Ilindeloopen en Stavoren.
SIMMER.
ZATERDAG 27 JULI 1912.
38ste Jaargang.
No. 31.
Binnenlandsch Nieuws.
de deur)Ja,
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH Zoon
te WÖRKUM.
papier, ongeveer bedrukt als een
Tafel no. zooveel® stond er bovenaan,
dan volgen de bekende zwarte blokjes met
in ’t midden 2 witte cirkeltjes. Achter die
blokjes geen namen van candidaten, doch de
woordenbouillon, koffie, thee, spuitwater,
broodje met dit of met dat, enz., alsmede de
prijzen. Door het zwart maken van witte
cirkeltjes gaf ieder te kennen wat hij tijdens de
pauze aan hartsversterking begeerde.
Tijdens het examen werden de vierhonderd
en zooveel biljetten opgehaald. En met de j
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents
Per post 0.65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
Evenals de voorafgaande maand was ook
Juni betrekkelijk rijk aan depressies, die over
de Britsche eilanden naar Scandinavië trok
ken, en meerendeels hier te lande met on
weer gepaard gingen. Hooge drukkingen
werden in den loop der maand in verschillende
deelen van het vasteland van Europa aange
troffen, terwijl een afzonderlijk gebied van
den 3 tot 19 nabij IJsland voorkwam.
Gemiddeld over de geheele maand was de
temperatuur ongeveer aan de normale gelijk;
n de tweede dekade was zij er 1 beneden,
.n de derde bijna 1 boven, Ook de dage-
’t Is simmer.
De roazen bloeije yn folie pracht en hearlik-
heitit hea forspraet uren yn ’t roun swietrook
en ’t gêrs is yn-grien, wilens docht de sinne
syn bést, dei yn dei üt, om al hwet der op
ierde libbet, fleur et tier to jaen.
lerde en loft is fol fen simmerweelde.
De sinne, foarst fen Ijocht en waermte, keard
de gantske dei Uns syn segenjend antlit de
ierde ta, en syn goudene strielen kocsterje waerm
de fruchtbre groun sadat tüzenden en tüzenden
fen blommen hjar hertsjes iepenje en bleat lizze
for de goudne, dy ’t sa heech boppe hjarren
stiet, it noat waechst by de dei lans en weaget
oer ’e fjilden, it gêrslan yn griene pracht liket
seis to strieljen en de fügels sjonge lüd en blij,
dogge hjar bést mei lofliet en hulde.
De sinne, de Ijochte woldwaener fen de himel,
makket it fleurich en blij ek for de minsken.
As we al ris kleije oer syn waermte, en binam-
men hy dy ’t sa mannich switdrip falie lit by’t
swiere wirk, hast der reden for mient to haw-
wen dochs it is in simmer fen segen ont
nou ta for it minskdom. De simmersinne ster-
ket de siken oan, tovert roazen fen soundheit
op ’e wangen, Ijochtet de eagen fen tankberens
en blijens.
Dy sinne mei syn goudne laitslok bringt
er ós.
»O ho skynde de sinne
Ho protte de klaver de pólle üt,
O golle, myn aljaende ierde!
Ho strielet dyn antlit, ho slacht dy it hert,
Al scoe it fen Ijeafde forbliedel®
*t Is simmer dat kinne we alle jierren kwalik
sizze. En mei it wear yn Juny bisonder los en
wiet west ha, op ’t heden is ’t dochs echt simmer.
In simmer sender sinneskyn is in treurige I
simmer, ien dy ’t treurich makket, dy ’t earm
oan jeften, oan fügelsang, oan blommen, oan
pronk en pracht is. Haeimoanne fen dit jieris
gelokkich oarsom.
We hoege nou net om ütens to gean, om it
naaije en forheffende yn de natür to biwonderjen,
hwent dat is tsjinwirdich oeral, ek yn us eigen
Fryslan to finen.
’t Is oeral weelde. De beammen binne yn’t
folie blêd en foarmje yn de breede leanen in
hearlik koepeldak, dat de to felle sinneskyn fen
yen keard, lyk as men dy it earst en meast
yn GaesterUn fynt.
»O Rys 1 dou mei dyn rjuchte leanen
Dyn oansjen is in Parredys,®
song ommers foarhinne master v. d. Veen en
as hy hele Gaesterlan troch west hat dan ropt
er yn forfiering ut:
Scoe ’k Gaesterl&n forlitte,
En romje frjemde lannen? né.
’k Scil noait it frjemde moaijer hjitte,
By sok in preal en sok in pré.
Sjong fen Montblanc of sjong fen de Alpen,
Ik sjong fen ’t Klif: da’s üs Montblanc.
Vallei Vauclüs (yn Frankryk) myn
De Mirnsvallei, yn Gaesterlan.
Dy romje ik boppe frjemde swetsers,
Sa steatich as ynföldich moai.
Ja! boppe hege en frjemde gletschers,
Frjemd en gefaerlik buten roai.
En dan forfolget de sjonger:
Ja, dichters! jimme meije romme,
Op Switserlan, Itaelje en Rijn:-
Ochwêz net blyn of yn ’e si o name
Gean GaesterUn ris troch of yn.
Ja, Gaesterlan! as oaren sjonge,
Ho moai men ’t yn ’e frjemte het.
Den seit myn hert, en gjalpt myn tonge:
iForjit! forjitl üs FrysUn net.®
En wy sizze ’t de dichter nei. Ek hjirre kin
men in panorama fine sender us fen hüs to jaen.
Weelde en pracht, majesteit en rykdom, kreft
en tier bringt üs de simmer. De sé mei syn
effen stran en swiet seftkes roljende weagen, dy
tierige Unsdouwen mei glêdde kij, dy swiere
ikkers rogge en weit »’t is oft it greate barten
binne, hwer oer in bonte tekken leit.«
Dit ien mei oar sa hearlik sa pronkmoai lit
to rjucht de dichter sizze:
Hjir kin ’t in panorama hjitte,
Dat skildre waerd troch HegerlAn.
Yn wierheid is ’t in Ijeaflik skouspil, en liket wljhet volgende
it ientoanich, it sterket dochs sa it gefoeldat
oersjuch yn ’e romte makket it hert en de geest
sa rom, sa fry.
Hwet in foarrjucht hawwe de Unsljue boppe
de honderd en tüzenden yn ’e stêd, dy ’t soms
op earste, twade en tredde fordjipping wenje en
rykdom fen sinneskyn, fen Jjocht en waermte,
ek fen blommerook en beammegrien misse moatte.
Ja, foaral dy ’t yn ’e moaiste en beamrike oarden
hjar thüs hawwe, dy ’t de geal by nacht en dei
heare kin, de lyster en fink biharket, de iik-
hoarntsjes klauterjen sjucht, de heapen oanskóget
dy ’t de net forfolge molwrot omhegen arbeidet,
dy *t by, mich en flinter en alle lyts gnob sen
der wjukken warren sjucht, it deftich kleed dat
De prijs der Advertentiën is van 1 —5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. Bij
abonnement belangrijk lager.
Tot plaatsing van adv. en reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr.76-78, Amsterdam
mem natür om hjar hong, hy stiet optein en yn
geestesfoi heffing dy natür mei hjar rykdom en
gloarje to oanskógjen en erkent:
»Hjir is in Himel, Heare! Heare!
Ho ’n sillichheid en Harmony.
Natür dy jowt God lof en eare,
Ik dwaen it mei, oanbid en swij.®
En de rykdom fen de natür is for elkenien.
Heel oars hwet as rykdom fen jild en goed.
It stran bygelyks, is for de earmen sa goed
as for de riken, for de wirge bodder sa goed
as for de plesiergast. It stran is er ek for de
bleeke stêdsberntsjes, dy ’t der for in kear
lucht en sounens ynazemje kinne. En dan ek
wer for de earmen, as tominsten de gegoeden
üt ’e boargerij er hwet for oer hawwe om sokke
lytse misdeelden sok in fris en natürlik
ütsje ris to bisoargjen. Hwent is de rykdom
fen ’e simmer wol for elkenien, de maetskiplike
tastand ferhindert noch mannichien om er geniet
fen to hawwen as in oar net mei in bytsje
steun byspringe wol. En soks to biwirkjen kin
mear nut hawwe dan by to dragen for in hopen
feestfieren. Scoe men net mei geringe kosten
it lytsfolk in feestdei taskikke kinne mei in
reiske nei ’t séstrün to Hynljippen en de
Gaesterlan bosken? Wis yn dy geest wirdt er
ek wol genóch dien, der fait net oer to kleijen.
Mar efkes de fakansje-kolonies oan to merken.
Mar dochs wirdt op in boel plakken en troch
folie ljue, soks lang noch net genoch op priis
stelt.
FRISO.
Veehandel in Groningen.
Men schrijft ons:
De handel in rundvee staat in de provincie
Groningen thans, na den ruimen hooioogst en
bij de welige weiden, zoo goed als stil. Ieder
landeigenaar houdt er, vergeleken bij ’t vorige
jaar, meer vee op na, waarvan enkel het
slachtvee wordt verkocht.
Naast het gewone aantal melkkoeien worden
er meerdere aangeschaft, terwijl het aanhouden
van kalveren en pinken nu regel is. Van
daar de hooge prijzen voer het vee in het
gewest.
zijn bedrijfsbelasting ten be- pauze was al het gewenschte gereed en ieder
N. Crt.
Schoolgeld.
Een moeder komt met een opgestoken zeil
aan een van onze Amsterdamsche Openbare
Scholen. Het volgende gesprek ontspint zich
tusschen haar en het schoolhoofd
De moeder: Ik wou u wel eens vragen,
waarom mijn kinderen nou nooit eens mee
mogen met het Vacantie-Kinderfeest. Ik zou
toch zoo denken, dat ik schoolgeld genoeg
betaal en als andere kinderen wel.
Het hoofd der school (die den woordenvloed
der vertoornde moeder tracht te bedwingen)
En hoeveel schoolgeld betaalt u dan wel?
De moeder: Vier en zestig centen in de
week voor de vier. En als nou altijd andere
kinderen, die niemendal of haast niets betalen,
meegaan, dan zeg ik op myn beurt.
Het hoofd der schoolJuist juffrouw
dat feest is voor kinderen, die weinig of geen
schoolgeld.
De moeder
Vergiftiging.
De beide deskundigen inzake de vermoede
lijke vergiftiging van mej. N. te Breda, de
heeren van Wageningh en Wetzelaar, hebben
heden hun rapport uitgebracht aan de justitie.
Het deskundig onderzoek heeft de aanwezigheid
aangetoond van vergif in het lichaam van mej.
N. Haar man, die zich nog steeds in voor
arrest bevindt, blijft ontkennen zijn vrouw
vergiftigd te hebben. Er zijn echter aanwij
zingen, die den verdachte ernstig bezwaren.
Enkele dagen voor de dood van de vrouw
achtte de behandelende geneesheer het niet
uitgesloten met een vergiftigingsgeval te doen
te hebben. Hij gaf daarom order het braaksel
van de vrouw te onderzoeken, wat gebeurde.
Er werd echter geen vergif in het braaksel
gevonden. Blijkbaar is de verdachte er toen
in geslaagd inplaats van het braaksel zijner
vrouw, ander braaksel den deskundigen in
handen te spelen. Vandaar dat de dokter na
den dood vergunning gaf tot begraven. Eerst
later hebben praatjes van buren en kennissen
van de overleden vrouw nieuwe verdenking
opgewekt.
Het daarop gevolgde onderzoek heeft nu
aangetoond, dat er werkelijk vergiftiging in
het spel is.
Boerderij afgebrand.
Gisternacht is onder het behoor van het
dorp Tirns tengevolge van hooibroei de boer
derij van den veehouder R. Minnema afge
brand. Wel was de brandspuit van IJsbrech-
tum nog al spoedig ter plaatse, doch de brand
weermannen konden niet veel tegen de vuur
zee uitrichten en anders geen hulp bieden
dan de belendende boerderij van P. Altenburg
tegen den vonkenregen beschermen, wat hun
dan ook gelukte.
Slechts een klein gedeelte van den inboedel
heeft men kunnen redden.
Ongeval.
Dinsdagavond viel het 7-jarig zoontje van
U. aan de Spanjaardsl&an te Leeuwarden van
het dak van een boerderij van den heer W.
Het was bij de zonneblinden opgeklauterd om
zijn pet van het dak te halen. Het knaapje
kwam op zijn hoofd terecht en juist op het
oogenblik, dat zekere H. daar passeerde. Deze
zakte bewusteloos ineen en geneeskundige
hulp moest voor dezen persoen worden inge
roepen evenals voor het jongetje, dat naar de
ouderlijke woning werd gebracht. De toestand
van het kind liet zich nog al ernstig aanzien
het moet inwendig gekneusd zijn.
Moordaanslag.
Gistermorgen omstreeks halfelf uur werd
er moord geroepen in de Lieveheeresteeg te
Zutphen. Het bleek, dat zekere A. S., ver
blijf houdende in een der logementen aldaar,
in den vroegen morgen zich naar de woning
had begeven van J. B. en hare dochter in
de Polsbroek, daar het raam opgeschoven,
naar binnen was geklommen en beide vrouwen
met een mes dusdanig verschillende verwon
dingen had toegebracht, dat zij op advies van
den door de politie ontboden geneesheer, met
een rijtuig naar het ziekenhuis moesten wor
den vervoerd.
De verdachte A. S., die een formeel bloed
bad had aangericht, werd kort daarna naar
het bureau van politie overgebracht, terwijl
het mes, dat op hem bevonden werd, in beslag
werd genomen.
De verdachte is, na verhoor door den com
missaris van politie, ter beschikking gesteld
van den officier van justitie.
Voor beide vrouwen bestaat geen direct
levensgevaar.
Door den bliksem gedood.
Gistermiddag ontlastte zich boven Amsterdam
een kort doch hevig onweder, dat helaas een
slachtoffer heeft geëischt.
De heer V. werd, toen hij op het dak van
een perceel in de Quellynstraat bij een duiven
til stond, door den bliksem getroffen en
gedood.
Een belastingweigeraar.
In de Lange Lauwerstraat te Utrecht woont
een kleermaker, een zekere v. R., die 't in
zijn hoofd heeft gezet zijn bedrijfsbelasting
niet te voldoen. Hij heeft andere belastingen
tot op den laatsten duit betaald, eveneens de
huishuur, maar zijn bedrijfsbelasting ten be
drage van.... f 1.10 vertikt ie te betalen, in een oogenblik bediend.
Waarom Hij schijnt er zelf de reden niet
van te weten. Wel is ’t met zijn weigering
j ernst. Dat heeft hij eenige dagen geleden
bewezen, toen een ambtenaar van de belas-
[blide gjalpen, ting by hem kwam manen, maar de goede
lan. j man met een knuppel de deur werd uitge
bonjourd. En nu... gistermorgen... werd de
uiterste straf toegepast, die er op een derge
lijke belasting-weigering staat. Zijn inboedel
kwam van haver tot gort onder den hamer.
Er had een openbare verkooping plaats. De
deurwaarder kwam heel deftig de zaak bered
deren. Natuurlijk was er groote belangstelling
van de zijde van ’t publiek, maar veel koo-
pers waren er niet, ’t Inboedeltje bracht ’t
piikje op van f 20, maar,... alles kwam in
handen van het Rijk, hier vertegenwoordigd
door zijn belastingambtenaren. De nieuws
gierigen, die op relletjes gehoopt hadden, wer
den teleurgesteld, alles liep in de beste orde
af. De oolijke kleermaker bleef op zijn zolder
kamertje met de naald bezig. Hij liet zich
aan ’t verachtelijk gedoe blijkbaar weinig ge
legen liggen.
Weer-o verzicht.
Aan het overzicht van het weder in Juni,
opgemaakt door het Koninklijk Nederlandsch
Meteorologisch Instituut te de Bilt, ontkenen
lijksche gang toonde gemiddeld weinig afwij
king. Bijzonder hooge temperaturen kwamen
op den 19, 23 en 28 voordaarentegen daalde
op den 16 en 17 de temperatuur vrij laag.
De bewolking was betrekkelijk zwaarheldere
dagen kwamen nagenoeg niet voor. Gemid
deld over het geheele land was de neerslag
ruim de helft grooter dan de normale hoe
veelheid en bedroeg het aantal dagen met
een neerslag van 1 mM. of meer 16 tegen
9 dsgen normaal. Vooraf was de neerslag
groot in de eerste dekade langs de Noordzee
kust en in de tweede in het midden des lands.
Er trokken 13 uitgebreide onweders over ons
land, die bijna alle te de Bilt waargenomen
werden.
Gedurende de geheele maand waren de
Z.-lijke tot W.-lijke winden talrijker dan ge
woonlijk in de eerste dekade vooral de
Z.-lijke, in de tweede de W.-lijke. De wind
kracht week gemiddeld weinig van de normale
af; alleen in de tweede dekade was zij iets
grooter.
Een verstandige maatregel.
We zitten thans midden in de periode,
waarin de eene helft van de natie de andere
helft examineert. Zoo poogden voor eenige
dagen in de zalen van den Dierentuin te Den
Haag vierhonderd en zooveel onderwijzers de
hoofdacte te halen. Een half uur pauze zou
gelegenheid geven om den inwendigen mensch
weer wat aan te sterken.
Een half uur is maar dertig minuten
i dacht de restaurateur van den Tuin en
dan bijna 450 man bedienen, hoe lever ik
’m dat Alleen met het opnemen van de be
stellingen is die tijd al verstreken
De Kieswet bracht hem op ’n goed idee.
Ieder examinandus vond op zijn tafeltje een
stembiljet, j
En
I
Dat vind ik een schandaal.
Moet ik dan voor anderen betalen?
Het hoofd der schoolDat weet ik niet,
maar.
De moeder: Ik zal mijn man eens hier
sturen en dan.
Het hoofd der school (die een lengte van
1.89 M. heeft): Best juffrouw misschien
begrijpt die het wel. Luister u nu eens.
Dat feest is voor de armste.
De moeder: Ik stuur mijn kinderen naar
de christelijke school I Want ik zeg maar,
dat ik schoolgeld genoeg betaal en als er dan
altijd andere.
Het hoofd der school (die reeds de school
deur openzet): Goed juffrouw, doe u dat
maar. Heeft u nog iets?
De moeder (in 't gat van
als er altijd anderen gaan en als je dan zoo
veel schoolgeld betaalt.
Het hoofd der schoolDag juffrouw
De moeder (op straat geen menschen ziende
zoodat haar de gelegenheid ontbreekt om een
«standje® te maken): Altijd maar anderen!
En ik betaal toch vier en zestig centen voor
de vier 1 ’t Is een schandaal en ik zal.
De deur is inmiddels gesloten.
FRISO
8
f
5
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
voor de Gemeenten Workum. Ilemelumer Oldephaert en Noordwolde.
