9
Ilindeloopen en Stavoren.
Hüshimmeljen.
3Tste Jaargang.
ZATERDAG 20 MEI 1911.
No. 21.
Binnenlandsch Nieuws.
Tot plaatsing van adv. en
de handteekening van
op een
en
Bij directe en in-
van
In ’t geheel waren zij toch
Haarlem
Maandag werd door de Justitie een onder-
zoek ingesteld ten pos1 kantore te
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH ZOON
te WORKUM.
V
i te constateeren. Dit maakt uit een
oogpunt van algemeene welvaart een bevre
digenden indruk.
Friesch Volkssanatorium te Joure.
Aan het eerste jaarverslag van het Friesch
Volkssanatorium »Herema State« te Joure, dat
loopt van 5 September 1910 (den dag der
opening) tot 1 Januari 1911, ontleenen we
het volgende
Den dag na
Bij K. B. is aan den heer C F. F
Rinia van Nauta, op verzoek, met ingang van
1 Juni, eervol ontslag verleend als burge
meester der gemeente Idaarderadeel.
Bij dienstorder wordt medegedeeld, dat
meermalen nieuwsbladen en gedrukte stukken,
welke bij abonnement of met postzegels ge
frankeerd zijn ontvangen, voorzien van dezelfde
strook of band opnieuw ter post worden be
zorgd, zonder dat het voor de nieuwe ver
zending verschuldigde port is voldaan. De
aandacht van het personeel is daarom op be
de besteller gebruik gemaakt door de post-
-van je handteekening van Artillerie
-- >-- 0 ra es 0 6 patiënten opgenomen en zoo is de opname
Wêz hearende dóf en sjênde blyn. gestadjg doorgegaan, tot er op 31 December
sa lang dan is ithüs, skjin. De 44 aanwezig waren, zoodat toen alle beschik-
endoar en de himmelster der bare plaatsen bezet waren. Een zaal van 7
sakje stadich wer. Rek jy lydsumens, jy for- I
draechsumens, jy langmoedigens, jy inskiklikens,
jy gedild en sêftsinnigens, nou ’t de oarde yn
wanoarde omsetten waerd. It mocht efter ’e
lippen efkes sisserje mar jy mochten it der net
oer komme litte, hwent de frouljue miene dat
se in goed wirk dien hawwe, en it doel heilicht
ommers de middels.
Jaen .’t hjar ta yn dizze dagen dat se efkes
ta in tipke fen Tippe forfólle, en wêz dan seis
Sok rates, 1.. Jy
dreech wêze, nou hawar, lit dan rates stouwe,
en bhuw Sok.
It dürret net
rêst wer binnendoar
5 Mei, des morgens te zes uur,
telegrambesteller en
b. in de overige plaatsen bij den Burge
meester der gemeente.
Bedoelde Commandeerende-Officieren en
Burgemeesters zenden vóór of op 1 Juli aan
den Inspecteur der Infanterie een staat in,
vermeldende onder meer, welke jongelieden
zich tot deelneming hebben aangemeld.
Vermits nu door genoemden Inspecteur na
ontvangst van bedoelde staten, alle verzoeken
om alsnog tot het onderricht te worden toe
gelaten, zullen worden afgewezen, tenzij de
belanghebbenden kunnen aantoonen, dat zij
door verblijf in het buitenland of om andere
redenen onschuldig zijn aan te late aanmelding
meenen we de jongelieden, die aan het voor
bereidend militair onderricht wenschen deel
te nemen, dat 1 October a s. begint, nadruk
kelijk opmerkzaam te moeten maken, op de
noodzakelijkheid zich daartoe vóór 1 Juni a.s.
aan te melden, terwijl we tevens in herinnering
brengen, dat gelijke aanmelding ook moet
geschieden door hen, die ten vorigen jare
reeds aan het onderricht deelnamen,
Fen ware geschiedenis.
Onder dit hoofdje verhaalt de N. Crt. het
volgende
Een jong, ijverig officier besteedde een
van zijn vrijen tijd aan nevenarbeid
die hem in staat stelde zijn bescheiden middelen
eenigszins te versterken.
Dies werd zijn aandacht getrokken door
bedden kon niet gebruikt worden wegens een
iu aanbouw zijnde veranda.
Het sanatorium is ingericht met 54 bedden,
drie zijn in afzonderlijke kamers geplaatst,
zoodat patiënten, die de hoogste rust noodig
hebben, daar geïsoleerd kunnen worden. Er
is plaats voor 24 mannen en 30 vrouwen,
Voor het buitenverblijf wordt beschikt over
een groote draaihal voor 12 patiënten en een
vaste hal op het Z.-W. gelegen voor 24 pa
tiënten Een nieuwe veranda wordt gebouwd
tegen den Z.-W. gevel van het hoof Jgebouw
deze zal plaats bieden voor 20 patiënten, 10
boven en 10 beneden. Er zijn thans naast
de adj.-directrice 4 zusters werkzaam.
In het geheel werden in de stichting vanaf
6 September tot 1 Januari verpleegd 51 pa
tiënten hiervan overleden 3, na 93, 58 en
7 dagen verpleegd te zijn. Er vertrokken er
4 na een verblijf van 54, 16, 24 en 83
dagen. Resultaten kunnen eerst later gemeld
worden 44 patiënten werden opgenomen
i met ongecompliceerde longtuberculose, hierva^n
waren 27 in een voor behandeling gunst g
stadium en 11 in een meer gevorderd stadium.
De ontvangsten bedroegen f 24,890, waar
onder f 4347 aan verpleeggelden en een Rijks-
subsidie van f 3490. De uitgaven bedroegen
f 25,919. zoodat de rekening sloot met een
Elk fen ’e lêzers hat wol ris heard fen
Sokrates en Santippe. Sokrates stiet bikind for
in wiis man. Santippe for in lilk wiif. En as
we nou bitinke dat de frouljue dotiids ek al
hüshimmelen, en wy stelle ós for de geest,
Santippe mei ’t hier los om ’e roetswarte holle
hingjen, mei de mouwen heech opstrüpt en yn
’e wiete flamjende hannen sküteldoek en dweil
tagelijk mei it lear op it gat; dan sizze wy yn
üs seis: »Och Sokrates, earme Sokrates!
Der stiet dan ek net forgees biskreaun, dat
Sokrates yn ’e hüshimmelerstiid mei in stik-
mannich jongfeinten dy’t graech fen him leare
woene thüskaem. Sonder to foetfeijen seoene
dy knapen him efternei yn ’e keamer oprinne,
mar dat wier pakste. Santippe kaem twisken- I Februari 1910 en
beide en sei: »Hou ris hwet! sa giet it bjir geleken bij April 1910,
mar net. Dy keamer ha ’k krekt himmele en j
yn oarder brocht, nou kin ’k jimme der netyn i
ha to wadsjen. Meitsje dat jimm’ foart komme, 1
luiwammesen! En nim om myn part myn
trochwize kearel mar i r
him forbjustere makke hat, sadat ik skreppe en
klauwe moat om de boel op proppen to
hélden
De feinten gyngen laeitsjende ta de doar fit I
en Sokrates mei hjarren. Santippe miende dat
se hjar de gek oanstiken, en it amerfol smoarich j
wetter dat se yn ’e hannen hie, smiet se de
manljue nidich efternei. „1
bloedich: «Dat tocht ik wol, sa’n tongerbui der
seoene wy wol in flap wetter op krije.«.
Ik ha dit loopke efkes oanhelle mei de hoop
dat it er hwet ta bydrage scil om lyk as de
wijsgear, kalm de striid troch to stean. F
wy Sokratessen lykje meije as i
storte postwisselgelden. Verder zag hij in de
boeken de volgnummers der laatst geboekte
en naar gelang daarvan voorzag
hij de valsche postwissels van een volgnummer,
ten einde in dit opzicht ontdekking te voor
komen. Ook op andere wijze toonde de jonge
man zijn slimheid. De postwisselformulieren
liggen ter verzending gereed in een loket.
De directeur nu beeft de gewoonte de dé
pêche, dat is de zending van de postwissels,
zelf gereed te maken. Daartoe moeten de
formulieren uit het loket in den postzak
gedaan worden. De besteller moet nu of in
het loket of in den zak de valsche formulieren
I een advertentie, waarin iemand werd gezocht
voor het persklaar overschrijven van een hand-
aan eenig wetenschappelijk
zien, maar de Haarlemsche Justitie vatte haar groot deel
energiek aan. Drie bekwame rechercheurs uit
Amsterdam, Den Haag en Rotterdam werden
aan het werk gezet en dezen hebben met den
Bloemendaalschen politie-inspecteur Lokerse,
die daarbij uimuntend werk verrichtte, het
uiterst moeilijke onderzoek gedaan en de zaak schrift, gewijd
tot klaarheid gebracht.
Jammer, dat de vogels gevlogen zijn. Op
-J zes uur, iJ o
zijn vriend voor het laatst te komen. Zoo gebeurde.
gezien zijn, n 1. op de Ged. Oude Gracht te handschrift getoond bestaande uit circa 180
De Justitie zet het onderzoek voort, dichtbeschreven pagina s folioformaat, vol door
halingen, wijzigingen, noten enz.
Overveen. Of hij dit wilde kopieëren. Maar niet
Daar de staat der uitbetaalde postwissels klakkeloos, ’t was nogal ingewikkelde stof, ’t
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents
Per post 0 65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens voor 11 uur.
onderwerp.
Onze officier bood zich hiervoor aan en
moeten de werd uitgenoodigd bij den advertentiesteller
Hem werd een
Het Rjjk voor f 3000 bestolen.
Na een zeer langdurige instructie is Maan
dag vastgesteld, dat het postwisselkantoor te
Overveen de dupe is geworden van de op
lichting, vermoedelijk gepleegd door een daar
werkzaam geweest zijnden hulptelegrambe-
steller en een vriend, die thans samen naar
Amerika zijn uitgeweken.
De hulptelegrambesteller was, zoo meldt
Haarl. Dgbld., een ambitieus jongmensch, dat
zich zeer verdienstelijk maakte, o. a. door
werkzaamheden op zich te nemen die buiten
zijn betrekking lagen. Vermoedelijk heeft die
zeldzame ijver wel een bepaald doel gehad.
De postwissels werden ingevuld ten name
van W. Schouten, veehandelaar te Haar
lemmermeer, een gefingeerde naam, die in de
Haarlemmermeer niet voorkomt. Al de post
wissels zijn te diens naam gesteld. Van zijn
aanwezigheid op het kantoor te Overveen heeft
De prijs der Advertentiën is van 1 —5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. Bij
abonnement belangrijk lager.
reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78, Amsterdam
Hüshimmeljen! in wird dat üs manljue kald
by de rêch del giet! L. ..1.d
yn ’t hüs oankindigt! Dat bitsjut safolle as
skjinner dan skjin meitsje en dan alles, alles
alles.”
Hüshimmeljen! gefaerlik wird! dat de net to
peilen djippe sroerselenc om Maeije hinne,
opwallen docht yn ’t gemoed fen hjar, dy ’t
dochs ienkear oan de man meit’t swart-lekkense
pak en de swarte wanten oan, mei de earste
hege H. op ’e holle onthjitten hat, dat se him,
ja, dat se him om ’t mar mei ien wird,
koart en boundich to sizzen Ijeafhabbe scoe
en,o ja, en onderdanieh.
Manljue-lêzers? yn fortrouwen frege, hwa
fen jimme doar noch sizze, as om distiid de
waerm-sjipsop-besetenheid üs frouljue yn ’e
macht kriget: »/Zc bin baes!« To nou ris! Né
gjin greatspraek, en büch de holle, as der troch
it hüs basunet «Himmelje!
It wiif sneupt in «himmelster® op mei in
pear trochtaestende eagen en mei in foarkommen
fen in pelysjeagint, oertüge fen hjar frijdom,
oertüge fen hjar »jo yn ’e macht-hebben.®
Hja sleech for ytlike gounen as groeije jo
dy faeks op ’n rèch? for ytlike gounen, nije
fegers, nije dweilen, nije bjinders, nije heide-
biezems, nije hanskrobbers, nije learnelappen,
nije sponsen, nije stoffers, de alden binne
for ’t snjeonsjen noch wol mar for ’t himmeljen
net goed mear en derneffens wite, giele,
griene en polkasjippe en sjippepoeijers, spiritus
en... ja, hwet al net meur! op, en man
ljue swij, yt it for süker op, ek dat skepke sAlt
dat jo skielk bygefal for süker yn ’e thé krije
scille en swij seis as scil jy de needsakelike
brieven ek twisken de skjinne lekkens en
kjessensloopen siikje moatte yn ’e linnenkast.
Ja, man fen ’t hüs, rin as in hountsje as de
pelysje yn ’e rokken jo opleit, it kammenet to
forsetten, de skilderijen en spegels del to krijen.
Rin as in hountsje en swij as in mof. Of is ’t
jy faeks forgetten dat forline Maeitiid, do ’t de
ierd’pels droech kóke wierne en de brij oan-
barnt, do ’t er piper ynpleats fen keniel oer ’e
rys tolanne kaem, de himmelster sei, dat men
sok in tiid ek net tofolle fiven en seisen ha
moast? Deror-i yetris swij en rin. Siz net,
ik scoe of ik woené man, jy scille neat as
dwaen hwet it wiif jo hjit, jy ha neat to
wollen, ’t Is it nkear beslist, der is net for wei
to kommen, de onforbiddelyk frouljueswet. En
der is yet net in oare wet dy’t it forbied. Dus
doeld misbruik gevestigd, met uitnoodiging om,
in voorkomende gevallen, de belanghebbenden wissels te voorzien
ander te wijzen, ten einde een, J den ambtenaar, belast met de inning der ge-
zooals gebleken is, veelvuldig voorkomend mis
bruik te doen ophouden.
De Rüksmiddelen. postwissels
Al voor de tweede maal dit jaar toont het
maandehjksch overzicht van de Rijksmiddelen
een vermindering, in vergelijking met de op
brengst over dezelfde maand van ’t vorig jaar.
Februari 1911, bleef f 78.000 achter bij
nu toont April 1911, ver-
een achteruitgang
van niet minder dan f 422.200.
En toch is de opbrengst der Rijksmiddelen
r_.,_J„ over afgeloopen maand eerder gunstig, dan
mei, dy’t' myn kaptael ongunstig te noemen Men moet n.l. in aan- ge(jaan hebben
merking nemen, dat de vermindering ’n ge- g D
boel op proppen to volg is van de mindere opbrengst der wissel-
vallige successierechten, die over de vorige
maand maar eventjes f 648.118 ten achter
bleef, waardoor er voor de andere middelen
een vermeerdering valt te boeken van nage-
Sokrates sei koel- noeg f 226 000.
In ’t algemeen maken ook de ontvangsten
over de eerste vier maanden van dit jaar een
ue ®oed fy>uur- lo f geheel waren zij toch
ruim f 1.352 000 hooger dan de overeenkom-
- .jj as üs frouljue at'ge maanden van 1910. Bij directe en in-
yn dizze dagen misskien ris in bytsje nei directe belastingen, accijnzen, invoerrechten,
Tipke aerdsje. Nei rein komt sinneskyn. Treast posterijen, telegrafen, enz. waren overal stij-
jy m skram yn ’t fel of m plotte tean, de tiid gjn£ïen J
scil wol wer geneze, en de büden op 'e holle
slechts eens per maand opgemaakt wordt,
is het misdrijf, dat in Maart op verschillende
data is gepleegd, eerst in April ontdekt.
Onweer
Te West-Capelle (Zeeland) is een boerderij
door den bliksem getroffen en afgebrand
enkele runderen kwamen in de vlammen om.
Te Uithuizermeeden (Gron.) is Zaterdag de
18 jarige boerenknecht P. Allersma in ’t land
door den bliksem gedoodte Bierum (Gron.)
trof eenzelfde lot het 10-jarig dochtertje van
P. Swijghuizen.
Te Uithuizermeeden is een schaap, te Krops
wolde een paard doodelijk getroffen, terwijl
de bliksem in den toren te Appingedam brand
veroorzaakte, die echter spoedig gebluscht
werd.
Boven West-Friesland woedde Zaterdag een
noodweer. Te Berkhout zijn 2 koeien, te
Blokker 2 koeien en 1 paard doodgeslagen,
terwijl in Oostwoud een boerenplaats door ’t
hemelvuur af brandde.
Te Zuiddorpe (Z.) is de bliksem in de
schuur van den landbouwer G. de Clercq
geslagen. In de vlammen zijn omgekomen
een merrie met veulen, drie vette stieren, zes
kalveren en een tiental varkens. Ook alle
landbouwgereedschappen zijn verbrand.
Uit Heerde wordt aan de Zw Ct gemeld:
Heden (Maandag)middag trokken zware
onweersbuien, vergezeld van hagelslag en plas
regen, over deze gemeente. Door de eerste
bui werd de de boerderij van de landbouwer
H. Eikelboom te Hoorn in vlammen gezet;
bij de laatste sloeg de bliksem in de kapitale
boerenhofstede van den landbouwer H. Maten
Lzn. aan den IJsseldijk te Veessen. Beide
perceelen gingen geheel in vlammen op. Een
nieuwgebouwde landbouwschuur van den heer
Maten werd mede een prooi van het vuur, en
ook een paar kalveren van den heer Eikel
boom kwamen in de vlammen om.
Voorbereidend Militair Onderricht.
Ingevolge het bepaalde in de Regeling van
het Voorbereidend Militair Onderricht, zal de
aanmelding tot deelneming aan dit onderricht,
dat kosteloos wordt verstrekt, moeten geschieden
vóór den Isten Juni eerstkomende en wel:
a. in plaatsen waar infanterie of Vesting-
Artillerie in garnizoen ligt, bij den Comman
deerende Officier der Infanterie of der Vesting-
De vriend, die uit Amerika over was, deed
nu het verdere werk. Hij huurde te Rotter
dam, Den Haag en Amsterdam kamers en
inde daar de aan hem geadresseerde post
wissels, zich uitgevende voor den veehandelaar
Schouten.
De fraude is ontdekt door een Inspecteur
van het Postwisselwezen, die bij verificatie
bemerkte, dat Overveen een f 3000 minder
afdroeg, dan de door dit kantoor verzonden
postwissels samen aangaven.
De zaak liet zich heel raadselachtig aan- i
büten; it wyf wer lyk as foartiid, sa goed as
bólle en sa hüslik as in poes. Dan kin jy oeral
wer op hoasfoetling rinne, it bêd leit sa prins-
hearlik. it rukt allegjerre sa fris as in nüt. En
In wird' dat“de oarloch sprek dan scoe ’k jo oanriede, tige ho 't de
souder glimt, de kofjekanne blinkt.
I O, dan sit jy sa noftlik yn ’e briedstoel it
j sintsje glydt fluensk oer de glêdde tafel, kralet
om ’e kopkes en pylket yn ’e tinnen kofjekanne.
Dan begjinne jy fenseis to sjongen al ear 't jy
seis tier erch yn ha. Howol dit léste gefaerlik
is hwent den koe ’t ris ütdraeije op »Ons lijden
is voorbij,omdat jy jo wer sa frij fiele, en dy
frijdom, dy hearlike frijheid sit üs Friesen sa
yn ’t bloed formongen. Mar, pas op,’t is ringen
wer snjeon en men driuwt jo mei ’t gesicht
sonder wirden de tael fen ’e eagen forstean
jy ommers al lang oerein en der üt, hwent
it stóf is er net om ophalden deltofallen, as is
der krektsa hüshimmele. Mar omdat jy witte,
dat moat sa, en omdat Snjeonsjen mar in beestje
is by himmeljen, nou dan scoe men al oer ’e
houn komme en net oer ’c stird?
Sjong dan derom Ijeaver:
s Hulde aan de vrouwen
Zij vlechten op aarde
Bloemen door ’t leven
Uit hemelsche gaarde.n.
Lyk as in Schiller ienkear songen hat dy 't
ek grif de hildetawijden wol ris sjoen hat mei
’t bêdstrie bij de nekke yn, mei de earen fol
roet en mei de noasters fol stof plus it hier fol
yeske, nammentlik yn ’e hüshimmelerstiid.
Mar effen goed seit hy dat se blommen na(Jeeli 8aJdo van f 1029
ut in paradys troch us libben op lerde fnselje. I
Deroan kin men witte dat ek it hüshimmeljen
wol sekuer moat, al meije wy grüzige manljue
it dan ek bistimpelje as in needsakelik kwea.
FRISO.
«■F
I Wr Ho fltnnf Haf iiithAfaaldn
I
on mnnk; i' c uou uug uu de opening werden de eerste
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
voor de Gemeenten Workum. Ilemelumer Oldephaert en Noordwolde.
