Hindeloopen en Stavoren.
Opening der Staten-Generaal.
Landbouwfeest te Workum.
ZATERDAG 21 SEPTEMBER 1912.
38ste Jaargang.
No. 39.
Binnenlandsch Nieuws.
De Troonrede.
De roode Dinsdag.
Landbouw haarjaar-
2e pijjs Jan
Rubriek
der
Pogingen, door autoriteiten aangewend, om
een speurhond te krijgen,
Geheel belangeloos kwam hier
j de heer Aukema van Sneek
met een door hem gedreeseerden hond; de
aanwezigheid van de vele menschen maakte
het werk onmogelijk.
Dinsdagavond keerde hij terug en dezen
nacht koos de hond achtmaal denzelfden weg
naar zee, tot ongeveer 5 minuten afstands
buiten ons dorp. Men is nu in dien omtrek
aan het visschen.
De prijs der Advertentiën is van 1 5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. Bij
abonnement belangrijk lager.
Precies op het aangegeven uur vertrok Dins
dag te *s-Gravenhage de Koninklijke stoet onder
kanongebulder, van het paleis naar de Ridderzaal.
Het plein en de Ridderzaal boden een schit
terend schouwspel.
Om 1 uur sprak Hare Majesteit de Koningin,
gekleed in het wit en getooid met de ver
sierselen van het Grootkruis der Ned. Leeuw,
in tegenwoordigheid van leden der Eerste en
Tweede Kamer, de Ministers en verdere autori
teiten, duidelijk verstaanbaar de volgende troon
rede uit:
zwarte merrie van H M v d Goot te Warga;
bestuursprijzen «Prinses», van M T Kramer te
Olde-Clooster bij Hartwerd en Joachimvan
M K Galama te Tjerkgaast.
Kort na afloop werden deze prijzen met een
toepasselijk woord door den Voorzitter der af-
deeling de heer J. H. Swart Jz. aan de winners
uitgereikt.
Van 810 uur was er nog muziek op de
tent op het marktplein van het Fanfare-corps
"Concordia, directeur de heer J. H. Lümer, welk
corps den geheelen dag de verschillende feesten
opluisterde en zich op uitstekende wijze van
hare taak heeft gekweten.
Den geheelen dag bewoog zich een zeer tal
rijke menigte langs onze straten.
Aan het verzoek van het bestuur der afdeeling
om door het uitsteken van vlaggen sympathie
te betuigen hadden niet alleen veel ingezetenen,
doch ook ons Gemeentebestuur voldaan, ’s
Morgens vroeg woei reeds van den toren de
driekleur.
De besturen van de beide afdeelingen kunnen
met voldoening op dezen dag terugzien.
j JE
orkum.
prijs H Vrolijk te Wor-
Jong te Heeg.
Mechelsche Koekoek. 2e prijs H Vrolijk te
prijs voor het
te Warns.
Het verdwenen kind.
Nog steeds verkeert men, schrijft men uit
Lemmer aan de L. Ct. in het onzekere over
het verdwijnen van het ruim 3 jarig doch
tertje van winkelier G. Zijlstra alhier, sinds
Woensdag hield de afdeeling «Workum» der
Friesche Maatschappij van 1 J’
lijksch feest, ’t Weer dat gedurende dezen zo
mer slecht te vertrouwen is werkte ditmaal
weer mede om alles op dezen feestdag schitte
rend te doen slagen. De leden der afdeeling
zijn dan ook volkomen waard dat hun dag door
mooi weer wordt begunstigd, want velen ont
zien moeite noch kosten. De verschillende ru
brieken waren byna alle flink vertegenwoordigd
niet alleen in aantal, doch ook in hoedanigheid.
De kwaliteit van Workum’s fokvee werd zeer
geroemd.
Omstreeks 9 uur stonden op het Marktplein
198 stuks vee, waaruit het voor de verschillende
jury-leden niet gemakkelijk was in alle rubrieken
het beste aan te wijzen.
De uitslag was als volgt:
Rubriek a. Enterstieren, geboren vóór 1 Fe
bruari 1911. Ie prijs Pel Klaas, van J. E.
Dijkstra te Workum2e prijs Johan, van weduwe
S Gerritsen te Nijega.
Rubrieke b. Enterstieren, geboren na 1 Fe
bruari 1911, le prys Wijnmalen van D D
v d Werf te Workum2e prijs Pel Roosje van
J Haagsma te Workum.
Rubriek c. Kalverstieren, geboren vóór Ig
Februari 1912. le prijs Siemen van P Haijtema;
7__i II van H Flapper, beide te Workum.
.übriek d. Kalverstieren, geboren 12 Fe-
Mijne Heeren!
Het is mij aangenaam U weder om mij ver-
eenigd te zien.
Ook in het afgeloopen jaar bleven onze be
trekkingen met de andere mogendheden van
den meest vriendschappelijken aard.
De toestand van den Landbouw in al zijn
vertakkingen is gunstig ondanks ernstige tegen
spoeden, die een tydelijk karakter hebben
Handel en Nijverheid bleven zich in het afge
loopen jaar over het algemeen op bevredigende
wijze ontwikkelen.
Het scheepvaartverkeer nam opnieuw in niet
onbelangrijke mate toe terwijl ook de resultaten
van het reederijbedrijf gunstig waren; de uit
komsten van de verschillende takken van vis-
scherij zijn over het algemeen minder onbevre
digend dan het vorige jaar.
Met dankbaarheid mag worden vermeld dat
de algemeene toestand in Oost-Indië in velerlei
opzicht reden tot tevredenheid blyft geven. De
West-Indische koloniën werden geteisterd door
een langdurige droogte tengevolge waarvan in
zonderheid de bevolking der benedenwindsche
eilanden van de kolonie Curasao in zorgvolle
omstandigheden verkeert.
Burgerlijke en Militaire landsdienaren zoo hier
te lande als in de koloniën blyven hunne taak
op lofwaardige wijze vervullen. Tengevolge van
de sterke toeneming van ’s rjjks middelen en
inkomsten laat zich de finantiëele toestand des
lands voorshands niet ongunstig aanzien; echter
doen de vele onvermijdelijke nieuwe uitgaven,
waaronder die voor de uitvoering der aanhan
gige wetsontwerpen op sociaal gebied en de
omstandigheid dat niet onafgebroken op eene
zoo sterke toeneming der inkomsten mag wor
den gerekend, de totstandkoming van alle inge
diende ontwerpen tot duurzame versterking der
middelen dringend noodzakelijk achten.
Het rapport der staatscommissie voor de grond
wetsherziening heeft onverwijld een punt van
ernstige overweging uitgemaakt. De regeerings-
voorstellen zullen naar ik mij vlei U nog in den
loop van dit kalenderjaar kunnen bereiken.
Deze zitting zal uwe toewijding en krachtsin
spanning op zware proef stellen, omdat het
onafgedaan gebleven wetsontwerp tot dekking
van de daaruit voor ’s lands schatkist voortvloei-
enne kosten alsmede het ontwerp ziektewet
allereerst uwe aandacht blijven vragen.
Dit mag niet beletten dat nevens de andere
voorstellen welke mede ter tafel zijn gebracht
nog enkele wetsontwerpen worden aangeboden.
Voorstellen tot wettelijke regeling betreffende
woonwagens en woonschepen, tot bestrijding
van habitueele dronkenschap en tot beteugeling
van landlooperij en bedelarij zullen worden in
gediend.
De voordrachten inzake de pensionneering van
gemeentelijke ambtenaren en van hunne weduwen
en weezen zijn zeer spoedig tegemoet te zien.
Een drietal wetsontwerpen naar aanleiding van
het rapport der ineenschakelingscommissie zijn
in gereedheid gebracht.
Het ligt in het voornemen de departementen
van Marine en Oorlog te vervangen door één
departement van defensie.
Een wetsvoorstel zal U bereiken houdende
een voorloopige regeling inzake electriciteits-
voorziening. Omtrent de kanaliseering van de
rivier de Maas mede ten behoeve van den afvoer
te water der kolenmijn-producten in Limburg
zullen voorstellen worden ingediend. Een wets
ontwerp zal U worden aangeboden tot geleide
lijke opheffing van de in Oost-Indië op hoog
gezag ingevoerde koffiecultuur.
Moge Gods zegen aan Uw arbeid worden
schonken! Ik verklaar de gewone zitting
Staten-Generaal te zijn geopend.
Te 2 uur, na het uitspreken der rede verliet
H. M., vergezeld van Z. K. H. den Prins met
hetzelfde ceremonieel de Ridderzaal en reed
onder het dreunen van het geschut naar het
paleis terug.
Het antwoord op de Troonrede.
Het gewyzigd ontwerp-adres van antwoord op
de Troonrede luidt:
Mevrouw I
1. Do eerste Kamer der Staten-Generaal acht
het een groot voorrecht, dat Uwe Majesteit, ver
gezeld een Zyne Koninklijke Hoogheid den Prins
der Nederlanden, de gewone zitting der Staten-
Generaal wederom in persoon heeft geopend.
2. De mededeelingen van Uwe Majesteit aan-
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH Zoon
te WÖRKUM.
bruari 1912 of later, le prijs Pel Klaske van
J E Dijkstra te Workum; 2e prijs Klaas van
W M de Boer te Hindeloopeneervol Pel Klaske
van P Kuipers en Pel van Jan Haagsma, beiden
te Workum.
Rubriek e. Melke twenterrieren bij twee
tallen. 2e prijs Roosje V en Dora I van IJ S
Workum2e prijs Anna Zwarthak
Siementje van D D v
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents
Per post 0.65. Enkele Nes. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
prijs in deze rubriek niet toegekend).
Rubriek f. Melke enterrieren bij tweetallen,
le prijs Aukje VI en Dora II van IJ S Haagsma
le prijs Lemstra en Djuwke van Joh Flapper;
2e prijs Haasje II en Sneeuwwitje III van D
D v d Werf, allen te Workum.
Rubriek g. Hokkelingen bij tweetallen, le prijs
Jonge Jantje en Feikje van A de Boer te Workum
(boerderij Parrega); le prijs Grietje en Dina
van S Vrolijk te Workum; 2e prijs Juliana en
Wikje van P Kuipers te Workum en eervol
Piet IX en Jantje van J E Dijkstra te Workum.
Rubriek h. Koekalveren bij tweetallen, ge
boren vóór 12 Februari, le prijs Minnema VIII
en Minnema IX van Taeke Haagsma; 2e prijs
Hiltje II en Klaaske I van Jan Haagsma, beiden
te Workum.
Rubriek i. Koekalveren bij tweetallen, ge
boren 12 Februari of later, le prijs Uilkje en
Neeltje van A de Boer te Workum (boerderij
Parrega); 2e prijs Truda en Siementje, van
"Johs Flapper te Workum en eervol Bontje en
Hotsche van H Hijikem» te Heidenschap.
Rubriek j. Rundvee ter opluistering, le prijs
Familiegroep, afstammelingen van de kuö no.
8683h en haar zuster no. 6813/t, bestaande uit
12 stuks, ingezonden door D D v d W’erf te
Workum; 2e prys IJkema II van H Flapper;
le prijs Pel Pieke van IJ Haagsmaeervol Blom
van R Wiersma en Koekalf Anna van P
Haijtema.
Rubriek k. Melkschapen bij tweetallen, le
prijs en 2e prijs S Vrolijk te Workum2e prijs
Johs Flapper ;eervol Johs Flapper en H Hielkema.
Rubriek 1. Ramlammeren. le prijs Jan
Haagsma; 2e prys S Vrolijk eervol Jan Haagsma
en J E Dijkstra, allen te Workum.
Rubriek m. Ooilammeren bij viertallen, le
prijs Johs Flapper; eervol A Miedema te
Heidenschap.
Tegelijkertijd had in de waag een pluimvee
tentoonstelling plaats. Deze nieuwigheid voor
onze plaats mocht zich al dadelijk in een flinke
belangstelling verheugen, zoowel wat inzendin
gen als aantal bezoekers betrof.
Door de V. P. N. was de heer Propstra van
Leeuwarden als Keurmeester aangewezen. Na
ernstige keuring werden de volgende bekroningen
toegekend
Patrijs Leghorns, broed 1911 en ouder, le
prys H Vrolijk te Workum2e en 3e niet toe
gekend; z. e. v. J E Muller te Workum.
Patrijs Leghorns, broed 1912. le prijs A R
de Jong te Heeg; 2e prijs niet toegekend; 3e
prijs J E Muller te Workum.
Witte Leghorns, le prijs B W Kramer te
Koudum; 2e prijs Sj Haijtema; 3e prijs J E
Muller; 4e prijs R J Visser, allen te Workum.
Zilver Braekels. le
kum; 2e prijs A R de Jong te Heeg.
Workum.
Buff Leghorns, le prys en
schoonste geheel dr S Hiemstra te
Witte Wyandottes. le en 2e prijs P Bakker
te Hindeloopen3e prijs F J Bijlsma te Koudum
z. e. v. P Eiling te Workum.
Goud Uilebaarden. le prijs en eereprijs J R
Ploegstra te Workum.
Goud Wyandottes Leghorns. 2e prijs J de
Haan te Workum.
Indische loopeenden. le en 2e prijs K J de
Vries te Workum; 2e prijs C Wichers te Sta
voren.
In de rubriek ter opluistering zijn bekroond
met een le prijs 4 woerden van P Bakker te
Hindeloopen; le prijs Goud Padua’s, van JSde
Swart te Workum; haan Patrijs Leghorn van
L Stegenga te Workum2e prijs Goud Padua’s,
van J R Ploegstra te Workum en 3e prijs Wit
Wyandottehanen, van P Bakker te Hindeloopen.
Tegen 12 uur begon op het Zuid de keuring
aan de hand van de aangeboden Tuigpaarden,
en *s middags 21/g uur van dezelfde paarden
aangespannen. Voor deze keuring waren 20
paarden ingeschreven, waarvan 2 niet opkwamen.
’t Was voor de jury-leden lang geen gemak- VV1VJW
kelijke taak om uit dit 18-tal zeer mooie paarden Zondagmiddag,
de besten te kiezen. Te ongeveer 5 uur werd Pn^inaon d
de uitslag door het hechten van gekleurde lintjes t
aan de zweepen der diverse eigenaren bekend te Leeuwarden
gemaakt. mislukten. G.
Van deze rubriek was de uitslag alsvolgt: Dinsdagmiddag
le prijs f 50 en verg zilv medaille, «Joopi»,
5-jarige zwarte merrie van K D Hibma te Sex-
bierum2e prijs f 20 en verg zilv medaille,
«Jetske«, 5-jaiige zwaïte witvoet merrie van
B A Roorda te Klooster-Anjum3e prijs f 10,
»Karel«, 7-jarige vosruin van de Groninger
Rijtuigmaatschappij te Groningen; cadeau f 5,
»Kiliana«, 4-jarige zwarte merrie van R T v d
Wey te Teems; cadeau f 5, «Florae, 7-jarige
Voorzitter Tweede Kamer.
H. M. de Koningin heeft benoemd tot
voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-
Generaal voor het nieuwe zittingjaar Jhr. mr. O.
F. A. M. van Nispen tot Sevenaer, afge
vaardigde voor Nijmegen.
Verkiezing Tweede Kamerlid.
De Min. van Binn. Zaken heeft de' 'ver
kiezing voor Tweede Kamerlid in Ommen
(vac. Kuyper) bepaald op 9 October, de stem
ming op 21 en de herstemming, zoo noodig,
op 28 October.
Opbrengst Ryksmiddelen.
In Augustus j 1. is er ruim 3 ton gouds
meer in de schatkist gevloeid dan in de over
eenkomstig» maand van het vorig jaar. «De
gestadige stijging van de Rijksmiddelen grenst
in waarheid aan het wonderbaarlijke en legt
een onmiskenbaar getuigenis af van den voor
spoed, welken ons land reeds geruimen tijd
achtereen doormaakt», schrijft de N. R. Ct.
Een schat.
Vrijdag is op het kasteel te Well (Limb.)
een kistje gevonden gevuld met gouden munten.
Uit door hem gevonden papieren vermoedde
de eigenaar van ’t slot, dr. Wolters uit Dussel-
dorp, dat op zekere plaats een schat begraven
lag. Onder zijn persoonlijke leiding was reeds
meermalen een binnengracht afgedregd en
afgevischt, maar men vond niets. Nu wilde
hij deze gracht vullen met den hoogen wal,
die er langs lag. Reeds was men een paar
dagen aan *t werk en ’t vinden van een paar
munten deed de hoop herleven.
Vrijdagmiddag, toen de arbeiders reeds ver
trokken waren, groef een bediende nog verder.
Plotseling stiet hij op een ijzeren kist. Be
hoedzaam werd ze uitgegraven en in ’t kasteel
gedragen en daar door middel van ’n beitel
geopend. Ze is ongeveer 4050 cM. lang,
20 25 breed en diep. Bij opening lag bovenop
een keten, bestaande uit zwarte koralen, en
verder was de kist bijna geheel gevuld met
gouden munten, ter grootte van een mark.
Bovenop lag een papier, vermoedelijk bevat
tende een aanduiding door wien en wanneer
de schat daar begraven is.
Hoe groot de waarde is en uit welken tijd
de munten dagteekenen, is tot nog toe onbe
kend, daar de eigenaar geen enkele inlichting
geeft.
Tot plaatsing van adv. en reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78, Amsterdam
I gaande de vriendschappelijke betrekkingen met
de andere mogendheden en den algemeenen toe
stand van het land en van de overzeesche ge
westen vernamen wij met groote belangstelling.
Dat de West-Jndische koloniën werden geteis
terd door eene langdurige droogte, wordt door
ons zeer betreurd.
3. Uwe Majesteit zal bij den belangrijken Haagsma te
wetgevenden arbeid, die te wachten staat, op en Siementje van D D v d Werf en eervol
onze toewijding en krachtsinspanning kunnen Piertje IV en Minnema V van T Haagsma (le
rekenen. nr™c 'n rnhriot nipt, tnpcrpkpnd
4. Van harte beamen wij den wensch van
Uwe Majesteit dat op onzen arbeid Gods zegen
moge rusten.
De voorgenomen betooging op Rooden Dinsdag
deed Dinsdag al vroegtijdig een zeer groot aan
tal betoogers naar den Haag komen. Op het
meetingterrein «Houtrust» liep het gerucht dat
een jeugdig mijnwerker uit Heerlen, m wiens
kosthuis onderzoek naar de aanwezigheid van
dynamiet was gedaan en die voor den rechter
commissaris was gedagvaard, op weg naar de
betooging in den Haag was gegaan, doch te
Rotterdam aangehouden.
Op het terrein vernam men het plan der be
toogers, om na de betooging naar bet Binnen
hof te trekken in groepen, wat evenwel, naar
men meent, door de politie zou worden belet.
De heer Vliegen opende de betooging met te
constateeren, dat deze tweede Roode Dinsdag
den eersten verre overtreft, ondanks of misschien
juist, wegens het verbod tegen het houden van
een optocht. Voorts deelde hij mede het groot
aantal sympathiebetuigingen, dat was ingekomen
van hen, die geen verlof kregen, de betooging
bij te wjnen. Daar waren telegrammen van
rijkswerklieden van de Hembrug, militairen in
het kamp van Zeist, enz. Wat het verbod van
den optocht betreft, de tienduizenden hier aan
wezig, zouden zich niet laten verbieden, op straat
van hun eisch te doen blijken. Men zou op
rustige, ordelijke wijze naar het Binnenhof trek
ken. Gebeurt er iets, wat op wanorde lijkt, dan
zou dit komen op rekening van hen, die de be
toogers verhinderen.
Van de twaalf sprekers had de heer Oudegeest
een zoo gering gehoor, dat hij van het woord
afzag.
De heer Troelstra, die de meeste hoorders
had, betoogde, dat, als de rechterzijde na deze
grootsche betooging voor den eisch van algemeen
kiesrecht doof bleef, nieuwe obstructie niet kon
uitblijven. De arbeidende klasse doet thans haar
laatste ordelijke poging tot verkrijging van het
algemeen kiesrecht.
Na de redevoeringen speelde de muziek.
Hiermee was de meeting afgeloopen. In ver
schillende groepen trokken de betoogers daarna
zingende door de stad onder leiding van partij
bestuurders. Het Binnen- en Buitenhof waren
afgezet.
Bij de Kapelsbrug werd door de politie de
sabel getrokken en eenige gevoelige klappen uit
gedeeld toen het Kamerlid Schaper met eenige
betoogers trachtte op het Binnenhof te komen.
Op het plein was ’t brandpunt der betooging.
Politie en marechaussee chargeerden daar her
haaldelijk tegen de opgewonden menigte. Drei
gende kreten en gegil van vrouwen weerklonk»
Men zag menschen vallen doch alles liep zonder
ongelukken af. Toen later het Kamerlid Vliegen
naar de Kamer ging werd de wederom hem
volgende menigte betoogers met de sabel terug
gedreven naar het Plein, waar eenige partij
bestuurders, die op banken stonden, de menigte
toespraken. Daarna werd de stoet ontbonden.
f
4
FRISO.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
voor de Gemeenten Workum. Ilemelumer Oldephaert en Noordwolde.
