*r
K
Frysk Forskaet.
r
ll
ii
i
ZATERDAG 11 MEI 1912.
38ste Jaargang.
No. 20.
Binnenlandsch Nieuws.
deze liet een smid tengevolge
sAlle drie rijders verkeerden bij hunterug-
ontroering.
I
Dit record is sedert niet verbeterd.
Het bericht omtrent dezen tocht, voorko*
mende in de Leeuwarder Courant van 5 Sep-
K
t
I
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH Zoon
te WORKUM.
4
Daar er
snapte het gas langs de geleidingsbuis.
De lijken zijn in de woning gebleven.
P. van
stond bekend als een
Zijn vrouw was 58 jaar oud.
had geen kinderen.
het bed vond
vrouw
Het gas ont-
op- en neergaande
’m forlern hawwe.”
sa,
en de politie
I
Dy ’t tinke dat de manljue ingels binne.
Dy ’t Ijeaver mei de honger yn ’e hals, as
mei in hoed fen for twa jier rinne.
Dy ’t greatsk sizze: »Ik ha noch noait in
kou by de üren hawn,” of: »Ik meitsje myn
hénnen noait wiet yn ’e tobbe.
’t Scoe der op oan kommel
Abe lies üt ’e krante foar, dat er in snoek
fongen wier dy ’t in silveren jildstik fen it jier
1600 yn syn mage biwarre hie.
Nou, nou! dat is dan ek wol in élderakkert,
as se dy mar fetsoenlik gear krije kinne, sei
syn wiif.
FRISO.
De Koningin te Amsterdam.
Het jaarlijksch Koninklijk bezoek van Am
sterdam is weder geëindigd.
Heden middag 4.10 vertrekken H. M. de s
Koningin en Prinses Juliana weder naar het
Loo.
Op ’e priuw ou.
Janke Praetsje-moei (onder ’t middeismiel):
>Lolkje Lazurusklap hat my foar ’e middei in
hele boel wichtich njjs forteld, Jouke! harkje
ris
Jouke, hjar man, (grénset brimstich): »Ja, ik
priuw it al."
Op in bigraffenisse.
Treastend femylje-lid: Ja minske, hy wier
Wol onmisber for jou, ik wol graech leauwe dat
jy dat nou al fielle, we sjen noait de wearde
goed fen immen foar ’t we ferlern
Treurjende widdou: «Dat is einliks al
foaral as er forsekere is.”
Speesje op in d j r.
Dy ’t syn hüs fen libjen opbouwt
Nimme Ijeafde ta semint,
Wierheit en oprjuchtens ta it
Lizzen fen it fondemint;
Romte fen goe-reine seden,
Kiest hy foar de fierder bou.
En ta slüting fen syn wênning
Earlikens en goede trou.
(Net 't Hollansk)
Wier bard.
>Wy krye de 17e April in sinneklips” for-
helle de boer.
>Hwer scille se dy grap hawwe?” frege de
faem.
j opende, waarna
speesje dy ’t jimme altyd yn ’t each hélde
moatte, dy ’t jimme nachts en deis foaroan yn vro
’e müle lizze moat, en dy ’t ik jimme graech canapé lag,
allegjêrre waerm op jimme harte parsje wolle
scoe, as it my jowt wier om ensafoart.
Mar dan moatte jimme it ek leauwe!
For fammen dy ’t flink hjar plak skjinmeitsje
wolle en graech goed oan ’e man hoopje to
slagjen, hat Friso hjoed dizze riewinken:
No. 1. Mear ienféld en minder falsk hier.
No. 2. Mear nuttich wirk dwaen en minder
pyanospylje.
No. 3. Mear hoasstopje en minder bordure.
No. 4. Mear yn ’e koken for ’t fjür stean
as yn ’e keamer for ’e spegel.
En hwet for fammen dy ’t noait trouwe
moatte
Dy ’t altyd hawwe wolle, hwet soare frouljue”
hawwe.
Dy ’t moaye fazen op it kamenet keapje en
sleet en leppel fen hjar bürljue liene.
-
Het echtpaar De kwakzalver verschrok hevig, stond beslui-
teloos, vroeg eindelijk den veldwachter ge- tember 1894, eindigt met deze woorden:
In de buurt verwekte dit droeve geval veel heimzinnig, op zijn studeerkamer te komen, 1 -..Xv.
smeekte hem niemand te zullen zeggen, wat komst in uitstekende conditie.
Merkteiken.
Rjuchter (tsjin ’e biklage): »Bin jy trout?”
Biklage: >Né, mynhear, dy skrammen en
Streken yn myn troanje, ha ’k earne oars
skiepe, moat mynhear tinke.
O, dy habsucht!
>Och, goede man, jaen jo measjebleaft hwet;
ik ha tsien berntsjes thus sitten.”
»Ha jy der dan net genóch oan?”
Ut in prefesters lêzing.
en dat it gehoarsintüch by de sprink-
hoannen net yn ’e kop, mar yn de efterate
poaten sit, dat biwiis ik jimme sa: Ik set in
sprinkhoanne op ’e tafel, ik klopje en it
bist springt foart. Dus in biwiis dat it heart!
Mar derop gean ik hinne en snij it dierke de
efterste poaten ou en ik set it wer op ’e tafel
ik klopje wer mar it bist springt net
foart. Dus in biwiis dat it net mear heart.
Sjuch, achte taharkers, ik mei graech mei
duedlike foarbielden myn sizzen wier meitsje,
dat jimme it better bigriepe scille en ik mear
nut stichtsje ensafoart.
Tsjin waer en wyn kinne.
Yb Warkummermerke stie for in rek jierren
in spul, dér ’t in pear negers yn to sjên wieme.
Op in iere moarn, do ’t de tinte noch ticht
siet, hearde de polysje, dy ’t der foarby kaem,
der binnen in allerfreeslikst gebear.
»Hwet giet der binnenyn om ta?” frege er
oan in kearel dy ’t by ’t spul hearde, vkrye
de negers faeks in wantsje bruyen?”
»Né, sa slim wier *t net; se waerden mar
efkes ynrost en opferwe, hwent hja wieren sa
forblikt, sjuch.
In bytsje en dat goed.
Net hwet wy ite, mar hwet wy fortarre a]fl ‘sorteerder werkzaam
moat üs kreft jaen.
Net hwet wy winne, mar hwet wy bisparje
moat üs ryk meitsje.
Net hwet wy léze, mar hwet wy onthalde
moat üs wizer meitsje.
Net hwet wy leauwe, mar hwet wy dogge
moat üs deugdsum meitsje.
Dit ien en ear moast mear bitocht wirde troch
lekkerbekken, trochbringers, boekeforslynders en
hüchlers.
Ut in rede op in boereboun
forgearinge.
mar al rin ik, frjeonentige heech mei
de kinstmêst, dy *t men rounom yn brüke kin
de farske kouwedong bliuwt dóchs mar de
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents
Per post f 0.65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
De prijs der Advertentiën is van 1 5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. By
abonnement belangrijk lager.
Tot plaatsing vaa adv. en reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warinoesstr. 76-78, Amsterdam
hij zien zou en toonde hem.zijn arts-di-
ploma, volkomen echt en in orde- Que voules
vous? Als arts had hij drie jaar lang op den
eersten patient gewacht, als kwakzalver ziet
hp de menschen van heinde en ver tot zich
komen, hoort hij zich bezingen in hoogdravende
verzen en is hij het is bijzaak natuurlek
ook ryk in aardsche goederen geworden.
Zóó moet men doen en hoewel deze dokters ge
schiedenis niet in Den Haag speelt, zoo moest
men vooral doen in Den Haag, waar een mid
delmatig kwakzalver driemaal meer toeloop
heeft dan de beste dokter, die inplaats van
naar de sterren, in boeken heeft gekeken.
Volledig schuld bekend en toch vrijgesproken.
De 57-jarige J. v. K. te Weert (Gelderl
kon het zeer goed vinden met zyn kostvrouw,
maar juist tengevolge daarvan zeer slecht
met zijn kostheer C. Heynen. Op een avond
toen ze beiden uit de herberg kwamen, waren
ze op den weg handgemeen geworden en
later werd Heynen levenloos uit het water
opgehaald, v. K. bekende aan den rechter
commissaris dat hij Heynen by den nek ge
grepen en achterover te water geworpen had.
Later zei hij, zich niets meer te herinneren,
en waar deskundigen verzekerden, dat be-
klaagdes geestestoestand alle vertrouwen aan
zyn verklaringen uitsloot, vroeg de Off. van
Justitie, bij gebrek aan bewys, vrijspraak,
met last tot onmiddellyke invrijheidstelling.
Ned. Ver. tot bestrijding van het tandbederf.
Vanwege de Ned. Ver. tot bestryding van
het tandbederf zyn ’t vorig jaar aan de kin
deren van eenige Rotterdamsche scholen kos
teloos uitgereikt een tandborstel, een doosje
tandpoeder en een gebruiksaanwyzing. Er
werden uitgereikt 3100 borstels en 2500
doosjes tandpoeder. Aan alle gemeentebe
sturen in Nederland werd kosteloos een school
plaat over verzorging van het gebit toege
zonden. Het aantal leden dezer vereeniging
is in het afgeloopen jaar gestegen van 149
tot 163.
De eerste rijwiel-elfstedentocht.
De Leeuw. Ct. van Donderdag 9 Mei, geeft
van dezen tocht de volgende byzonderheden
Nu op Pinkster Maandag a s. van uit Bols-
ward een fietstocht zal plaats hebben, waarbij
een bezoek zal worden gebracht aan de tien
zustersteden en waaraan, naar we vernemen,
door een zeer groot aantal belangstellenden
zal worden deelgenomen, herinneren we er
aan, dat de eerste dergelijke tocht op 2 Sep
tember 1894 is volbracht door drie ingezetenen
van Workum, n 1. de heeren J. H. Swart
Jzn., J. Boonstra en A. T. Visser. Dezen
volgden daarby de zelfde route, die thans
door de Bols warder commissie is vastgesteld.
Uit de ons door den heer Visser, thans te
Leeuwarden woonachtig, verstrekte contróle-
lijst blijkt, dat het gezelschap ’s morgen te 6
uur uit Workum vertrok en daar ’s avonds
te 8 uur 13 weer aankwam.
De tyden van aankomst en vertrek werden
in de verschillende steden gecontroleerd door
de volgende heeren (allen logementhouders)
Vertrek van Workum 6 uur, controleur
Johs OosterhoffBolsward aankomst 6 40,
vertrek 6 45, H. v. d. VleugelHarlingen
7.447.52, Bauritus; Franeker 8.238.32,
F. Postma; Dokkum 11.12—11.30, D. v. d.
Leeuwarden 1.11—1.39, R. Kuiper,
hotel KlanderySneek 3.063.20, W.
Haanstra; IJlst 3 373.45, A. Joustra
Sloten 5 025 13, J. U. de Jong; Stavoren
6.45 6.54, K. WierstraHindeloopen 728
7 45, F. J. van ElseloWorkum 8.13
Oosterhoff.
De tijd tusschen aankomst en vertrek be
droeg dus 14 uur en 13 minuten. Hiervan
werd, zooals uit de contrólelyst blykt, 2 u.
7 minuten gerust, zoodat de weg werd afge
legd in 12 uur 6 minuten. Volgens den cyclo
meter, door den heer Visser meegenomen, was
die weg precies 210 KM. lang (de Bols-
warder commissie geeft als die lengte 200 5
aan), zoodat het trio dus per uur 4-
Het ministerie.
De Nederlander heeft in parlementaire
kringen hooren verluiden, dat indien de
heer Wentholt als minister aftreedt voor
diens departement niet aanstonds een opvol
ger zal worden aangewezende heer Colyn,
minister van oorlog, zou dan met de tijdelyke
waarneming worden belast, voornamelyk uit
overweging, dat wat dadelijk voorziening be
hoeft, de verdediging van Indië is, waarmede
de tegenwoordige minister van oorlog uit den
aard van zyn verleden van naby zeer bekend is.
Dit interimair zou dan tot de algemeene
verkiezingen in 1913 duren.
„Het Nut.”
Het ledental der nMaatschappy tot nut van
het Algemeene bedroeg op 1 Maart j 1 14626,
verdeeld onder 289 departementen, tegenover
13852 in Maart 1911. Het aantal vereeni-
gingleden is 10, dat der eereleden 161 en
der algemeeno leden 21. Als buitengewone
leden staan geboekt 624 personen of 97 meer
dan in Maart 1911, Telt men deze buiten
gewone leden bij het gewone ledental, dan is
dit te zamen 15260, d. i. 871 meer dan in
het jaar te voren.
Nieuwe departementen werden opgericht te
Beekbergen, Beetgum, ’s Graveland, Nieuw-
Amsterdam, Nieuw-Buinen en Smilde.
Het kapitaal bedroeg f 339.447.381/a-
Gasverstikkiug.
Een ongelukkig geval van gasverstikking,
dat twee personen het leven kostte, heeft
zich voorgedaan in de Reguliersdwarsstraat
106, te Amsterdam.
In dat perceel is gevestigd een stalhoudery.
Daarboven is een pakzolder van de firma
Heystee, Smit Co., wier tegel- en fayence-
handel zich daarnaast bevindt. De woning
onder den pakzolder werd bewoond door het
echtpaar P. van der Ploeg. De man was
1i op den zolder en
reeds vele jaren in dienst van den heer Heystee.
’s Morgens den zolder betredend, was het
personeel zeer verwonderd er Van der Ploeg
niet te vinden Bovendien nam men een on-
dragelyke gaslucht waar, zoodat men onmid-
delhjk aan een onheil dacht. De heer Hey-
stee werd geroepen en l12
ontbieden, die de deur, welke toegang gaf tot
de woning van het echtpaar, openstak.
Nauwelyks was
lucht werd onverdragelyk. Alles bleek pot
dicht te zyn, zoodat men eerst het venster
een onderzoek werd ingesteld,
men
dood gestikt. Een hond, die op de
was
neesheer kon niet anders dan den dood con-
stateeren.
Uit een ingesteld onderzoek bleek, dat alle
gaskraantjes gesloten waren,
snapte echter door een
gaskroon. Alvorens zich ter ruste te begeven, geld verdienend kwakzalver°op wien dejusti-
haH man kliilrkaaw Ja lamw Zxrrklanrw Lnn I «.1 1-. J 1A
geen water in de leiding zat, ont- krijgen, eindelyk een onvoorzichtigheid beging
hij had een zeker geneesmiddel op een pa
der Ploeg, die 56 jaar oud was, gistraat te pakken, een recept dus, onbevoegde
Het schavot te Groningen.
In een gebouwtje, achter in den tuin van
het gerechtsgebouw alhier, schrijft de N. Gr.
Crt., werd voor enkele weken een groote
partij oud yzer gevonden, kettingen, haken,
katrollen etc. By onderzoek is gebleken, dat
dit ijzerwerk afkomstig is van het voormalig
schavot te Groningenhet daarby behoorend
hout was meerendeels geheel vergaan.
Het is den conservator van ons Museum
gelukt, uit dit ijzerwerk de geesel- en brand
paal, welke tot ongeveer 1855 hier ter stede
in gebruik is geweest, weder geheel te recon-
strueeren, daarbij voorgelicht door een derge-
lijken geeselpaal in het stedelyk museum te
Utrecht. In één der kelders van het Gro-
ningsch Museum is de paal weder opgericht,
omgeven door een aantal andere voorwerpen
halsboei, handboeien, brandijzers, zwaard enz.,
afkomstig van de lyfstaaffelijke rechtspleging
in ons gewest.
Doodgeschoten.
In de ijzergieterij Vonderhecken, Jülicher-
strasse te Aken, staken de werklieden. Er
waren reeds een paar malen ruiten ingegooid.
Toen dit Maandagavond opnieuw gebeurde,
greep de firmant Karl V. een browning-pistool
en vuurde daarmee op straat. Een Hollandsch
werkman, zekere Hieronymus Stroet, oud 32
jaren, geboortig uit Noord-Holland, die pas
naar Aken was gekomen om werk te zoeken,
dit gevonden had en nu logies zocht, werd in
j do linkerzijde getroffen. Tien minuten, nadat
men hem in het Mariahilf-hospitaal had over
gebracht, stierf hy.
De firmant beweert, op het plaveisel te
hebben geschoten, alleen om schrik aan te
jagen, zoodat de kogel moet zyn terugge
sprongen. Hy is gearresteerd,
stelt een streng onderzoek in.
Mishandeling.
Voor de Amsterdamsche rechtbank stond
een 34-jarig schoorsteenveger, J. J. G terecht
wegens erger lyke mishandeling van zyn
29 jarige vrouw, moeder van zyn zes kinderen.
De vrouwenbeul was reeds vroeger herhaal-
delyk wegens mishandeling veroordeeld ge
worden en thans had hy zyn vrouw, die bin
nen een maand verwachtte moeder te worden,
tegen ’t hoofd gestompt en tegen het onder-
lyf gestompt.
Het O. M., wyzende op het ergelyke van
deze handeling, eisohte 8 maanden gev.straf.
Bijna verdronken.
Een byna tweejarig zoontje van den heer
K. Hart te Medemblik geraakte Maandagmid
dag in de Plantsoenslootreeds was het ventje
naar het midden afgedreven, toen zyn acht
jarig broertje zich te water begaf en met een
kleedingstuk den drenkeling wist aan te raken
en langzaam naar zich te sturen. Spoedig
kwam nu hulp opdagen en beide kleuters
werden nu op het droge gebracht. De kloeke
knaap kon slechts schreiend uitroepen »dat
hy toch zijn broertje niet kon laten verdrinken.»
Verstikking.
De wed. Van Beek Hebing te Doesburg
is Maandagnamiddag in hare woning in de
Land bergstraat aldaar bewusteloos gevonden
van verstikking door den damp,
afkomstig van een pan met vet, die op de
eempaar, upensiaa. kachel stond en totaal uitgebrand was. Po-
de deur geopend of de gas- gingen om de levensgeesten op te wekken Werff-
bleven vruchteloos. Men vermoedt dat de
ongelukkige door een toeval is getroffen, waar
aan zij meer lijdende was, en op die wijze in
Van der Ploeg en zijn den dikken damp den dood gevonden heeft.
Een kwakzalver, die dokter, of een dokter,
die kwakzalver was.
Een Haagsche medewerker van de N. R. Ct.
KM. 1
piertje geschreven, dit papiertje had de ma- 1K M. heeft afgelegd.
oppassend werkman, uitoefening van de geneeskunst, proces-verbaal.
eveneens gestikt. Een ge-
schrijft:
Dezer dagen vernam ik, en onder zulke
omstandigheden, dat ik voor de waarheid kan
instaan, hoe een jaren lang bekend en veel
had men blijkbaar de lamp omlaag getrokken, tie al lang loerde zonder hem in het net te
FRI
4
j uauuujxjjk ucu tüiu navHiüi
op zijn studeerkamer te komen,
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
voor de Gemeenten Workum. Hemelumer Oldephaert en Noordwolde.
Ilindeloopen en Stavoren.
