Bekendmaking.
brandgevaar door hooibroeien
te voorkomen,
Ilindeloopen en Stavoren.
ZATERDAG 5 JULI 1913.
39ste Jaargang.
No. 28.
Officieel Gedeelte.
Binnenlandsch Nieuws.
i
mr.
1
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH ZOON
te WORKUM.
Minister van Waterstaatde Hoofd-inge-
der afdeehng Friesïands Zuidwesthoek, was
goed bezocht.
In verband met het feit, dat jaarlijks groote
worden uitgegeven voor het uitdiepen
en Jansen weet gij wel,
en 2 vrijzinzig-
zenden bij het Provinciaal bestuur van Fries
land. Toen bij onder dagteekening van 30
October 1912 de declaratiën inzond, werd hem
medegedeeld, dat volgens de wettelijke be
palingen alle vorderingen, die niet binnen den
genoemden termijn worden ingediend, zullen
gehouden worden voor verjaard en vernietigd.
Thans heeft genoemde heer zich tot de
Staten van Friesland gewend met een verzoek
om de uitbetaling alsnog te willen bevorderen.
Ged. Staten stellen echter voor, adressant
te kennen te geven, dat zijn verzoek niet
voor inwilliging vatbaar is.
Bjj ongeluk doodgeschoten.
Betreffende hot overlijden van den kersen
plukker v. O. te Werkhoven is later gebleken,
dat de dood niet het gevolg van den val van
een ladder was, doch dat iemand, die in den
boomgaard met een buks op spreeuwen schoot
door een nootlottig toeval, v. O. in bet voor
hoofd heeft geraakt. De kogel, die in de
hersenen drong, maakte dadelijk een eind
De dader, een zeerach-
tenswaardig man, heeft zich zelf bij de justitie
aangemeld.
De partijen in de Prov. Staten.
De Stand, geeft het volgende overzicht
over de partijverhoudingen in de Prov. Staten
van alle provinciën.
In Noord-Holland 39 vrijzinnigen, 22 van
nieur van den Waterstaat, van Nes van
Meerkerk, hoofdinspecteur-generaal.
Minister van Landbouw, Handel en Nijverheid:
Be BURGEMEESTER der Ge
meente WORKUM;
gelet op eene aanschrijving van
den Commissaris der Koningin in
deze provincie;
wijst bij deze de ingezetenen op
het groote belang, allereerst van
henzelven, om het
en vestigt voorts de aandacht op
den inhoud van artikel 158 van het
Wetboek van strafrecht, waarbij
onder anderen verschillende straffen
zijn gesteld tegen hen aan wier
schuld, waaronder is te verstaan
nalatigheid, achteloosheid, gebrek
aan voorzorg enz. brand is te wijten.
Workum, den 30sten Juni 1913.
De Burgemeester woornoemd,
T. M. ten BERGE.
Het lijk van P. werd naar Leiden ter
schouwing opgezonden; dit onderzoek bracht
aan het licht, dat de man met arsenicum was
vergiftigd. Maandagavond halfelf werd de
vrouw opnieuw aangehouden en na een verhoor
van vier uur, haar door de veldwachters
Bodin en Dupeau afgenomen, viel ze door de
mand en bekende niet alleen haar man, doch
ook, in vereeniging met den boerenarbeider
B., met wien zij in intieme verstandhouding
stond, den vader van B. te hebben vergiftigd.
Vrouw P. is 29 jaar en moedor van vier
kinderen, waarvan het oudste 13 jaar ia.
Haar man was boerenarbeider bij den land
bouwer J. N. Los. Deze waarschuwde hem
Maandag voor acht dagen, dat hij wat beter
op zijn vrouw moest passen. Thuis komende
heeft P. haar onder handen genomen, daar
over is een woordenwisseling ontstaan en Dins
dag tegen den avond, nadat hij zijn warme
maal had gebruikt, is P. plotseling ziek ge
worden.
Hij kreeg krampen en braakte. Zijn
vrouw heeft hem toen een ei met cognac
klaar gemaakt, waarin ze, evenals in hot eten
Eerste Kamer, opengevallen door het bedanken heid gesteld,
van den heer W. Prinzen, wordt aangeboden 1,,v
aan mp L- R««pr>ut. minister van waterstaat.
sommen worden uitgegeven voor het uitdiepen
en op andere wijze bevaarbaar houden der
provinciale kanalan en vaarwaters in Friesland,
is reeds in 1906 door de commissie van rap- j
porteurs over het voorstel omtrent de aan-
wending van een op de provinciale begroeting j
voor 1907 uitgetrokken som van f 55000
voor kosten van gewoon onderhoud van ka
nalen en vaarwaters de vraag opgeworpen, of
niet langzamerhand de tijd aanbreekt, dat in
het onderhoud op andere wijze behoort te
worden voorzien. Daar uitdieping slechts
tijdelijke voorziening geeft, gaf de commissie
twee middelen aan de hand, n.l of de oevers
te beschoeien, óf een strook grond langs de
drukste vaarten met onbeschermde oevers te
onteigenen, deze strook glooiend af te graven
en daarop een rietbeplanting aan te leggen.
Thans is door den Hoofdingenieur van den
Provincialen Waterstaat rapport uitgebracht
over de beschouwingen der commissie, aan
het slot van welk rapport genoemde ambtenaar
de conclusie trekt, dat de kosten van be
schoeiingen of andere door de commissie ge
dachte oevervoorzieningen die van het uit
diepen zoodanig overtreffen, dat hij niet kan
aanbevelen in deze richting te gaan werken.
Ged. Staten stellen dan ook voor het rap
port voor kennisgeving aan te nemen.
Openbare school te Molkwerum.
Uit Molkwerum wordt aan de L. Ct. ge
meld
Hier doet zich het geval voor, dat zich
voor de vacature van hoofd der openbare la
gere school een tweemansschoel voor 46
leerlingen geen sollicitanten aanmelden,
ook niet, nadat het gemeentebestuur het mi-
nimum-traktement met f 50 verhoogde. Dit
schijnt aanleiding geweest te zijn, althans de
naaste aanleiding, dat pogingen in het werk
werden gesteld om tot de oprichting eener
bijzondere school te komen.
Of men daarbij gedacht heeft aan de mo
gelijkheid, dat alle of nagenoeg alle ouders
van schoolgaande kinderen daarvoor zouden
zijn te vinden, en de openbare school een
voudig omgezet zou kunnen worden in een
bijzondere, kan buiten bespreking blijven,
maar zooveel is zeker, dat daarvan niets zal
komen.
De besturen der afdeeling >Frieslands Zuid
westhoek van het N. O. G. en der afdeeling
>Warns< van >Volksonderwijs< hebben Za
terdag j.l. een publieke vergadering uitge-
sehreven te Molkwerum, waar als spreker
optrad, om het goed recht der openbare school
aan te toonen, de heer J. Sparenburg, voor- t
zitter van het N. O. G. garijp verzuimde om drie declaratiën, tot een
Die vergadering, geleid door den voorzitter
mr. W. A. van Emden, hoofd der afdeeling
arbeidersverzekering.
Minister van Koloniënmr. C. Th. Deven
ter, lid van de Eerste Kamer der Staten-
Generaal en benoemd lid der Tweede Kamer
voor Assen.
Het Kabinet zou dus >een politiek Zaken-
kabineU zijn.
Kanalen en bruggen in Friesland.
Naar aanleiding van voor en na ontvangen
adressen hebben Ged. St. van Friesland be
sloten meer eenheid te brengen in de verlichting
van provinciale bruggen en sluizen, in dien
zin, dat rood licht wordt getoond, indien het
kunstwerk onveilig en groen licht wanneer
het veilig is. De gemeentebesturen en andere
betrokkenen zijn uitgenoodigd eenzelfden maat
regel te nemen.
In verband hiermede stellen Ged Staten
tevens voor art 35bis van het Provinciaal
huishoudelijk reglement van politie te wijzigen
in dien zin, dat wat de scheepvaartseinen bij
de trambruggen betreft, den schippers twee
roode lichten, loodrecht boven elkaar worden
getoond, wanneer de brug, in verband met
het tramverkeer niet mag worden geopend,
terwijl de gewone gesloten stand enkel door
een rood licht wordt aangegeven en des nachts,
wanneer de brug wordt geopend, het enkele
roode licht wordt vervangen door een groen,
om den schippers het sein te geven, dat de
brug voor het doorvaren veilig is.
Verder wordt uit Leeuwarden gemeld:
Daar wordt de school in dienst gesteld van
kerkelijke en j
strijd met den aard van
geen oog hebben voor i
wijl ze niet onder hunne bevatting vallen.
Spreker is dan ook van meaning, dat het
ware belang van het kind het beste gediend
wordt op de openbare school, waar het kind
overeenkomstig zijn aard ontwikkeld wordt.
Met een welsprekend woord sloot de voor
zitter de zoo goed geslaagde vergadering.
Begrooting provincie Friesland voor 1914.
De door Ged. Staten van Friesland aange
boden ontwerp begrooting der prov. inkomsten
en uitgaven voor het dienstjaar 1914 sluit in
ontv. en uitg. met een bedrag van f 1 235.409 31
Voorgesteld wordt te heffen 411/2opcent op
de hoofdsom der grondbelasting voor onge
bouwde eigendommen en 31 op die voor ge
bouwde, voorts 20^2 opcent op de hoofdsom
der personeele belasting. De opbrengsten van
kanaal- en bruggelden zijn geraamd op
f 112.622 50 en die der geldleeningen op
f 308.000. Hieronder is begrepen een voor
gestelde tijdelijke geldlecning ad f 300.000
ter voorziening in de mogelijke tijdelijke be
hoefte aan kasgeld.
Voor bestuurkosten is uitgetrokken een som
van f 171.003.73, voor provinciale wegen en
werken f 144 620, voor renten.en aflossingen
van geldleeningen f 436,275.
Kamerverkiezingen.
De Nederlander weet mee te deelen, dat
het voornemen bestaat geen candidaat te stel
len voor de nieuwe verkiezing in Rotterdam I
(vac.-Spiekman).
Dr. Scheurer, lid van de Tweede Kamer
voor het district Sneek, heeft, naar de Ned.
mededeelt, minister Colijn zijn zetel aange
boden. De heer Colijn heeft echter bedankt.
Het Huisgezin verneemt, dat verschillende I voorkwam, het verhoor leverde niet voldoende
leden van
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents
Per post 0.65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
De ministerieele crisis.
Naar het H d b.l. verneemt, zal mr. P. J.
Troelstra, gevolg gevende aan de tot hem
door de Koningin gerichte uitnoodiging tot
een onderhoud, zich Zaterdag 5 Juli naar
het Loo begeven.
Gisteren heeft H. M. geconfereerd met de
voorzitters der Eerste en Tweede Kamer.
Over het feit, dat Mr. Troelstra naar Het
Loo gaat, zegt Het \olk
Wij achten het niet overbodig hierbij op te
merken, dat dit onderhoud volstrekt niet be-
teekent, zooals ons blijkt dat sommigen den
ken, dat de koningin aan Troelstra een minis-
tersportefeuille zou aanbieden. Bij een kabi-
netskrisis behoort het in een parlementair
geregeerd land tot de constitutioneels gewoonte,
dat het hoofd van den Staat zich door de
voorzitters der beide Kamers, de vice-president
van den Raad van State, de minister van
staat en de leideis der voornaamste politieke
partijen laat inlichten over den politieken
toestand en over de meest voor de hand
liggende oplossing der kabinetskrisis. Eerst
daarna draagt het staatshoofd, aldus van
verschillende kanten voorgelicht, aan een of
ander staatsman de vorming van een mini
sterie op. Tot dusver was de S. D. A. P.
steeds van dit politiek krisisoverleg uitgesloten
haar groei maakte ook aan die uitsluiting
een einde.
Troelstra’s onderhoud met de koningin heeft
dus geen ander doel, dan dat hij aan de
draagster der kroon, die de constitutioneel
geroepene is om de kabinetskrisis op te los
sen. daaromtrent zijn inzichten mededeelt, een
funktie, waaraan hij zich uit den aard der
zaak niet onttrekt.
De Haagsche corr. van >De Tijde heeft
vernomen, dat het nieuwe kabinet reeds ge
heel in elkaar zou zitten en als volgt zou
zijn samengesteld
Minister van Buitenlandsche Zaken
M. Tydeman, lid der Tweede Kamer.
Minister van Binnenlandsche Zaken, tevens
kabinetsformateur: mr. P. W. A. Cort van
der Linden, oud-minister van Justitie, lid van
den Raad van State en lid van de pas ont
bonden Grondwets-commissie.
Minister van Justitie: mr. J, Limburg, niet
herkozen Kamerlid.
Minister van Defensiede gep. kolonel
Bosboom.
Minister van Financieën: mr. dr. A. van
Gijn, tbesaurier-generaal aan het departement
van Financieën.
den heer W. Prinzen, wordt aangeboden
mr. L. Regout, minister van waterstaat.
Wat de Tweede Kamer is!
Op den dag der Kamerverkiezingen was
op ’t schiettenein bij Assen een afdeeling
infanterie aan ’t oefenen. De luitenant, met
de oefening belast, sprak de hem omringende
miliciens als volgt toejongens, het is van
daag een gewichtige dag voor ons land, er
heeft heden een groote gebeurtenis plaats.
Weten jullie wel, wat er vandaag te doen
is?
Een stemja luitnt., het is verkiezing voor
de Tweede Kamer.
Luitenantjuist
wat de Tweede Kamer is?
Milicien Jansen: Jawel luitnt., dat is....
de koamer van sergeant Martens!
Ken duur verzuim.
De heer W. ten Hoopen, veearts te Harde-
P’ariin verzuimde om drie declaratiën. tot een
I --
totaal bedrag van f 173 25, wegens gehouden
toezicht op de veemarkt te Leeuwarden in
I 1911, tijdig, d, i. vóór 1 Juli 1912, in te
beschouwd.
In het vervolg zijner rede stelde spreker
in het licht, wat de voorstanders van openbaar
onderwijs tegen hebben op de bijzondere school.
Daan xzrzx».rlF slzz ti/iknnl in rlixinftF VttQ
politieke belangen, geheel in
de kinderen, die J
al die verschilpunten,
1 n n a ksAvro r» r» vmllzbn
rechts en 16 socialisten
in Zuid-Holland 46 rechts tegen 36 links,
waaronder 3 socialisten.
in Zeeland 20 rechts -f- een wilde, n.l.
notaris van Dalsum van de Volks wilparty en
21 links;
in Utrecht 30 rechts, 1 wilde, 8 liberalen,
vrijzinnig-democraat, 1 sociaal democraat
in Gelderland 36 rechts, 26 links;
in Overijssel 24 rechts, 23 links,
in Drenthe 23 liberalen
democraten
in Friesland 27 links tegen 23 rechts;
in Groningen 29 liberalen, 7 vryzinnig-
democraten, 6 sooiaal-democraten, totaal 42
links tegen 3 rechts.
N.-Brabant en Limburg zijn geheel r.-kath.
Vergiftiging.
Over de dubbele vergiftiging te Oude Wete
ring meldt men nader aan de N. R Ct.:
Woensdag 25 Juni stierf te Oude Wetering
onder zeer verdachte omstandigheden de
boerenarbeider P. P.
De man was slechts één dag ziek geweest
en had, naar men den dokter meedeelde,
hevig gebraakt, doch toen de dokter aan de
woning kwam, lag de man wel te krimpen
van pijn, doch van uitbraakselen of anderszins
was geen spoor, Die had vrouw P. in de
vaart geworpen, zei ze.
De man overleed, dr. Melchior, de genees
heer, waarschuwde de justitie, de burgemeester
liet de vrouw gevangen nemen en naar
Roelof-Aerendsveen brengen, doch toen het
parket uit Haarlem kwam, vond het niets in
de woning te Oude Wetering, dat verdacht
de staten van Noord-Brabant van »tof op om de vrouw nog langer vast te houden
plan zijn te bevorderen, dat de zetel in de en zij werd Donderdag weer dadelijk in vrij-
De heer Sparenburg zette in het eerste
gedeelte zijner rede uiteen, wat het onderwijs
aan de openbare school beoogt, n.l. het aan
brengen van nuttige en noodige kennis en
daarnaast, als van nog meer beteekenis, vor
ming van het gemoed.
Maar ook liet spreker uitkomen, hoe daar
alleen op de openbare school plaats is voor
allen, wijl er niets geleerd wordt of toegelaten,
dat strijdig is met den eerbied voor de gods
dienstige begrippen van andersdenkendendat
dit instituut alzoo onze volkséénheid bevordert.
Met instemming werden deze woorden aan
gehoord en toen dan ook de voorzitter de
vraag stelde of er in de vergadering aanwe
zigen waren, die voor hun kinderen te Molk
werum openbaar onderwijs begeerden, werd
een desbetreffende verklaring geteekend door
acht personen, terwijl met zekerheid gerekend
mag worden op de sympathie van afwezigen,
zoodat het voortbestaan der openbare school
te Molkwerum als gewaarborgd mag worden
aan ’s mans leven.
De prijs der Advertentiën is van 1 5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesian-1, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. By
abonnement belangrijk lager.
Tot plaatsing van adv. en reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78, Amsterdam
t
vxr.xx—x xt
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
voor de Gemeenten Workum. Hemelumer Oldephaert en Noordwolde.
