ADVERTENTIEN
zoo spoedig- mogelijk in te
zenden.
Hindeloopen en Stavoren.
Beleefd verzoek.
Himmelje.
NAAR JE GEBOORTEPLAATS.
ZATERDAG 15 MEI 1915.
41ste Jaargang.
No. 18.
Binnenlandsch Nieuws.
DE UITGEVER.
«En vurig verlang ik
(Nadruk verboden.)
«Vurig bemin ik de plek,
Uitgave van T. GAASTRA Bz.
firma H. BRANDENBURGH Zoon
te WORKUM.
--
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents
Per post f 0.65. Enkele Nos. 3 ets. Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
Tot plaatsing van adv. en reclames voor
En om nou earlik to wêzen it hat syn goede
side ek, dat kinne wy net ontkenne, mar om
reden dat de frouljue it oars ris yn ’t sin krije
koene om trye, fjouwerkear yn it jier to hfis-
himmeljen, scille wy hjar deugd fen skjinnens
net al to folie forhearlikje. Hwent och, mei
ienkear great en ienkear yn ’t lyts kin ’t oars
sa wol ta, en is ’t fis al mear dan goed. Mar
mei it doel om elk dy ’t klaget oer de w i e t e
hfispleach ta treast to wêzen, dat dy rou-
nom en oerél tsjinwirdich regearet lyk as by
him of hjarres, ha wy dit praetsje hélden en
mei de bikentenis, dat de manljue yn ’e groun
mear mei it himmeljen op ha as dat se beare,
fenwege it goeds dat er yn sit, scille wy for
dizze kear der in spjeldsje bij stekke.
FRISO.
Om tijdige bezorging van
FRISO te bevorderen wor
den H. H. Adverteerders beleefd
verzocht hunne
«Waar de zonne me toeloech, toen ik een
[kind was;
«En vurig verlang ik
«Myn needrig dorpken ieder jaar te mogen
groeten.
«Daar lacht me de lieve natuur zoo minzaam
[tegen.t
Uit een onzer leesboeken, dat we in onze
schooljaren gebruikten, herinneren we ons dit
versje van een Zuid-Nederlandschen dichter.
Deze dichter voelde dus de behoefte elk jaar
een bezoek te brengen aan de plek, waar hij
de jaren zijner kindsheid had gesleten. En we
kunnen er zeker van zijn dat de jongensjaren,
daar door den dichter gesleten, tot de geluk
kigste zijns levens kunnen worden gerekend.
Velen onzer zullen, later volwassen geworden,
eveneens de behoefte gevoelen de plek, waar de
onbezorgde jeugd werd gesleten, zoo nu en dan
eens op te zoeken. En we gelooven dat het
pleit voor ons dat die behoefte gevoeld wordt.
Nietwaar, ’t doet ons zoo goed, de banden, die
ons binden aan deze heilige plaatsen, niet hee-
lemaal los te maken, aangenomen dan dat we
’t zouden kunnen. Hoe gaarne immers leven
we zoo en dan in ’t verleden, al zyn er ook
misschien oogenblikken dat we denken als één
onzer grootste dichters, die wenschte dat in
sommige opzichten zijn geheugen totaal zoek
was, wat we van dezen zonderlingen man, wiens
kinderjaren minder gelukkig waren, best kun
nen begrypen.
We gelooven niet te veel te beweren wanneer
we in ’t algemeen gaarne aan onze jeugd terug
denken. En dan zal de behoefte, om nog eens
rond te dolen in de streken, waar we als kind
hebben gespeeld en gestoeid en die we allen
op ons duimpje kenden, ons heele leven bjjbly-
ven. Oude vrienden, die we achterlieten, toen
de wegen uiteenliepen, we wenschen ze nog
gaarne weer eens op te zoeken. Belangstellend
informeeren we verder wat van vele onzer school
kameraden is geworden. Of de oudere dorpsge-
nooten, die we ten afscheid de hand drukten
en wier beste wenschen ons op onzen verde
ren levensweg vergezelden, hun verdere levens
jaren nog rustig sluiten op de plaats, die zoo
diepen indruk op ons gemoed heeft gemaakt.
Vaak vinden we ze dan terug; ouder geworden,
rijper in ervaring, maar de haren vergrjjsd, maar
met nog even warm kloppende harten.
Veel is er veranderd sinds onze kinderjaren.
Menig eerbiedwaardig plekje, vol van aangename
herinneringen, is vervormd, veranderd of ver
dwenen. Menig onzer vrienden en kennissen rust
uit van de aardsche beslommeringen en is heen
gegaan naar het oord, waarvan niemand terug
keert. De wind suist zachtjens over de graven
van onze dierbaren, en de herinnering aan hen,
die onze eerste schreden leidden op ons levens
pad, zal ons weemoedig stemmen bij een bezoek
aan hun laatste rustplaats. Maar, handelend
naar den geest van hen, die ons ontvallen zyn,
zullen wij ons niet als kinderen aan onze droef
heid overgeven, maar vol moed en vertrouwen
onzen verderen levensweg bewandelen, doende
wat onze hand vindt te doen. Hun stem zullen
we niet meer hooren, hun bezielend woord zal
ons niet meer verkwikken, hun warme hand
druk ons niet meer bemoedigen of ten troost
zyn. Slechts de herinnering is gebleven. Maar
als zij konden, zouden zy ons toeroepen dat
grootsche woord: Weent niet over mij!<
Zoo kan ook een bezoek aan onze geboorte
plaats een stut en steun zyn op onzen verderen
levensweg.
En wel sterk is, in ’t algemeen gesproken,
de drang, die in ons is, die ons zoo nu en dan
drijft naar de plaats, die, waar we ons ook mo
gen bevinden, waarheen de omstandigheden ons
ook hebben gebracht, toch tot den einde toe
onuitwischbaar in onze herinnering is gegrift.
En het zyn waarlijk niet de slechtsten onder
ons, die dien innerlyken drang volgen.
Himmelje finskildich wird
En dochs doar we wedzje dat de helt fen ’e
lêzers fen Friso efkes oan 'e noas Ifike, bij dit
finskildich wird. Derom net, de oare helt scil
dan tagelyk in min of mear bliereftich antlit
toane by dat selde wird. Mei de earsten
mei de sfire gesichten bidoele wy de manljue,
en mei de twadde seerje miene wy itfrouljues-
personiel. Yn it wird himmeljen leit for de
lésten in folledige biskouwing fen yens heechste
geniet, leit it greate middel fen opperhear-
skippy oant salang as alles en alles sekuer
skjin is, leit yn ien wird in neadsakelike ün-
misbre libbensbehoefte. En wilens léze de
manljue der üt, ho 't yens libben forbittere
wirde kin mei dat jierliks stikje oarloch, as
alles oer él helle wirdt, alles troch elkoar rierd
wirdt, as sjippe en wetter ta de hearlikste
wréldforskynsels opfierd wirde, as it hfislik
oproer heechtiid bald mids in leger heidebizems,
dweilen en lege en fole amers, as himmelsters
opdaegjen komme om onforbidlik de wiete pleach
•an to kindigen.ho *t dan for in hoart de
frede fit it eigen bus forballe wirde scil.
Himmilje, machtwird, dat bare ongelyk op-
fette en fit noar set wirdt!
En as men dan mids de reboelje tinke moat
dat it slimste noch binefter is.kin ’t dan
noch slimmer, fait immen my der yn ’e reden.
Bitink dan, dat as ienkear it wiif mei segefier-
jende eagen jy skielk freegje scil as alles er
nou net kreas en knap utsjocht, de solder net
tige glêd is en it nikkel en koper net tige
blinkt, as it allegjerre net like fris ifikt, it bed
net lekker leit, en jy dan tagelyk in briefke
foar ’e eagen béidt it briefke mei de aparte
fitgaven, dy ’t it wiif for hjar eigen nut en
nocht offere, der it hja allinne fen geniete
dan scil jy noch earst oan jy seis fiele dat it
forgoed tinken wier dat it ein de lést draecht,
dat op sfire dagen ynplaets fen swiete
wy binne ommers gewoan wend dat op it sfire
it swiete folget noch sfirder, ja seis bittere
folgje.
Mar der sit oars net op as gedildich yen der
onder del to jaen, omdat er ienkear neat oan
is to dwean, hwent, dit mei in skriele treast
wéze lyk as jo wiif binne se allegjer alle
dochters fen Yfke binne mei dy selde erfsonde
bihept, der I
Sa it opheden yn it bfitenlén de oarloch roun
waret. sa it der helden ütblinke troch it dap
per striden yn *e kriich, sa wankt opheden yn
us oars sa freedsume wenten de hfisoarloch,
•n warre as frouljue hjarren dapper om de
ferwe fen it hoat to rossen, om tsjin elkoar de
measte bizems mei heldenmoed yn *e koartste
tiid tonein to raemen, om it iene amerfól wet
ter efter it oare troch de gongen to jeijen en
oer de flieren to spielen. En as we dat bi-
tinke, dan scoene wy folie earder üs heldinnen
skielk in medalje of ridderorde takenne, dan
de helden der jinsen dy’t hjarren bismodzje mei
minakebloed, uzes stelle hjarren dan dochs
noch tofreden en foldien mei sjipsop op syn
heftichs mei der bygefél ris spinnebloed forget-
ten wirde mar der is *t dan ek mei op ’t ein.
It leit ienkear yn hjar aerd, as it maitii-t
bigint to wirden dan wirde se by dagen ond
résteger, dan biginne se hwet yn hjarren to
fiellen, dat net earder ta bidarjen komt as earst
moatt’ se hjarren for goed fittierge haw we mei
wetter en in eksétra, dat hjit dan it «great
hfishimmeljenc. En nou ha ’k wol ris smeulen
hoard ut it bfitenlAn wei, dat us frouljue mei
dy jierlikse himmelwoede eigenlik to kennen
jaen, dat se yn it oare tiidskoft fen *t jier, it
just net sa nou mei de krektens nimme. Op
it hfishimmeljen scoe alles oustuitsje, wolle dy
kweasprekkers hjarren seis wiismeitsje. Mar
we witte wol oars. It hele jier léns moat
all lyblinke, wirdt alles om en hwerom keard,
om efter *e goede skjinne kant dy ’t boppe leit
desefterkant ek ns to binoaskjen, hwent gjin
plakje scil hjarren forrivelje, gjin tsjuster herntsje
scil syn kwea for hjarren biditsen hélde kinne.
Om dat to biwizen ha we mar allinne to nea-
menit hjersthfishimmeljen, dat yn alles liket
sa’n bytsje op it greate fen om dis tiid, mar
fens s dan yn alles hwet sefter en hwet minder
skerp.
Te Weiwerd gemeente Delfzijl woedde
van Zaterdagavond tot Zondagmiddag 3 uur
een hevige brand, die ontstond in de boer
derij van Hendrik Amsinga. Aangewakkerd
door den wind laaiden de vlammen hoog bo
ven de belendende gebouwen. Achtereenvol
gens werden het bakkershuis van L. Eehuis,
en de huizen der arbeiders Jan Lier, Tonnis
Jansma, Jan Tuinier en Kornelis Bentuin een
prooi der vlammen, terwijl eenige andere
huizen met moeite behouden bleven. De in
boedels werden gedeeltelijk gered.
Men vermoedt dat de brand door kwaad
willigen is aangestoken.
Regeeringsbreod.
Maandag werd in een van de gemeenten
rondom den Haag (in Wassenaar) van ge
meentewege een monster zoogenaamd >Re-
goeringsbrood» gratis bij de ingezetenen be
zorgd. Op het papieren zakje, waarin het
was verpakt, stond te lezen, dat dit brood
van ongebuild meel was gebakken, dat het
5 cent per half K.G. kostte en dat het ver
krijgbaar zou worden gesteld, voor degenen
die zich aanmelden, bij den bakker van wien
men gewoon was zijn brood te ontvangen.
De Haagsche redacteur van het «Handels-
blade heeft dit brood, dat onmogelijk smake
lijk te bakken heette, geproefd en kon ge
tuigen, dat het in alle opzichten voortref-
f e 1 ij k is, precies evengoed als het bruine
brood, dat hij geregeld van een bekende
Haagsche bruinbroodbakkerij ontvangt en dat
in den laatsten tijd 22 cent per K G. kost,
dus bijna het dubbele van het regeerings*
brood.
»Mogelijk<, schrijft hij, «is onze smaak
niet zoo verfijnd als die van stadsarbeiders,
die dit brood immers, volgens de heeren
Schaper en Spiekman, niet goed verdragen
(het heugt den schrijver ook nog uit zijn
diensttijd, dat militaire kost hem vaak goed
genoeg was, waarop proletariërsjongens aller
lei aanmerkingen hadden) maar op het plat
teland, waar ook des arbeiders verhemelte
nog niet zoo «bewuste is geworden, zal me
nigeen den mond graag openen voor dit brood,
waarbij zijn beurs zooveel langer dicht kan
blijven.
«Hoe dit brood gebakken is, weten wij
niet en kan ons ook niet schelen. Het feit
is er dat een uitstekend, smakelijk brood
voor de helft van den gewonen prijs verkrijg
baar kan worden gesteld.
«En dat lijkt ons voorloopig een aardig
succes voor minister Posthuma.c
De verzending van aardappelen nit ons
land, voornamelijk uit Friesland en Gronin
gen langs het station te Winterswijk was in
de afgeloopen week zeer belangrijk. In het
geheel werden pl.m. 210 waggons verzonden,
hoofdzakelijk Eigenheimers, Borger Munster-
sche en Industrie. Slechts een paar waggons
pootaardappelen waren daarbij. De verzending
daarvan is trouwens nu weer afgeloopen.
Te Valthemond is de militair G. die
met verlof thuis was, te water geraakt on
verdronken. Hij verkeerde vermoedelijk onder
den invloed van sterken drank.
Te Wehl (Geld.) heeft men bij het weg
ruimen van altaarsteenen in de zijbeuken der
Katholieke kerk twee altaartafels gevonden
beiden lang 1.50 meter. Een was van zand
en de ander van leisteen, welke volgens het
opschrift van 1487 afkomstig zijn.
Te Rotterdam is de hofmeester, van de
Amsterdamsche nachtboot van den deklast in
het water gegleden en verdronken.
Naar de «Maasb.» verneemt, geven
reeds zeer veel landweerplichtigen vooral in
de groote steden, die behooren tot de oudste
lichting en die op 15 Mei met klein verlof
kunnen gaan er de voorkeur aan vry willig
onder de wapenen te blijven.
Te Zweeloo is R. W., die water wilde
putten, in de put gevallen en verdronken.
De 17-jarige D. te Gouda, van wien
gemeld is, dat hij waarschijnlijk was verdron
ken in den Reeuwijkschen plas, is door zijn
familie te Rotterdam opgespoord. Om zich
aan het moederlijke gezag te onttrekken, had
hjj op een eilandje in den Reeuwykschen plas
zich verkleed en vermomd. Vandaar wist hij
ongezien het station Gouda te bereiken en
reisde per trein verder. Hij moest zijn daad
aan een vriend openbaren, die er kennis van
gaf aan de familie.
Op het stations emplacement te Amers
foort is de 28 jarige rangeerder G. T., van
Leusden, tusschen de buffers doodgedrukt.
Tengevolge van een bootongeluk j.l. Zondag
op de Eems (Gron.) zijn de koopman Red-
De prys der Advertentiën is van 15 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. By
abonnement belangrijk lager.
Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78, Amsterdam.
Dus, lezers, zoo nu en dan eens uw geboorte
plaats opgezocht, omdat dit bezoek, zooals ge
zegd, kan zijn een stut en steun op uw verde
ren levensweg!
Bosehbrand.
In de buurt van Nijverdal, heeft Zondag
een groote bosch en heidebrand gewoed. Het
eerst werd de brand ontdekt in denllaarlem-
schen berg. Steeds grooter werd de brandende
oppervlakte: de hooge heide vlamde fel op.
Men dacht het vuur bij den weg te stuiten,
maar het vloog er over heen. Bij den huize
Sprengenberg van den heer Palthe geraakten
de bosschen in brand. Knetterend en suizend
sloeg de vlam er door. Meer oostelijk dreigde
de bosschen van den heer De Jong Schouwen
burg te wotden aangetast. Alles werd in ’twerk
gesteld om dit te voorkomen, maar het vuur
was niet te houden. In een natuur, zoo
prachtig, met hoogten en laagten, dennen en
opgaand loofhout, woedde de brand met bij
zondere snelheid.
Het was een eenigzins angstig gezicht, tus-
■chen de hoogten een diepe weg, aan weers
zijden brandende hellingen, iets verder bij een
kromming, dus vlak voor, de vlammen boven
de hooge dennen uitslaande.
Inmiddels waren door den Burgemeester,
die al tijdig ter plaatse was, militairen gere-
quireerd uit De venter on Almelo en tegen den
avond kwam een 150-tal ter plaatse.
Met de krachtige huip der burgers was nu
echter het vuur reeds zeer beperkt geworden
en tegen zeven uur konden zij zeggen den
brand meester te zijn. Natuurlijk moesten
overal wachten worden uitgezet, want met de
minste aanhaling van den wind begon de
smeulende massa opnieuw te vlammen, en in
de richting Holten brandde het nog wel, maar
het gevaar kon in elk geval als geweken wor
den beschouwd. De verbrandde oppervlakte
kan, volgens de „Zw. Crt.”, naar schatting
wel 700 H.A. bedragen gelukkig voor verre
weg het grootste deel heide. Aan bosch is
misschien bijna 100 H.A. verbrand, zoodat
toch nog voor duizenden gullens is vernield,
meest van de heeren Palthe en Schouwenburg.
Vreemde plaats voor een vogelnest.
Uit Apeldoorn wordt aan de N. Rt. Ct.
gemeld
Bij een puntstuk van een wissel tegen een
rail heeft, bij een graspolletje, een kuifleeuwe
rik haar nestje gemaakt. De thans broe
dende leeuwerik vliegt op, als iemand op en
kele passen afstand haar nestje is genaderd,
doch zij blijft rustig zitten, wanneer er spoor
treinen over haar heenrollen.
Een gevaarlijke bende gesnapt.
Het is aan de politie te Haarlem gelukt
de hand te leggen ep een gevaarlijke bende.
Te Amsterdam waren in verzekerde bewaring
ondergebracht twee Belgen met hunne gezel
linnen wegens heling en verduistering van een
trapnaaimachine ten nadeele van het filiaal
der firma Singer te Haarlem.
Op 19 April werd door de firma H. uit
de Anegang per vrachtrijder naar haar win
kel te Amsterdam vervoerd een doos, inhou
dende 11 mantelcostumes en 2 mantels. Deze
doos werd van den wagen gestolen. Toen de
politie op zoek ging om de daders hiervan ep
te sporen, kreeg zij vermoeden op de boven
genoemde gedetineerden en dezen vielen al
spoedig door do mand. Het waren J. J. B.,
een Belgisch diamantbewerker, die als mili
tair in Gaasterland geïnterneerd en daaruit
ontvlucht was, J. L., koopman in manufactu
ren, die als vluchteling uit België te Haarlem
gast vrij heid gezocht en gevonden had met
hunne vriendinnen.
Groote brand.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
voor de Gemeenten Workum. Hemelumer Oldephaert en Noordwolde.
