderd. Men heeft dit ook
reeds ingezien. Ambachtsscholen zijn opgericht,
waar men tot een goed vakman wordt opgeleid.
In de theorie en in de praktijk van het vak
wordt men onderwezen. En dat dit ambachts-
onderwijs aan die scholen ook bij het publiek
instemming vindt, is bewezen, getuige de op
richting van steeds meer ambachtsscholen in ons
land. Van particuliere zijde wordt veel gedaan
om het ambacht te verheffen. Verheffing van
het ambacht is in het belang van geheel ons
land, en waar dit noodig blijkt te zijn, daar
hopen wij dat de regeering van ons land, van
provincie of van gemeente, gereed zal zijn om
steun te verleenen, om zoodoende tot het ge-
wenschte doel te komen. Verheffing van het
ambacht is in het belang van allen en dus is
het, dunkt ons, ook plicht dat allen het hunne
er toe bijdragen om tot die verheffing te komen.
De handen aan den ploeg dus!
EWOUD YPSILON.
En afscheid nemend, zeide onze zegsman nog1
«Wij benijden u om uw Itoter; dat is een nieuwe tariefwet de Nederlandsche
een boter bij het ontbijt; de I fabricage
Wij noemden het artikel wijn, doch er
I zijn nog tal van andere voorbeelden to noe
men, en het is inderdaad interessant ons in
even te spiegelen aan onzen oostelijken
Na het onder- nabuur, met zijn drukkende directe belastingen.
Zooals men weet, is o. a. het artikel koffie
aldaar zwaar belast en nu is dezer dagen in
Duitschland geconstateerd dat men door het
glaceeren der koffie met behulp van een laagje
I
i
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
voor de Gemeenten Workum, Demelumer Oldephaert en Noordw olde.
Hindeloopen en Stavoren.
1 n J. J- J.-_ -
