It hern en de bidler.
ZATERDAG 22 JULI 1911.
No. 30.
37ste Jaargang.
Binnenlandsch Nieuws.
f
1
FRISO.
H. Crt.
motor van het vliegtuig sloeg.
heeren, terwijl ook duidelijk zicht- heeft. P
baar is de wolk benzinedamp die uit den volgens getuigen,
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH Zoon
te WORKUM.
deren,
heeft
Tink: «hwer 't ik leed to helpen sjen
Kin ik in Ingei wêze,” bern.
(Dizze sage is to finen by Ter Haar en Goethe
yn rym en onrym.
Dat nou dy bidler dy ’t der stie
In heil’ge of in Ingei wie
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents
Per post 0.65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
dames en
Godtank! myn bern, Godtank sje der!
O bern hwet makkest dou my ryk
My ryk en lokkich tagelijk!”
«Of dit nou wierheit wêze scil?”
Ei, lytse wiisnoas hald dy stil!
Noch ho ’t det selde bern tonei.
In prins holp dy ’t to kwinen lei,
En skatten neiliet, ryk en great,
Ja, yette goed die nei syn dead.
Omt folie, nuttich üteraerd,
Noch fen de skatten opzet waerd,
Seit noch it aid forhael der by.
«Mar is it wierheit?” fregest’ my.
Hear, hwet ik krektsa duedlik sei!
In mearke is ’t fen d’ tilde dei,
Hwerby ’t men noait nei freegje mei:
Is ’t sikerwier?” of, hwer kaem ’t wei?”
Mar sok’ soart djippe sin, der fyn
Wy Kristendeugd en wysheid yn.
En hwet it aid forhael dy leard
Onthüld dat, en as ’t goed biteard,
Dochst’ letter op dyn libbenswei
Der noch in boel fortüten mei.
O, goederjowskens is in deugd,
Hwer ’t dy yn ’t hert sit fen de jeugd,
Der frisselt hy in kroan fen ear
Om ’t blonde bernekopke al gear.
In deugd dy ’t skatten rinte ouleit,
Hwent woldwaen dat is sillicheit,
Dy ’t treast bringt yn de ear me klus,
Draecht wille mei wêrom nei hüs!
Een portret van Max Olieslagers en een
foto van de opstijging van Sieb Koning zijn
tevens in deze aflevering opgenomen.
De zeeliedenstaking.
Men schrijft uit Heerenveen
Handelaren alhier hebben van firma's te
Amsterdam bericht ontvangen, dat zij tenge-
van de voerliedenstaking niet kunnen
instaan voor tijdige levering van bestelde goe-
De directie der Ned. Tramweg-Mij.
aan al hare kantoren kennis gegeven,
dat zij niet kan instaan voor bestelling van
goederen, per Holland—Frieslandlijn naar
Amsterdam verzonden en dat het daarom
wenschelijk is, dat geadresseerden de goederen
af halen.
De staking te Amsterdam heeft zich nog
uitgebreid, doordat in de geheele Houthaven
ook het werk is stop gezet. Bij de vijfhonderd
werklieden hebben geweigerd door te arbeiden.
Het stoomschip Nias van de Kon. Maat
schappij Nederland is binnengekomen. De
bemanning heeft zich bij de stakers gevoegd.
Naar het Hbld. verneemt heeft het bestuur
der Schuitenvoerdersvereeniging ter Beurze
een onderhoud gehad met de werkgevers, ten
einde te informeeren of de schuitenvoerders
bij opheffing hunner staking allen op hun oude
plaatsen konden terugkomen. Een hiertoe
strekkende toezegging werd het bestuur ge
daan o.m. op grond, dat de schuitenvoerders,
zooals in hun vergadering gebleken is, door
bedreiging tot staken genoodzaakt zijn.
De schuitenvoerders zouden heden te 10
uur in »d’Geelvinck« bijeen komen, teneinde
een beslissing te nemen over het voorstel van
het bestuur om de staking op te heffen.
In de Gerard Doustraat hoek le Swee
linckstiaat is Dinsdagavond omstreeks half
twaalf een moordaanslag gepleegd op een
werkwillige.
Deze, H. Luiken, had zich doen aanmon
steren voor een der heden vertrekkende boo
ten der Hollandsche Stoombootmaatschappij.
Zijn vrouw wou den laatsten avond nog eens
de stad in. Men besloot daarom met een
zwager en een neefje naar Floras te gaan.
Toen zij Flora verlieten wandelden zij de
Utrechtschestraat in Luiken werd vooraf
gegaan door twee personen, die klaarblijkelijk
in zijn omgeving poogden te blijven. Hij
stelde zijn gezelschap voor ergens een glas
bier te drinken vóór men naar huis toog.
Daar de vrouw nooit bier gebruikte, gingen
Luiken en zijn zwager een tapperij binnen en
bleef juffrouw Luiken met het neefje wachten.
Toen eerstgenoemden buiten kwam en met
hun gezelschap den weg vervolgden werden
zij wederom gevolgd. Men sloeg echter op
dit volgen weinig acht. Langs Frederiksplein
en Westeinde werd de Sweelinckstraat bereikt,
toen plotseling de man in de Alb. Cuypstraat
hoek le Sweelinckstraat een hevigen slag op
't achterhoofd kreeg, zoodat het vuur uit mijn
oogen sprong, ik neerviel en een poosje suf
bleef liggenaldus Luiken. Hij had door
dien slag en de versuffing zich geen reken
schap kunnen geven, wat er onmiddellijk na
den aanslag om hem heen gebeurde.
Toen hij op het politiebureau kwam her
kende hij de beide gearresteerden zeer per
tinent als twee leden van het drietal, dat
hem gevolgd had. Luiken en zijn familie
konden te halfdrie het politiebureau in de
Ferdinand Bolstraat verlaten. Het onderzoek
duurde toen nog voort.
De namen der aangehoudenen zijn Ijsbrand
Vos, oud 33 jaar, zeeman, en Kerger, even
eens zeeman.
De aanhouding van Vos geschiedde door
twee rechercheurs, die op het geluid der
schoten en het geroep moord” naar buiten
gesneld waren. Zij zagen een man de Nicolaas
Berchemstraat inhollen en zich in de Albert
Cuypstraat achter een telephoonpaal verschui
len. Rechercheur Muller greep den man
die later bleek Vos te zijn bij beide pol
sen, in de veronderstelling, dat deze een re
volver in de hand zou hebben. Dit bleek
echter niet het geval te zijn.
Verschillende getuigen hebben gezien, dat
Ho’n bytsje moannen al oanien,
Doch wier se altyd op in bien,
As of se ’t seis net wêze woe
Die Solkes widdou hwet se koe,
Ont salang as se ’t skielk forlear;
De koarts boaze oan hja koe net mear.
lén jongkje hie se. Sa’n gnap bern!
It wier in aerdichheid to sjen;
In sniewyt krolbosk hier, as wie ’t
In süchlaem krekt sa ouskard, hie 't.
«Myn bern,” sa spriek hja op in moarn,
It wekkerwirden manneke oan,
Do ’t hja de nacht, wirch sa ’t se wie,
Wer sonder sliepen trochbrocht hie,
«Ik bin sa sleau en syk’lik dat
Ik onder ’e tekkens bliuwe moat.
Mar etter ’t steande skildery
Leit noch hwet boltsjejild for dy,
Gean der mei nei do bakker ta,
Dou scilst’ fensels wol honger ha.
It jongkje altyd sa rep en gau,
Joech daedlik him nei bürren ou.
Bliidgounzjend makke hy de reis
En telde it jild nei onderweis,
Mar op ’e tille by 't fallaet,
Der stie in bidler op syn paed,
Mei ’n keale holle, bryk en krom,
En ’t bird sniewyt fen Mderdom.
Twa krukken hulden him omheech;
De lofterbokse, och wier leech.
sLjeaf jongkje,” sa spriek de earme bloed,
It berntsje ta mei ’n kritend lüd:
»Ik ha nou yn gjin dei of saun
In krommel warem iten hawn’.
’k Sjuch, yn dyn fingers glinstert hwet,
Och, kinst it misse, jaen my det?”
It lytse mantsje waerd hast kjel,
En seach forheard him op en del.
Mar hwa ’t dizze earm aid stakker wie?
Der ’t hy alhiel gjin kinde oan hie.
De mage jokke it bern omraek,
Hwent jong en soun jowt skroei en smaek.
En is hy earst syn büsjild kwyt
Dan krijt er straks fensels nin byt.
Fen waerme boltsjes dus foarby?
De swietrook üt ’e bakkery
Dy prike ’m yn ’e noas foarou,
Hy slikke ’m om 'e müle, en nou
Doarst dizze man him freegje yet
Om hwet hy seis sa nedich het?
Mar as er den it delsleine eech
Wer nei de bidler sloech omheech,
Dy ’t der sa hongrich stie en bleek,
Do waerd syn jong gemoed fen streek
En ’t hertsje weak, en mei in sprong
Dy ’t staf it mage oproer bitwong,
Rikt hy ’t hantsje, en ’t koperjild
Dat tsjinje scoe ta boltsjejild,
Det hat hy heelgoed for ’t forstan
Glydt yn ’e meagre bidlershan.
«God leanet dy!” sei de aide bloed,
»For de earme seis, mei jild en goed.”
En tagelyk as hy dit sei
Smiet de Mde man syn krukken wei,
Syn bidlerspak, sa mal as ’t wie,
Foroare yn kleeden wyt as snie.
En sok in keninkllike glans
Strielde oer syn hele antlit lans.
Dat hy, in Ingel like as
Der ut ’e Himel delsaeid pas.
Hy treau it jongkje oan syn boarst,
Dat kwalik him mear oansjen doarst,
En lustere mei in froede stim,
Syn lokken streakjend, sêft tsjin him;
»Ik jaen myn segen dy, goed bern,
Great lok scilst’ om dy strieljen sjen.
Hald faesje sa en gean dyn gong,
Sa goed fen aerd en noch sa jong:
O, Himelsegen wachtet dy
Mei alle ierdsk gelok derby
Ryksegene is dy lytse bün
Dy *t net noch wirket üt forstên,
Mar dy ’t allinne üt it hert
Forbanne wol illinde en smert.
Ryksegene is dy hén! en der ’t
Dyn foet skielk mar syn printen set,
Der struije er balsemdrippen oer
It sear fen elk as eigen broer,
sa winst’ by sielemajesteit,
ren t woldwaen al de sillichheid.”
kear op kear;
Dit fielde nou gjin honger mear,
Mar hup le as in goezzeplom
ba licht nei memmehüs wêrom.
Hy klatt re op in stoel foar 't bed,
En sei mem syn ontmoeting rêd,
De earmkes klamme er om hjar fêst;
Se treau oan 't hert sa Ijeaf in lést,
As seoed er der net nimmer wei:
En hwet dy sike mem do sei?
Muntverslag.
Aan het verslag omtrent de werkzaamheden
aan Rijks Munt gedurende 1910 ontleenen
we het volgende
De aanmuntingen in het afgeloopen jaar
betroffen de navolgende muntsoorten en be
dragen a. f 1,000,000 aan guldens, b.
f 2,000.000 aan Vz-guldens, c. f220,000 aan
25-centstukken, d. f 225,000 aan 10 cent
stukken, e. fl,500,000 aan ^-guldens N. I.
en f 1,500,000 aan 1/io-guldens N.-L, alsmede
j een hoeveelheid van 421,447 gouden dukaten,
geslagen voor rekening van den handel. De
sub a, b, e en vermelde specie is geslagen
voor rekening van Ned.-Indië, die onder c en
d genoemd, voor Nederlandsche rekening.
De voorraad op 1 Januari 1911 wordt al
dus geraamd: rijksdaalders f 45.7 millioen,
guldens 24.9 millioen, halve guldens 1.74
millioen, 25 centstukken f 5,134,000,10 cent
stukken f 5,601,000, 5-centstukken f 690,000,
21/2-centstukken f 1.053,000, 1-centstukken
f 2,068,000 en ^2 centstukken f 316,000.
Totaal: giof zilver f 72.3 millioen, zilveren
pasmunt f 16,735,000, nikkel en brons:
f 4,127,000.
In de kassen der Nederlandsche Bank
kwamen hiervan op 1 Januari 1911 voor:
rijksdaalders f 22,294,000, guldens f2,377,620,
•rguldens f 82,000, 25-centstukken f 135,480,
10-centstukken f 186,100, 5-centstukken
f 3400, 21/: centsstukken f 63,000, 1-cent
stukken f 13.300 en ^g-oentatukken f 300.
Bovendien aan 10-guldenstukken f31,259,860.
Vliegdemonstraties te Leeuwarden.
In het laatst verschenen nummer van Het
Leven komen een drietal foto’s voor die be
trekking hebben op de jongste vliegdemon-
stratiën te Leeuwarden. Merkwaardig is vooral
de kiek van het ongeluk met de Blériot machine
van Max Olieslagersdeze foto is genomen
op het oogenblik, dat het ongeluk plaats greep
men ziet links van het vliegtuig een der ge
wonde dames op den grond liggenrechts
eenige vluchtende, over den grond kruipende Vos twee schoten op zijn slachtoffer gelost
De tweede verdachte, Kerger, moet
oo-oeen revolver in de hand
gehouden hebben, gereed om te schieten.
De prijs der Advertentiën is van 1 —5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. Bij
abonnement belangrijk lager.
Tot plaatsing van adv. eu reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78, Amsterdam
Ontploffing.
Dinsdagavond omstreeks halftwaalf hoorden
de buren van den kruidenierswinkel van den
heer Altvader, hoek Haarlemmerdijk en Haar
lemmerplein te Amsterdam een zeer hevigen
knal. Aanvankelijk werd gedacht, dat er
weer een botsing was ontstaan tusschen stakers
en militairen, doch uit de eigenaardige blauwe
vlammetjes en een doordringenden geur, bleek
spoedig, dat men hier met een ontploffing te
doen had. Inderdaad was in bedoelden winkel
een flesch met brandspiritus gesprongen, met
het noodlottig gevolg, dat de vrouw des huizes
zeer ernstig gewond werd. Door vlammen
omringd snelde de ongelukkige de straat op,
waar zij door voorbijgangers werd gegrepen
en een apotheek binnengedragen. Daar wer
den haar de eerste zorgen verleend, waarop
zij per auto-brancard naai het Binnengasthuis
werd vervoerd. De toestand van mej. Alt
vader moet zeer zorgwekkend zijn
De oorzaak van het ontbranden van den
spiritus lag in het volgendeToen een zwager
van den heer Altvader uit een der straten
terugkeerde, werd hem de deur ontsloten
door een neefje. Men bemerkte toen dat in
den kelder nog licht brandde.
De jongen zou dit even gaan dooven en
stiet toen met het kelderluik de kraan van
een spiritusvat stuk.
De spiritus stroomde over den vloer van
den winkel. Zijn vader, bemerkend dat ei-
iets gebeurde, ontstak een lucifer, die echter
op den grond viel en onmiddellijk den spiritus
deed vlam vatten.
Men sprong terug, doch van juffrouw Alt
vader vatten de kleederen reeds vuur. Zij
vluchtte achter de toonbank, klom daarover,
onmiddellijk gevolgd door de huisgenooten
De deur werd ontsloten en juffrouw Alt
vader vloog met brandende kleederen de straat
op, hevig gillend. Zooals gezegd, trokken
voorbijgangers haar de kleederen van het lijf
en doofden de vlammen.
Een eigenaardige koop.
Een eigenaardige koop had Zondagmorgen
te Koewacht plaats. Daar stond in het dorp
bij het uitgaan der eerste Mis een landbouwer
met een prachtige merrie, waar een jong veu
len dartel om heen huppelde.
De man was de laatste jaren niet bijster
gelukkig in het grootbrengen van veulens en
trachtte daarin verandering ten goede te bren
gen door aan de kerk dat veulen als offer
aan te bieden; d. w. z. het veulen werd bij
opbod aan den meestbiedende verkocht en de
opbrengst aan de kerk afgedragen
Een massa nieuwsgierigen en belangstellenden
stond weldra rond moeder en kind geschaard.
De eigenaar stelde zelf zijn veulen in voor
f 70, dit bod steeg met f 5 tegelijk tot f 90,
zijnde het hoogste bod van den landbouwer,
die, en dit gebeurt bij zulke gelegenheden
meer, hiermede kooper werd van zijn eigendom
De dieren werden naar huis geleid en de
overgelukkige kooper zal niet vergeten den
pastoor de koopsom ter hand te stellen.
„Moederliefde.”
Het volgende staaltje van onvervalschte
moederliefde heeft zich dezer dagen te den
Haag afgespeeld
Een jongen redt met gevaar voor eigen
leven een kind. Hij brengt den kleine thuis
en krijgt, in plaats van dank, de volgende
liefdelijke preek van de mama
»Was-ie maar verzopen; !k heb van dat
tuig nog genoeg
’t Is waar gebeurd, lezer!
Een schip middendoor.
In de eerste Katendrechtsche haven te Rot
terdam was men Dinsdag bezig met het los
sen van ijzeren staven uit het Rijnschip Thé-
rése in het stoomschip Dalveen. De staven
werden opgeheschen, doch toen zij boven
waren, brak de ijzeren band en vielen zij in
het Rijnschip terug met zooveel kracht, dat
het Rijnschip als werd doorboord.
Hierop maakte het zooveel water, dat het
kort daarop door midden brak en zonk. Een
gedeelte steekt nog boven water.
De schipper wist zich met zijn gezin nog
tijdig in veiligheid te brengen, zoodat geen
persoonlijke ongelukken te betreuren zijn.
Het schip is te Ruhrort verzekerd voor
28000 mark.
Fen louter bliidskip skriemde hja,
En sei, né, róp hjar boaike ta:
«Hwet is ’t my nolk, hwet is ’t my goed!
Hwet fris gefoel stroomt troch myn bloed 1
Ik ha wer krêften om to stean
En mei dy nei de stêd to gean.
Godtank! myn bern, Godtank sje der!
Dou joechst’ dyn mem hjar soundheid wer.
volge
En telde it jild nei onderweis,
ip syn paed,
bi
En ’t bird sniewyt fen Mderdom.
halden
I
i
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
voor de Gemeenten Workum, Hemelumer Oldephaert en Noordw olde.
Hindeloopen en Stavoren.
