School voor uitgsbrsid
lager Onderwijs
te WORKUM.
Hindeloopen en Stavoren.
Geale as kandidaat.
ZATERDAG 28 JUNI 1913.
39ste Jaargang.
No. 27.
Officieel Gedeelte.
Binnenlandsch Nieuws.
van zijn rede geeft, het
De koningin naar Sneek.
Blijkens door het comité ontvangen bericht,
bestaat bij de koningin het voornemen, de van
23 Juli tot 3 Augustus te Sneek te houden
internationale tentoonstelling van Nijverheid en
Watertoerisme te bezoeken. Dit bezoek, dat
geen officieel karakter zal dragen, is bepaald
op 25 Juli a.s. meldt de L. Ct.
Wij kunnen hieraan nog toevoegen, dat het
in het voornemen van H. M. ligt het bezoek
aan den tentoonstelling te combineeren met
Jimme moatte witte, achte lêzers (frouljue een tocht, gedeeltelijk per stoomboot gedeel-
Een ernstige botsing.
In de nabijheid van Leeuwarden, aan den
straatweg naar Groningen, even voorbij hot
Tolhuis, by kilometerpaal 21/a, is Dinsdagmorgen
te ongeveer 10 uur een ongeval gebeurd, dat
helaas niet zonder betreurenswaardige gevolgen
is gebleven. Van den kant van Leeuwarden
kwam een auto, van tegenovergestelde richting
naderde een vrachtwagen en daarachter een
motorfiets. Het toeval wilde, dat deze ver*
voermiddelen elkander ongeveer op één punt
ontmoetten. De vrachtwagen week uit voor
de auto, doch toen de stoomfiets ook wilde
passeeren, bleek aan de rechterzijde van den
weg geen voldoende gelegenheid voor passage,
zoodat de motorfiets links van den vrachtwagen
wilde gaan.
De wending, die de bergder van do motor
fiets, de ongeveer 23 jarige Tgmstra, van
Kollum, zoon van den lijnoliefabrikant, nam,
is hem noodlottig geworden. Hij kwam met
de auto in botsing, welke zeer hevig was.
Een schipper, die op eenigen afstand zich met
zijn vaartuig in de Bonkesloot bevond, maakte
een voetganger op een „plof* opmerksaam,
die gevolg bleek te zijn van genoemde botsing,
De auto geraakte in de Bonkesloot. Een
hengelaar, die zich toevallig op die hoogte
aan den wal bevond, werd ook meegesleurd
en kwam eveneens in *t natte element te
recht. Niet zonder moeite kwamen de in
zittenden van de auto en de hengelaar weor
op ’t droge. De motorfietser lag in de berm.
Hij was ernstig aan een been gewond; hot
lichaamsdeel bloedde hevig. In een tweede
auto, die ter plaatse kwam, werden de heer
Tgmstra en de vissoher, die zijn arm had ver
wond, naar het Bonifacius hospitaal te Leeuwar
den vervoerd. Dr. Sikkes, die den hoer Tgmstra
behandelt, heeft eene ernstige beenbreuk ge
constateerd.
De inzittenden van de auto, die aan de
Leeuwarder IJs- en Melkpoederfabriek toe
behoort, werden niet gewond.
De auto is dwars over een der langs den
weg staande boompjes in den sloot gereden.
Hot motorrijwiel ligt onder don wagon ia hot
BURGEMEESTER en WETHOU
DERS van WORKUM brengen ter
kennis van belanghebbenden, dat de
nieuwe cursus
aan deze school aanvangt den 2
September 1913, en dat leer
lingen, op dien datum den leeftijd
van elf jaren bereikt hebbende, die
tot de school wenschen te worden
toegelaten, zich vóór 13 Juli
e.k. bij het Hoofd dier school
kunnen aangeven.
Workum, den 23 Juni 1913.
Burgemeester en W’ethouders
'voornoemd,
T. M. ten BERGE.
De Secretaris,
A. de VRIES.
wirden binne fen dat hinnegean, hie se der mei
fen hjar keard. Hie se de bui hingjen sjoen
dan scoe se dy mis-set, dy 't se hjar seis noait
forjaen koe, net bigoun wêze.
Mar nou is ’t sé. Hja bakje thé op bêd
krigit se net iens mear. Hwet al in brütaelens,
hwet al in oerskattenjen him seisDy smoarge
kearel is nou dochs rounom ta yn steat, syn
eigen heilichste hüslike plichten forwaerloast ér,
trapet er mei foetten 1 Sokke kandidaten moasten
noait trouwe.
len hope hat Beits noch yn ’e nije wike is 't
stemmen, en as Geale dan noch ris to min
Hwent, tinkt se, nou ’t
er kandidaet is, is er al net mear to brüken;
ho mei ’t wol komme, hwennear ’t hy der as
raedslid yndraeid?
Lézers, we scille ris ouwachtsje ho 't de
stembos it mei Geale en Beitske yn ’t sin hat.
FRISO.
telijk per auto, door een voor de Koningin
nog onbekend gedeelte van Friesland.
Prins Hendrik te Leeuwarden.
Gister heeft Prins Hendrik een bezoek ge
bracht aan Leeuwarden, om de 4e algemeene
vergadering van het Oranje Kruis te kunnen
presideeren. Omstreeks 10.50 arriveerde de
Prins met den sneltrein van het Loo. Uit alle
openbare en vele particuliere gebouwen woei
de driekleur.
Gisteravond werd in den Prinsentuin ter
eere van het hoog bezoek een schit'erend
vuurwerk gegeven. Heden vertrok de Prins
weer naar het Loo.
Dr. Kuyper in de Eerste Kamer.
Naar de Tel. verneemt, is er sprake van,
jer een der eerlang voor
Zuid-Holland in de Eerste Kamer open te
vallen zetels zal worden aangeboden (a.s. va-
oature-Waller.)
De tweede vrouwelijke kiezer in actie.
Om halfnegen eergistermorgen is juffrouw
Taetske de Jong («Azn.«) te Amsterdam, ver
gezeld van eenige kiesrechtvrouwen, naar het
stembureau aan de Oude Schans gegaan om
haar stem op een der candidaten uit te bren
gen. Het was een hoogst vriendelijke ont
vangst zegt het Hdbl., welke den dames ten
deel viel; de heeren achter de tafel glimlach
ten zelfs gemoedelijk; zeker als ze waren van
de machteloosheid der vrouwen in dezen.
Waarom lacht u eigenlijk vroeg juffrouw
De Jong den heeren.
«Omdat u niet moogt stemmens, antwoordde
de voorzitter van het stembureau.
«Maar heeren protesteerde de bewoonster
der Binnen Bantammerstraat, ju hebt mg
v i e r keer een kaart gestuurd om te komen
stemmenhier hebt u mijn geboortebewijs en
hier mgn belastingspapieren. U ziet dus dat
ik dezelfde Taetske de Jong ben, die u hebt
opgeroepen en die in 1880 in IJlat werd ge-
boren.
«Volkomen waar,< stemde de voorzitter toe,
«maar bier staat Azn.«
u toch niet vallenmengde
mevrouw Drucker in het gesprek
en moeder de Jong hebben op den
vermeld op het geboortebewijs van
«Déérover zult
zich nu
«vader
datum,
juffrouw Taetske, maar één kind aangegeven
bg den burgerlijken standdezelfde die door
u werd opgeroepen om heden te stemmen.
Als u de juffrouw niet toestaat om te stem
men, verklaart u derhalve de kiezerslijst voor
ongeldig.
De voorzitter van het stembureau mees
muilde eens de overige leden meesmuilden
eveneensde juffrouw mocht niet kiezen....
Mr. Troelstra te Leeuwarden.
Woensdagavond heeft mr. Troelstra te
Leeuwarden zijn triumf te midden zijner kie
zers gevierd. We knippen uit het verslag,
«To Geale, forskjinje dou de bern gau efkes.»
«Né, der kin ’k nou net mei steangjin tiid
for,« sei Geale kerbüstrich tsjin syn Beitske.
«Hwet for drokte hast’ dan allegjerre noch
wol?« frege Beitske moai snibbich.
«Ik moat noch efkes for myn forkiesing yn 'e
wapens,biet de man koart ou en neam syn
pet en gyng foart.
Beitske wier süver forstomd, hja stie forbüke
as hie se ’t yn Keulen tongerjen heard. Soks
wier hja net fen hjar man wend. «Dy forkie-
singen dat beskriuwd hwet,« sei se njunkelytsen
do ’t se hwet ta hjar seis bikomd wier, en hja
wier ynwindich net in bytsje nidich. En om
dat léste goed to bigripen moatt’we tobek ta
de tiid do 't Geale en Beitske just noch mar
troud wierne.
«To Geale ju, bringst my in bakje thé, ju
en och, sa seaft as rizenbrij frege Beitske dat
efter ’e bêdsplanke wei oan Geale dy ’t er al
efkes earder oukommen wier. De jonge man
hie dan wol sizze kinnen, der ha we üs lytse
faem for, dy ’t dochs ek like goed as hy, mis
skien wol better thé-sette koe, mar jonge, wêz
sa bretael mar ris, as sa’n tear stemke giet to
smeekjen, en dan mei sa’n njuet glimkjend ge-
sichtsje, onder ’e krüze krollen wei, en dat noch
wol yn ’e wiggewiken!
Geale sette thé sa goed as er koe en brocht
in bakje nei ’t bêd, laedde earst rjue süker yn
’t kopke en naem it leppeltsje fol fen it boppest
üt ’e mêlkkop. Dan siet er sa lang by ’t foet-
tenein to wachtsjen as Beike it hearlike outrek-
sel mei lytse tuegjes efter it sniewite nachtsjak
sipelje liet. Dan krige er kop en pantsje wer
fen hjar oan, bistopje noch efkes och, sa’n wille.
Sont dy tiid wierne der fjouwer jierren for-
roun, mar al de moarnen yn dy tiid hie Beitske
op bêd it earste bakje genieten, dat Geale mei
de selde gewilligens as yn de earste wiken,
hjar brocht.
Jongtroude manljue, Friso warskout jimme!
Begjin er net mei om jimme yn de earste dagen
ten ’t trouwen hwennear jimm’ noch yn de
Ijeafderüs fortiisd sitte, om jimm’ seis forplich-
tingen op to lizzen, hwent hwet ienkear üt
meigeanendheid en aerdigens dien wirdt, dat
kinne de sydsilfers best meitsje ta in hüslike
eanwênst.
Hwent dat thé-boarnen fen Geale oan Beits
op bêd, wier de oarsaek dat er letter al heel
onder hjar rekke, dat se him fiterje en jeije
doarst hwer ’t se ’m hawwe woe, dat er it like
drok hie for hjar as for him seis en syn eigen
wirk. Sa kinne lytse oarsaken al greate ge-
folgen jaen.
Geale hat dat letter ek wol faek ynsjoen, mar
it wier to let. Hy koe it pak net mear fen
syn skouders skodzje, en derom bügde er him
del as in slaef fen syn eigen skild oertüge.
Toneersten wie hy mar allinne de rinner en
tsjinner fen syn oare helte, mar o wealich, do
’t lytse prins Piter en prinsesse Pytsje hjar
komste yn dat hüs krigen hiene, do moast Geale
trijeris sa hird, trijeris safolle. Nou krige er
it noch earst ris folhannich en drok, en gyng
it faek by dei en by nacht.
Ek by nacht hwent howol de ring fen ’e
wirksumheden him sadwaende al bilangryk üt-
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH ZOON
te WORKUM.
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents
Per post 0.65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
dat het Leeuw. Nbld.
volgende
Spr. is van plan, om zoolang hg leeft en
aan de politiek mee kan doen, dit district
niet weer te verliezen. (Applaus.)
Een stemDer scille wy for soargje 1 (Luid
gelach
Het zal niet vanzelf gaan, dit district to
behouden. De omstandigheden waren nu bj-
zonder gunstig, de geest in het district was
voor den heer Thomson minder gunstig dan
vroeger.
Hij wil niets te zijnen nadeele zeggen. Hjj
heeft het volgende telegram van Thomson
ontvangen: Eere den overwinnaar I Thomson.
Dit is spreker zeer sympathiek. Ook ia de
scherpe verhouding tusschen rechts en links
van gunstigen invloed geweest. Het ia do
vraag of die omstandigheden later weer sullen
bestaan. Er moet hier sterke propaganda
worden gemaakt. Spreker hoopt zgn sociaal
democraat zijn practisch te vereenigen mot do
belangen van dit district. De autoriteiten
mogen bij spr. steeds aankloppen. Deze dag
is spreker een der gelukkigste van zijn leven.
(Applaus.)
De coalitie is gevallen, omdat zij inging
tegen den geest des tijds en reactionnair
was. Er moet iets beters voor in de plaats
komen. Algemeen Kiesrecht, ook voor vrou
wen, willen wij in de wet practiseerenhot
regresrecht voor de Eerste Kamer is oen
vervlogen illusie voor de vrije liberalen geworden.
Nu de toekomst. Deze zal voor de soo.-
dem, politici niet gomakkelijk zgn. Bijna 1/5
der Kamer is ons en 1/3 is voor de concen
tratie. Nu kan meer bereikt worden. Echter
ook de verantwoordelijkheid is toegenomen,
maar ons anti kapitalistisch standpunt kunnen
we niet prijsgeven. Als de vrijzinnigen mee-
loopers in ons zien, hebben ze 't mis. Ook
de coalitie dwaalt, zoo ze meent, dat wij de
regeering zullen tegenwerken, zoo deze din
gen wil tot stand brengen, die in *t belang
van ’t volk zijn.
Na een gloeiende peroratie die geestdriftig
wordt toegejuicht, eindigt de heer Troelstra
zijn rede.
De prijs der Advertentiën is van 1 5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. Bg
abonnement belangrijk lager.
Tot plaatsing van adv. en reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoeastr. 76-78, Ajutendaa
breide het by Geale oer deiBeitske is er
net oer foldien, net oer tofreden en de goedlike I
man krijt ek noch de gunst dat er nachts, as
ien fen de bern hwet pizerich is of wirde wol,
fen 't bêd ouspringe mei en al nei ’t Beits him
seit en hjit mei 't bern ompakke moat om de
frede to biwarjer of wer sjucht to winnen.
Ta eare fen Geale (of fen Beits, dat doar ik
net ütmeitsje) moat sein wirde dat de man
omgean koe mei de hüslike plichten dat it lust
wier. En dochs, it gyng mei him krekt as mei
in learling op ’e fioele dy de kinst yn ’e macht
krige en dan gjin nocht mear oan ’e musyk
hat. Geale droech syn jok noch altyd wol, mar stemmen krije mocht,
it bigyng him swierder to fallen. De opdrachten
fen Beitske, en it «baes-wêze-wollen,”, it
»kening-yn-syn-wênning« it «de man-is-’t- hoofd
en al dy titels dy de idelens fen de man streele
en him syn weardigens fiele litte, dy kamen yn
opstand en bigyngen tsjin elkaar to lüken om
it langste ein yn Geale-binnespul. Hy bigyng
to protteljen, woe him hast al ris forsette
mar ont nou ta: om ’e nocht. Syn tsjin-
war waerdt gjin acht slein om reden dat Beits
seis al safolle hie to klauwen en fen in faem
koe langer ek net alles ferge wirde, omdat men
sok folk for ’e eagen halde moat om se net in
forkeard sieed yn ’e kop to bisoargjen en derby
ek, sa’n minske moat ek op ’e tiid hjar rêst
ha, en dan it hie altyd al sa wést!!! Ja,
just, dat léste! Jongtroude mênljue, hwet
ha ’k niis warskóge? »It wier altyd al sa
gien”Geale helle in sucht üt ’e lytse
teannen wei open die ’t wer.
En nou samar hookstrooks, sa onforwachts dy
omkear.
Dy forflokte forgearinge fen de kiesforieniging I
hoege it net to lézen hwent is is in manij ue’s-
stik, en omdat de lezereskes der net mei
bigjinne scille hat Friso de titel hjir boppe
dan ek al mei sin üttocht). Dus manljue-lêzers,
der wier yn Geale syn doarp in gearkomste
halden fen de leden fen de Kiesforieniging.
Geale rekke der ek hinne. Do ’t er de bern
üt ’e wei en ’t «goed” ynhelle hie, forstrüpte
er him en sette de stap. En ik kin jimme
sizze, do ’t er yn ’e werom reis nei hüs ta
roan, wied er in heel oar minske. Dy selde
Geale dy ’t him as Jop sa gedildich brüke liet,
dy ’t Beits sa goed «dresseerd” hie, dat se him
om ’e finger woelje koe: strak scoe se hjar
eigen man net mear kinne, hwent sa ’k sei,
hy wier in oar minske wirden. Hwet wied er
dan wol bard? freegje jimme nijsgjirrich, nou
sjuch yn dy forgearinge wier Geale net minder
as kandidaat for de gemeinterie steld.
As Beitske do dy jouns safolle witten hie as v
nou, dan wol ik wol sizze, hie Geale net der j r‘ ^uyP'
hinne mochtten; nei dy «aeklike forgearinges: Auid-Holland m de
bidoel ik, nei ’t syn wiif dy byienkomste nou
tsjinwirdich forwinsket.
Geale dy ’t foarhinne sa goedlik, sagesechlik
as in hountsje wier for syn wiif, is sont dy
jouns mar fry hwet baes-eftich. Hy hat in streef
en earnstich foarkommen, in soarte fen wear
digens leit oer heel syn balding, yn syn praet
en yn syn menieren. Hy hat syn hier to
Ljouwert knippe litten en nou striellet fen ’e
hege foarholle syn kennis yen as in fytslantearne
by tsjustermoanne al tomjitte.
In soarte fen in staatsmans-wizens fielt er
yn him seis al «werken,hwet ta gefolgen hat,
dat it hert hwet omheech sketten is, it krop I
en boarst hwet foarüt. Der moat ek romte
for sok spul wêze as men oars de holle al
fol hat.
In hele boel bisonderheden jaene blyk ten de
nye tastan der ’t Geale op 't heden yn forkeard.
De tün dy ’t sa nedich ris goed wjudden wirde
moast, groeit er for wyld op ta. De man hat
gjin tiid for sok wirk, hy sit altyd op ’e noas
yn ’e krante. Hy moat léze en witte ho let
as 't is; op ’e hichte bliuwe mei de polityke wrald.
Hy moat in iverich partyman to reden stean,
in forkiesingsagint fynt mear bilangstelling by
him as syn eigen wiif en bern. Beits kin net
mear op him rekkenje yn de hüshalding, neat i
mear mei him bigjinne. As hja him al seit, 1
dat hy hjar meinoar oan ’e dyk bringt mei syn
oerdwealske kop; Geale steurt him der neat
oan en hat gjin earen for hjar.jammerklachten.
Dan probearet hja it wer mei in bitoefte list,
hja wirdt moeilyk en mankelyk, lit triennenyn
’e eagen komme mar ek dat is om ’e nocht.
Geale moat de selstannige man bliuwe, hy, de
steunpylder fen de maetskippy. En altyd wer
foeget hy efter de smeekjende fragen: Geale ju,
doch dit ris of doch dat ris koartwei«né,
der ha ’k gjin tiid for,« mei in stemme der ’t
it izerfêste yen yn tomjitte klinkt.
En Beitske moat it oansjen dat hjar man dy
’t se alheel nei hjar winsken opfied hat, nou yn
dizze fjouwer wiken hjar boppe de holle groeit.
Gjin wonder dat hja tsjinwirdich alles hwet nei
polityk rükt, haetet en forgrout üt ’e groun fen
hjar hert, en dat de greatste eigewaesje yn ’e
wrald op heden is, it kandidaetskip fen hjar
man.
O hwerena hat se him dy jouns ek gean
litten Do hie se ’m noch yn ’e macht, hie se
nech né sizze kinnen en de rampen dy *t it gefolch
FRISO.
i
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
voor de Gemeenten Workum. Hemelumer Oldepbaert en Noordwolde.
