VERSLAG
38ste Jaargang.
ZATERDAG 3 FEBRUARI 1912.
No. 6.
Officieel Gedeelte.
Binnenlandsch Nieuws.
Twa kibje - twa skild.
Gebroken moet worden met de donkere en be-
ook nooit zeggen, welk voordeel ditneven-
6.
7.
8.
11.
I toonen. Spreker ontkent stellig de waarheid
van het gewone praatje, dat rashoenders zwak
ker zijn dan kruisingsproducten. Dit wordt dan 1
P. G„
steld
FRISO.
de bovenzaal van Mej. Óos-
goede gelegen-
hoe men met
n
een bijt
haald.
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH Zoon
te WORKUM.
1.
2.
3.
4.
5.
9.
10.
maar Woensdag
middag, het zal hafdrie zijn geweest, haalde
Het vorige jaar, toen hij óók in
aan het boofdbureau, is hij even-
In tjjd van
straffen leg
hiervan 4 ons
te geven aan
10 kippen.
land. Zij zal tot de
Men heeft
de koekfabriek »De Zwaluw* in de Havik-
straat aldaar.
teerden
P. ERINGA.
Punten van behandeling:
Notulen.
Ingekomen stukken en mededeelingen.
Ontslag doodgraver te Scharl.
Benoeming idem.
Benoeming armvoogden en
b./d. armen-administratie van Hemelum.
Alsvoren armvoogd-boekhouder van Molk-
werum.
Betaling kosten van voorbereiding weg
Warns-Sta voren.
Overdracht van gemeentegrond aan A. P.
Visser e. a.
Afschrijving van Hoofd. Omslag 1911.
Reclame Supplet. kohier Hoofd. Omslag
1911.
Vaststelling Primitief kohier Hoofd. Om
slag 1912.
For hjar trouwen wier it: minne.
Altyd fèst moai waer en sinne.
Sint dy dei is ’t bledtsje keard,
Earslings gean ha beide leard:
H«et hy prizet, scil hja lekje,
Hwet hy lést, scil hjar net bekje
Kard hy ’t goed, hja kard it ou;
Hat hy moed, hja bat birou.
As in skoaijer lit se ’m rinne,
De iene lape oer ’e oare hinne.
Fen itjinge er oan him het
Misse fêst in knoop of hwet.
Mar hat hja it flierspul kreaskes
Dan komt hy mei smoarge learskes
Waddet ut en yn apart
Helte faker as wol mat.
eerst het gevolg, als er
wordt en men zich schuldig maakt aan inteelt,
d.w.z. het bijeenvoegen van hanen en hennen
met te nauwe bloedverwantschap. Dit is vast
oorzaak van achteruitgang van ras, van later
en korter leggingsperiode, van 1
enz. Spreker zou gaarne zien, dat in eenzelfde
streek slechts één ras, goed ingeburgerd, werd
gehouden.
Het zou zoo’n gemak geven voor de mensehen
om unieuw bloed* aan te schaffen.
Het tweede punt betrof de voeding en ver
zorging van de hoenders.
Na beschouwing van de spijsverteringsorganen
der kip kwam spreker tot de conlusie, dat graan-
voeding hoofdzaak moet zijn. In de eerste plaats
komen daarvoor in aanmerkingtarwe, gerst,
maïs en haver.
De beide laatste vooral dienen voor vetvorming.
Het vet dient als beschutting tegen koude, dus
conclusie: »mais en haver doen goeden dienst
in den winter. Uitwerking van beide granen
op de hoenders toch niet dezelfde. Maïs leidt
tot vervetting, maakt traag en lui en haver
werkt juist opwekkend. Korte haver met fijne
bast is dus een uitmuntend wintervoer. Tarwe
en gerst zjjn uitstekend onderhoudsvoeder, voor
de dieren. Tarwe verdient de voorkeur, wegens
verhooging van eierproductie on rykdom aan
verteerbaar eiwit. Omdat rekening moet worden
gehouden met graanprijzen, deelt spreker mede,
dat tarwe per K.G. 1 ent. duurder mag zyn
dan gerst om nog met voordeel gebruikt te
worden. Rogge is ongeschikt, als kippevoer.
Rjjst is daarvoor ongeschikt omdat dit slecht
werkt op de portemonnaie. Boekweit geeft re
sultaat als gerst, mits de prijs niet hooger is.
Voor vastzittende hoenders is graanvoer alleen
niet voldoende. De kip moet ook vleeschvoer
gebruiken, in welken vorm dan ook. Losloo-
---J- L;y~“ 1 en
zomer voldoende zoeken, hokhoenders kunnen I Schoterland, Haskerland
j schaft te krijgen. Adressen zullen worden ge
zonden naar de drie gemeenteraden.
Een uitbreker.
Dinsdag werden te Utrecht drie personen
gearresteerd in verband met een inbraak in
Om *e itens-tafel hinne
Sit hy fier fen hjar fendinne,
Hwer ’t hy swiet fen yt wol hja
Net in mültsjefol fen ha.
Hat hy ’t hjoed op koal bigrepen,
Gau is hja oan ’t woartel repen,
Woartel-yt hy, hja wirdt kjeld,
Ringelde fóart de foarke del.
Sjongt hy soms er noch ris hinne
Hja gült as in katül-inne.
Hat de iene in nommel sin
Oare bongelt dat gau tsjin,
En wirdt hy in sierke fleurich,
Dan wirdt hja ynienen treurich,
Is hja rom om ’t hert en froed
Daedlik narret hy hjar goed.
Skeldt hja him soms ét for slange,
Hy skimpt dan fen teaperts-tange
Hy seit: »Hie ’k dy mar net troudl*
Hja bleit: »Da’s myn greatste fout!*
Sokke popkes bin *t yn ’t kibjen
Yn ’t twadrachtig meinoar libjen.
Hwa ’t de skild hat fen dy twa?
’k Ried jou gean der net op ta.
Van Meurs folge.
De Burgemeester van Hemelumer Oldephaert
en Noordwolde maakt bekend, dat door hem
eene vergadering van den Raad dier gemeente
is belegd op Zaterdag 3 Februari a.s., voor
middag? 91/2 uur, ten gemeentehuize te Koudum
Koudum, 1 Febr. 1912.
’s Middags heeft een van de drie gearrea-
1 een poging gedaan om suit te bre
ken« uit de cel, waarin hij aan het hoofd
bureau zat opgesloten.
Degeen, die deze poging waagde, was een
van de Openbare Vergadering der
Onderafdeeling der V. P. N.
op Woensdag 31 Januari 1912.
Sprekerde WelEd. Heer H. B. BEAUFORT
te Haarlem, pluimveeteelt-consulent.
Woensdagavond bevonden zich een vijftigtal
belangstellenden op de bovenzaal van Mej. Oos-
terhoff om deze lezing van een specialiteit op
dit gebied bjj te wonen.
Er waren er, die er een reis voor hadden ge
maakt en hoeveel kippenhouders uit eigen plaats
zouden er zijn weggebleven. De afwezigen had
den ongelijk. Ze hebben eene
heid verzuimd om te leeren,
succes kippen kan houden.
Wü hopen, dat de lezing van dit kort verslag
vooral de afwezigen mag opwekken de verschil
lende wenken en raadgevingen van den spreker
op te volgen. Het zal zyn tot eigen voordeel
en in het belang der hoenders.
Do landbouwer verkeert in de gunstigste om
standigheid om met kippenhouden een aardige
bijverdienste te maken. Maar daarvoor is noodig
liefhebberij voor en eenige kennis van de hoen
ders. Om nu te weten, hoeveel de verdienste
op de kippen bedraagt, moet worden boekge-
men den vriend kent en dus niet vertrouwt.
de recherche worden ondervraagd en werd
daarvoor uit de cel naar de kamer der re
chercheurs geleid, één étage lager Aller
onverwachtst gaf hij den politiebeambte, die
het dichtst bij hem was, een rechercheur,
een fameusen slag in het gelaat, zóó hevig,
dat de man er van suizebolde. Meteen nam
de dief een sprong en holde hij er van door
de tiap af naar beneden-
Alle rechercheurs en agenten hem na, als
i achter het wild. De be-
Nooit meer dan vijftig
een i -
meer dan vier a zes verblijven bjj eene boerderij worden,
boekhoude'r
De komende zonsverduistering.
De weerkundige medewerker van de Zutph.
Cl. schrijft:
Den 17den April as. zal, zooals bekendis,
eene zonsverduistering plaats hebben, die, bij
de daarvoor gunstige luchtgesteldheid, mede
zichtbaar zijn zal in ons
niet weer daarheen terugkeeren. Hoewel
door de autoriteiten reeds dikwijls gewaar
schuwd is om eerst goed te onderzoeken,
alvorens naar een werk in Duitschland te
gaan, wordt daarop nog niet veel acht ge
slagen.
goed ochtendvoer wordt verkregen door vermen
ging van:
12 ons gerstemeel.
maïsmeel,
grove tarwezemelen,
vleeschmeel.
lijnkoek meel,
phosphorzure voederkalk.
Voor vaste kippen zou spreker aanbevelen 1
K.G. ochtendvoer tegen 2 K.G. graanvoer.
Het ochtendvoer mag niet pappig zijn, doch
rul blijven.
Wjjze van voedering ’s morgens eerst een
handje graan, daarna ochtendvoer, 12 uureenig
graan- en groenvoer, voerbieten, mangel wortel,
koolraap en voordat ze naar den stok gaan
volop graanvoer. Voor losloopende hoenders in
voorjaar en zomer geen ochtendvoer, wel in laten
herfst en winter.
Bevorderlik voor
lichaamsbeweging der kippen.' Uitstekend die
nen daarvoor de vaste voederplaatsen. Voor 50 kip
pen een plaats onder afdak
minstens twee zijden afgesloten. Op den grond
een 1
waartusschen het voer gestrooid wordt. De
kippen moeten
snijdende wind is zeer schadelijk.
Na de pauze vertoonde spreker prachtige licht
beelden van raskippen, daarby de goede eigen
schappen aangevende. Van de lichte rassen
werden aanbevolen de witte leghorn, de zwarte
de witte orpington en witte
Tenslotte volgde een serie hoenderhokken, hazewindhonden
ambten sprongen de trappen af, vielen als
het ware naar beneden, om den vluchteling
te grijpen. Deze kende het hoofdbureau op
’n prik en rende de gang door die leidt naar
den achteruitgang van het gebouw, uitko
mende achter het stadhuis op het Oudkerk-
hof, een stille gang, waar weinig in wordt
geloopen. De dief zag het Oudkerkhof
reeds, droomde zich al in vrijheid, was al
buiten het bureau, toen hij pardoes liep in
de armen van een hoofdagent, die op de
binnenplaats wandelde en zich pardoes boven
op den sinbreker-uitbreker* wierp.
Beiden vielen languit op den grond, de
agenten, die na kwamen, boven op het twee
tal. het was een kluwen van agenten en
rechercheurs, de dief onder allen. Om er van
te stikkenDe poging om te ontsnappen was
mislukt. De vluchteling voelde zich door een
twintig handen omkneld en werd op een
drafje naar z’n cel teruggebracht.
De geheele geschiedenis had zich in drie
minuten afgespeeld: binnen buiten-binnen. En
nu binnen voor goed
Het merkwaardige is, dat deze dief uit
breekt uit het hoofdbureau voor de tweede
maal
arrest zat,
eens op de vlucht geslagen met dezelfde truc.
Ook toen sloeg hij zijn bewaker plotseling op
het hoofd.
De vlucht is toen gelukt. Hij ging er
van door en wist zijn vervolgers te ontkomen.
Eerst drie dagen later werd hij weer aange
houden.
Hij is thans minder fortuinlijk geweest En
zit nu heel secuur bewaard achter de gren
dels.
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents
Per post 0.65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
De prijs der Advertentiën is van 1 —5 regels 25 cent-s. elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. Bij
abonnement belangrijk lager.
Tot plaatsing vaa adv. en reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78, Amsterdam
I houden. Dat wordt helaas verzuimd. Nu kan waarbij hoogst nuttige wenken werden gegeven.
I men ook nooit zeggen, welk voordeel dit neven- CA. A-1 2-- A A...'.-A
bedrijf geeft. Spreker verklaarde, dat hem uit dompte nachthokken. Licht en lucht zjjn de
r-A.-nll-^ maKIaLav* wa» A a 4- i’Anrrlaaloan krancrarc 7n nraran «IIakIaÏ ■vvaUAav»
een kip ongeveer 80 eieren moet leggen om en doen allerlei ongedierte den dood
eigen kostgeld te verdienen. Het aantal eieren roode luis (vergroot vertoond) vlucht
daarboven is loon voor de moeite besteed aan bolineum,
de dieren. Rekent men nu, dat een kip ge- kalkpooten. De lastige huidmijt wordt geweerd
middeld 140 eieren per jaar legt, en dit getal door de kippen gelegenheid te geven voor een
is bij goede behandeling niet te hoog genomen, j zandbad met witte turfasch.
dan geeft elk hoen een winst van 60 eieren, Na deze hoogst belangrijke rede werd gele-
ongeveer f 2. Dus dan maar eenige honderden genheid gegeven tot het stellen van vragen, die
Llr\r>nr> Av*k aIUa kn*»i/l null nmviA />1aa«« i» «•vivmAa dnnr ƒ1 on liZZar R rrQQV’nza kaa nf rWAArJ
j De onderafd. »Workum« heeft waarlyk een
ruim verbljjf en nooit nuttig werk verricht en dient gesteund te
Slachtoffers van het jjs.
Nu er sneeuwt ligt, is voorzichtigheid dubbel
te betrachten.
Dinsdagnamiddag waagden J. en
broers van 9 en 11 jaar uit de Kettingstraat,
en de 9-jarige G. V., uit de Rubensstraat te
Rotterdam, zich ter hoogte van de Plaslaan
op het zeer zwakke ijs van den Kralingschen
Plas. Plotseling begaf het ijs zich onder hun
voeten en weerklonk hun hulpgeroep over
den Plas. Bijna dadelijk daagde er hulp op.
Twee mannen begaven zich met touwen en
planken te water, baanden zich een weg door
het ijs en deden wat zij konden om de jon
gens te redden Spoedig hadden zij den 9-
jarigen J. G. er uitgehaald. Deze jongen
kwam met een nat pak en den schrik vrij.
Even later brachten beide mannen ook den
9 jarigen G. V. boven water. Hij was be
wusteloos. Mon droeg hem naar het gebouw
van de Ijsclub Kralingen en daar werd alles
aangewend om de levensgeesten op te wekken,
doch te vergeefs; een geneesheer kon slechts
den dood constateeren. Naar den derden
jongen, den 11-jarigen P. G., is tot 9 uren
gisterenavond te vergeefs gedregd. Hij is
naar alle waarschijnlijkheid onder het ijs ge
schoten.
Een ruim 3 jarig meisje van den werkman
G. D. te Cubaard geraakte al spelende in
en is kort daarna levenloos opge-
Veelbelovend
Dezer dagen kreeg een ingezetene van
Leiden een erfenisje en een bedrag veel
grooter dan anders werd zoodoende in de kast
bewaard. Dit schijnt de begeerte te hebben
opgewekt van een *16 jarigen zoon, die er een
bankbiljet van f 100 af nam, zonder dat dit
aanvankelijk door de ouders werd bemerkt.
Dinsdag bevond de knaap zich aan het station
en het trok de aandacht van een kruier, dat
pende kippen kunnen dit vooral in voorjaar
zomer voldoende zoeken, hokhoenders knm
dit niet. Daartoe moet dus dienen vleeschmeel,
ochtendvoer, enz. Een in de praktijk gebleken
i *8
I 5
8
4
1
Ter waarschuwing.
Uit Hardinxveld vertrokken ongeveer 20
werklieden om in Duitschland te gaan werken.
Al spoedig bleek dat zij daar niet veel kon-
^egeeu, urn uoze pogmg waague was een den ;erdienen en dat ook de hni8ve.ting meer
jonge krachtige kerel, voor geen klein je ver- dan slecht wa9 zy be(jloten dan na een
vaard. Hij zat in een der arrestantenlokalen d te kceren en zullen zeker
op de t weede verdieping van het hoofd bureau de yele bjttere ervari n da„ opgedain,
onder bewaking van een agent, juist, omdat
men den vriend kent en dus niet vertrouwt.
de eierproductie is de MÜnheer hield zich den geheelen dag zéér
rustig, vertelt het U. D
middag, het zal ha fdrie zij
pen een plaats onder afdak 4 M. bjj 3 M., aan hij een brutale streek uit. Hij moest door
aaajl
halven voet kaf, ruigte enz. waaronder en
het voer gestrooid wordt.
kippen moeten dus het eten zoeken. Felle,
lijdende wind is zeer schadelijk.
Na de pauze vertoonde spreker prachtige licht-
aangevende. Van 'de lichte rassen
minorka, de brakel en Holl. zilverlakenvan de
zware rassen o.a.
wyandotte.
tal van onderzochte gevallen gebleken was, dat voordeelaanbrengers. Ze weren allerlei ziekten,
’1 aan. De
voor car-
dat ook goed werkt voor de z g.
middeld 140 eieren per jaar legt, en dit getal j door de kippen gelegenheid te geven
is bij goede behandeling niet te hoog genomen, s zandbad met witte turfasch.
dan geeft elk hoen een winst van 60 eieren, Na deze hoogst belangrijke rede werd gele-
kippen op elke boerderij, want daar is ruimte door den heer B. gaarne beantwoord werden.
genoeg, Mis, hoor!
i hoenders bij elkaar in
en dan nog niet dicht bij elkaar, of de eind-
rekening komt falikant uit. Dit is uit tal van
proefnemingen gebleken.
Welke kippen zullen we houden, hoe zullen
we fokken? Sprekers antwoord is: raszuivere
kippen. Met tal van voorbeelden wordt aange
toond, dat kruisingsproducten bijna altijd teleur
stelling geven. Alleen een eerste kruising kan
wel eens voordeel geven, voortzetting geeft weer
terugslag en schade. Onder ras wordt verstaan
eene verzameling dieren, die dezelfde eigen
schappen hebben, uitwendig en inwendig en
i wier jongen weer dezelfde eigenschappen ver- A r
I-- A i._ M- mg verzocht, dienaangaande iets te willen
mededeelen.
De eclips is ringvormig, voor ons echter
onoordeelkundig gefokt gedeeltelijk. Ook zal de verduistering voor
een smalle strook van Europa waarschijnlijk
totaal zijnde berekeningen dienaangaande
stemmen niet overeen. Volgens de gegevens,
kleinere eieren, ontleend aan de Connaissance des Temps zal
de duur der totaliteit in Spanje 6 seconden, I
in de Vendée 4 en nabij Parijs 2 seconden
bedragen en zal de eclips bij Luik weder als
ringvormig worden waargenomen.
De zon komt in Venezuela verduisterd op,
alwaar de eclips ringvormig zal zijn, de lijn
der centrale verduistering loopt verder door
Engelsch Guyana, gaat door den Atlantischen
Oceaan in N. Oostelijke richting en komt in
het Noorden van Portugal in Europa. Van
daar gaat ze over N. Westelijk Spanje, door
do Golf van Biscaye, Frankrijk binnen, richt
zich vervolgens naar Parijs, door België naar
Hamburg, en verder door de Oostzee naar St.
Petersburg, om in Siberië de aarde te verla
ten.
De eclips blijft ringvormig (of totaal), alleen
voor de plaatsen, in, of dicht gelegen bij bo
vengenoemde lijn, ongeveer drie K M slechts
aan beide zijden daarvan, en wordt daar bui
ten gedeeltelijk. Die gedeeltelijke bedekking
is echter voor ons land groot, volgens de ge
gevens ongeveer vijf en negentig honderdsten.
Het midden der verduistering heeft in onze
streken kort na den middag plaats, dus wel
op den meest geschikten tijd.
Afschaffing der kermissen.
Door het plaatselijk drankweercomité te
Heerenveen worden pogingen in het werk ge-
om de kermissen in de drie gemeenten
I en .Engwirden afge-
ipp T
AT MBA.
1IIJJ1A.J 1* I
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
voor de Gemeenten Workum. Hemelumer Oldephaert en Noordwolde.
Ilindeloopen en Stavoren.
