BimDMAim.
Ongsbuild Tarwebrood
Nieuwe Cursus
HOOI
Hindeloopen en Stavoren.
Forkalden.
SCHOOL
voor Uitgebreid Lager Onder
wijs te Workum.
VERSTREKKING
opgevorderd.
No. 24.
ZATERDAG 26 JUNI 1915<
41ste Jaargang*
Binnenlandse!! Nieuws.
b.
i
F RIS 0.
ZOU ver
mar
hswwe.
Uitgave van T. GAASTRA Bz.
firma H. BRANDENBURGH Zoon
te WORKUM.
het gerequireerde hooi
i voor hen
Myn eagen dy trienjede nois sit my ticht
En 'k bin sa bilitsen, sa ing om ’t gesicht.
Ik yt net, ik drink netmyn pipe bliuwt kè.ld.
Ik wird foar myn tiid leau ’k, krebintich en Aid,
Ik bin sa forkalden, forkalden 1
’t Wier as er in orkaen yn myn binnespul
om heistere, dy 't ta myn earen en eagen en
noastergatten in titwei socht, en ik oan grüsle-
minten spatte scoe. Sadat ik my seis bast gjin
rie wiste, marit kleiliet soil it wol oan-
folje
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents
Per post f 0.65. Enkele Nos. 3 ets. Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
tegen verminderden prijs.
van
vroeger, voorzoover de quan-
teit geschikt bevonden wordt zul
len worden
Mitsdien worden degenen die nog
voorraden hooi van den oogst 1914
of vroeger aanwezig hebben g-e-
waarsohuwd, dat het nood
zakelijk is geen hooi van den oogst
1915 boven op de oude voorraden
hooi te zetten, daar hierdoor de
levering van I
moeilijkheden voor
oorzaken.
Workum, den 22 Juni 1915.
De Burgemeester voornoemd,
J. QUARLES VAN UFFORD.
hebbenden, dat de
aan bovengenoemde School aan
vangt den 1 September 1915,
en dat leerlingen, op dien datum
den leeftijd van elf jaar bereikt
hebbende, die tot de School wen-
schen te worden toegelaten, zich
vóór 14 «I uli e k. bij het Hoofd
dier School kunnen aangeven.
Workum, den 24 Juni 1915.
Burgemeester en Wethouders
voomoemd,
J. QUARLES VAN UFFORD.
De Secretaris,
A. DE VRIES.
De BURGEMEESTER
van Workum brengt ter
kennis, dat in den loop dezer maand
of in het begin der volgende maand
ingevolge artikel 32 der inkwar-
tieringswet ten behoeve van
liet leger de aanwezige hoe
veelheden
den oogst 1914 of
voorzoover de quali-
De prijs der Advertentiën is van 1—5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. By
abonnement belangrijk lager.
Tot plaatsing van adv. en reclames voor Handel, Ny verheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78, Amsterdam.
Suver de selde tastond hie ik troch to stean.
In oar seach ik wrotten en skreppen, rinnen
en draven en ik siet hwer ’t ik siet. Nearne
nocht ean, alles swier folie en smite en prilste
om ’t libben, enmar, stil mar hy bigiet
wer
Vredesstemmen.
Mevrouw Rosika Schwimmer, een der figu
ren van het Haagsohe vrouwencongres voor
den vrede die pas van haar reis voor de vre
desbeweging door eenige neutrale landen in
ons land teruggekeerd is, gaf in een onderhoud
met de „N.R.Crt.” als haar indruk weer, dat
de vrede spoedig zal komen. Overal, ook in
de oorlogvoerende landen, bestaat naarj haar
oordeel een neiging tot den vrede, die ook
tot de hooger geplaatsten is doorgedrongen.
Mevrouw Schimmer heeft in de Skandina-
vische rijken uren lang met verschillende minis
ters gesproken en uit hun stellige uitingen
maakte zij op, dat er spoedig diplomatiek
overleg tusschen de onzijdige landen zal worden
gepleegd om zoodoende aan de oorlogvoerenden
den vrede „op te dringen”. Terwijl in het
begin van den oorlog de neutralen zich geheel
buiten het geschil hielden, was men, volgens
Mevr. Schwimmer nu gestemd tot een krach
tig pacifistisch ingrijpen. Vandaar dat de
pessimistische gevoelens, die zij langen tijd
had gekoesterd, voer optimistischer gedachten
hebben plaats gnmaakt.
't Is te hopen, dat zij gelijk krijgt.
Een hardhandige Schippersjongen.
Een beschonken Engelsche geïnterneerde te
Groningen gaf aan het Eemskanaal een Ne-
derlandsch soldaat een klap in ’t gelaat. Een
schippersjongen, vriend van den soldaat, ging
den Engelschman te lijf en sloeg dezen zoo
danig dat hij bewusteloos bleef liggen. In
een der aldaar staande huizen binnengedragen
kwam hij al spoedig weer by.
Mei it aerdich wêze dat men mei yensskriu-
wen nocht biseargje kin oan *e lózers, mear
nuttich scil it lykwol wêze, as men üt goeder-
bést, om rie to jaen of om to ünderrjuehtsjen
de ’pin fiert. Net om in leksum of in nuts-
preek, mar om in rie to jaen, mei dat doel
wirdt dit stik dis kear do lezers fen Friso oan-
bean.
En as it slagje mocht dat ien fen de hele
greate kliber fen it lijende minskdom mei help
fen dit stik it middel to pakken krige om goed
wer by syn sftp-en-boltsje to kommen, dan
achtet Friso him for syn moeite goed bileans
en yn syn binnenste scil hy de stille wille fiele,
dy it in edel minske fielt as er in goed wirk
dien hat for syn meiminske.
Jimme kinne Friso nou al sa lang, en binne fen
syn goede miening oertüge, sadwaende is hy sa
dryst om to rokkenjen, dat nimmen fen de ló
zers de rie, dy *t er sa dalik jaen scil, ét frees
om for ’t soaltsje hélden te wirden, fen de hén
wize scil. It scil folie eerder de lózer ta syn
eigen bést wóze, as er de onderfiningen fen
Friso dy ’t nou iepenbiers wirde it scil gean
oer it genezen fen syn forkéldzjen goed in
him opnimt en yn him omgean lit, en dan it
paed, dat hy as foargonger socht hat, ek gerêst
ep te gean, en him to folgjen.
Wy seille üs wichtich stik yn setto mei yn
sangkje non is ’t al mis miene jimme
Nè, mar net mei *n oerdwealsk sangkje, mar
mei in earnstich kleiliet. *t set sa yn;
Ik bin al in deimsnnich neat op ’o trie;
Ik bin sa forkélden, ik wit my gjin rie,
It sit my sa pyulik, sa frjemd troch de lea,
Myn hollo kin ’k stiver net tilleoch hea,
Ik bin sa forkélden, forkélden!
Krekt sa wie ’t mei my gesteld. Neat op *e
trie, frjemd yn *e lea sitte en de holle sa fol.
En hwer *t ik it skiepe hie?
It waer is sa ntiver, dat docht it him meast;
De sinne dy stekt, of it reint dat it east.
It siigt yn ’o htisbtitedoar is *t sa skriel
Al hie min in lichem fen izer en stiel,
Men rekket forkélden, forkélden.
Krekt, it nüvere, net egale waer moat de
skild hawwo. Yn ’t earst fen Juny ha we
sokke waerme dagen hawn, do stick de sinne
sa on wier ’t sa gleon dat de earen sieton yen
hast to bret oan ’e holle, en wrychtich, in dei
of hwet letter wie 't sa kéld dat mennichien
de rtige winterpet opsochte en oer do selde
earen, dy it mis troch de hjitte forwilen en
nou troch de kjeld toskronflen, hinne strtipte.
Sadwaende .hat it forkéldzjen, al ha ’k oars in
liohem »fen izer en stick, my ek to pakken
krige, kin 'k wol bigripe. Fierder klaget de
Hjer:
*k Ha nearne gjin nocht oanit wirk mei
[’k net sjen,
Kn rinnen dór hab ik in broer oan forlern,
In strieke fortille bin ’k net ta yn steat,
Ik snüt on ik prüst mars en ears doch ik neat
Ik bin M forkélden, forkélden!
BURGEMEESTER en
WETHOUDERS van Wor
kum brengen ter kennis van belang-
De btirwyfkes ha my fen alles al redt
Salt wetter ha ’k opsntifd, mar helpe die ’t net.
In oar sei, dat flearthé, wier ek tige skoan,
De tredde dy redte my prikswiethout oan,
Mar ’k bliuw mar forkélden, forkélden
Ja, oan rie ontbriek it my ek net. Do ’t ik
for de earste kear prtiste redte ien fen de btir
wyfkes my al foart oan om, ear ’t ik op béd
gyng mei de foetten yn in ammor fol tige waerm
wetter stean to gean. Ik die it. Trjje blierren
op elkmes ankel. Net malle lang hie ’k letn of
fen praet komt praet in oar burwyfke
jowch de rie mei de foetten yn ’t kéld wetter
djip, Ijeafst onder ut 'e bak wei opskepps
en dan oan 'e knibbelt ta yn 'n wollen tekken.
Ik die ’t. As ’t nou kaem fen de foroaring as
dat ik se oars knoeid hie, mar de blierkes
wierne barsten en ik wie se kwyt. Mar de
forkéldens wie ’k net kwyt. Dus wie ’k like
fier wer as for de hjit en kald wetterkuer.
Dan wirdt er yn it kleiliet praten fen kéldwet-
terepsauven, né, mar dan gyng ’t my sa goed
net ou. Der is my to rieden jown om in
sttirtsko kop fol waerm pikelwetter op to drin
ken. Ik die it. Der scoe lossichheid fen kom me.
Mar hwet der wol fen los kaem, ik scil elken-
ien riede dy 't oan it selde krupsje lijdt: drink
gjin waerm pikelwetter. As it forkeard is om
lossichheid to krijen dat scil ik net ontkenne,
mar it middel is hwet al to trochtaestend, hwet
al to kras. En as ik wer it ongelok krij om
forkélden to wirden en ik hie dan to kiesen
twisken waerm pikelwetter en it
ein fen Warkum nei Parregea te
krupen oer stikken glés en skerpe
stien, dan isoe ik gau ut ’e rie wêze. ’kLiet
it medisyn stean en scoe ris prebearje ho fier
as ik it mei krtipen brocht.
Do ’t ik dat dan ek wer to hoppe wie,joweh
wer in oar btirwyfke, dy ’t hwet mear kin as
sljuchtwei, lyk as noasbliden stuitsje, ringfjtir
bisette, fykmasterje, koartom dy ’t op alle
skeel en krupsjes hjar onfeilbre middels tapast
hja sjucht er seis dan ek ut as wier se
twahtindert jier aid reklame for hjar onsterf-
likens dus bja moat wol hwet wite my
yet ris in middel om to probearjen. Stopkes
yn haerlemmeroalje weake moast ik yn ’e earen
triuwe. Urbanuspillen ynnimme en weitenbry
ite. Om ’t myn forkaldzjen binnekoartsen for-
oarsaken skreau se my ek in drankje foar. Dat
wie, sjerp, pipermint-oalje en in goatsje ter-
pentyn troch :’n aor riede en der om 't hoartsje fen
drinko. Ik die it. En howol ik mei myn dom forstan
en wrakke lea miende dat Urbanispillen wirken
opnou ja, op hirdrinnen, scil ’k mar sizze,
en weitenbry safolle as in stopmiddel wieik
ha mei in fêst geloof de helpmiddels brtikt en
gelaten de drank ynnomd.
Mar ek for dat léste warskou ik de forkal-
dene lózer. Sjerp en pipermintoalje, nou hawar,
dat bruit noeh hinne, mar it tredde gerjucht is
ek wer to pittich. As men der yens forkald
zjen mei bikampe most dan is ’t mar better en
bliuw mei it lést rinnen, hwent sokke help-
middels binne slimmer as de kwael seis. Yn ’t
kleiliet wirdt mar allinne snuten en prusten
oanroerd mar ek op dat punt gyng it my nejjer.
Myn forkaldzjen sloech ut ’e holle wei yn ’e
longen. Ik krige in Itid as fen in bifearsen
earke en nachts dan ha *k wol hoaste as scoe
my alles boerste. Bysliep nidich, fensels.
Wie ’k op ’t lést utnoar hoaste dan bifoel de
lea my en krige ’k yn ’e neinacht de sliep, mar
al gau rekke 'k dan oan ’t droamen en ek mar
Iftdop, sa Itid dat ’k er seis wekker fen waerd.
Bysliep noch nidiger, fensels. For dat freeslik
hoastjen moast ik drinke I fiear op brandewyn,
flearthé, flearsjerp, en seis fiear op sipels. Fen
alles ha 'k troch de kiel stjtird, fen myn mage
in jiskelaed makke. Earst ha 'k elke medisyn
apart ynnomd, mar do dat net holp, do alles
mar troch elkoar yn in potsje rédt, defetleppel
der yn, en ik bin er by sitten gien to iten. It
gefolg wie dat ik net myn skeel kwyt rekke
wol bigyng ut ’e azem to rtiken, op syn
seaftst sein.
Mar de goede rie wie noch net op. Men
scoe ’t better mei my prebearje. Ik scoe my
rounom onder dellizze. It hynstemiddel scoe
It himd moast oor *e nekke, en men
woele my in wiet lekken, dat my salang as
Warkum, onder ’e bihanneling, for kaem. me
stive slagen om myn korpus hinne. O freeslim
As ik er yet om tink klapperje de tosken my
der fen. Sagau as it wiet lekken op it waerme
fel kaem sprong ik in jelne fen ’e groun. Ik
flelde dat it mirch yn myn biennen stjurre en
’t hert fen de «kok efkes stil stean bleau. Ik
gappe nei de siken en tocht ears net as myn
léste tire hat er wê«t. Hwet my seis forwon-
derd, en jimme meije it leauwe of net, mar
sikerwier is ’tik libje noch. (Friso leit for
ien slach net, der kin jimm’ op oan.) Mar
hwet ik sizze scoe, myn forkaldzjen wosk my
it wiet lekken net ou, en ik bleau er mei sitten.
Onderwilen warskou ik werlit jimme net yn
in wiet lekken berólje, hjer. Jimme hawwe
nou oan my sjoen hwet d a t is.
Do letter moast ik mei bjitte moster broeye.
Ik die it. Ik moast mei waerm san yn ’e bti-
sen rinne, foaral dan yn ’e binnebtis: Ik die’t.
Ja, en hwet my net to rieden jown is en whet
ik net dien ha, der is it ein f«n wei, mar myn
forkaldenheid waerd slimmeroan. Ik socht myn
treast wer by it kleiliet en dat sei
Us folk bin ik hosk byhja sizze ik bin
Nijsgjirrich en dwers as in aeisiik aid hin.
Ik scil mar op béd gean, de büsdoek mar mei.
Hwent sliepen en switten helpt mear as geklei
Fen’k bin sa forkalden, forkalden I
Dy ienfaldige sliep en switkuer kaem my ek
net sa snin foar. Ik die dat ek, en *k moat
earlik sizze nou hjoed op ’e langste dei bin ’k
sa fris as in nut en myn forkaldenheid is oer.
Nou bin ’k. er ut goederbêst ta komd, om de
ljue dy ’t mei it selde krupsje opskiepe sitte as
ik okkerdeis, myn heilmiddels, dy ’t ik op ’t
oanrieden prebearre ha, efkes bikend to meit-
sjen. Sa ’k sei, waerm pikelwetter underskate
soarten fiear troch elkoar, wiete lekkens ensaf.
dat binne middels dy steane by de man. Mar
men hat kar ut, en kin, as men der sin oan
kriget, ris ien prebearje. Mei ’t ek net bate,
och, men kin der noait mear as ’t libben by
ynsjitte. Ik seil «e altyd tominsten noeh Ijea-
ver oanriede as de geheimzinnige middels fen
de kwakzalvers. As men yen dér oan foryt,
dan kin men op it slimst de matten ek mar
oprólje en giet men nei gichem, sonder seis
iens to witen hwer ’t men dat opsmite moat.
Sonder de heldhaftige dieden fen it pikelwetter-
drinken en ’t wietlekkenwynselspul troch to
stean romrike dingen dy ’t yen to eare as
h i r d e Friezen strekke scil giet men mei
dy weake lapmiddels, stil en alheel
sonder oanspraek op rom hawwe to meyen,
beppe kelder yn.
Nei jimme allegjerro sounens winske to haw-
wen en mei de hope dat it net oan de forkal-
denheidsredmiddels ta komt mei jimme, nimt
for dit kear fen alle lêzers ofskie
BURGEMEESTER en WET
HOUDERS der gemeente
WORKUM, brengen ter open
bare kennis, dat, ter uitvoering van de mis
sive van den Minister van Landbouw, Njver-
keid en Handel, dd. 24 April 1915, no. 455,
afd. A. S., door hen onder goedkeuring van
voornoemden Minister eene regeling is vast
gesteld krachtens welke in de gemeente zal
worden verkrijgbaar gesteld Ongebuild
Tarwebrood, tegen den prijs van twaalf
cent per kilogram, gaar gebakken met
eene speling in het gewicht van vijf procent.
Ten einde zoo spoedig mogelijk met de
verkrijgbaarstelling een aauvang te kunnen
maken, wordt ieder hoofd van een huisgezin
of alleenloopend persoon, die gebruik wenscht
te maken van de gelegenheid om ongebuild
tarwebrood tegen den hierboven genoemden
prijs te koopen, uitgenoodigd daarvan ten
spoedigste aangifte te doen aan den Bur
gemeester onder opgave:
a. van den naam en de woonplaats van
den broodbakker, van wien hij het
brood wenscht te betrekken;
voor zooveel hoofden van huisgezinnen
betreft, van hot aantal leden vso het
gezin, kinderen beneden den leeftijd
van twee jaren niet medegerekend.
Voor hot doen der aangifte zijn formulie
ren gratis te verkrijgen ten gemeontehuizo
alsmede by de volgende bakkersR. BOUMA,
Th. BRINKSMA, de Wed. H. VAN DROOGE,
JOHs. DE JONG, J. MINK, I. 8MEDEMA,
A. H. STUUR, K DE VRIES, 8. R. WA-
GENAAR en J. K. IJPMA.
De ingevulde formulieren moeten zoo
spoedig mogelijk worden ingeleverd ter
gomeente-secretarie alwaar nadere inlichtingen
worden verstrekt.
Workum, den 22 Juni 1915.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. QUARLES VAN UFFORD.
De Secretaris,
A. DE VRIES.
I
VAN
FRISO.
NIEUWS- EN-ADVERTENTIEBLAD
voor de Gemeenten Workum, Hemelumer Oldephaerl en Noordwolde.
