f
Hindeloopen en Stavoren.
Herhalings-Onderwijs.
HJERST.
No. 44.
ZATERDAG 26 OCTOBER 1912.
38ste Jaargang.
Officieel Gedeelte.
Binnenlandsch Nieuws.
Herhalings-Lessen
aan de Vereenigde Burgerschool
in deze gemeente, aanvangende den
r
r
5
e
J
a
J
en
l
1
e
n
a
den 30 October 1913.
Burgemeester en Wethouders
van Workum,
T. M. ten BERGE.
De Secretaris,
A. de VRIES.
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH Zoon
te WÖRKUM.
Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor.
Isten November e.k., kun
nen zich daarvoor aangeven bij het
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents
Per post 0.65. Enkele Nes. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
Dreigbrief.
De vorige week had de landbouwer D. R.
in den Beemster een dreigbrief ontvangen,
waarin hem werd gelast, de som van f 1000
op een bepaalde plaats neer te leggen, waar
voor den bedreigde tot uiterlijk Zondag tijd
werd gegeven. Deelde hij het de politie mede,
dan zou het slecht met hem afloopen.
De heer R. deed niettemin aangifte en de
politie hield een wakend oog.
In den nacht van Zaterdag op Zondag kwam
de briefschrijver werkelijk opdagen. Het bleek
een jongmensch te zijn, sedert eenigen tijd
dienstbaar in den Beemster en afkomstig uit
Middellie. Hij werd dadelijk gearresteerd.
Tramlocomotief te water.
Te Zuiderveen, een half uurtje van Win
schoten, moest Dinsdag de stoomtram passeeren,
die ongeveer 10 uur te Winschoten aankomt.
De klapbrug over het kanaal aldaar stond
open, zonder dat dit tijdig door den machinist
werd ontdekt. Er passeerde juist een schip.
Alleen op het laatste oogenblik werd het ge
vaar gezien en geremd, doch te laat. Machinist
en stoker sprongen nog tijdig van de machine,
welke bijna op hetzelfde oogenblik in de diepte
stortte. De koppelstang brak en de locomo
tief kwam terecht in het vaarwater en raakte
nog even het roer van het passeerende schip.
Het roer brak.
De personenwagen, alsmede een goederen
wagen, beladen met aardappelen, liepen terug
in de richting van Oude Pekela langs den
sterk hellenden weg.
Toen het gevaarte in het kanaal lag kon
het godsdienstonderwijs. de klapbrug nog juist dicht.
Vervolgens kwam aan de orde een voorstel
giet boppe it hüslik lok. Yn *e simmerjounen
de oare gietlet foartgean en let thüskomme.
De simmer natm syn ofskie, en de hjerst die
syn yntocht. Dit kear lykwol die hy dat heel
behindich en wied er sêft yn ’t oankommen, of
woe er ós it forwikseljen fen die jiertiiden net
al to bird en wreed oer ’e lea falie litte. Mar
dochs it nimt net wei, hy is er.
De simmer is yn ’t ütkwinen. Syn geur en
kleur brekt bij dagen ou. De blommen binne
forwylke op in inkle taeije en sterke nei, dy ’t
mar allinne noch syn oftakke moais en sukkel-
jend bistean üs toane lit. De giele en brüne
blêdden saeije fen de beammen. ’t Is stil yn ’t
fjild. De fügels swije; seis de kikkerts yn ’e
sleaten hólde hjar yntoanich kwêkjen yn.
Wy Celle dy oustjerte fen it froalik fügele-
folk, dy ’t hjar sjongen en tierelierjen, hjar ge-
skatter en brieden dien hawwe, nou ’t for hjar -
ren de óre fen ófreisgjen sloech, as in war-
skouwing om hjar net langer op te hólden yn
in oarde, der ’t de hjerst syn tinten opslacht
om troch de kólde winter forfongen to wirden,
de twa sobere jierskoften, dy ’t in great part
fen de fügelwróld mei earmoede en honger
teisterje seoe.
En dizze simmerboaden binne it net inkeld
dy *t üs de hakken sjen lieten. Der is safolle
dat we forlieze mei ’t fordwinen fen de simmer-
dagen, dy ’t sa fol en ryk wêze kinne oan sinne-
skyn en Ijeaflikheden, howol de simmer fen dit
jier net oerfloedich wier mei dy jetten fen pracht
en moaije dagen. Mar dochs kin men fornimme
yn ’t koarten fen de dagen en ’t langjen fen de
nachten, oan ’t oukoeljen fen de timperatór en
de oankommende nachtfroast, dat er in omkear
yn de natür pleats hawn hat, en de hjerst klear
stiet om syn oudiene foargonger ou to lossen.
En mei syn help fen kjeld en wyn en wiette
is er skielik ré om syn oannomd wirk, de hele
simmernatür üt to klaeiien, yn ’n amerij to bi-
sluchtsjen.
En wy hüverje en eangje for de stoarmen dy ’t
sa staf-en-af opkomme kinne, dy ’t de léste
blêdden fen de beammen skurre, misskien de
swiere stammen mei wirtel en al üt ’e groun
lichte, de séskippen slingerje en mei ondergong
drige, op doarren en finsters bütse en rameije, faeks
skoarstiennen fen boppen helje, en allerhanne
onheil to weech bringe.
Soks kin men dochs om diz’ tiid forwachtsje
ho bidaerd en kalm as *t ont nou ta dan ek
noch wêze mei. Hear mar, de kreftige tael fen
Harmen Sytstra oer de hjerstjounWyn en
wiette, wylde buijen rüze, reagje rouyen yn ’t
wêzen. Boldrjend bünsje de baren tsjin *t hei-
wirk, spatte, spiele spoekjende oer it lón.
»’t Raest en beart en giert en ploft;
Swarte leadkleur hat de loft.
’t Hjerstwaer roppet fjild en wólden,
Deit it libben i der natür,
Net in blomke bliuwt behólden
Net in krüdtsje lit er oer.«
Lykwol ha we ont nou ta noch gjin lést hawn
fen it «razen, gieren en bear enal ho drok de
hjerst dwaende is om fjild en wólden to ropjen.
’t Is yette freedsum en stil by ’t stadich for-
stjerren fen de natür. Mannich sinneblinkje
glinstert yet mei bleek Ijocht oer de wiet bi-
reinde fjilden en wegen, as goedlike glimkes fen
mem natür, troch de weamoedigetiiennen hinne
dy ’t se falie lit by it oustjerren fen hjar Ijeaflike
berntsjes. de teare krüden en blomkes, der ’t
sgjin ien fen bihalden bliuwt.
Mar tagelyk as it libben der natür him del-
jowt is men noch drok dwaende yn ’t lón.
Binammen op ’e bou is elkien drok yn 't spier.
*t Jirpeldollen is shearing en ynslach lyk as
mei de sükerbieten ek. De koalfjilden moatte
op in oar plak it ontjilde en sa mar foart.
Jinsen snijdt it ploechmes wer troch de groun
om dy is drege wintersied ta to bitrouweu.
Ommen.
Bij de in het district Ommen gehouden
stemming ter vervulling van de vacature
Kuyper zijn 7040 geldige stemmen uitge
bracht. over de verschillende candidaten ver
deeld alsvolgt
Mr. D. Fock (U.L.) 1406, A. B. Kleere-
koper (S. D. A. P.) 306, baron 2E. Mackay
(Chr. Hist.) 1888 en mr. H. van der Vegte
(anti-rev3440 stemmen, zoodat herstemming
moet plaats hebben tusschen de heeren Van
der Vegte en Mackay.
Ned. Protestantenbond.
De 42ste algemeene vergadering van den
Ned. Protestantenbond werd Dinsdagmiddag
om 2 uur, in de concertzaal van den heer
K. Visser te Leeuwarden, geopend door den
heer S. K. Bakker, pred. te Zwolle, met een
toespraak, waarbij hij in de eerste plaats
hulde bracht aan de twee nog levende op
richters van den Bond, de heeren Carpentier
Alting en Colenbrander.
Vervolgens bracht hij in herinnering de vol
tooiing van de vertaling van het nieuwe Tes
tament door prof. Oort, welk werk een eerezuil
is, welke de moderne richting zich heeft
gesticht.
Blijkens het jaarverslag van den secretaris
telt de Bond 162 afdeelingen78 afdeelingen
hebben rechtspersoonlijkheid verkregen, waar
van 34, die een eigen gebouw bezitten. Er
zijn 50 afdeelingen, die gesubsidieerd worden,
verreweg voor het grootste gedeelte ten aanzien
van
werd.
De stumper is nu voorloopig in het Stads-
bestedelingenhuis opgenomen.
Een medelijdende dame had de politie reeds
gevraagd, zich over het ventje te mogen ont
fermen.
Zij, die wenschen te worden toe
gelaten tot de te geven
De prijs der Advertentiën is van 1 5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. Bij
abonnement belangrijk lager.
Tot plaatsing van adv. en reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78, Amsterdam
de ingekomen gel- Twee dames eerste klasse passagiers misten de
j naar Groningen.
De schipper verklaarde luidkeels te hebben
Een brutale klant.
Dezer dagen stapte een net gekleed man bij de
wed. Kroone, Meerstraat te Hillegom, den
winkel binnen en verzocht een paar schoenen
te mogen passen. De oude werden dus uit
getrokken en enkele nieuwe paren gepast.
Een reiziger, die met de eigenaresse zaken had te
bespreken, wachtte tot mijnheer klaar was. Na
eenige minuten scheen de klant in de keuze te
slagen. Hij pakte de oude schoenen in en
wilde met de nieuwe aan de voeten het huis
uitstappen. De verkoopster beduidde hem,
dat zulks niet ging, maar de man zeide, dat
hij het met opzet zoo had aangelegd om op
geborgen te worden de juffrouw moest dan
de politie maar halen. Een paar mannen,
aan den overkant staande, werden geroepen
en een hunner pakte bij vergissing den rei
ziger in den kraag, meenende dat deze de
dief was. De reiziger werd nu losgelaten en
het komische geval wekte het lachen op.
Inmiddels kwam een agent van politie den
brutalen klant beduiden, de oude schoenen
weer aan te doen, hetgeen gebeurde. De
politie vond evenwel geen termen om den man
>in te rekenen.
In drift.
Dinsdagavond werd op den Goudschen Singel
de 17-jarige loodgieter J. W. de G. zoo lastig
gevallen door jongens, dat hij in drift met
een revolver op den 14-jarigen W. S. schoot.
Deze werd in het linker dijbeen getroffen.
De loodgieter werd door het publiek gegrepen
en aan de politie overgeleverd.
De gewonde werd naar een ziekenhuis ge
bracht.
„Ze willen me niet eens hebben.”
Iemand uit Didam werd kort geleden wegens
een overtreding veroordeeld tot f 5 boete sub
sidiair 5 dagen hechtenis. Hij dacht er niet
aan deze boete te betalen, want hij kon immers
in dezen slappen tijd dat geld zelf wel verdienen.
Daarom vertrok hij gistermorgen reeds om 4
uur te voet uit Didam en begaf zich, na van
de zijnen afscheid genomen te hebben, naar
Arnhem, waar hij zich tegen 9 uur aan het
Paleis van Justitie vervoegde om die vijf daagjes
nu maar op te knappen. Tot zijn groote
teleurstelling beduidde men hem daar echter,
dat hij wat al te haastig was, dat men hem
nu nog niet kon hebben en dat ze hem wel
zouden oproepen, om aan de veroordeeling, die
zelfs nog niet eens in kracht van gewijsde
was, te voldoen.
Hij vertrok daarom maar weer naar Didam,
waar hij na den middag terug kwam met een:
»ze willen me niet eens hebben.”
de tram maakte, door machinist, stoker en
conducteur niet gehoord.
Kleine zwerver.
Zondagmiddag trof een politieagent, dienst
doende op den Nieuwendijk te Amsterdam,
een vijfjarig knaapje aan, dat aldaar zonder
geleide rondzwierf. De agent nam den kleuter
bij de hand en bracht hem naar het politie
bureau St Pietershal, waar het een tijdelijk
onderdak vond.
De commissaris, de heer Koster Henke,
ondervroeg het jongentje, dat allesbehalve
welbespraakt en bij de hand bleek te zijn.
De kleine beweerde Visser te heeten en te
Loenen te wonen. Op een vraag van den
commissaris welk Loenen er zijn er in
Nederland drie hij bedoelde, antwoordde
hij, dat er veel water in de buurt was, dus
naar alle waarschijnlijkheid Loenen a/d Vecht-
Wat zijn vader deed? Molenaar, was het
antwoord. Bij stukjes en beetjes kreeg de
heer Koster Henke er uit, dat hij met zijn
oom naar Amsterdam was gekomen, en dat
oom eensklaps weg was.
De politie telegrafeerde naar Loenen en
kreeg van den burgemeester aldaar ten ant-
van het hoofdbestuur, om
den te storten in de algemeene kas, behalve laatste aansluiting
het bedrag benoodigd voor uitvoering van het P
volgende voorstel: het hoofdbestuur stelt voor geroepen, doch het was door het geraas dat
f 10 000 te bestemmen tot bedrijfskapitaal
van een nieuw in te stellen commissie, die
zich ten doel stelt den tekst van de Leidsche
bijbelvertaling, Oud- en Nieuw-Testament, in
goedkoope uitgave te verspreiden.
Na een uitvoerig en langdurig debat werd
besloten de beslissing over dat punt aan te
houden tot morgen.
Gisteravond had in de Groote Kerk onder
leiding van ds. G. Wuite, pred. te ’s-Graven
hage, een openbare godsdienstoefening plaats,
met medewerking van het Doopsgezind en het
vrijzinnig kerkkoor.
Na afloop had een vriendschappelijke bij
eenkomst plaats in de concertzaal van den
heer K. Visser, waarbij o a. het hoofdbestuur
en de afgevaardigden door de afdeeling «Leeu
warden! werden ontvangen.
In de Woensdag voortgezette algemeene
vergadering kwam het eerst aan de orde het
voorstel om f 10 000 te bestemmen voor ver
spreiding van de Leidsche bijbelvertaling. Het
voorstel is met eenige wijziging aangenomen
en luidt: »het hoofdbestuur stelt voor f 10 000
te bestemmen tot bedrijfskapitaal van een
nieuw in te stellen commissie, die zich ten
doel stelt de Leidsche bijbelvertaling. O enN. ’d“a“t “diïpl^i^geênTnïap’vZrm'ist
Testament, in goedkoope uitgave te verspreiden.
Omtrent het voorstel van de afd Leiden
om zich aan te sluiten bij de International
Union Guild of Friendschip.t is geen besluit
genomen een commissie zal worden gevormd,
om met die Vereeniging verbinding te zoeken.
Als plaats, waar in het volgend jaar de
43ste algemeene vergadering zal gehouden
worden, is Alkmaar aangewezen.
Na de pauze leidde dr. H. T. de Graaf,
pred. te Veenhuizen, het onderwerp in«Onze
verplichting tegenover de samenleving.
Des namiddags vereenigde zich een aantal
leden aan een gemeenschappelijken maaltijd
in het gebouw der Harmonie.
Des avonds hielden de leden in het gebouw
der «Harmonie*, onder voorzitterschap van
prof. dr. H. U. Meijboom, uit Groningen, een
openbare samenkomst.
De heer G. Horreus de Haas, pred. te
Sneek, hield een rede over >De religieuse
kant van het Friesche volksleven.»
De rede werd afgewisseld door gezang van
een dameskoor, onder leiding van mej. S. Tigler
Wybrandi, met pianobegeleiding van mej. A.
IJtsma.
Sa stiet it forsiker yn ’t libben. Altyd
sjidsje en rispje. It is osn elkoar forboun, it
hinget oan inoar gear, it iene is *t gefolch fen
’t oare, ’t is ien mei elkoar mar dan bigjin en
ein, middel en doel. Hwa dat it bést biseffet
en dan yn dwaen omset, hat de measte en
greatste kans syn wrotten en arbeidsjen mei in
earepriis bikroane to sjen,
It durret mar koart as al it fé dat nou noch
rint skrousk en onhüvrich yn ’e tsjokke mist
faek, op it wiete en keale fjild dat biklomme
der hinne leit, wirdt opbirgen yn ’e pleatsen
om se for de oerstjelpige hjerstrein en winter-
kjeld to biwarjen en it in waerm en goed plak
yn ’t büthüs op ’e stal to jaen. Sa lükt alles
I hwet libbet him binefterhêldend tobek, ta it
betrokken Hoofd der School, vóór allerneatichste en lytste ta, der ’t de natür seis
wol for soarget, sa t boppeneamde dichter it
ütdrukt
«Spin en michje, rüp en krobke
Het se yn tiids nei bêd ta laet
Yn in herntsje skreefke of glopke
Nimmen, nimmen is forstaet;
En it flijt hjar, dat se yn romte
Minske en dier wer het forsoarge,
Ear *t de skrouske winter komt.c
Ja, alles jowt him efter üt. It reisgjen
ütgean hóld op, it plesierfytsen is dien, de
merken en setten en pretten nimme in ein.
Hirddrafen, keatsen en hwet ek mar, is birêd-.
den. De stêd wirdt wer it middelpunt fen it
libben en ’t geniet for folie minsken, dy ’t er
yn ’t oankommende healjier sa rynsk oanbiedt
de ljue, dy 't it net oan ’e middels mankearret
en thüs bliuwe moatte nei ’t se werom komd
binne üt ’e moaije oarden fen üs eigen of fen
’t bütenlón. Mar like goed is er ek for de ljue
dy sa rom net bideeld binne, en for de ljue op
’e doarpkes en yn ’t platte lón wol genoch tiid-
korting en tellens genot en wille to finen yn ’e
hjerst en winter. It tiidskoft, der ’t men yens
geest yn forrykje kin mei nuttige kennis, yens
ynsichten forromje, yens tinkbielden ophelderje,
yens hersens ynspanne kin, om to fetsjen, hwet
men bigripe moat om it libben nei wearde to
genieten, is mei de komst fen de hjerst wer
oanbritsen. It gesellich hüslike forkear komt
yn hjerst en winter earst ta syn fol rjucht, as
elk it op priis wit to stellen en der oan mei
docht op in menier dy it sjen lit, dat er neat
is ’t faek noch drok en wyld, de iene komt en
De lange tsjustere jounen hólde better de boel
by elkoar en ’t gesin heel, tominsten der ’t men
ynsjucht en bigrypt dat it nearne better is as
thüs.
Derom: lit mar opkomme as er wol, dy hjerst
mei ougriislik waer en wylde buijen, mei syn
sobere en koarte dagen, nammesto smüker
hokje wy om ’e kachel gear en we scille de
swarte man waermer meitsje yn ’e keamer nei
't it bütendoar kólder en onlijich wirdt. We
scille de lange jounen heel wol stean.
FRISO.
j
r
Q
e
i
5
S
i
I
5
I
e
r
ti
I
l
1
r
a
i
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
voor de Gemeenten Workum. üemelumer Oldephaert en Noordwolde.
SU usvjux^a vs j iv lil, usav iivWV
