Hindeloopen en Stavoren.
Pytsje de foarste.
No. 6.
ZATERDAG 1 FEBRUARI 1913.
39ste Jaargang.
Binnenlandsch Nieuws.
„HET GROENE KRUIS,”
Afdeeling „Workum.”
4
men
Uitgave van T. GAASTRA Bz.»
firma H. BRANDENBURGH Zoon
te WORKUM.
de oplossing fen it iene of oare hat Pytsje de
foarste al J
ütkomme scil, en komt it wol duedlik del op ’e
a i r\ 1’ 1 j 112_x
Spitich genóch dat sokke laweimakkers troch
hjar bombast en geweld de stille bidaerde noch
mar al to faek foarby giet, troch dat de ljue
Sokken moatte J° sizïe°’ dat’ bldaelde ‘T fet’ in k®arel, .is dy
al frijhwet selsferblining skieppe hawwe
Men koe dat ek noch ynskikke as sok soarte
alle seil der al bysette om
to wollen om sadwaende skip en lading biwon-
van
vrijzinnig comité reeds 10.000 nieuwe
tenjaffaire is sedert eenigen tijd uit Roosen-
komt terug en
prijsje dit bedrag aan
ontvangst te gaan nemen,
vindt deze wel zijn hoed
pluie, doch.,., geen geld,
onschuldige gezicht verzekert hem de bureau
chef (alles gaat daar grootscheeps), dat dit
helle wirde, oars kinne se yn ’t gefaer komme
de foarstap hawwe to wollen wylst se as hakke-
krukken nedich efteroan komme moasten. As
de koelbloedige en forstandige noch mimert eer
op in hier ou bifêstigje ho ’t alles
-21-1-x 2x-1 J-1121- J-.1
aide spreukDe wijsheid gist, de waan beslist,
hjar bombast en geweld de stille bidaerde noch
mar al to faek foarby giet, troch dat de ljue
hjar oerbluffe lit en de iene de oare bigiet nei
’t we hawwe moatte. En sadwaende kin de
bretale ommers de heale wréld for him ynpalmje.
Shakespeare seit earner Nimmen moastinon-
fortsjinne bitsjinning fen oansjen op him nimme
wolle. Omochten steat, oansjên en amten noait
op in ondogenske menear forkrige wirde for de
tigens fen de drager. Ho mannichien scoe dan
de hoed op hélde dy ’t nou mei de bleate holle
stiet! Ho follen scoene hjar hjitte en gebiede
litte moatte, dy ’t nou i j -i.---.i-»
Yn ’e aide tiid wieien der yn héle Grikenlan
mar saun wize mannen. Hwa kin nou in stêd
of in doarp oanwize der ’t saun mannen wenje,
dy ’t hjar seis net onder de wize mannen rek
kenje.
It mei wier wêze dat it kwea fen idelheid
üs allegjerre yn ’t bloed sit, mar de iene hat er
gans mear fen fette as de oare. Mar Pytsje de
foarste hat er mear fen skipe as him past, mis
skien wol mear as er seis mient. Hwent dy
ondeugd sit meast al tige djip en héldt him
bisküle efter deugden dy ’t hjar yn in minske-
hert soms ophalde, dat mei dan wêze, minske-
Ijeafde of sin for wittenskip of hwet dan ek
mar. Mar it nimt dochs net wei dat syn idel-
heit, syn selsforbylding skeadlik ütwirket en
gefaerlik wêze kin for him seis en for in oar.
It kin der op draeije dat hy in pleach wirdt
for de goeden, hwent hy kriget altyd grif to
folie to sizzen, it onforstén regearret ommers
al genóch yn ’e wréld.
De bern opfiede yn ienfald en wierheid, hjar
yn to printsjen yn alle goede saken by de foarsten
to kommen dat kin hwet helpe om alle wiisnoa-
zerij tsjin to kearen. Hwent oan minsken boppe
de tritich jier is net folie mear to forhelpen yn
dit slach fen saken, as de tiid en hjar eigen
onderfining hjar net ta skea en skande tominsten
tobek set.
FRISO.
Onder leiding van den Voorzitter, de heer T.
M. ten Berge, vergaderde bovengenoemde af
deeling j.l. Vrijdag op de bovenzaal van den
heer Oosterhoff, waar 42 leden tegenwoordig
waren. Door den Secretaris, de heer A. J. P.
Ridder, werd een verslag uitgebracht over het
verloopen jaar, waaruit wij het volgende aan
stippen Betreurd werd, dat op de kiezerslijst
voor Workum, nog 200 namen van personen
voorkwamen, die geen lid van het Groene Kruis
waren, maar de hoop uitgesproken, die 200 in
1913 tot een kleiner getal terug te brengen.
Veel was er in het afgeloopen jaar verricht
door het Bestuur, de Wijkzuster, den Bode en
den Magazijnmeester. Uit het door de Wijk
zuster ingediend verslag harer werkzaamheden
bleek dat zij bij 84 patiënten hulp had verleend,
5398 bezoeken had afgelegd, 18 maal adsistentie
had verleend bij operatie’s, bevallingen enz. en
10 favushoofden had behandeld. Inzake de be
strijding der Tuberculose werden 3 mannen, 6
vrouwen en 6 kinderen voor huisbezoek aange
geven, waarvan nog 2 mannen, 4 vrouwen en
4 kinderen huisbezoek ontvangen. In het geheel
waren er 460 bezoeken afgelegd. 2 meisjes en
1 jongen hebben en maken nog gebruik van
ligtentjes.
In bruikleen werden gegeven 3 sputumflacons,
6 sputumpotjes, 5 zakdoekenbakjes, 3 dozijn
zakdoeken, 3 zakken, 7 uitkookemmers en 3
ligstoelen, Over het algemeen was de toestand
van de ziekenvertrekken nog al gunstig. In
verschillende huizen waren enkele verbeteringen
aangebracht, voor betere slaapplaatsen en ven
tilatie gezorgd, alsmede dat de patiënten apart
sliepen. Medewerking van patiënten en huis-
genooten was voldoende, maar geregelde controle
is zeker noodig. Door den magazijnmeester wa
ren 247 artikelen uitgeleend, waaronder nog al
veel hospitaallinnen, maar de leden moesten niet
vergeten, dat hospitaallinnen wel verstrekt wordt,
maar niet gratis, ten minste niet aan hen, die
het kunnen betalen.
Het aantal leden was met 15 vermeerderden
bedraagt thans 602.
In het begin van het jaar had de afdeeling
zich aangesloten bij de Nederlandsche Centrale
Vereeniging tot bestrijding der Tuberculose, door
welk lidmaatschap een subsidie van f 95 van
het Rijk was verkregen. De verkoop der Emma-
bloem had een zuivere bate opgeleverd van ruim
f 114. Het Bestuur had gemeend die gelden
niet beter te kunnen besteden dan daarvoor lig
hallen aan te schaffen. Lighallen voor 1 persoon
It is in kwael dy ’t yn ’t bloed liket to sit-
ten, dy koppichheit. De jongen Wolle it better
wite as de élden. Hwet lang goed en tige
hjitten hat en dat ek sa blykte to wêzen troch
de onderfining, karre de jonge wiisnoazen op in
hege toan ou. Hja wite alles folie better en
sizze dat seis ek mar dryst dus der lalt ek
net mear oan to twiveljen, dat se yn eigen
eagen fensels it better witte dan, ja, dan
alle oare minsken meielkoar. -1—
oars al frijhwet selsferblining skieppe hawwe
om hjar seis sa great en wiis to biskouwen.
yn ’e wyn op farre
derje to litten, as se mar net sa lêstich wierne
for in oar.
Ha jiname wol ris heard fen de aep fear it
damboerd, lêzers?
In éld séskipper hélde er in aep op nei dy ’t
it hele hüs troch roan, hwet ek wol fortraud wie.
De skipper syn beide jonges wierne op in joun
ris oan ’t dammen en ’t aepke seach dat spil
ris oan. Hy siet der sa wyslik nei to sjen krekt
oft er it spil wol tige bigriep, dat knikte en
skodholle, al nei ’t de jonges him nei ’t sin
diene of forkeard. Op ’t lést tocht him moast
hy ek ris mei dwaen. De aep striek en sloech
sa permantich as hwet, mar it durre al net
mélle lang of hy hie it hele spil yn ’e war,
omdat er fen dammen neat ouwisto fensels. Do
róppen de jonges: »Héld dyn hénnen thus, dy
mienst’ datst’ it better koeste as wy en dou
kinst’ er krek gjin hier fen.«
Sjuch, dy aep miende dat er wiis wier en
woe sadwaende hwet meidwaen hwet er net
forstie. En siker, dy aep het onder ’e minsken
safolle dy ’t op him lykje. Sjen mar roun as
er net folie apen for damboerd sitte yn ’e wréld.
’t Is opmerklik, dat in hopen minsken net to-
freden binne mei it plak nat se hawwe, mar
altyd writen dogge om de stoel fen in oar to
bisetten.
De onderlizzende partij wol dergelike knapen
net mear wêze, se wolle folie Ijeaver mar for
master opslaen en dan sige baeseftich ek noch
foart mar. Wirde se in trep tobek set yn hjar
plannen, dan is er frijhwet heljen oan ’e klink
mei sokken. Hja moatte ienkear Pytsje de
foarste wêze.
Mar is ’t dan net in onmogelike saek, dat
alle minsken foargongers wêze kinne? Hwet
scoe er tolanne komme fen ’t wirk yn ’e fe-
bryken as de arbeiders baes wêze scoene en de
baes seis scoe hjarren gehoarsum wêze moatte.
Scoe it spil ek ris tige gau op ’e nün draeije?
Der sit tsjinwirdich in geest yn ’t folk dy ’t
wol dat men scil sahwet oan elkoar gelyk wêze.
>Dou net mear as ik.® En de lüde roppers, de
prekers fen dat likeswêzen, réze fen de dakken
as Pytsje de foarsten: »sa is ’t en net oars,®
en dy 't dat net mei beide hénnen oannimt,
dat is in Wopke kom-efteroan, in domkop, in
soksis, ien dy ’t tsjin it folk is, in fijand fen
de rjuchtskepen meatskippy.
»Wacht u voor drijven en drijvers en waar
gerucht op straat is ga daar voorbij,» ha ’k
earne ris heard, ek ik moat ek earlik sizze ik
héld mear fen in bitocht oerdeel, dat foart-
komt üt hifkjen en oerwegen as fen in Pytsje
de foarste swetserij. Dan tink ik by my seis,
is ’t ek wer in aep dy ’t mei damme wol.
»Lege fetten klinke ’t meast.® It heechste
wird hawwe faek de ljue dy ’t hjar nedich stil
hélde moasten. It blykt al meast dat sok soarte
minsken mar hwet sizze en spil ütjaen sonder
eigenlike groun to hawwen en dit goed en dat
oukarde louter en allinne mar om hwet te
lykjen. Vader Cats sei yn syn tiden: sKrepel
danst vooraan,® en dat skynt ont nou ta on-
foroare bleann to wêzen.
It is in hopen al yn ’e earste brij jown to
iten, dat foarbarich wêzen. Hwent treft men
’t net folie oan dat de élden sa ynnomd binne
mei hjar eigen bern, dat se dy omheech helje
en priisgje wylst de bern der seis by binne.
Mar dat is gjin forstandich dwaen. As men
hwet in oanliz for it iene of oare yn in bern
mient to sjen is men er gau mei klear to sizzen
>dat bern der sit in kop op.® En dan moat
dat bern fensels hwet mear wirde assljuchtwei
hinne. It moat stüdearje, der scil in greatheid
üt foart groeije. Ja seis jonges dy ’t lang net
mei de bésten opleare kinne yn sköalle kinne
troch dwéze élden oansjoen wirde for heale
wonderbern. En op dy menier komme der wiis
noazen earste klasse. Sokke bern bigjinne seis
ek al mélle gau to leauwen dat se bislist tige
üthimmele binne, en as it dan tafallich treft
dat sokken allinne mar yn omgong komme mei
persoanen, dy ’t ek foaral net klearder misskien
noch wol dommer binne as hja seis, dan wirde
hja yn hjar selsforbhning net in bytsje sterke.
Dan binne de rapen gear, der ha jy al de better-
witters, dy ’t langhalzje om for Pytsje de foarste
to spyljen. Apen dy 't oan ’t damboerd skikke.
In bern moat net oer ’t hynsder tiid wirde,
mei oare wieden, de wittenskip en kennis dy
*t in bern opdien hat moat mar net omhegen
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents
Per post 0.65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
Een kleine jongen, zoontje van den eige
naar, heeft den eersten pot gevonden en de
andere zijn toen opgegraven door den metse
laar, die daar aan het werk was.
Natuurlijk veroorzaakte een en ander heel
wat sensatie en hoorde men al heel spoedig
allerlei sterk overdreven verhalen van wat er
gevonden was. Den geheelen avond liep het
storm, want allen wilden den schat zien. De
heer Kroese was echter zoo verstandig niet
in te gaan op allerlei aanbiedingen. Den
volgenden dag, toen alles schoongemaakt was,
bleek, dat er was 21 K.G. gemunt zilver en
wel 826 stuks.
De Typografenstaking.
Naar aanleiding van het afbreken der on-
derhandelingen tusschen het Bestuur van den
Ned. Bond van Boekdrukkers en de Alg. Ned.
Typ. Bond heeft de afd. Friesland van den
eerstgenoemden Bond eergisteren de volgende
motie aangenomen, welke ook verzonden is
(met verzoek om adhaesie) naar andere prov.
afd.:
De afd. spreekt als hare overtuiging uit,
dat in de staking te Amsterdam geen middel
onbeproefd mag worden gelaten de partijen
tot elkaar te brengen, en verzoekt het hoofd
bestuur van den Nederl. Bond van Boekdr.
dringend, de onderhandelingen te heropenen,
opdat de eenheid in eigen bond kan worden
bestendigd en vermeerderd.
De Typografenstaking en de
Een commissie, waarin
Kiezerskweek.
Te Amsterdam moeten door de zorg
een
kiezers op de kiezerslijst geplaatst zijn.
Volgens de Amsterdamsche corr. van de
N. Bt Ct. moet er daar in socialistische krin
gen zelfs eenige ontstemming over ontstaan
zijn, dat van vrijzinnige zijde het werk reeds
zóó vroeg in den tijd, en zóó krachtdadig
wordt aangepakt. Het water schijnt daardoor,
althans zoo werd den corr verzekerd, voor
de socialisten hier en daar een weinig afge-
vischt te zijn.
Een mooie vondst.
De Tijd vermeldt nog eenige bijzonderheden
aangaande het vinden van munten in het per
ceel van den heer A. J. Kroese te Elburg.
Men wasaan het sloopen. Aan den Noord-
Westermuur was vroeger een gang, aan het
einde waarvan een schut heeft gestaan, ter
afsluiting van een
een thans weggesloopte kelderkamer in een
thans gedempten kelder kon komen.
Men was nog bezig met een en ander weg te
sloopen en weer te herstellen. De vloer van
de gang was met estrikken belegd. Toen
men nu die estrikken ging weggraven, stootte
men tegen den keldermuur op een pot, een
grooten, ronden, bruinen, aarden pot, waarvan
’t bovengedeelte gebroken was, de stukken
heeft men echter bijna alle gevonden. In
den pot was niets dan wat stof. Een tweede
kleinere aarden pot was eveneens leeg. Daar
naast stond een derde pot of liever kan, af
gedekt met een estrik en tot den rand gevuld
met zilvergeld. Een vierde zeer fraaie pot
van Japan sch porselein stond daarnaast. Deze
laatste was echter leeg, men vond er alleen
wat stof in.
-ï'-t
•M;
daal vertrokken en haar adres is thans
Vischsteeg 15 te Rotterdam.
»Hoe noodig het is dat de Justitie zich
met die eigenaardige timmerlui bemoeit, moge
blijken uit de mededeeling van de volgende
feiten, waarvan het zij bij voorbaat ge
zegd aan de politie, bureau Pauwensteeg
te Rotterdam, direct uitvoerig relaas is verstrekt.
»Op Donderdag 23 Januari vervoegt zich
iemand in het bezit van een obligatie van
de N. L. V. Prinses Juliana ten kantore dier
maatschappij ten einde een prijs van f 42 50
in ontvangst te nemen op het betreffende
nommer gevallen in de 4e kl. der Ned. Staats
loterij. Hem wordt verzocht den directeur
die juist zeer huiselijk zijn bottines zat aan
trap, waarlangs men uit te trekken, naar diens privé-kantoor dat boven
wordt gehouden, te volgen. Na veel meer
pour parlers dan noodig is, teekent hij op
verzoek meenende dat dit misschien voor
eventueele reclame de zaak kan dienen
quitantie van f 42.50 en geeft tegelijk daar
mede zijn lot of obligatie-nommer in handen
van den directeur.
Deze heeft inmiddels door de huistelephoon
order gegeven om geld te gaan wisselen
sluit quitantie en lot in zijn mahoniehouten
schrijftafel, absenteert zich enkele minuten,
verzoekt den winner van ’t
’t loket beneden in
Daar gekomen,
en ook zijn para-
En met ’t meest
De prijs der Advertentiën is van 1 5 regels 25 cents, elke
regel meer 4. cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. Bij
abonnement belangrijk lager.
Tot plaatsing van adv. en reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78, Amsterdam
en in de omgeving van de woning van den pa
tient te plaatsen, zoodat de afdeeling thans 3
draaibare lighallen in haar bezit heeft, terwijl
het voornemen bestaat telken jare 2 of 3 aan
te schaffen, tot zulks niet meer noodig blijkt.
Mede was de afdeeling in het bezit gekomen
van een zieken wagentje, haar geschonken door
den heer J. Bogtstra. Door het Bestuur was
besloten elk lid een exemplaar uit te reiken der
brochureVoor de vrouwen van Nederland,®
handelende over goede en goedkoope voeding,
een mooi en nuttig boekje, dat geen lid onge
lezen ter zijde mag leggen.
Verder had het Bestuur het initiatief genomen,
om in de Gemeente een Schoolarts aangesteld
te krijgen en zich bij voorbaat de medewerking
verzekerd van de Besturen der twee bijzondere
scholen alhier, om zich daarna met een verzoek
tot den Gemeenteraad te wenden.
De heer B. N. Grol deed als Penningmeester
j van zijn gehouden j
beheer, waaruit bleek, dat met inbegrip van het
batig saldo over 1911, groot f 57 84, de ont
vangsten hadden bedragen f 1286.42, de uitgaven
f 1246, zoodat dit jaar een voordeelig slot van
f 40 82 was verkregen, terwijl het reservefonds
f 560.44 bedroeg. Deze rekening, bereids door
eene Commissie nagezien, werd unaniem goed
gekeurd.
De begrooting voor 1913 werd als volgt vast
gesteld
Ontvangsten saldo f 40 82, contributie f 700,
subsidie Gemeente f 200, subsidie Ziekenfonds
f 25, rente f 1.32, vergoeding Hoofdbestuur f 40,
totaal f 1007.14.
UitgavenMagazijnmeester f 40, bode f 35,
quotum Hoofdbestuur f55, zaalhuur f5, bureau
kosten f 35, wijkverpleging f 700, vergoeding
fiets f 40, aan te schaffen materiaal f 75, on
voorziene uitgaven f 22.14, totaal f 1007.14.
In de vacature in het Bestuur, ontstaan door
het vertrek van den heer W. de Jong, werd
gekozen de heer E. de Roest.
Naar aanleiding van een bezoek van een door
den Minister gezonden enquetente, in verband
met de bestrijding der Tuberculose, moest eene
Statutenwijziging plaats hebben, wijl daarin
vermeld moet worden hoever de afdeeling hare
bemoeiingen uitstrekt in de omliggende Ge
meenten, vooral in het belang der door het Rijk
te verstrekken subsidie.
Besloten werd aan de eerste alinea van art.
1 toe te voegen: »in de Gemeente Workum en
de dorpen Parrega, Gaast, Ferwoude, Nijhuizum
en Nijega (Heidenschap.) Tot leden der Com
missie voor het nazien der rekening over 1913
werden door den Voorzitter aangewezen de hee-
ren D. Veldmans, B. Y. Wielinga en P. Gaastra, I
waarna de vergadering door den Voorzitter met j Justitie instelt
een woord van dank aan dokter, wijkzuster,
magazijnmeester, bode en de aanwezigen werd
gesloten.
„Standaard.
van de zijde der
typografen Mr. Mendels zitting had, heeft
thans uitgemaakt, dat de directie van de
Standaard werkelijk reeds lang voor er van
staking sprake was, plan had, een eigen
drukkerij in te richten.
Het zal de directie dus waarschijnlijk ge
lukken, al zou de staking nog langer duren,
het blad weer uitgegeven te krijgen, zoodra
zij een eigen drukkerij zal hebben.
Maar..., een dagbladdrukkerij richt
niet in een paar dagen in.
Een zonderlinge vennootschap.
Dezer dagen kwam in bladen een mede
deeling voor omtrent een onderzoek dat de
t naar de handelingen van de
te Roosendaal (N.-B.) opgerichte Kon. goed
gekeurde Vennootschap Stoomtimmerfabriek
sPrinses Juliana,® welke zich schijnbaar alleen
ten doel stelt het uitgeven van obligaties,
trekkende op de Staatsloterij.
In de »N. R. Ct.« vertelt de heer D. Boer
een en ander over deze zonderlinge vennoot
schap
»Van die z g n. fabriek zit nog geen steen
in den grend en die geheele clandestiene lo-
rekening en verantwoording
in oar hjitte en gebiede
FRIS
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
voor de Gemeenten Workum. Hemelumer Oldephaert en Noordwolde.
2_ 1- J2_ U2
