Ilindeloopen en Stavoren.
Fen Jan en Sijke.
ZATERDAG 4 OCTOBER 1913.
No. 41.
39 ste Jaargang.
Officieel Gedeelte.
Binnenlandsch Nieuws.
het in een moddersloot terecht kwam
komen, gaf
2 bij het korps pontonniers
het vaststellen
4.
5.
6.
7.
8.
Van Dalsum.
9.
FRISO.
1.
2.
3.
Uitgave van T. GAASTRA Bz.,
firma H. BRANDENBURGH Zoon
te WORKUM.
Boefje.
liet gebeurde den laatsten tijd herhaalde-
de Juni-verkiezingen was: 21 links,
nu
geworden 21 rechts, 20 links plus den heer
De BURGEMEESTER van Hemelumer Olde-
phaert en Noordwolde brengt ter openbare kennis
dat door hem eene Vergadering van den Raad
dier gemeente is belegd tegen Zaterdag den 4
October 1913, des voormiddags te 91/2 uur, in
het gemeentehuis te Koudum.
Koudum, den 30 September 1913.
De Burgemeester voornoemd,
O. H. BAJEMA, L.-B.
Punten:
meer krentenbrooden besteld werden op naam
van bekende ingezetenen. Kwam de bakker
om af te rekenen, dan ontkenden deze fami
lies de bestellingen ontvangen te hebben.
Maandagavond mocht het der politie gelukken
de hand op den dader te leggen. Het is
een 12-jarige knaap, die bij de politie in een
niet al te goed blaadje stond. Het laatste
brood, dat dien avond was meegenomen, vond
men voor de helft terug in den berm van
den Ringdijk. Uit het ingestelde onderzoek
bleek, dat niet honger, maar snoeplust
de drijfveer was. De jongen kreeg thuis
volop eten.
Nog een aardappelmeelfabriek.
Nu de aardappelfabrieken zulk een 1
prijs voor de aardappelen geven, hebben de
boeren te Wildervank besloten in die plaats
tweede aardappelmeelfabriek op te
Dat wordt dan de twaalfde coöper-
Notulen.
Mededeelingen.
Voorstel van B. en W. inzake het in
trekken van het besluit tot het aangaan
van een geldleening en
van een nieuw besluit.
Idem van B. en W. inzake de ten uitvoer
legging van de pensioenwetten Gemeente
ambtenaren.
Adres van J. Luinenburg te Warns, hou
dende verzoek om eervol ontslag als brug
wachter.
Idem van H. J. de Vries te Warns, hou
dende verzoek om tot brugwachter te
worden benoemd.
Idem van het Bestuur van den grooten
Noordwolder Polder, houdende verzoek
om overdracht van Gemeentewateren.
Idem van het Bestuur der Vereeniging
ter bevordering van Dorpsbelangen te
Koudum, om gratis gebruik te mogen
maken van een verlicht en verwarmd
lokaal der O. L. School voor een te hou
den Tuinbouwcursus voor volwassenen.
Benoeming van een Hoofd der O. L. School
te Molkwerum.
ernstig gewond.
Prov. Statenverkiezing in Zeeland.
In het kiesdistrict Middelburg had Dinsdag
de stemming plaats voor twee leden van de
Provinciale Staten van Zeeland.
lijk dat bij de broodbakkers te Watergraafs-
farsk yn ’t geheugen, dat it jild prinsepeal fen
nog een
richten.
atieve aardappelmeelfabriek in de Groningsch-
hinne rint; hy fielt hieltyd de druk dat er fen
it wiif hjar tafel yt. Faken winsket hy by im
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents
Per post 0.65. Enkele Nos. 3 ets Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
Vrouwenkiesrecht.
Het dagelijksch bestuur van den Natio-
nalen Vrouwenraad van Nederland is van
oordeel, dat thans, nu de meerderheid der
Tweede Kamer het denkbeeld van vrouwen
kiesrecht gunstig gezind is en nu de regee-
ring blijkens de Troonrede zich voorstelt de
grondwettelijke belemmering tegen het toe
kennen van kiesrecht aan vrouwen weg te
nemen, de tijd gekomen is, de vraag onder
de oogen te zien hoe bij eventueele invoe-
vrouwenkiesrecht geregeld moet
De politie, vreezende voer meer ongelukken,
wanneer de koe weder vrij zou
last haar af te maken.
Daarop werd ze aan iemand verkocht, die
het beest deed dooden.
De getroffen personen zijn gelukkig niet
Jan Pabes Syke hjar hele femylje is in
gearhingsel fen aparte onfordraechsumheden.
Hja balde it meielkoar en lüke ien line
Sijke ek mei om Jan te hünen en to hin-
derjen, om lytsman fen him to meitsjen. Hja
steane forienige mei Sijke foarop om op bipaalde
tiden mei him to tsieren en rüsje to siikjen.
For syn trouwen hie Jan altyd noch al in
goede »dunk< hawn oer him seis, syn foar-
alders en syn hele femylje, mar o goede Gredske!
Do ’t Sijke nei hjar trouwen ien en oar fen
Jan syn kant mei Sijkes femylje forgelyke, do
woed er wol om ’t effen bikenne, as er der
sin oan hie of net dat it soadtsje oan syn
kant it rjuchte net wier!
Sijkes femylje wier net allinne folie gnapper,
folie degeliker, folie ütsliepener op heden; net
allinne folie better fen gehalte yn dizze tsjin-
wirdige forbastere flutterige lichte tiid, mar
hat dat sont pake en beppe seis sont on-
heuchlike jierren en tiden ou ek al wést; hja
koe op in stambeam wize der ’t men achting
en respekt for hawwe moast, en der wie hja,
Sijke, in leaf fen. Der tsjinoer, hwet ljue fen
kwisekwansje hie hij, hie Jan, oait yn syn
slachte hawn? Wol koe se üt syn femylje
domme oksen, loaije drinten, falske katten en
gemiene snaken opneamme, sei se as se dat
woe en dat wol se wol.
Ien fen de fornaemste punten fen forskil
wier dat Sijke, en dus ek hjar femylje, mear
opfieding hawn hat, hwet by him bygefolch
by Janne femylje noch al hwet to winskjen
oer lit.
Sjuch, nou moat Jannemantsje hjir net üt
ouliede, dat syn wyf seis altyd dy earbied en
ontsach bitoant dy ’t hja fen him forwachtet.
Hja mei hjar neibisteanden bioardeelje, bilekje
en efter ’e rêch biprate safolle as ’t hjar goed
tinkt mar it is him net oan to rieden om
dan mei hjar, ek dat mar mei to dwaen.
It allerlèstichste for Jan is wol, de forh&lding
twisken Sijke mei hjar bloed-eigen, Mde goede
mem. Hwent binne dy twa op in oust&nd fen
elkoar, dan ha se dochs sa’n langst nei elkoar!
't Libben fen de dochter hat hast gjin wearde
Bonder de mem, en it libben fen de mem hat
gjin wearde sonder hjar dochter. Se wolle
bij’noar wêze: se moatte bij’noar wêze altyd
hwennear se net bij’noar binne, Mar komt,
bygefal, mem ris ütfenhüs for in wike by hjar
dochter, hjar ynlik Ijeave Syke, ommers hjar
ienichste famke fen de keppel fen acht, en
binne de earste triennen, freugdetrienen fensels,
by 't lokkich wersjen efkes oudroege wést, dan
durret it ek net iens sa mêlle lang mear en
der hoecht net iens safolle twisken dy beide
foar to fallen, of Jan mient it ien of oar al op
to merken dat him to tinken jowt. Lykwol is
hy sa goed al yn ’t salt bibiten dat er by alle
forskil twisken hjar beide op in oustand bliuwt,
hwent hy wit wol as hy er him twisken jowt
dan lüke de beide partijen wer ien line, en dan
kriget hy op syn kop, fen beide tagelyk, en
net sünich.
Fierders giet it mei Jan(tsje) ek hast al as
mei elke man; syn holdingtsjinoerSykefemylje
De nieuwe richting te Zaandam.
B. en W. van Zaandam, (in meerderheid
socialistisch) hebben den Bond van Nederl.
Onderwijzers aangeschreven, dat zij voortaan
in onderwijszaken (aanvragen, voorstellen,
adressen en mededeelingen, hetzij van de re-
geering, hetzij van het schooltoezicht, hetzij
van heeren schoolhoofden of van derden,
onderwijszaken betreffende, als daar zijn: het
stellen of combineeren van klassen, het aan
schaffen van leermiddelen, inrichten van loka
len, lesroosters, tuchtmaatregelen enz. enz
niet alleen de onderwijscommissie of den
schoolopziener, doch ook den bovengenoemden
bond advies zal vragen.
Een dure H. B. School.
We lezen in de Standaard:
«Beslist ontrieden we te zijner tijd de stich
ting van een Hoogere Burgerschool te Ter-
neuzen.
Toch ging de Minister er toe over.
En nu de uitkomst?
«Luctor et emergoc meldt dat de school
geopend is met zes leerlingen. Van die zes
staat een weer op ’t punt om er af te gaan.
Rest vijf, ’t Volgend jaar komen er hoogstens
vier bij.
Dit lieve spelletje kost nu een volgend jaar
aan het Gemeentebestuur alleen reeds f 6000.
Zegge f 1000 per leerling. Behalve wat
’t Rijk geeft.
Is ’t geen spotten met de publieke duiten
Een flinke machinist.
Maandagmorgen had nabij Oud Beierland
het volgend voorval plaats
Nabij de halte Zinkweg naderde een tram
der Rotterdamsche Tramweg Mij.
Ongeveer 40 M. vóór de tram kwam een
vrouw de rails overloopen om naar haar geit
te kijken, welke langs den dijk liep.
Plotseling bemerkte de vrouw, dat zij door
haar 3 jarig kind gevolgd werd.
Zij wilde zich omkeeren, om het kind te
verjagen, doch kwam te vallen. Ondertussohen
liep het kind door.
De machinist M. Hagoort bemerkte het
gevaar en deed alle mogelijke moeite om te
stoppen, hetgeen hem niet gelukte.
Op het laatste oogenblik sprong hij van de
locomotief, liep deze vooruit en slingerde het
kind van de baan, zoodat het ongedeerd langs
den dijk kwam te liggen.
Het voorval had plaats op 1 M. afstands
van de locomotief, zoodat de machinist zelf
in greot gevaar verkeerde.
De tram liep de plaats nog ongeveer 10 M.
voorbij, waarna zij staan bleef.
De vrouw, die ook dicht bij de rails lag,
kwam met den schrik vrij.
De prijs der Advertentiën is van 1 —5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. Bij
abonnement belangrijk lager.
Tot plaatsing van adv. en reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78, Amsterdam
is ongelokkich-genoch noait onpartidich. De
gewoanten, seden en brükmen leit Janneman ek
al wer as elke man, forplichtingen op, dy ’t hy
as elk, net oars as mei in boel ynspanning, sa
't it heardt neikomd. Op jierdagen en oare
feestdagen of by onforsjoene omstannichheden
is hy forplichte, de frouljue-leden of lidskes to
thé-drinken to noegjen; gedildich hjar uren oer
in büch oan to hearren, hjar gelyk to jaen, in
oar mei swart to meitsjen of tominsten trachtsje
ek hwet sizze to kinnen hwet er wol op bürfrou
dy ’t er net by is forfait to lekjen. En
fierders hat er de manljue-leden as kof jedrinkers
en sigaerrokers to forsiikjen, en nou hat de
onderfining him al sa wiis makke, dat gjin
manljueslid fen syn wiifs femylje sokke heal-sa-
minne segaren by him roke wol as hy by hjarren
wol smoke moat.
lenkear yn ’t jier bistiet for him de moge-
likheid om mei syn femylje oan wiifskant aerdich
yn ’e foegen to kommen. En dat is om Sinte-
klaes hinne. Dan kin er syn oantroude femylje-
leden yn ’t sintsje sette mei dingen to jaen dy
’t se net nedich binne, fen syn sinten dy ’t er
seis sa breanedich is to halden.
De, op him seis oars al net fen de romte
sprekkende sin: »De man is ’t haed (hoofd),
mar ’t wiif de hals« les twisken de wirden
ynde hals draeit de holle sa ’t se wol
klinkt him noch as spot yn de earen. Jan wol
’t wol litte him seis de namrae, de holle klank
dan fen »hoofd« ta to eigenjen, hwent hy is
yn ien wird oars neat as wel forgoed stêdskyn
fen ’t wiif.
In kwea wiif is in min stik hüsrie, sei men
al by aids en dat scil Jannemantsje net tsjin-
stimme.
Sijke bringt him dan ek gedurigen wer oan
y>3 -
hjar komd is en dat alle hüsrie hwet se bisitte
fen hjar komd is, dus dat beide by elkoar nomd
makket ta slotsomme: alles is hjir mines.
Derom komd it ek dat Jan sa forbüke der-
hinne rint; hy fielt hieltyd de druk dat er fen
seis; hie ’k mar net in fromminsk fen sa’n
adelik slachte en foarnaem komou troud om dat
kaptaeltsje for ’t hüssittene to wirden.
Nou is syn foarlangenadebrea ite en swije.
En allergeloks Jan bigrijpt syn posysje. Hwent
it is langlêsten bard, do waerdt Sijke yn neare
nacht to wekker fen in fordacht gebüts en ge
stommel. Hja joech hjar bijslieper in staetmei
de earmtakke yn de koarte ribben en spatte üt:
»To slügert, heardst neat?!«
»Hén Hwette hwetsjo granze Jan yn
’e sliep bitiisd.
»To dochs, suffert Diefenleau ’k
«Hwet dingen, seine jy?«
«Diefen, ynbrekkerslc gülde Sijke nou sa lüd
se koe.
»Soa< antwirde Jan koelbloedich en hy kearde
him wilens op ’e oare side. «As ’t oars net is
dan giet er my neat fen oan hjir yndithüs
ha ’k neat to forliesen omdat neat my ommers
taheard. Lit de deaden rêste.»
Voor de vacature nu wijlen den heer H. P.
den Bouwmeester, vrjjz. aftr. 1916, werden
4666 geldige stemmen uitgebracht; hiervan
verkregen de heeren jhr. H. A. van Doorn
te Veere, vrgz., 1849, P. K. Peerlkamp,
8. D. A. P. 434 en H. R. Struve, anti-rev.
2383 stemmen, zoodat gekozen is de heer
Struve.
Voor de vacature ontstaan door hot be
danken van den heer S. Louwerse, anti rev.,
aftr. 1916 werden uitgebracht 4650 geldige
stemmenhiervan verkregen de heeren mr.
J. J. Hijse, vrijz. 1837, W, Melis, anti-rev.
2392 en L. Onderdijk, S D. A. P. 21 stem
men, zoodat gekozen is de heer Melis.
De samenstelling der Zeeuwsche Staten,
die na J.1
lagen 20 rechts plus den heer Van Dalsum, is
De militieplichtigen uit de provincie waar
Friesland, behoorende tot de najaarsploeg van en er zonder hulp niet meer uit kon.
de lichting van 1913, zullen worden ingedeeld 1
als volgt9 bij de zeemilitie, 22 bij de
brigade gren. en jagers te ’s Gravenhage. 85
bij het 5e reg inf. te Amersfoort, 256 bij
de 9e brigade te Leeuwarden, 65 bij het le
reg. huzaren te Amersfoort en Ede, 61 bij
het le reg. veld-artill. te Utrecht en Amers
foort, 30 bij het 2e reg vesting-artill. te
Amsterdam en
te Dordrecht.
ring het
worden.
Waar zoo vaak de uitsluiting van alle
vrouwen nog verdedigd wordt op grond van
moeilijkheden verbonden aan de nadere uit
werking van oenigen bepaalden vorm van
vrouwenkiesrecht, meent het dagelijksch be
stuur, dat bestudeering van deze vraag wel
licht de invoering van vrouwenkiesrecht zou
kunnen bevorderen.
De uitvoering van dit plan is opgedragen
aan twee leden van het dagelijksch bestuur,
mevrouw Van ItaliëVan Embden en me
vrouw De Jong van Beek en DonkKluyver.
Alvorens haar werkzaamheden te beginnen
hebben deze dames overleg gepleegd met
staatsraad prof. mr. J. Oppenheim, die zijn
instemming met het plan betuigde en zijn
steun en medewerking toezegde.
Het voornemen is nu een aantal bevoegde
mannen en vrouwen te verzoeken, ieder
een verdediging te willen geven van dat
stelsel van vrouwenkiesrecht, dat zij zouden
wenschen ingevoerd te zien.
Drentsche veenkoloniën.
Geen gemakkeljjk karweitje.
Gisternamiddag werd door een deurwaarder
beslag gelegd op een ijzeren motor-schuit van
1 den schipper v. d. S., liggende in den Amstel,
onder Nieuwer-Amstel, nabij Ouderkerk
De uitvoering daarvan geschiedde echter
niet gemakkelijk.
Tweemaal toch begaf de deurwaarder zich
op de loopplank om het beslag te leggen
en tweemaal kantelde de schipper de loop
plank, zegt de Tel., waardoor de deurwaarder
beide malen in den Amstel terecht kwam.
Toen ten slotte de schipper met een revolver
dreigde, werd de hulp der politie ingeroepen,
die den schipper arresteerde, waarna het
beslag kon worden gelegd. De schipper
werd gevankelijk naar Amsterdam vervoerd
en ter beschikking der justitie gesteld.
Mishandeling van kikvorschen in Zeeland.
Men weet, dat onze Zuidelijke naburen
verzot zijn op een kikkerbilletje. Op de i
spijskaarten der Brusselsche hotels komt deze
lekkernij vrij geregeld voor.
Doch in België zelfs is de vangst van kik
vorschen verboden. En om nu toch «in de
behoeftes te kunnen voorzien, wordt in 't
Zuiden van ons land, voornamelijk in Zeeland,
jacht op de groene kwakers gemaakt, ’t Zijn
voornamelijk Belgen en Franschen, die dat doen. I
’t Gaat, naar het verslag over 1912 van
de Ned. Vereen, tot bescherming van dieren
meedeelt, bij die vangst gruwelijk toe. Van j
duizenden kikvorschen worden de achterpooten
afgeknipt, waarop de aldus verminkte lichamen
vervolgens in ’t water worden teruggeworpen.
Daar de kikvorsch 'n groot weerstandsver
mogen bezit, liggen de dieren zoo dagenlang
te sterven, aan het grootste lijden ten prooi.
Onder de tegenwoordige wetgeving is tegen
deze marteling niets te doen, daar de kik
vorsch noch onder de vogels, noch onder de
zoogdieren kan worden gerangschikt. De
vereeniging heeft onlangs weer tot de regee-
ring het verzoek gericht aan deze dieren
mishandeling een einde te maken.
Een woeste koe.
Dinsdagmorgen werd, terwijl de markt te
Purmerend aan den gang was, uit een in de
Where liggende boot een koe afgelost, die
onmiddellijk in dolle vaart over de brug
rende, waar zij een man tegen den grond
wierp. Op de vruchtenmarkt gekomen, ging
het dier over de honderden manden en al
heen, wederom een man ter aarde werpende.
Daarop vloog het door de Tuinstraat het
plantsoen in, een derde persoon verwondende
en verder naar den Overweerschen polder, I
■Mi
t
lOyKG OI Gall “K VVGI (Ja II
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAI
voor de Gemeenten Workum. Hemelumer Oldephaert en Noordwolde.
