Uitgebreid Lager Onderwijs
te WORKUM.
Hindeloopen en Stavoren.
f
nieuwe Cursus
Elk yn syn fak.
ZATERDAG 22 JUNI 1912.
No. 26.
38ste Jaargang.
Officieel Gedeelte.
Binnenlandsch Nieuws.
I
A;
School voor
It ThïVSS Nad,t -Jj»”S“
FRISO.
l
van de
menswaardige averij.
j
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURG!! Zoon
te WORKUM.
den heer H. Schaap
en gedood.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
WORKUM, brengen ter kennis van belangheb
benden, dat de
aan deze School aanvangt den 2den September
1912, en dat leerlingen, den leeftijd van elf jaren
bereikt hebbende, die tot de School wenschen
te worden toegelaten, zich vóór 1 Juli e.k. bij
het Hoofd dier School kunnen aangeven.
Workum, den 20 Juni 1912.
Burgemeester en Wethouders voomoemd,
T. M. ten BERGE,
De Secretaris,
A. de VRIES.
ut ’e keamer wei rint en mei foarsje de doar
efter him ta smyt.
Hwet Bijke oanbilange, dat gyng him to grou
do ’t er wer timmerman ou wier. Nei it bist
forboun to hawwen mei fédokterstalint stryk er
it oer ’e kop en joech it in sydstik brea mei
tsjok smoar derop. Bijke koe ’t dochs ek net
helpe dat syn baes for aerdichheit ris bigie to
timmerjen I
Dy ’t gjin skoenmakker is scil ’t net yn ’e
holle oankomme om in pear nije skoen to
meitsjen, net ienris om syn ólde sjouwers seis
op to lapjen. Op it moaist mei er onder syn
klompen, as er dy draecht, hakken en soallen
fen aid lear klosse, mar fierder scil er de tak
man net yn 'e tsjillen ride mei him it wirk ut
’e hannen to nimmen. Ek dy ’t gjin snider is
scil him net ta sniderjen weagje, krekt sa min
as hy dy ’t gjin smid is bigjinne scil mei
smeijen.
En it kin wrammels mi ver kemyk lykje, as
sok in Ijeafhabber fen timmerjen ris for in kear
los rekket. Hy haldt fenseis syn eigen ridskip
er op nei. Syn bile en beitel en skaefizer, fen
elkmis ien, h&ldt hy fuleindich skerp, nei ’t er
seis field, op in slypstien sa great as in skiepe-
tsiis, sa roun as in théstowe en mei in slach
yn ’e rêch. Der ’t in fakman in beitel ta brükt
der brükt hy de bile ta, en hwer ’t dy in gatsje
boaret, der kappet hy ien. Hy is yn alles altyd
hwet hirdhandiger, en der giet by him gjin
tiid forlern mei mjitten en passen, hwent hy
docht alles op it each ou.
Min of mear oandien en senuweftich scil er
forfést wêze of wirde hwennear *t hy mei
tinken oan ’e gong rekket. Hy mei in goeder-
jowsk en deagoed man wêze yn ’e omgong en
yn alle oare opsichtenmar as hy nei syn
timmerterein ta set en syn festje ütsmyt for in
lytse ütspanning mei syn timnaerark, dan is ’t
de frouljue en bern oan to rieden om net to
nei by him to kommen. As de houn sa dryst
is dat er dan noch om syn baes hinne snufielje
doar, dat moat dat bist seis mar witte. Mar
in houn dy ’t by in amateur-timmerman noch
folh&lde doarik bliuw myn baes trou dat
is in edel dier, of hy is net felle wiis.
Sa *t we al efkes seine, de amateur-timmerman
docht krekt oarsom as de man fen *t fak; hy
hat de gek mei de onderfining, yn ’e rin fen
in minskelibben troch in echte timmerman
opdien. In tomstok mei safolle lytse streekjes
en siferkes is by him in nifelding der ’t men
de tiid mei forgriemt, né der kin hy him bést
Bonder rédde. Hy is folie Ijeaver boas op in
spiker, der ’t in oarenien sa rüch mei omspringt
faek. Kromme slacht er rjucht as scil ’t fel
dan ek oan *e spiker hingje. Roestige en güds
sonder kop en punt, alles kin hy brfike en der
nye troch bóten ’t plak keare. En as hy in
spiker ynslacht, dan is ’t him tofolle drokte de
geheimenis to trochgrounjen, om dat sa to
dwaen, dat de opperflakte net tobeukt wirdt of
de spiker net sonder ütstel sa skean komt to
stean as in lantearnepeal yn Doede Drip syn
eagen, as dy thus komt fen in fleurige joun.
Né, syn hammer hoecht gjin flakke sljuchte
kop, hy kin him wol brüke om by de spiker
l&ns to slaen, as is er ek sa roun as in aei.
As de dilletant in planke troch seaget, dan
moat de skaefbank of skammel tsjin wil en
tank de kinstbiwirking ek ondergean, der helpt
neat oan. As hy mar troch de planke komt,
dan kin 't him neat skele hwet er mear yn
twaën giet. Potleadstreken hat hy net nedich
hy kin sonder wol rjucht snije. En dat bylans
loeren hieltyd dat is mar drokte om ’e nocht.
Hy haldt er in bouwoarde op nei dy ’t him
net folie hollebrekken kostet. Hy bigiet earst
mar forfêst to timmerjen, op ’t avontfir ou dat
it wol goed komme scil, mar ho ’t er it einliks
ha moat der tinkt hy net om. Hy hat wol yn
’e holle hwet er meitsje wol, en dat is fol-
dwaende, as er mar genoch hout en spikers
Proefvelden.
Dit jaar zijn in onze provincie 85 perceelen
proefveld aangelegd. Er worden op verschil
lende grondsoorten proeven genomen met ver
schillende bemestingen bij den verbouw van
aardappelen, rogge, cichorei, t
erwten, bóonen, haver, voederbieten, en gras.
Deze proefnemingen worden gesubsidieerd door
het Rijk, de provincie en de Friesche Maatseh.
van Landbouw.
Jean Olieslagers.
De ook in ons land om zijn stoute vluchten
populaire Jean Olieslagers is sinds eenige
weken te Etampes aan het vliegen met een kroon
nieuw toestel, een Hydro-aeroplane Farman. t"~
Dit toestel, dat voorzien is van een motor afgeknapt.
Het was niet alleen onze directe omgeving,
die van het eerste zomertimje gelust heeft.
Van alle kanten bereiken ons berichten van
’t noodweer en
volmaaktheid zijn, richt heeft.
Te O u d k e r k is de beroemde harddraver
Maud-Ctrlisle, die met veulen in de weide
liep, en toebehoorde aan
alhier, door den bliksem getroffen
H ;t veulen bleef ongedeerd.
Te Hardegarijp, waar het onweder
ongeveer 5 kwartier duurde en eveneens ver
gezeld ging van stortregen, hagelslag en storm-
achtigen wind, werden enkele zware boomen
in en bij het dorp uit den grond gelicht en
omver geworpen, terwijl de rijksstraatweg op
enkele plaatsen geheel versperd werd door
afgewaaide takken. Eveneens werden enkele
schoorsteenborden afgerukt en naar beneden
geslingerd.
In het naburige Rijperkerk werden een
achttiental groote boomen ontworteld; zo la
gen dwars over den weg terwijl enkelen op
de daken der huizen terecht kwamen, geluk
kig zonder veel schade te veroorzaken. Te
Zwarte wegeend en Tietjerk was het niet an
ders
Op het ruime veld zag het er al niet beter
uit, want geheele velden hooiland, (waarop men
gisteren met noesten vlijt bezig was geweest en
alles zooveel mogelijk in z. g. n. «oppers® of
kleine hoopen had gezet, om het hooi voor
regen te beschermen) waren door den storm
veranderd in een wildernis. Alles was weder
uit elkander geruktterwijl zelfs menige sloot
half vol hooi lag. De tuinen en bouwakkers
leverden eveneens een treurig schouwspel op.
De laatste dagen schenen de groenten zooals
boontjes, erwten enz veel te zullen beloven
thans ligt alles plat tegen den grond, terwijl
aan de bloeiknop enorme schade is teweeg ge
bracht en dientengevolge de vrucht zeer waar
schijnlijk voor een groot gedeelte verloren zal
zijn. In geen jaren is het ginds zulk een
noodweer geweest.
Te Oldeboorn
naar
van zijn patroon terug te keeren, on
der voorwendsel, dat zij de sleutels harer wo
ning in den winkel had laten liggen, te halen.
Als belooning kreeg de jongen een 1
De sleutels bleken niet in den winkel te zijn
en t
was de vrouw met de manufacturen ver
is o. m. van een pas
gebouwde huizinge de mastiekbedekking ge
deeltelijk afgewaaid.
Onder Raard is de boerderij van gebroe
ders Talsma door het hemelvuur getroffen en
afgebrand.
Van denzelfden inhoud ongeveer zijn ook de
berichten, die ons uit de andere plaatsen ge
werden.
Naar ons uit H a n s w e e r t wordt bericht
is daar van een Belgisch motorjacht, liggende
I op de Schelde, tijdens het stormweer een ma
troos over boord gevallen. Hij werd gered,
doch bij het aan boord halen werd hem een
voet afgekneld.
Blijkens een bericht uit Amsterdam is
kwartje, vannacht het vrachtschip Sumatra
i Nederland door den storm van de boeien ge-
toen de jongen in het café terugkwam, sbgen en tegen een der golfbrekers terecht
gekomen. Het schip kreeg echter geen noe-
mnnanroarrLfrn arrnrii
van de schade, die het aange-
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents
Per post 0.65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
De prijs der Advertentiën is van 1 5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. por regel. Bij
abonnement belangrijk lager.
Tot plaatsing van adv. en reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78, Amsterdam
hat dan scil hy ’t wol klear krije. Hy scoe
noait in kerwei bitinke kinne sa great, dat er
in bistek of teikening meitsje moast foar ’t er
der mei bigyng. Gjin fizefazen foarou, mar
bigjinne, oanpakke.
Earst wirde de onderdielen timmere, en al
tikket er him al efkes de foarste fingersneil plat,
dat is mar sa’n lytse gauwichheid, it giet oars
mar tige bést; dan nimt er in hoartsje lins en
tige oer him seis foldien biskout er dy swarte
neil en dy blier yn ’e palm fen syn hén. Och
men moat er op it lést ek hwet for oer ha. It
giet bést. Moai wirk.
It liket him ta, dat nou de fornaemste swier-
richheden oerwoun binne, it tükste fen ’e saek
is foarelkoar. Moai sa. Nou hoecht er mar
allinne dy onderdielen by ’n oar to passen en
ynelkoar to setten en ’t hele ding is kant en
klear. Dat scoe syn wiif net tocht ha, dat er
dit sa eptich flikke scoe. Dy mient altyd mar
dat hy net oars as, of om mar koart to wêzen,
dat hy net timmerje kin. Mar dat is nou dat.
De boel scoe ynelkoar ommers.
Mar o deale! nou scil ’t lijen for de neimakke
timmerman earst oankomme!
Neat past, neat slüt. Dit is in tomme to
kwart, dat in fingerbree to lang. Syn each
wier ek syn rij. Mar syn each wier gjin tim-
mermanseach, en dat hat him bidragen. Nou
sjucht syn each wol sa goed, dat er yet ris oan
’t formeitsjen en forbetterjen moat. Hy wirdt
oars in ’t liif, bigiet to switten, in bytsje to
triljen, hwet haestich. Hy bigiet to oubrekken,
ut ’n oar to skoeren, de knyptange komt üt de
kiste en der docht er fen alles tagelyk mei.
Der lókt er mei, der slacht er mei, der knypt
er kantsjes hout mei ou.
It scil nimmen stellich forwonderje, dat er.
mei ’t er sa oandien is, it ongelok kriget dat er
him seis noch ris rekket, en dit kear just net gebied
wer op ’e selde foarste finger, mar mei ’t er
de hamer to forheftich omheech hellet kriget
Mar hwet noch wol ris foarfalt dat isimmen i er dy earst tsjin ’e foarholle oan en mei to mear
- foarsje komt dy dan del op ’e tomme fen ’e
lofterhén. Dat is safolle as hinne en werom
fracht. Troch dy skok wirdt him dan de holle
breinroer, hwet him yn ’e earste opslach de felle
pine minder fielle lit. Dus ek dat hat noch
wer syn goede side.
Yn syn opsternaesje smyt er forwoedend de
onderskate stikken fen syn masterwirk safier ’t
hy se krjje kin. Bijke de houn, dy ’t hieltyd
de gedildige taskouwer wést hat, en ’t sa goed
mient mei syn baes, dat er him trou ta yn ’e
dea wêze scil dy kriget in onderdiel stiif fol
mei spikers en draeineilen troch elkoar tsjin syn
liif oan dat it bist, net wittene hwer ’t er it
oan forstjinne hat, it ütgüle moat, en dat dan
tellens ek docht.
Ta oermjitte fen rampspoed fait de moker;
de omstandichheid, dat de baes ynpleats fen
klompen pantofiels oan hat, komt net to bést
üt for syn greate tean.
Dit ien en oar by ’n oar nomd, kin men op
einbislut net sizze dat syn earste kerwei sa goed
ütföllen is as er earst wol miende. Lykwol is
hy net fen plan om it er by sitte to litten, en
nei *t er de houn ta stilswijen oanmoanne hat
troch it onskildich bist in traepke to jaen mei
de hele foet, scil er dochs bisiikje as er net in
oar, hwet makliker ding klear krije kin. Hy
moat dochs wet by’noar timmerje. Hwet scil
syn wiif oars sizze strak, j
kant mei poten, op ien menier as in tafel, tocht
him. Dat wier noch al maklik klear to spyIjen.
’t Koe wêze dat er ek noch wol roun waerd,
dat scoe men dan noch altyd wol rissjen. Dea
ienfaldich yn elk gefal.
siket in plankstik en scil der in ein fen ou
seagje. As er op healwei is, sit de seage fêst,
fêst as in mürre, is foarüt nog tobek to krijen.
Hy set, wrikt, triuwt, hyst, skoerd en hellet,
mar om ’e nocht, hy hellet planke en alles om-
fier mar de seage is net to forwegen. Wel man
hij springt op ’e skammels, set beide skonken
op ’e planke en hoart ut alle macht en kracht.
Onforwachte sjit de seage los de timmerman
stouwt efter oer en komt op ’e plasse tolênne
yn ’e spikerbak. Gelokkich lit it ongelok net
mear nei as hwet stjerkes for ’e eagen en in
büde oan ’e holle efkes lytser as in skjirstiens-aei. Amsterdam kocht Maandagnamiddag een vrouw,
Dat hy ’t er nou by sitte lit komt, omdat die af den Ovortoom te won voor
syn noas sa bloed. As in wyld fljucht er bij de r m
timmersaekerij wei, en Bjjke onskildich bist ^ca f 5 aan manufacturen Toen het oogen-
dy ’t net wit hwet er der oan hat, him efternei, van betalen was gekomen, deelde zij
gransjende en mei de stirrd slük yn ’t gat. Mei mede niet voldoende geld bij zich te hebben,
rla hAn fnr nnac «n mTlla inwt dp RqAQ in rftpr On hoor rvtrst rlrx
fol kMd wetter by de nekke yn. Njunkelytsen ge,trac eerd- W18t Z1J hem te bewegen, met
is 't gefaer fen ’e loft, it blieden bidarret, en achterlating der gekochte manufacturen,
de timmerman üt Ijeafhabberij komt wer by syn de zaak
süpe en boltsje.
Inkele opmerkingen en kald biskie fen syn
sydsilfer jaeije him it bloed noch efkes omheech,
en jane oanlieding ta in puntige gedachtenwik-
sel, en in lokwinsk fen hjar kant, dat hy himsels
net earne oan fêst spikere hat, en de bliidskip
fen hjar derby, dat er gjin fingers en teannen
ousnoeit en kappe hat, set him sa oan dat er dwenen.
Noodweer.
De Leeuio. Ct. van heden bevat de volgende
bijzonderheden over het onweder van gister
nacht.
De ééne, waarlijk «zomersche® dag, die dit
ons gezegend klimaat ons tot dusverre schonk,
moest in den afgeloöpen nacht door ons met
een onweder worden betaald, zóó geweldig,
dat het op sommige oogenblikken wel leek, of
onze gansche stad Leeuwarden er aan moest
gelooven.
Het was een waar noodweer. Centimeters
dikke bliksemstralen doorkliefden de somber-
dreigende lucht, zware regenstralen striemden
de vensters en de wind joeg over de velden
met loeiend en bulderend geweld. Het was
een grootsch, maar een angstwekkend schouw-
suikerbieton 8P°^ ^et leek alsof de stad op hare grond
vesten te schudden stond.
Spoorloos is de storm dan ook niet over
ons hoofd heen gegaan. Overal droegen de
wegen vanmorgen de sporen van het natuur
geweld, dat hier voor een paar uren huis ge
houden had. Bladeren waren by menigte van
de boomen gerukt, en niet bladeren alleen.
Hier had een tak, daar zelfs een geheele
i van oen toch nog krachtigen jongen
boom er aan moeten gelooven, was als rijshout
As hy bygelyks ris wonenden is geconstateerd
nakke. In firmwer- i
een verdacht geval voorkomt.
Politie bewaakt de besmettelijke buurt. In
den nacht van Zaterdag op Zondag is een der
pokkenlijders plotseling oveileden.
Het voornemen bestaat bij B. en W. der
gemeente Emmen om wegens het voorkomen
van pokken te Veenoord alle doctoren in die
gemeente aan te schrijven om voorloopig één
maal per week gelegenheid te geven tot koste-
looze inenting.
Van de brigade marechaussee te Zweelo
zijn twee manschappen aldaar gedetacheerd.
Oplichten.
In een winkel aan de kinkerstraat te
een toonbeeld van i
Met enkele plaatselijke comités in Nederland
worden thans weer onderhandelingen gevoerd
voor het houden van demonstraties met dit
nieuwe toestel, dat bij uitstek geschikt wordt
geacht voor Nederland met zijne vele wateren.
Er wordt b. v. op het land gestart en op het
water neergekomen of omgekeerd op het wa
ter gestart en op een terrein op een vooraf
bepaalde plek geland, iets wat in het buiten
land voor het publiek een groote aantrekkelijk
heid bleek te bezitten.
Pokken.
Over het uitbreken der zwarte pokken
onder Veenoord, gem. Sleen (Drenthe) meldt
de Emm. Crt. het volgende:
Voor ongeveer veertien dagen kwam de
arbeider O. de Haan, wonende in den Den-
akker onder Veenoord, gem Sleen, ziek uit
Duitschland. De inmiddels ontboden genees
heer constateerde de pokken. Onmiddellijk
werden maatregelen tegen besmetting genomen,
doch om de gevreesde ziekte tot dit eene ge
val te beperken heeft niet zoo mogen zijn
Of zorgeloosheid dan wel de oude burenge
woonte om bij ziekte elkaar te helpen hier
mede aan schuldig is, wie zal 't zeggen, maar
een feit is ’t, dat de ziekte eerst bij de om-
- o-J Op ’t oogenblik
in waskskammeltsje for hjar makke. Infjouwer-zyn jn v;er gezjnnen vijf lijders, terwijl nog
kont moi nATAn nn ion mnnior ac in ffttsil tnrht, w v v u
ai maaiiK Kiear to spyijen.
ek noch wol roun waerd,
aan het vliegen met
Hydro-aeroplane Farman.
van 80 H. P kan 5 reizigers met zich voeren.
Het is speciaal geconstrueerd om zoowel te
land als te water te kunnen opstijgen en neer
komen en moet volgens kenners op aviatisch
I*.. U z. n 4 z. z. n V. Z.Z. I U H z. 1 n n 1. i l. a. J
de hén for noas en müle jowt de baes in raer Op haar verzoek ging een loopjongen met de
lüd, der ’t syn.wiif üt opmeitsje moat: in büs- gekochte manufacturen mede naar hare woning.
pet op, jit him in stürtske kop
FRI
I
l
mei to set. Hy
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
voor de Gemeenten Workum. Ileinelumer Oldephaerl en iVoordwolde.
I*
dy ’t gjin timmerman is bigiet to timmerjen.
Sok ien kin men dan mar bititelje as amateur-
timmerman, safolle to sizzen as immen dy ’t
Ijeafhabber is, dy’t nocht oan timmerjen hat,
nei 't er seis mient.
