nieuwe leerlingen
kunnen worden toegelaten lot de
Vereenigde Burgerschool (Hoofd de
Heer B. Jonkmans).
Hindeloopen en Stavoren.
As heit fen 't hüsgesin.
ZATERDAG 27 SEPTEMBER 1913.
39ste Jaargang.
No. 40.
Officieel Gedeelte.
Binnenlandsch Nieuws.
Tot plaatsing van adv. en reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78, Amsterdam
wilens wier it gülen ta-
my sizze, heit!»
wist net as in for’emiddei sa
ou.
De kommies
wondert.
rekke om
«To Lys gean
to forkearen.»
500.000
500.000
200.000
200 000
100.000
100.000
100.000
De BURGEMEESTER van WOR
KUM brengt ter kennis van be
langhebbenden, dat op Woensdag
1 October a.s.
Aangifte bij het Hoofd der School.
Workum, 18 Sept. 1913.
De Burgemeester voomoemd,
T. M. ten BERGE.
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH Zoon
te WORKUM.
in
Lys, dy ’t it him net sünich op sei.
»To Lys gean mar wer mei my, ju.«
en
Wer efkes stie der by Lys hjar aide ljuwe
man bidêst to smeekjen en to bidden foar
Almelo.
»Né ik wol net, jy binne gjin kearel om mei
forkearen.c
huskes bouwe.
moast nei syn
Lys forhinne.
De kommies
lang wêze koe.
Fen alles gyng it nijs
De prijs der Advertentiën is van 1 —5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesian-2, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. Bij
abonnement belangrijk lager.
op hannen en
foetten oer
«Ik scil net wer sa, ik sjuch nou wol yn dat
ik mis wést ha.c
«Dan scil ik it noch dwaen om dat stumper
fen in bern dat sonder mem sit mar ik wol
foartoan twa kwartsjes wyks mear ha.c
«Goed Lys, dy scilste hawwe hjer.c
En do ’t de kommies der nei mei Lys nést
him op nei syn hüs stapte, do wier de man
danich op ’e trie.
En sadra de man thüs wier is er wer oan it
brief bigoant te skriuwenLeene moast alles
sekuer witte.
Seoed er him net oan in lyts Ijeagentsje skildich
makke ha yn syn «faderlike» brief?
FRISO.
As hie dokter it net iens ornearre dan hie
kommize Leen it seis wol opperre dat hja nedich
in wike twa trije nei hjar nicht op ’e séngroun
ütfenhüs moast. Hja fielde seis wol dat hja in
poas fakansje ha moast fen de hüslike beusich-
heden mei alle soargen en noeden en drokten.
Hja moast hjar utrêste fen de «bislommeringen»
en tagelyk aerdich fleurich selskip ha. Nou
nicht wier altyd wol aerdich en fleurich. Dus
dat kaem goed üt. Mar der wier lykwol noch
al in strofïelblok for it lange ütfenhüzjen. Dat
stroftëlblok wier lytse Ysbrand. Hwent hwet
seoed er yn dy tiid net barre kinne mei hjar
lytse swalker.
Ysje, sa neamde jiffer Leen him gesworen
wei scoe him tofreden stelle moatte mei de
«élde» dat wie de kommiis, en mei ’t «great
sleauke,c dat wie Lys, for twa jier der komd
as bernefaen».
»Lys is oars altyd wol tige goed for ’tjonkje
en hja binne wakkere iens togjerre.c weage de
kommiis.
«Ei hwet scoe *t, ondertwisken knoeit dat
great ding myn lytse stakker, dat siz ik dy,
fortrou hjar mar net.c
>0 dat is fensels ik scil in each yn ’t seil
hélde en wol oeral goed op ta sjen. It treft
goed dat ik op ’t heden yn ’e liddege tiid sit.c
De oare moarns al yntiids waerdt jiffrou ge-
sakt en gepakt oulevere nei de trein. De kom
miis foarop mei in kessensloop fol güd oan ’e
parraplue oer ’t iene skouder en noch in great
koffer der ’t er him briek oan tóge yn ’e oare
hén. Dan Lys efter ’e sportwein mei lytse Ysje
der yn en der jiffrou nést, yn ’e rin wei leksums
oan ’t great sleauke op lizzende, en lytse stakker
ta knikkende en oanlaeitsjende sa ’t in noedlike
mem dy ’t beslist rêst nimme moat op it naedtsje
fen ’t ouskie oandwaenlik tear dwaen kin. En
nei 't de aide syn nuttige winken ek krige hie
naem mem ofskie fen lytse Ysje. Der siz ik
allinne mar fen dat it roerend wie, hwent ik
bin gjin dichter. Ik wit noch al dat heit syn
eed fen jisterjoun noch ris oerdwaen moast ear
’t mem yn ’e trein stoep.
Yn ’e weromreis roan Lys sa fleurich en
floatich krekt as de drukking üt ’e loft wier en
dochs wie 't soel en nearachtig waer. De kom
mies seach skean nei lytse Ysje dy ’t it
einen mei him draefde. Ik wyt net as de kom
miis tocht, ja stakker dou besefst dyn f"-,;““
net, mar hy seach earnstich. Misskien gyng dy ’t rêst ha moast en de hüslike bislommeringen
der hwet yn him om en fielde hy dat er nou -
forplicht wie om hjar dy ’t der yn ’e trein siet,
t«iinnAr IvtfiA Ysia tn fnrfanrrAn Flat kv if nlaV
fen de mem folie moast, dat hy him dizze tiid hwent hy siet allinne yn ’t hüs. Ysbrandstje
wije moast oan it bern, alheel en onfordeeld. sliepte as in roas en de kommiis weage it om
Hege forantwirding, edele fieling, bekrüpte him it hüs to torlitten en ris by hjar bürljue to sjen
by de gedachten, dat er i--y1 - -
yn ’e groun dy lytse siel kennen leare scoe
yn ’e fine puntsjes, en dat er tagelyk him lotterje
en as ’t mogelyk koe foredelje moast as er to-
minsten noch hwet yn to forbetterjen wie.
Do 't it sjin toalwen roan siet de kommiis al
to skriuwen ho bést as Ysje him wol net hélde
en yet ris herhelle hy syn bilofte fen goed op
passen fen de foarige jouns. Alle dagen seoed
er dy brief oanhélde ta salang as er nei de 20
gram lükte en dan gyng er fen seis nei mem
op ’e séngroun mei ’t aerdich en fleurich selskip.
Lys scoe yn twiskentiid lytse Ysje maroufoerje
mei ’t middeimiel en him dan yn syn bêdtsje
del tlije litte. Goed, as er de sliep to pakken
hie scoe heit wol efkes nei him sjen.
Alles, dus dit ek, scoe yn de brief, en de
man skreau dat de pinne rattele oer ’t pom
pier hark! Hwet wier dat? Lytse Ysbrand
géide! Nou barde dat wol faker, mar oars
sloech de man dat sa tige gjin acht, en steurde
•r him der neat oan, mar nou, onder de yndruk
fen de nije plichten en mei it pleehtich onthjit
fen jisterjoun en for 'e moarn yn ’t sin, stoep
hy mei sén haesten nei de oare keamer.
Do ’t er de doar iepen dwaen scoe hearde
•r twakear klits, klets fen in platte hén
Do foun boai noch
allergeloks hyngsteboartsjen ut.
’e groun, krekt as
Lys foarhinne en Ysje der efteroan mei in ein
tou as swipe. Boai gierde it ut fen wille en
sprong op heite rêch, skonkje-oer, en der gyng
it hinne, wilens mei de fustkes op ’t hynsder
syn skouderblêdden tichgeljende.
’t Waerdt itestiid. Boai woe beslist sijn sop
ijn 'e lege sjerppot hawwe. Heit woe ’t net
lije. Ysje woe dan mar foarbij.
Nei iten woe Ysje him net mei de skuteldoek
de mule oufaeije litte. Tjinakseljeje, gule. Heit
in bijtsje mear askiezich. De komme fol sjipsop
en kaem op heiteteannen to lénnen.
En do potfordeksel nei de d mei
al dy sedepreekerige opfiedkundige fimelerijen,
oer it rjucht en de bihoefte fen it berneaerd en
de tearens fen syn reine sieltsje de kommies I
biet op ’e tosken, pakte syn Ijeafling, lei him
oer ’e knibbel en sloech er op, omreitsen 11
Efkes letter forstrüpte de man him, de broek
mei de molkeplakken en trochsliten knibbels en
de sjipsop-hoazen kaemen üt en de Sneinske
klean keamen oan.
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents
Per post 0.65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
op in bleat plak en
nomd yn moartsjen.
Dus as in memme-each ek fierder sjucht en
skerper en opnimstiger opmerkt! De kommies
woe biredenearje dat Lys noch al goedlik tsjin
Ysje wie en dat se wakker togjerre koene, mar
dat like er nou net folie opl Hie Leen ek al
net sein dat se falsk wier en netto fortrouwen?
Hwa hie gelyk? De kommies slüpte stil op
foetsokken werom. Hy mast er mar net yn
omriere tocht him en och, mem wist it net,
en hwet it each net sjucht, ens.hy hoechde
it ek net yn ’t brief to skriuwen.
Mar de jouns gyng it wer de selde wize op.
Ysje moast nei ólderwènst for ’t er op bed
rekke earst yn ’e tobbe mei lij wetter. Dat
hie de lytse baes lykwol net yn ’e holle, mar
Lys skynde troch to taesten, it hüs hinge to-
minsten wer yn touwen. Do koe de heit it
net langer prangje, nou scoe hy dan ek troch-
taeste, hwet wearlich noch ta!
Hy stouwt yn ’e keamer op en daedlik is ’t
stil. Lytse Ysbrand sprong daedlik üt ’e tobbe
sa gau as er heit seach en klaude dy yn ’e
boksen op. De striemen fen Lys hjar finnige
fingereinen skimeren read troch it sjipsop hinne
op lytse Ysbrand hjir en der.
Lys seach sa fül as scoe se in ongelok oan
’t bern bigjinne en do ’t se seach dat hjar
baes de prük gans in bytsje forkeard stie
snaude bja him ta: >Dy smoarge aep fen in
jonge is sa dwers as in baerch, neat kin ’k
mei him bigjinne. Hy hat it yn ’e gaten dat
jiffrou foart is en nou spilet hy op ’e poat.c
«Ja, mar dou ek. Doch ha ’k dy dit to sizzen
Lys, ik bin der noch bjer, ik lit myn jonge
net ouslaen troch dy.«
«Mar ik lit my net koejonnearre troch dy
smichel, dat ha ik jo to sizzen,sei Lys mei
in stemme skerper as de kommies syn breames.
«Bring Ysje daedlik to bed,« kommandearre
de baes en kom dan noch ris efkes by my yn
’t kantoar, ik ha noch in appeltsje mei dy to
skilen.c
Mei gauwens wie Lys by him as hie se der
wol sin oan.
«Hark ris,« sa foei de de kommies yn, myn
frou hat dy de jonge tabitroud, en rekkent der
op datstou it bern in goede bihanneling jaen
scilste. En nou moat ik al de earste joun
bilibje datst’ de stakker beesteftich mishannelst,
hearste dat Lys?<r
«Dy jonge is in oerkommeling der ’t men
neat oan bigjinne kin,» keatste Lys werom.
«Dou bist to dom en to stom om it bern
hwet to lieden en to heinen, dat is de oast.«
«Nou sider, ik lit my hjir net troch in hon
gerige kommies ütsegenje for beest en stomme
ling. «Dy malle jonge hat it selde aerd fen
jo mei jimme beide is gjin wal to bisilen,
mar ik naei er üt!«
Lys gyng nei de souder, pakte hjar boeltsje
byelkoar en spile fen rüten om thüs yn memme-
hirdshoeke treast en opbeuring to siikjen.
De kommiis seach wakkere njuet en fielde it
gemis fen syn béste wiif op ’e sêngroun by ’t
aerdich en fleurich selskip. Hy taeste wer nei
de pinne om yet ris in stik oan it brief ta to
askjen. Nou skreau er dan dat Leentsje gjin
noed en soarch ha moast oer lytse Ijeave Ysje.
Syn bêdtsje seoed er by him yn ’e keamer
bringe, as er dan nachts hwet kaem wie hy der
seis altyd tichte by. Hy koe it dochs net oer
syn hert bringe om de Ijeafling oan de hannen
fen dy blei fen ’n Lys ta tobitrouwen. Hy bi-
gyng al to merken miende er it forskil twisken
de memmeljeafde en it tsjinjen om it kéldejild
forlies fen Lys. Mar mear skreau hy net oan syn wiif
nedich wie to forjitten.
Do ’t er syn brief dan for safier klear hie
i man sa forlegen as in skrabbe platfisk,
Henri Polak.
Naar de Tel. meldt, heeft de heer Henri
Polak het lidmaatschap der Eerste Kamer
aanvaard.
Niet onwaarschijnlijk zal de heer J. Oude-
geest, Voorzitter van ’t Ned. Vakverbond,
behooren tot hen, die op de groslijst voor de
hierdoor openkomende vacature Tweede Kamer
lid geplaatst worden.
Jubileum zegels.
De directeur generaal der posterijen en
telegraphie maakt bekend, dat de jubileum-
zegels, uit te geven ingevolge het Kon. besluit
van 23 Nov. 1912 in de laatste maanden
van dit jaar aan de kantoren der posterijen
verkrijgbaar zullen worden gesteld. Deze zegels
zijn voor onbeperkten tijd geldig voor fran-
keering in het binnen- en buitenlandsch ver
keer.
De oplaag is voor elke waarde bepaald op
het hieronder vermelde aantal.
2^2 ct., beeltenis Koning Willem I, 3.000.000
stuks.
3 ct., beeltenis Koning Willem II, 1 500.000
5 ct., beeltenis Koning Willem III, 3 000.000
10 ct., beeltenis H. M. de Koningin, 1.500.000
12^2 ctbeeltenis Koning Willem I, 1 500.000
20 ct., beeltenis Koning Willem II,
25 ct., beeltenis Koning Willem III,
50 ct beeltenis H M. de Koningin,
1 gld beeltenis Koning Willem I,
2^2gld beeltenis Koning Willem II,
5 gld., beeltenis Koning WillemIII,
10 gld.. beeltenis H. M. de Koningin,
Ook een reden!
De Westminster Gazette heeft, gelijk andere
Engelsche bladen, een artikel gewijd aan het
plan tot drooglegging van de Zuiderzee, in de
troonrede aangekondigd. Het blad vreest, dat
archeologie en kunst er onder zullen lijden,
want wat zal er van «de doode steden aan
de Zuiderzee» worden, tot welke steden het
behalve Edam en Monnikendam ook Volendam
en Marken rekent. Vooral betreurt het, dat
Marken, «het schilderachtigste van allen»,
verdwijnen zal, want het te behouden door
een kanaal om het eiland open te laten, acht
het uit den booze.
We zouden, zulke redeneering lezende,
haast geneigd zijn om de droogmaking der
Zuiderzee toe te juichen met het oog op
Marken en Volendam. Het is vele Neder
landers tot ergenis, dat met die beide plaats
jes zoo’n reclame gemaakt wordt, tengevolge
waarvan Engelschen en Amerikanen in *t
geloof worden gebracht dat elk rechtgeaard
inboorling van Holland een Volendammer
pakkie aanheeft, op klompen loopt en lui
over 'n hekje hangt te rooken uit *n kort
pijpje en voorts niets te doen dan de fooien
aan te nemen van den vreemden natuur
onderzoeker, die hem als gewillig object be-
Heel Volendam en heel Marken
had al lang in een museum behoord.
3 jaar geëscht.
Onlangs wilde te Glanerbrug de veldwach
ter Kunst zekeren ten Wolde arresteeren.
Dit lokte verzet uit van drie van diens kame
raden en in het daarop volgende gevecht
schoot de veldwachter zijn arrestant dood,
doch werd door de drie anderen overmand
bewusteloos geslagen,
Thans is tegen elk dezer drie jaar gevan
genisstraf geëscht, voor de rechtbank te
De veldwachter wordt geacht, uit
wettige zelfverdediging op zijn arrestant, die
hem mishandelde, te hebben geschoten.
I
fêst, dat it hie neat lye kinnen as al de molke
wie der büten syld, nou ’t heit yntiids los liet
krige er mar allinne in flits oer ’e knibbel.
Lytse Ysbrand hie ’t woun hy triomfearre en
sette de panne oan ’e müle sadat de measte
molke fen siden er by de skerldoek del roun.
Do lege de lytse baes de kopkes mei grót wer
yn de panne en woe dat der mei de müle üt
ite. «Bijke boartsje,« sei er. Heit skodholle en
sei neat mear.
’t Opslükt fanke lake ynwindich, hja halde
fensels mei Lys, en makke de wiislike opmer
king wylst se op de baes syn broek doelde;
«Molkeplakken gean er noait wer üt.«
Nei thédrinken gyng de kommiis yn ’e tün
en naem boai mei. Tromme, trompet, fluit en
rommelpot, alles stalde er op syn earmen en
efkes letter joech er in musykütfiering yn ’e tün.
Heit stoppe de earen mei de fingerseinen ticht.
«Sa docht de tromslag^er nou heit? Blies
ik net moai, heit? Ik kin noch wol lüder
fluitsje, heit! To heit moat ek hwet tsjin
my sizze, heit!»
Nou der hied er al gelyk oan, dat hearde ek
sa, tocht heit. Boai babbele oan ien tried wei
foart en frege ta tüzend üt hwet dat wie en
h werom as dat sa wie.
De jonge is alheel forwend, dat komt fen dy
snettergat fen ’n Lys, tocht de man. ’t Is wol
ris goed dat er yn myn hannen komt. Hy
moat leare om him seis beusich to halden, om
hwet to dwaen der ’t er nocht oan hat, hwet
to meitsjen dat him seis bilangstelling jowt.
Mei dat plan loadste de heit syn soantsje nei
’t sènhokje ta en makke in moai gebou fen
san for him, dat er neimeitsje moast. Dat like
de lytse woelwetter bést ta. Iverich wrotte
hy yn it san om en makke alles for de fust
wei op fen syn materiaal. De aide wier fen
him ou. Dat moast Leentsje ris sjen kinne,
ho ’t hy mei ’t bern omgean koe. Foldien oer
him seis en oer de jonge naem de kommiis in
krante üt ’e büse en bigyng to lézen. Den wie
’t op ynienen:
«Sjuch heitl in hüs mei ’n skoarstien!» De
skoarstien wier heite sigaer dy ’t er just oan-
stitsen en efkes dellein hie en dy ’t nou oan
de jiske ta wei op ’t sanhüske stie to rikjen.
’t Wie ien fen dy bésten, dy djüre 25 dy ’t er
forline jier op syn jierdei krigen hie, mar omt
de frou for hjar plesier, o ne, for hjar ütrêsten
ütfenhüs wier, hoechde hy him ek net lije
litten. Derom hied er ien üt djüre
krige. It lot biskikte it (troch bimiddeling fen
de lytse aerdige jonge) lykwol oars, sa ’t we
hearre. Misskien wier ’t for de kommiis de
strafte, omdat er Leene ütfenhüzjen hast ple-
sierjen neamme scilleü hie.
Mar dat naem net wei, syn jonge joech blyk
fen in snoade kop, der mast de heit nou noch
mar greatsk op wêze as er woe. De kommiis
lies fierder.
Der onforwachts klaude it boartlige jongkje
efter by heitestoel op. Woed er heitsje efkes
om ’e bals hingje? Nou, dat mocht wol. Hy
hie lykwol syn fustke fol fyn sên en struide
it heit efter by de héls yn.
«Ysje naei net hjer», bromde de aide mear
as goed.
»’k Doch it Lys ek wol ris, en dan is dy ek
sa lilk.
Efkes letter wier ’t: «Heitsje, it forfeelt my
sa. Lys boarte altyd sa moai mei mij!»
Goed. Do de aide mei de jonge oan ’t ute-
wei-krupen, oan ’t krij-oan-boartsjen, oan ’t
petsjestappen, popkes meitsje fen de busdoek,
Ysbrand joech mar oan en heit
pipen dounsje, krekt dwaen as
s to
kistke
mies seach skean nei lytse Ysje dy ’t it ut-
kraeide fen wille yn ’e sportwein omdat Lys
miis tocht, ja stakker dou besefst dyn
der hwet yn him om en fielde hy dat
tsjinoer lytse Ysje to forfangen. Dat hy it plak seach de
wije moast oan it bern, alheel en onfordeeld. sliepte as in roas en de kommiis weage it om
*u»»4 iv nu» vu vunivveu eu ris uy iijar uurijue iu sjeil
nou earst forgoed en as er dy hjar opslüpt fanke, dat der sa by hea
en by gers ek wol by hjarres wie, ek mei krjje
koe om to hüshêlden. Ja, dat koe wirde, en
dy rekke de selde jouns noch mei him.
Do ’t de man de oare moarns al yntiids wekker
op béd lei hearde hy syn lytse soan sa rêstich
siekheljen en waerdt tige weak fen gemoed. Dy
lytse onnoazele onskildige bloed
It miste syn mem, mar hy scoe as heit him
hjeed ris tige oan it bern gelegen lizze. It
moaije teltsjes fortelle, mei him boartsje en al
sa, hwent it wier dochs san alleraerdigste jonge I
Effen letter kaem de man by de thétafel en
lytse Ysbrand siet heal en heal op ’e tafel en
klapte mei de leppel fen boppen del yn syn
panfol molke-en-groat. O hy wie sa yn syn skik.
Hy klaude it grót by hénfollen üt ’e panne
en loege it yn ‘e kopkes gear.
«Hui hui hwet lea,« formoanne heit, »’t grót
lizze litte en moai mei de leppel ite.»
»’t Moat er üt, heit!»
«Ne, net sa raernet sa grieme sa dogge
greate jonges net.«
Mar Ysje fardé foart en scoe de snüte oan
’e panne sette. Heit grypte biredt de panne
beet mei in hén mar de lytse hélde eigensinnich
FRI
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
voor de Gemeenten Workum. Hemelumer Oldepbaerl en Noordvvolde.
rs. dv ’t. it. him nAt «nnir.h nn «Ai.
J--X-ll--x J-x 1__ ...j
